Nederland gaat door met pogingen om de Indonesische regering ertoe te bewegen de leefomstandigheden van Papoea's in voormalig Nieuw Guinea te verbeteren. Minister Bot (CDA, buitenlandse zaken) zegde dit toe aan de Eerste Kamer tijdens het beleidsdebat over de begroting van buitenlandse zaken dinsdag 16 mei. De minister kreeg lof voor de rede die hij vorig jaar op 17 augustus (onafhankelijkheidsdag) in Indonesië had gehouden. Daarin heeft de minister de spijt van de regering betuigd voor de politionele acties tegen Indonesische vrijheidsstrijders in de jaren veertig van de vorige eeuw.
Mensenrechten
Senator Van Thijn vroeg in zijn bijdrage aandacht voor de nieuwe hoeksteen van het buitenlandse beleid: de energievoorziening in de wereld. De PvdA-woordvoerder sprak de vrees uit dat mensenrechten de sluitpost worden als de energienood hoog is. Minister Bot vond Van Thijn te somber. Hij zei dat mensenrechten niet alleen uit moreel oogpunt maar ook uit welbegrepen eigen belang een hoofdrol in het Nederlandse buitenlandse beleid blijven spelen.
Toezegging
CDA-senator Van der Linden kreeg de toezegging dat er een doorwrochte studie komt naar de relatie met Rusland. Van der Linden vond de verhouding tussen de Europese Unie en Rusland het belangrijkste vraagstuk van de toekomst. De CDA-senator wees erop dat Rusland dit jaar het voorzitterschap op zich neemt van de Raad van Europa. Van der Linden: Voor het eerst in de geschiedenis is Rusland voorzitter van een democratische, Europese internationale organisatie. Een historisch moment. Hij noemde Rusland verder een essentiële partner voor de energievoorzieningen en voor vrede en stabiliteit in Europa.
Krediet
GroenLinks-senator Pormes vond dat minister Bot het krediet dat hij in Indonesië heeft opgebouwd moet gebruiken om het lot van de Papoea's te verbeteren. Wat in Atjeh is gelukt, moet ook in Nieuw Guinea mogelijk zijn, oordeelde Pormes, die voor het eerst na zijn conflict met de partijtop van GroenLinks weer het woord voerde in de senaat.
Iran
Senator Dees (VVD) uitte samen met andere sprekers grote zorgen over Iran dat maar blijft doorgaan met pogingen om kernenergie op te wekken. Dees gaf een gesprek weer dat hij met een Iraanse volksvertegenwoordiger heeft gehad. Deze noemde het Internationaal Atoom Agentschap in Wenen een verlengstuk van de Verenigde Staten. Hij zei ook dat Iran op den duur de technologie om kernenergie op te wekken wil exporteren naar andere islamitische staten. Zeer zorgelijk, oordeelde Dees.
Minister Bot zag nog wel mogelijkheden om Iran langs diplomatieke weg in toom te houden. Hij zegde aan de Eerste Kamer toe om te proberen in Europees verband contact te leggen met oppositiegroeperingen in Iran. Voor zover oppositionele groepen op de terroristenlijst staan, is contact wat moeilijker.
Hamas
Een deel van het debat ging over de Nederlandse en Europese houding tegen de Hamas-regering in Palestina. Minister Bot kreeg steun van de VVD voor de opvatting dat Hamas nu eerst moet 'bewegen' door te voldoen aan drie voorwaarden: Israël erkennen en niet langer streven naar vernietiging van deze staat, het gebruik van geweld staken en de eerdere afspraken met de PLO aanvaarden.
Palestijnse bevolking
De linkse oppositie vroeg om een tegemoetkomender houding, maar minister Bot wees erop dat de EU en Nederland nog altijd de Palestijnse bevolking rechtstreeks financieel steunen. Op een suggestie van zijn partijgenoot Van der Linden om in elk geval de dialoog met Palestijnse afgevaardigden in de Raad van Europa mogelijk te maken door hen visa te verstrekken ging Bot niet in.
Zelfbeschikkingsrecht
Senator Van Middelkoop die namens de ChristenUnie en de SGP sprak wijdde vrijwel zijn gehele toespraak aan Indonesië. In het bijzonder kapittelde hij de minister voor diens afwezigheid bij de presentatie van het rapport van professor Drooglever van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis over de wijze waarop met het zelfbeschikkingsrecht van de Papoea's is omgegaan in de jaren zestig van de vorige eeuw. Van Middelkoop sprak de veronderstelling uit dat minister Bot zich door de Indonesische autoriteiten onder druk had laten zetten en daarom weg was gebleven. De minister wierp deze suggestie verre van zich.
Deel dit item: