Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

document Europese Commissie

COM(2009)702, d.d. 17 december 2009

rechtsgrondslag

VwEU artikel 82 paragraaf 1, artikel 87 paragraaf 2, artikel 218 paragraaf 6

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

Het voorstel voor de ratificatie van de overeenkomst van 23 juli 2007 is bij brief van 24 augustus 2010 door de ministers van Justitie en van Buitenlandse Zaken ingetrokken (zie kamerstukken in de serie 31735).

Op 10 oktober 2008 zijn twee wetsvoorstellen aangeboden aan de Tweede Kamer, te weten een goedkeuringswet van de overeenkomst tussen de EU en de Verenigde Staten van Amerika inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) door luchtvaartmaatschappijen aan het ministerie van Binnenlandse Veiligheid van de VS (kamerstukken in de serie 31735) en een wijziging van de wet bescherming persoonsgegevens in verband met de uitvoering van bovengenoemde overeenkomst (kamerstukken in de serie 31734).

Per brief van 14 maart 2008 heeft de minister van Justitie informatie verstrekt over de globale tijdsplanning met betrekking tot de goedkeuringswet.

Tijdens de vergadering van de commissie voor de JBZ-Raad op 19 januari 2010 werd besloten COM(2009)702 voor procedure te agenderen op 2 februari 2010. Op deze datum werd het voorstel voor kennisgeving aangenomen.

Tijdens de plenaire vergadering van 13 september 2007 is een motie ingediend in relatie tot onderhavig besluit. Deze is op 20 september 2007 verworpen.

Bij brief van 27 april 2010 aan de Tweede Kamer hebben de ministers van Justitie en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties medegedeeld dat wetsvoorstel 31735 zal worden ingetrokken. Onder de werking van het Verdrag van Lissabon is de gebondenheid van Nederland aan de PNR-overeenkomst namelijk niet meer afhankelijk van goedkeuring door de Staten-Generaal.

De Raad Justitie en Binnenlandse Zaken van 23 juli 2007 heeft het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie gemachtigd tot ondertekening van een overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) door luchtvaartmaatschappijen aan het ministerie van Binnenlandse Veiligheid (Department of Homeland Security - DHS) van de Verenigde Staten. De overeenkomst werd door de Europese Unie ondertekend op 23 juli 2007 en door de Verenigde Staten op 26 juli 2007 en werd vanaf 26 juli 2007 voorlopig toegepast.

Onderhavig dossier heeft betrekking op een overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten over de doorgifte van passagiersgegevens (Passenger Name Records, hierna: PNR) door luchtvaartmaatschappijen. De overeenkomst volgt op de vernietiging door het Europese Hof van Justitie van een eerdere, vergelijkbare overeenkomst met de VS. Over de tekst van de nieuwe overeenkomst is bijna twee jaar onderhandeld. Op 27 juni 2007 werden de onderhandelaars van de VS en de EU het echter eens over de nieuwe voorwaarden voor de uitwisseling van PNR-gegevens.

De belangrijkste onderdelen van de nieuwe overeenkomst zijn:

• - 

  een looptijd van zeven jaar;
• - 

  de gegevens worden bewaard voor een periode van 15 jaar, waarvan de laatste acht jaar 'slapend' (beperkt toegankelijk);
• - 

  gegevens mogen enkel worden bewaard met het oog op het voorkomen van terroristische aanslagen, georganiseerde criminaliteit of het ontvluchten van hechtenis;
• - 

  gegevensbescherming vindt plaats op basis van Amerikaans recht. Gevoelige gegevens betreffende bijvoorbeeld geloof, ras of politieke gezindheid mogen behoudens uitzonderingen niet worden bewaard;
• - 

  doorgifte van gegevens aan derde landen geschiedt op basis van in de VS vigerende regelgeving;
• - 

  luchtvaartmaatschappijen sturen vanaf 1 januari 2008 de gegevens rechtstreeks naar de VS (push-systeem). De rechtshandhavingsautoriteiten hebben hierdoor niet langer toegang tot de Europese databanken met passagiersgegevens;
• - 

  de overeenkomst wordt gesloten op basis van wederkerigheid. Indien gewenst kan de EU een eigen PNR-systeem opzetten voor gegevens van passagiers afkomstig uit de VS.

Het EP moet het besluit goedkeuren. Wel is afgesproken dat de overeenkomst reeds zal worden toegepast, in afwachting van de definitieve inwerkingtreding na goedkeuring door de lidstaten (zie ook 30861, 7).

JBZ-Raad van 18 september 2007 (agendapunt A2k)

Bij de ondertekening op 23 juli 2007 van de overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) zijn in het Raadsbesluit enkele verklaringen opgenomen waarin wordt gewezen op het belang van garanties betreffende een behoorlijk niveau van persoonsgegevensbescherming en waarin de nadruk wordt gelegd op een doeltreffende evaluatie van de uitvoering van de overeenkomst. Op 30 juli jl. heeft Paul Rosenzweig, Acting Assistant Secretary for Policy, van het Amerikaanse Ministerie van Binnenlandse Veiligheid, een brief gezonden aan het voorzitterschap,waarin de visie van de Verenigde Staten met betrekking tot de vertrouwelijkheid van onderhandelingsdocumenten wordt uiteengezet. In een antwoordbrief van het voorzitterschap wordt aangegeven dat de openbaarmaking van stukken door de EU-instellingen wordt geregeld in de Eurowob-verordening. Op basis van deze verordening zijn de lidstaten verplicht de instellingen te consulteren alvorens zij tot openbaarmaking overgaan.

Beide brieven worden bij dit agendapunt ter kennisneming aan de Raad voorgelegd.

Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 23 juli 2007

De Raad heeft een besluit aangenomen betreffende de ondertekening van de overeenkomst met de VS. Op 4 augustus 2007 zijn het besluit en de overeenkomst in het publicatieblad verschenen.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 5 mei 2010 heeft het EP een resolutie aangenomen om de stemming over het verzoek om goedkeuring van de overeenkomsten met de VS en Australië uit te stellen totdat het de mogelijkheden heeft onderzocht van overeenkomsten over het gebruik van PNR-gegevens die het EU-recht naleven en tegemoet komen aan de zorgen die het Parlement in eerdere resoluties over PNR-gegevens heeft geuit.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.

Zie ook de Observatory  on the exchange of data on passengers (PNR) with USA van Statewatch.

De European Data Protection Supervisor (EDPS) heeft op 25 januari 2010 enige opmerkingen over deze PNR-overeenkomst met de Verenigde Staten gemaakt. De EDPS constateert in het licht van de Privacyrichtlijn en artikel 8 EVRM diverse tekortkomingen. De opslagtermijn van 15 jaar is zijns inziens excessief.