E110028
  ruit icoon
Laatste revisie: 27-10-2015

E110028 - Herzien voorstel voor de Opvangrichtlijn



De Commissie deed op 3 december 2008 een voorstel voor een herziening van de Opvangrichtlijn (zie E090123). De meningen van de lidstaten omtrent het voorstel liepen op diverse onderdelen uiteen. De belangrijkste knelpunten in de onderhandelingen betroffen de bepalingen omtrent detentie, het verruimen van de mogelijkheden tot het verrichten van arbeid door asielzoekers alsmede de hoogte van de verstrekkingen. Omdat er onvoldoende uitzicht was op een akkoord, heeft de Commissie besloten een nieuw voorstel op te stellen. Tijdens de JBZ-raad van 9-10 juni 2011 is het voorstel door de Commissie gepresenteerd.

Belangrijk doel van de herziening (als onderdeel van de tweede fase van het Gemeenschappelijk Europees Asiel stelsel) is om hogere normen op het gebied van opvang te garanderen voor asielzoekers zodat overeenkomstig internationaal recht een waardige levensstandaard wordt gewaarborgd.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

Nationaal

Op 17 juli 2015 is de wet tot wijziging van de Vreemdelingenwet 2000 bekendgemaakt in het Staatsblad (Pb nr. 292).

Europees

Richtlijn 2013/33/EUPDF-document werd op 29 juni 2013 gepubliceerd in Pb EU L180. Deze richtlijn diende voor 20 juli 2015 te zijn geïmplementeerd.


Kerngegevens

volledige titel

Voorstel voor een Richtlijn tot wijziging van Richtlijn 2003/9/EG tot vaststelling van minimumnormen voor de opvang van asielzoekers in de lidstaten (herziening)

document Europese Commissie

COM(2011)320PDF-document, d.d. 1 juni 2011

rechtsgrondslag

Artikel 78(2)(d) van het Verdrag betreffende de werking van de EU

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

verwante dossiers


Implementatie

Richtlijn 2013/33/EUPDF-document werd op 29 juni 2013 gepubliceerd in Pb EU L180. Deze richtlijn diende voor 20 juli 2015 te zijn geïmplementeerd.

Implementatie geschiedt middels een Wijziging van de Vreemdelingenwet 2000 ter implementatie van Richtlijn 2013/32/EU betreffende gemeenschappelijke procedures voor de toekenning en intrekking van de internationale bescherming en Richtlijn 2013/33/EU tot vaststelling van normen voor de opvang van verzoekers om internationale bescherming (zie kamerstukken in de serie 34.088). Het voorstel is op 21 april 2015 aangenomen door de Tweede Kamer. De Eerste Kamer heeft op 7 juli 2015 het voorstel zonder stemming aangenomen. Op 17 juli 2015 is de wet in werking getreden en gepubliceerd (Pb nr. 292).

Bron: Kwartaaloverzicht omzetting EG-Richtlijnen, stand per 1 oktober 2015.


Behandeling Eerste Kamer

De minister heeft op 24 juli 2012 gereageerd op de vragen die op 22 juni 2012 werden gesteld. Op 25 september 2012 is de reactie van de minister voor kennisgeving aangenomen.

Op 22 juni 2012 is een brief verstuurd aan de minister voor I&A met vragen van de leden van de fractie van GroenLinks over de Opvang- en Procedurerichtlijn. De leden van de fracties van de PvdA, CDA, SP, D66 en de CU hebben zich bij de vragen aangesloten. Er wordt onder meer gevraagd naar hoe de toegang tot de arbeidsmarkt voor asielzoekers nu geregeld is in het ontwerp voor de herziene Opvangrichtlijn.

Op 14 juni 2012 heeft de minister voor Immigratie, Integratie en Asiel een brief gestuurd met een raadsdocument met de stand van zaken in de behandeling van het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel zoals voorlag tijdens de JBZ-Raad van 7 en 8 juni 2012. De commissie voor I&A/JBZ heeft de brief en de bijlagen op 19 juni 2012 voor kennisgeving aangenomen. De GroenLinksfractie heeft inbreng geleverd voor een brief aan de regering over de voorstellen voor de Procedure- en Opvangrichtlijn naar aanleiding van de brief van de minister voor I&A van 25 mei 2012.

Bij bespreking van de brief van de minister voor I&A van 25 mei 2012 op 12 juni 2012 besloot de commissie I&A/JBZ om nadere vragen te stellen aan de regering over de herziene voorstellen voor de Procedure- en Opvangrichtlijn. De leden van de fracties van GroenLinks en de PvdA leveren op 19 juni 2012 inbreng. Andere fracties sluiten zich eventueel aan bij deze inbreng.

Op 25 mei 2012 heeft de minister een brief gestuurd over de stand van zaken in de onderhandelingen over de Procedure- en Opvangrichtlijn. De minister geeft aan dat de lidstaten op 21 maart 2012 in Coreper het Voorzitterschap mandaat hebben verleend om een informele triloog te starten met het Europese Parlement (EP) om te komen tot een “early second reading”. Het EP wil enkele wijzigingen doorvoeren waar Nederland niet achter staat.

De commissie I&A/JBZ heeft de brief van de EC d.d 2 april 2012 op 17 april 2012 voor kennisgeving aangenomen. De commissie besloot tevens de minister voor Immigratie, Integratie en Asiel per brief te vragen haar tijdig, vóórdat er in de Raad een politiek akkoord wordt gesloten, te informeren over de belangrijkste wijzigingen die in de voorstellen voor de Opvang- en Procedurerichtlijn zijn doorgevoerd sinds zij werden gepubliceerd in juni 2011. Op 24 april 2012 is deze brief verstuurd.

De Europese Commissie heeft op 2 april 2012 gereageerd op de brief van de commissie d.d. 7 oktober 2011. De EC geeft onder meer aan dat daadwerkelijke harmonisatie van zowel de regels als de praktijk een van de hoofddoelstellingen is van een gemeenschappelijk Europees asielstelsel. Deze harmonisatie moet ertoe leiden dat alle lidstaten de EU-asielregels correct toepassen en er geen secundaire stromen ontstaan.

Op 22 maart 2012 heeft de minister voor I&A een Raadsdocument aan de Eerste Kamer aangeboden over het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel zoals het voorlag ter bespreking tijdens de JBZ-Raad van 8 maart 2012. Op 3 april 2012 is het Raadsdocument voor kennisgeving aangenomen.

De commissie I&A/JBZ voerde op 6 maart 2012 een mondeling overleg met de minister voor Immigratie, Integratie en Asiel over enerzijds informatievoorziening en anderzijds de geschiedenis en stand van zaken van enkele dossiers op het terrein van immigratie en asiel, waaronder het herziene voorstel voor de Opvangrichtlijn.

Op 9 februari 2012 heeft de Europese Commissie gereageerd op de rappelbrief van 18 januari 2012. De Commissie geeft aan dat de reactie op de brief over de Opvang- en Procedurerichtlijn d.d. 7 oktober 2011 binnenkort verwacht kan worden.

De commissie voor Immigratie en Asiel besloot op 17 januari 2012 om de brief en de bijbehorende dossiers die in de Kamer worden behandeld aan de orde te stellen in het mondeling overleg met de minister voor I&A dat naar verwachting op 6 maart 2012 zal plaatsvinden. Daarnaast heeft de commissie een rappelbrief aan de Europese Commissie vastgesteld inzake de voorstellen voor de Procedurerichtlijn (zie dossier E110027), de Opvangrichtlijn en het voorstel betreffende het recht op toegang tot een advocaat (zie dossier E110029). De brief is op 18 januari 2012 verstuurd.

Op 23 december 2011 heeft de minister voor Immigratie, Integratie en Asiel een brief gestuurd aan de Eerste Kamer met een nota van het Voorzitterschap over de stand van zaken van het Gemeenschappelijk Europees Asiesstelsel. Hieruit blijkt dat de vraagstukken gronden voor detentie en toegang tot de arbeidsmarkt van groot politiek belang zijn. Verder politiek beraad over deze kwesties is noodzakelijk.

De commissie heeft op 13 december 2011 de brief van de minister d.d. 8 december 2011 voor kennisgeving aangenomen. De leden zullen nadere vragen kunnen stellen tijdens een nog te plannen mondeling overleg met de minister voor I&A begin 2012.

De minister voor Immigratie en Asiel heeft op 8 december 2011 gereageerd op de brief van de commissie voor I&A/JBZ met vragen van de leden van de fracties van de PvdA en GroenLinks d.d. 4 oktober 2011. De commissie spreekt 13 december 2011 over de reactie van de minister.

De minister voor Immigratie en Asiel heeft op 6 december 2011 gereageerd op de brief van de commissie I&A/JBZ d.d 25 oktober 2011. Hij geeft aan dat de Eerste Kamer voor de aangewezen geprioriteerde dossiers van Justitie en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aanvullende documenten toe krijgt gestuurd, namelijk de onderhandelingsdocumenten die openbaar zijn en als B-punt ter politieke besluitvorming voorliggen in de Raad.

Op 8 november 2011 heeft de commissie voor I&A/JBZ besloten om de brief van de minister voor Immigratie en Asiel d.d. 31 oktober 2011, over onder andere de toezegging dat de minister de Kamer per brief zou informeren over de mogelijkheden om de Kamer gedurende het gehele onderhandelingsproces te blijven informeren over de ontwikkelingen rondom herziening van de Procedurerichtlijn en de Opvangrichtlijn, mee te nemen in het overleg met de Commissie Meijers op 29 november 2011. Indien dit overleg nieuwe inzichten oplevert, wordt de brief opnieuw geagendeerd.

De commissie voor I&A/JBZ zal op 8 november 2011 spreken over de reactie van de minister van Immigratie & Asiel d.d. 31 oktober 2011 in reactie op de brief van 16 september 2011 over onder andere de toezegging dat de minister de Kamer per brief zou informeren over de mogelijkheden om de Kamer gedurende het gehele onderhandelingsproces te blijven informeren over de ontwikkelingen rondom herziening van de Procedurerichtlijn en de Opvangrichtlijn.

Op 25 oktober 2011 heeft de commissie voor I&A/JBZ naar aanleiding van de bespreking van de geannoteerde agenda van de JBZ-Raad 27 en 28 oktober 2011 een brief gestuurd aan de ministers voor Immigratie en Asiel en van Veiligheid en Justitie over het betrekken van vragen en opmerkingen van de commissie over de Opvangrichtlijn in Raadsdiscussies. De commissie constateerde dat de inbreng van de Eerste Kamer niet doorklinkt in de geannoteerde agenda.

De brief aan de Europese Commissie over de Opvangrichtlijn en de Procedurerichtlijn is op 7 oktober 2011 verstuurd. De commissie voor I&A/JBZ vraagt gezamenlijk hoe de EC het scenario probeert te voorkomen dat doordat niet iedere lidstaat de gemeenschappelijk overeengekomen asielregels op dezelfde wijze toepast, in dit geval zullen dat de regels zijn over het niveau van de minimumnormen voor de opvang, lidstaten die de regels wel 'braaf' toepassen geconfronteerd worden met een grotere toevloed asielzoekers. Daarnaast stellen de leden van de fracties van de VVD en GroenLinks enkele vragen.

Op 4 oktober 2011 is er een brief over de Opvangrichtlijn verstuurd aan de minister voor Immigratie en Asiel. De leden van de fracties van de PvdA en GroenLinks hebben vragen over het voorstel en over het Nederlandse standpunt. Er wordt onder meer een vraag gesteld over het loslaten van het beginsel van gelijke behandeling tussen asielzoekers en onderdanen van een lidstaat. Tevens is er op 4 oktober 2011 een brief vastgesteld aan de Europese Commissie.

Tijdens de commissievergadering van de commissie I&A/JBZ op 27 september 2011 hebben leden van de fracties van de VVD, PvdA, D66 en GroenLinks aangegeven inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering en met de Europese Commissie. Naar verwachting worden op 4 oktober 2011 de conceptbrieven besproken.

Op 19 september 2011 heeft de commissie voor I&A/JBZ een brief gestuurd aan de minister voor Immigratie en Asiel om hem attent te maken op de toezegging die hij heeft gedaan tijdens het mondeling overleg over het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel (GEAS). Deze toezegging hield in dat de Kamer per brief zou worden geïnformeerd over zijn mogelijkheden om de Kamer gedurende het gehele onderhandelingsproces te blijven informeren over de ontwikkelingen rondom herziening van de Procedurerichtlijn en de Opvangrichtlijn. De Kamer heeft deze brief nog niet ontvangen.

De datum voor het leveren van inbreng is verplaatst naar 27 september 2011.

Op 13 september 2011 heeft de commissie besloten de minister voor I&A te vragen naar de brief over de wijze waarop hij de Kamer wil informeren over de behandeling van de herziening van de Procedurerichtlijn (E110027) en de Opvangrichtlijn.

De commissie voor Immigratie en Asiel/ JBZ-Raad heeft op 28 juni 2011 besloten om inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering op 13 september 2011. Een deel van de commissie overwoog om een parlementair voorbehoud in te zetten, maar tijdens het mondeling overleg over het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel (GEAS) dat volgde op de commissievergadering heeft de minister voor Immigratie en Asiel toegezegd dat hij de Kamer een brief zal sturen over de wijze waarop hij de Kamer tijdig en adequaat kan informeren over dit dossier.

De commissie voor Immigratie en Asiel/ JBZ-Raad (I&A/JBZ) bespreekt naar verwachting op 28 juni 2011 de procedure.


Behandeling Tweede Kamer

Tijdens het algemeen overleg d.d. 24 januari 2012 over de JBZ-Raad is er gesproken over het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel.

Op 26 oktober 2011 hebben de commissies voor V&J, Europese Zaken, BZK en I&A een algemeen overleg (AO) gevoerd met de minister voor Immigratie en Asiel en de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over onder andere het GEAS. Het verslag van dit AO is vastgesteld op 29 november 2011.

De minister voor Immigratie en Asiel heeft op 14 september 2011 vragen beantwoord over de steun van overige lidstaten voor de kabinetsplannen om EU-regelgeving op het gebied van asiel en immigratie te wijzigen.

De minister voor Immigratie en Asiel heeft op 12 augustus 2011 vragen beantwoord over de schending van mensenrechten door de EU-lidstaten in asielprocedures.

Op 18 juli 2011 is het verslag schriftelijk overleg vastgesteld dat de commissie voor Veiligheid en Justitie heeft gevoerd met de minister voor Veiligheid en Justitie over de geannoteerde agenda van de informele JBZ-Raad 18 en 19 juli 2011. De minister schetst in zijn antwoorden onder meer de stand van zaken en het Europees Krachtenveld aangaande het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel.

De Tweede Kamer heeft op 17 juni 2011 een brief ontvangen van de minister voor Immigratie en Asiel met een verslag van het gesprek dat hij heeft gehad met de Eurocommissaris voor Binnenlandse Zaken op 25 mei 2011. Er is onder meer gesproken over het Europees migratiebeleid en het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel.


Standpunt Nederlandse regering

De staatssecretaris stelt in het BNC-fiche dat Nederland al op veel punten kon instemmen met het 1e herziene voorstel. Dit is ook het geval met het onderhavige voorstel. Nederland zag de eerste herziening van de Opvangrichtlijn als een kans om een aantal bepalingen in de richtlijn meer verplichtend te maken en tevens een aantal normen aan te passen. Nederland is dan ook van mening dat duidelijkheid, eenvoud en flexibiliteit van regelgeving op zichzelf goed zijn, maar wil ervoor waken dat dit er niet toe leidt dat sommige normen niet langer meetbaar zijn of de mogelijkheid bieden om teveel verschillen tussen lidstaten te handhaven. Op die manier zou de richtlijn opvangnormen niet meer voldoen aan de doelstelling om de normen tussen de lidstaten meer gelijk te trekken. Het mag niet zo zijn dat een flexibeler toepassing leidt tot blijvende verschillen in opvangniveaus tussen de lidstaten.

In het BNC-fiche worden de algemene standpunten van Nederland op de belangrijkste onderdelen waarop de Commissie voorstelt de richtlijn aan te passen opgesomd. Het gaat om:

  • Werkingssfeer van de richtlijn
  • Toegang tot de arbeidsmarkt
  • Toegang tot materiële opvangfaciliteiten
  • Inbewaringstelling (waaronder de 72-uurs termijn, bewaring van minderjarigen en de preventieve toets op detentie)
  • Onderwijs aan minderjarigen
  • Asielzoekers met bijzondere behoeften/kwetsbare personen
  • Uitvoering en verbetering van nationale systemen

Nederland is van mening dat er voor de lidstaten voldoende ruimte dient te blijven om nadere voorwaarden te stellen bij de toegang tot de arbeidsmarkt. Verder heeft Nederland grote bezwaren tegen invoering van de 72-uurs toets bij detentie. Deze houdt in dat detentie binnen 72 uur door een rechter moet worden getoetst. Nederland meent dat dit leidt tot een onevenredige druk op de rechterlijke macht.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Op 10 juni 2013 stuurde de Europese Commissie een mededeling aan het Europees Parlement met daarin een advies over het aangenomen standpunt van de Raad in eerste lezing van 6 juni 2013. In het advies beveelt de Europese Commissie het Europees Parlement aan het compromis goed te keuren.

Dit voorstel voor een richtlijn wijzigt richtlijn 2003/9/EG tot vaststelling van minimumnormen voor de opvang van asielzoekers in de lidstaten. Al eerder, in december 2008, presenteerde de Europese Commissie een voorstel tot wijziging van deze Opvangrichtlijn (zie E090123). Omdat dat Raad er niet in slaagde een standpunt vast te stellen, publiceert de Europese Commissie nu een gewijzigd voorstel. Het gewijzigde voorstel houdt vast aan de kernelementen van het voorstel uit 2008, te weten het verzekeren van adequate en vergelijkbare omstandigheden voor de opvang van asielzoekers in de gehele Europese Unie. Daarbij gaat het om zaken als vrijheid van beweging van asielzoekers, vreemdelingendetentie, onderwijs voor minderjarigen, toegang tot de arbeidsmarkt, gezondheidszorg en huisvesting. Het voorstel beoogt daarnaast de voorgestelde opvangnormen te verhelderen en meer flexibiliteit in te bouwen zodat deze normen gemakkelijker in de nationale rechtsstelsels kunnen worden geïmplementeerd.

Lees meer: uitgebreide samenvatting


Behandeling Raad

JBZ-Raad 6 en 7 juni 2013 (agendapunt I.5)

Tijdens de Raad voor Justitie en Binnenlandse Zaken op 6 juni 2013 is het standpunt van de Raad in eerste lezing bepaald. Het Europees Parlement zal naar verwachting op 13 juni 2013 plenair instemmen met het voorstel, waarna het officieel is aangenomen.

JBZ-Raad 6 en 7 december 2012 (agendapunt I. 1)

De JBZ-Raad heeft op 25 oktober jl. het gezamenlijk standpunt van het Europees Parlement (EP) en de Raad over de herziening van de Opvangrichtlijn bevestigd. Na herziening door de juristen-vertalers zal de Raad formeel zijn positie in eerste lezing vaststellen. Verwacht wordt dat het EP vervolgens zonder amendementen zal instemmen met het standpunt van de Raad inzake de herziening van de Opvangrichtlijn.

JBZ-Raad 25 en 26 oktober 2012 (agendapunt I. 1)

De JBZ-Raad heeft op 25 oktober 2012 een politiek akkoord bereikt over het voorstel voor de Opvangrichtlijn. De tekst zoals door het COREPER bevestigt op 27 september 2012 is als A-item aangenomen. Het akkoord is het resultaat van de onderhandelingen met het Europees Parlement. Het EP en de Raad moeten het akkoord nu nog formeel aannemen. Naar verwachting stemt het EP op 13 januari 2013 plenair over het voorstel.

Uit de geannoteerde agenda blijkt dat over het voorstel voor de Opvangrichtlijn een akkoord is bereikt tijdens de informele triloog tussen Raad, Europees Parlement (EP) en Commissie. Deze tekst zal als A-punt voorliggen voor een politiek akkoord. Veel voor Nederland belangrijke punten zijn naar tevredenheid in de tekst opgenomen, zoals een snelle rechterlijke toets in geval van administratieve inbewaringstelling (in plaats van binnen 72 uur), zeer restrictief beleid ten aanzien van minderjarigen in bewaring en geen preventieve toets voor kwetsbare groepen bij inbewaringstelling, maar wel regelmatige controle van de gezondheidstoestand en bijbehorende medische zorg.

Op 10 oktober 2012 heeft het voorzitterschap een verslag gepubliceerd over de voortgang van de implementatie van conclusies van de Europese Raad. Hieruit blijkt dat in juli overeenstemming over de richtlijn opvangvoorzieningen is bereikt met het EP.

De Europese Raad van 28 en 29 juni 2012 heeft in zijn conclusies aangegeven verheugd te zijn over de vorderingen met de Dublin-verordening, de richtlijn opvangvoorzieningen, de richtlijn asielprocedures en met betrekking tot hervestiging. Hij herhaalde vastbesloten te zijn het gemeenschappelijk Europees asielstelsel vóór eind 2012 te voltooien.

Statewatch heeft een Raadsdocument gepubliceerd van 20 juni 2012 met in een tabel verschillende conceptteksten van de Opvangrichtlijn. Het resultaat van de triloogonderhandelingen staat in de laatste kolom van de tabel.

JBZ-Raad 7 en 8 juni 2012 (agendapunt 3)

De informele triloog met het EP inzake de Opvangrichtlijn is begonnen. Nederland wil zich ervoor inzetten dat enkele compromissen die in de Raad zijn bereikt niet verloren gaan en pleit voor een consistent gebruik van terminologie in de onderscheiden richtlijnen en verordeningen. Nederland blijft tegen de invoering van een verplichte rechterlijke toets bij vreemdelingenbewaring binnen 72 uur.

JBZ-Raad 26 en 27 april 2012 (agendapunt I. 2)

Het Deense voorzitterschap heeft tijdens de JBZ-Raad de stand van zaken toegelicht rond het Gemeenschappelijke Europese Asielstelsel (GEAS). Voor wat betreft de Opvangrichtlijn hebben de lidstaten aan het voorzitterschap in het Coreper van 21 maart mandaat gegeven voor het starten van een informele triloog met het Europees Parlement om te komen tot een snel akkoord in tweede lezing. Naar verwachting zullen de gesprekken met het Europees Parlement zich vooral richten op de artikelen over detentie, de voorwaarden voor het verrichten van arbeid door asielzoekers, de hoogte van de materiële verstrekkingen en de wijze waarop wordt vastgesteld of een asielzoeker behoefte heeft aan extra voorzieningen in de opvang. Voor Nederland is het belangrijk dat de 72-uurs toets niet terugkomt in de richtlijn en dat de artikelen omtrent uitgeprocedeerde asielzoekers in detentie, illegalen die worden aangehouden en asielaanvragen ongewijzigd blijven.

Op 24 april 2012 heeft Statewatch een Raadsdocument gepubliceerd met in een vergelijkingstabel het voorstel voor de Opvangrichtlijn, de tekst van het Europees Parlement, de positie van de Raad en het resultaat van de eerste bijeenkomst van de technische groep die de eerste informele triloog voorbereid.

Statewatch heeft een Raadsdocument gepubliceerd van 20 maart 2012 met een ontwerpversie van de Opvangrichtlijn. Het document is bedoeld ter voorbereiding van een informele triloog over de Opvangrichtlijn.

JBZ-Raad 8 maart 2012 (agendapunt 1)

Op basis van een notitie van het Voorzitterschap d.d. 2 maart 2012 heeft de Raad gesproken over het GEAS waaronder de Opvangrichtlijn (zie voor notitie Eerste Kamer ). Er wordt gezocht naar overeenstemming ten aanzien van een aantal belangrijke openstaande punten. De belangrijkste geschilpunten betreffen de toegang van asielzoekers tot de arbeidsmarkt en de bepalingen over detentie, aldus het Voorzitterschap. Enkele lidstaten gaven aan dat er naast arbeidsmarkttoegang en detentie nog andere struikelblokken zitten in de onderhandelingen, waaronder de bepalingen ten aanzien van uitkeringen, rechtsbijstand en speciale opvang voor kwetsbare groepen.

Statewatch heeft een raadsdocument van de Raadswerkgroep Asiel d.d. 13 december 2011 over het geamendeerde voorstel voor de Opvangrichtlijn gepubliceerd.

JBZ-Raad 27 en 28 oktober 2011 (agendapunt 1)

Tijdens de Raad heeft het voorzitterschap de lidstaten per onderdeel geïnformeerd over de stand van zaken van de onderhandelingen over het gemeenschappelijk Europees asielstelsel (GEAS). Ten aanzien van de Opvangrichtlijn meldde het voorzitterschap dat de eerste lezingen zijn afgerond en dat mogelijke compromissen worden besproken op ambtelijk niveau.

Het voorzitterschap heeft geconstateerd dat enkele onderwerpen die spelen in de onderhandelingen over de Opvangrichtlijn, zoals de definitie van 'gezinsleden', kosteloze rechtsbijstand en detentiebepalingen, meerdere wetgevingsinstrumenten uit het asielpakket raken. Het voorzitterschap stelt voor om deze onderwerpen te harmoniseren.

Nederland vindt het belangrijk dat er zoveel mogelijk wordt getracht om definities in de verschillende instrumenten te harmoniseren. Gezien het feit dat de verschillende wetgevingsvoorstellen verschillende doelen hebben, lijkt het echter wel onvermijdelijk dat op sommige punten de insteek per wetgevingsinstrument verschilt.

JBZ-Raad 22 en 23 september 2011 (agendapunt 1)

In de Raad is gesproken over de stand van zaken betreffende de onderhandelingen over het gemeenschappelijk Europees asielstelsel (GEAS). De discussie spitste zich voornamelijk toe op de vraag of een evaluatiemechanisme en een noodmechanisme binnen de Dublin-verordening wenselijk zijn.

Nederland hecht aan een gemeenschappelijk Europees asielstelsel in uiterlijk 2012. Over het geheel genomen steunt Nederland de wijzigingen die de Commissie voorstelt om te komen tot een betere bescherming en verdere harmonisatie binnen de EU.

Statewatch heeft op 12 september 2011 een document gepubliceerd van het Voorzitterschap gericht aan de Asielwerkgroep van de Raad met compromisvoorstellen over verschillende artikelen van het herziene voorstel voor de Opvangrichtlijn.

Statewatch heeft een document van de Raadswerkgroep voor Asiel van 22 juli 2011 met bezwaren van lidstaten bij de herziene Opvangrichtlijn gepubliceerd.

Informele JBZ-Raad 18 en 19 juli 2011

Het Poolse Voorzitterschap heeft de totstandkoming van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel (GEAS) als één van de prioriteiten binnen het JBZ-domein aangeduid. Het wil de onderhandelingen inzake het GEAS een nieuwe impuls geven op de volgende manier:

  • 1. 
    Het urgentiemechanisme uit de Dublin-verordening halen, of verder onderhandelen over het huidige voorstel;
  • 2. 
    Vasthouden aan het momentum dat is gecreëerd met de voortgang van de Kwalificatierichtlijn en deze doorvoeden naar andere discussies;
  • 3. 
    De Commissie komt met een nieuw voorstel inzake de toegang van rechtshandhavingsautoriteiten tot Eurodac wanneer het urgentiemechanisme in de Dublin-verordening in een apart juridisch besluit wordt opgesteld;
  • 4. 
    Een grondig debat over crisisbeheersing op het gebied van asiel en immigratie aangezien het goed bestuur van asielstelsels in lidstaten iets is wat nog niet door Europese regelgeving wordt geregeld.

Tijdens het komend half jaar zullen de herziene voorstellen van de procedure- en opvangrichtlijn een grote rol spelen in de discussie inzake het GEAS. De voorzitter van de commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) van het Europees Parlement gaf aan dat het asielpakket als prioriteit is geoormerkt door het EP. Voor het EP zijn de procedure- en opvangrichtlijnen de belangrijkste onderwerpen binnen het GEAS.

Nederland benadrukte het belang van de datum van 2012 voor de totstandkoming van het GEAS en sprak zijn waardering uit voor de hernieuwde druk van het Voorzitterschap op dit onderwerp. Het is essentieel volgens Nederland dat alle partijen (de Raad en het EP) zich bereid tonen om compromissen te sluiten.

Op 27 juni 2011 heeft de Raad van de EU een gezamenlijke notitie gepubliceerd van de Duitse, Franse en Engelse delegatie over de Procedure- en Opvangrichtlijn. De delegaties geven hun (gedeelde) visie op de voorstellen voor deze richtlijnen.

JBZ-Raad 9-10 juni 2011 (agendapunt 2)

Tijdens de Raad vond een eerste uitwisseling van standpunten plaats over de herziening van zowel de procedure- als de opvangrichtlijn. Deze twee richtlijnen vormen een onderdeel van wat uiterlijk in 2012 het gemeenschappelijk Europees asielstelsel moet worden.

Nederland ondersteunt een verdere harmonisatie van de bepalingen in de opvangrichtlijn in combinatie met praktische samenwerking en het delen van verantwoordelijkheid en solidariteit, zowel binnen als buiten de EU.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 12 juni 2013 heeft het Europees Parlement een wetgevingsresolutie over het voorstel aangenomen. In de wetgevingsresolutie geeft het Europees Parlement aan zijn goedkeuring te geven aan het standpunt van de Raad in eerste lezing.

De commissie voor Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) heeft op 19 september 2012 met 45 stemmen voor, 9 tegen en 4 onthoudingen duidelijk gemaakt het voorstel voor de Opvangrichtlijn te steunen. Het voorstel ligt nu bij de Raad die in moet stemmen met de ontwerptekst, waarna de definitieve tekst wordt voorgelegd aan de plenaire vergadering.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Reacties Derden

De Commissie Meijers heeft op 16 mei 2012 een brief over de Opvangrichtlijn en de Dublinverordening aan de commissie voor burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken van het Europees Parlement in afschrift aan de Eerste Kamer gestuurd. De Commissie Meijers geetf in de brief aan dat zij ernstige bedenkingen heeft bij de detentiemaatregelen in beide voorstellen.

Op 7 mei 2012 hebben Amnesty International en de European Council on Refugees and Exiles (ECRE) namens 166 organisaties de Europese instituties die onderhandelen over de Opvangrichtlijn en de Dublinverordening opgeroepen om het recht op vrijheid van asielzoekers te respecteren in deze voorstellen.

De Commissie Meijers heeft op 1 maart 2012 een kopie van de notitie gericht aan de Tweede Kamer over de JBZ-Raad 8 maart 2012 aan de Eerste Kamer gestuurd. De Commissie Meijers geeft onder meer aan in het algemeen twijfels te hebben over het nut van het opnemen van een uitgebreide set detentiebepalingen in de Opvangrichtlijn, gelet op de reeds in de Terugkeerrichtlijn (zie dossier E090111) neergelegde standaard.

In september 2011 heeft de European Council on Refugees and Exiles (ECRE) een commentaar gepubliceerd over het voorstel voor een herziene Opvangrichtlijn.

Op 20 juni 2011 heeft de commissie Meijers een brief gestuurd aan de commissie voor I&A/JBZ met een onderbouwd advies om een parlementair behandelvoorbehoud te plaatsen bij het voorstel tot herziening van de Opvangrichtlijn.


Achtergrondartikelen

In maart 2012 heeft Statewatch een Statewatch analyse gepubliceerd over de onderhandelingen over het voorstel voor de Opvangrichtlijn.

Statewatch heeft in juni 2011 een analyse gepubliceerd over de herziene voorstellen voor de Procedurerichtlijn (zie dossier E110027) en de Opvangrichtlijn.


Alle bronnen