Zeven Eerste Kamerleden namen van 19 tot en met 22 april 2021 deel aan de tweede hybride plenaire zitting van de parlementaire assemblee. Als gevolg van de coronamaatregelen was slechts een beperkt aantal leden fysiek in Straatsburg aanwezig; de rest nam per videoverbinding deel aan de vergadering. Namens het Nederlandse parlement waren dit Petra Stienen (D66, waarnemend delegatieleider), Reina de Bruijn-Wezeman (VVD), Ria Oomen-Ruijten (CDA), Margreet de Boer (GroenLinks), Bob van Pareren (Fractie-Nanninga - in Straatsburg), Tiny Kox (SP - in Straatsburg) en Ruud Koole (PvdA). De assemblee voerde deze week onder meer debatten met de Duitse Bondskanselier, Angela Merkel, en met de Mensenrechtencommissaris van de Raad van Europa, Dunja Mijatović, en met de Voorzitter van het Europees Parlement, David Sassoli.
Strategische prioriteiten Raad van Europa
De assemblee steunde met grote meerderheid een rapport van senator Kox over de strategische prioriteiten van de Raad van Europa. Hij bepleitte daarin hoe de organisatie de komende jaren een baken van multilaterale bescherming van democratie, mensenrechten en rechtsstatelijkheid moet blijven. Ondubbelzinnige implementatie van de vonnissen van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is daarbij van groot belang, evenals toetreding van de Europese Unie tot het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. De Raad van Europa neemt een unieke positie in bij de bescherming van sociale en economische rechten, inclusiviteit en de menselijke waardigheid, aldus de heer Kox. Pogingen om het internationale kader van verdragen en conventies op dit terrein te ondermijnen - waarbij gedacht kan worden aan de aangekondigde terugtrekking van Turkije uit de Istanbul Conventie tegen geweld tegen vrouwen - zijn dan ook betreurenswaardig. De Raad van Europa benadert mensenrechten in samenhang, bijvoorbeeld met nieuwe juridische instrumenten om de gezondheid en duurzaamheid van het milieu te bevorderen of bij de risico's van kunstmatige intelligentie voor de vrijheid van meningsuiting en vereniging. De parlementaire assemblee heeft een eigenstandige rol in het realiseren van deze strategische prioriteiten, bepleitte Tiny Kox, maar kan daarbij uiteraard wel streven naar effectieve samenwerking met het comité van ministers. De volledige tekst van het rapport en de videoregistratie van het debat vindt u hier.
Istanbul Conventie
Petra Stienen vroeg in een debat met de secretaris-generaal van de Raad van Europa, Marija Pejčinović Burić, hoe zij ervoor gaat zorgen dat Istanbul Conventie geen inzet gaat worden van de maatschappelijke cultuurstrijd tussen conservatieven en progressieven. Deze belangrijke Conventie is één van de beste instrumenten die de Raad van Europa heeft om vrouwen te beschermen tegen geweld. Het verdrag ligt recent onder vuur van politici, opinieleiders, journalisten en activisten, die mensenrechten niet als universeel beschouwen, maar als onderdeel van een cultuurstrijd. Hoe zou de secretaris-generaal de 'gouden standaard' die de Istanbul Conventie is, beschermen? Mevrouw Pejčinović Burić deelde de teleurstelling over de aangekondigde Turkse terugtrekking uit het verdrag. Zij noemde dit een grote aanval op de multilaterale en collectieve bescherming van de mensenrechten. Zij streefde naar uitbreiding van het aantal verdragspartners, ook buiten de Raad van Europa, om de Conventie te versterken. Ook moet het verhaal achter de Conventie beter verteld worden. Nationale wetgeving is niet voldoende om vrouwen te beschermen tegen huiselijk geweld. De Istanbul Conventie staat hoger dan nationale wetgeving en voorziet ook in monitoring mechanismes, die nationaal niet geboden kunnen worden.
Debatten over Belarus en Alexei Navalny
Senator Kox sprak ook in een debat over de situatie in Belarus, het enige Europese land dat geen lid is van de Raad van Europa. Hoewel de organisatie Belarus negen maanden geleden al hulp en dialoog heeft aangeboden bij het geweld en de demonstraties in de nasleep van de presidentsverkiezingen van 2020, blijft de confrontatie en repressie in het land onverminderd hard. De heer Kox sloot zich aan bij de oproep van een Britse en een Franse rapporteur van de assemblee om het kiessysteem in Belarus te hervormen, om vrije verkiezingen te organiseren, om politieke gevangenen vrij te laten en om internationaal onderzoek toe te staan. In een spoeddebat over de detentie van de Russische oppositiepoliticus Navalny wees Tiny Kox erop dat Rusland in strijd handelt met een vonnis van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Dit Hof heeft onomwonden geoordeeld dat Navalny moet worden vrijgelaten, ongeacht wat president Poetin en een meerderheid van de Russische bevolking vindt. De Raad van Europa zal niet rusten totdat Navalny is vrijgelaten. Senator Kox sloot zich aan bij de oproep van duizenden demonstranten die de dag voor het debat in Rusland scandeerden: "Laat Alexei Navalny vrij!" Laat hem vrij, niet omdat hij een held is, maar omdat het hoogste hof in Europa zegt dat dit moet.
Aangenomen teksten
Alle teksten die tijdens deze zittingsweek door de parlementaire assemblee werden aangenomen, evenals de verslagen en videoregistraties van de debatten, vindt u hier.
Deel dit item: