De Staten-Generaal heeft voor de Verenigde Vergadering op Prinsjesdag speciaal een muziekstuk laten maken door de Nederlandse componiste Karmit Fadael (25). Het stuk heet Ru'Ach Tova (Goede Moed in het Hebreeuws) en zal worden uitgevoerd door het koperkwintet van het Haagse Residentie Orkest.
Karmit Fadael studeerde af aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Zij is momenteel met een stipendium van Vrienden van het Radio Philharmonisch Orkest artist in residence en werkt vooral voor dat orkest, maar componeert ook voor het Residentie Orkest in Den Haag.
Naast Ru'Ach Tova wordt op Prinsjesdag in de Verenigde Vergadering zoals gebruikelijk Il discorso della corona van Jurriaan Andriessen en de Hymne van de Staten-Generaal van Johan de Meij ten gehore gebracht. Dit laatste stuk werd in 2015 speciaal voor de Staten-Generaal gecomponeerd bij de viering van 200 jaar Staten-Generaal.
'Het is zo'n gelegenheid waarvan je niet verwacht dat ze ook nieuwe muziek willen spelen.'
Jonge componiste Karmit Fadael schrijft speciaal muziekstuk voor Prinsjesdag: 'Ru'ach Tova' - Goede moed - interview door Gert Riphagen
Wie is Karmit Fadael?
'Ik ben 25 jaar, ik ben opgegroeid in Friesland en heb daar tot mijn 18e jaar op school gezeten. Ik ben Nederlands-Israëlische, mijn moeder is een echte Friezin.'
Hoe is je belangstelling voor muziek ontstaan?
'Op mijn middelbare school, Christelijke Scholengemeenschap Bogerman in Sneek, had ik een ontzettend bevlogen muziekdocent, Anne Oosterhaven. Die vond dat elk kind moest componeren. Ik deed muziek als examenvak, dus van de vierde tot de zesde klas werd componeren serieuzer. Daarnaast had ik op de regionale muziekschool vioolles.'
Wat vind je leuk aan componeren?
'In de vijfde klas moesten we verplicht meedoen aan een compositiewedstrijd van het Nederlands Blazersensemble. Er waren zo'n twintig inzendingen. Ik kwam heel ver en won workshops in compositie bij Calliope Tsoupaki, later één van mijn hoofdvakdocenten. Dat jaar ben ik best wel fanatiek geworden met het componeren en twee jaar later zat ik op het Conservatorium voor compositie in Den Haag.'
Componeer je nu zelf stukken als werk?
'Ja, ik ben op dit moment young composer in residence via een stipendium van de Vrienden van het Radio Filharmonisch Orkest (RFO). Daarnaast schrijf ik ook regelmatig voor het Residentie Orkest en veel kamermuziek voor uiteenlopende ensembles. Componeren is dus inmiddels mijn beroep.'
Wat vond je van het verzoek om een stuk te componeren voor de Verenigde Vergadering op Prinsjesdag?
'Dat vond ik heel bijzonder. Het is zo'n gelegenheid waarvan je niet verwacht dat ze ook nieuwe muziek willen spelen. Ik wist dat de bijeenkomst begint met een stuk van Jurriaan Andriessen. Verder wist ik niet dat er ook al een traditie was geweest met nieuwe muziek. Ik vind het ook wel heel tof. Het is eigenlijk een heel goed statement naar de politiek over het belang van cultuur door hen gewoon een muziekstuk van een levende componist te laten zien.'
Hoe heb je de inspiratie opgedaan voor het stuk dat je hebt gecomponeerd voor Prinsjesdag? Hoe ben je daaraan gaan werken?
'Ik heb nagedacht over wat de essentie van Prinsjesdag is. En dat is eigenlijk met goede moed het volgende jaar in. De Koning presenteert in die Troonrede namens het kabinet de plannen voor het nieuwe jaar. Daar ben ik heel erg mee aan de slag gegaan. Ik heb in het stuk proberen te verwerken dat die nieuwe Troonrede komt, maar dat we tegelijkertijd niet echt weten wat er gaat gebeuren. Kijk naar de coronapandemie. We weten niet welke tegenslagen er gaan komen. En weten niet wat de toekomst brengt. Dus ik heb die onzekerheid, maar ook de goede moed, geprobeerd te verklanken. Daarom heb ik het stuk ook 'Ru'ach tova' genoemd, wat Hebreeuws is voor 'goede moed'.'
Hoe vertaal je die goede moed in het type muziek dat je gecomponeerd hebt? Moeten daar bepaalde instrumenten bij?
'De bezetting stond al vast. Ik had eerst een iets te sober stuk geschreven. Maar ik heb uiteindelijk er meer goede moed in gekregen en je hoort dus allemaal best wel opzwepende ritmes, vrolijke ritmes waarin je toch wel die moed en het vertrouwen in de toekomst hoort, met af en toe wat meer sombere klanken.'
Je hebt wel heel bewust gekozen om het positieve te benadrukken, want mensen uit die Troonrede kunnen lezen, ook al zijn het sombere tijden?
'Ja, maar vooral ook de onverwachtheid van het nieuwe jaar. Ik wil graag het positieve benadrukken, maar niet met een blik alsof het negatieve er niet is, het moet ook niet te idealistisch overkomen.'
Als mensen dat stuk van jou op Prinsjesdag gehoord hebben, wat zou jij dan willen dat mensen zich daar nadien van herinneren?
'Ik hoop dat een moment is waar mensen even de waan van de dag vergeten en in de muziek kunnen opgaan. En aandachtig luisteren. Er zit best wel veel ritme in en je hoort ook de statige trompetten. Ik hoop dat mensen even een moment hebben waarop ze denken: nu even niet de dingen waar we normaal bezig zijn, een moment van contemplatie. Het is allemaal best bijzonder nu. Het is ook best wel gek dat kinderen die over een aantal jaren op school zitten moeten leren: wat waren de regels tijdens de coronapandemie en dat ze dat dan moeten opschrijven. Wat moesten we dragen? Welke afstand moesten we houden?'
Deel dit item: