Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2) Gelijkheid voor de wet en bescherming tegen discriminatie is een universeel recht dat wordt erkend door de Universele Verklaring van de rechten van de mens, het VN-Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen, het Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie, de Verdragen van de Verenigde Naties inzake burgerrechten en politieke rechten, respectievelijk inzake economische, sociale en culturele rechten, het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden en het Europees Sociaal Handvest, die door [alle] lidstaten zijn ondertekend. Met name in het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap is het ontzeggen van redelijke aanpassingen opgenomen in de definitie van discriminatie.

(2) Gelijkheid voor de wet en bescherming tegen discriminatie is een universeel recht dat wordt erkend door de Universele Verklaring van de rechten van de mens, het VN-Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen, het Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie, de Verdragen van de Verenigde Naties inzake burgerrechten en politieke rechten, respectievelijk inzake economische, sociale en culturele rechten, het VN-Verdrag inzake de rechten van het kind, het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, artikel 14 van en het twaalfde facultatieve protocol bij het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden en het Europees Sociaal Handvest, die door [alle] lidstaten zijn ondertekend. Met name in het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap is het ontzeggen van redelijke aanpassingen opgenomen in de definitie van discriminatie.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2 bis) Het beginsel van gelijkheid en het verbod op discriminatie zijn algemene beginselen van het internationale, Europese en nationale recht, die voor de EU en haar lidstaten bindend zijn op alle gebieden waarvoor zij bevoegd zijn. Deze richtlijn draagt bij tot de verwezenlijking van dit doel en tot het uitbannen van discriminatie, die daarmee niet verenigbaar is.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2 ter) Deze richtlijn is een van de middelen waarmee de Gemeenschap voldoet aan haar verplichtingen die voortvloeien uit het Verdrag van de Verenigde Natie inzake de rechten van personen met een handicap, en moet in dat licht worden gezien.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2 quater) In overeenstemming met artikel 5 van de politieke verklaring die is overeengekomen ter afsluiting van de Wereldconferentie van de Verenigde Naties over vergrijzing in Madrid in 2002, is besloten opnieuw zich ertoe te verbinden alles in het werk te stellen om alle vormen van discriminatie, met inbegrip van leeftijdsdiscriminatie, uit te bannen; te erkennen dat mensen naarmate zij ouder worden, een leven moeten kunnen leiden dat gekenmerkt wordt door zelfontplooiing, gezondheid, veiligheid en actieve deelname aan het economisch, sociaal, cultureel en politiek leven van hun samenleving; de erkenning van de waardigheid van ouderen te verbeteren; en alle vormen van verwaarlozing, mishandeling en geweld uit te bannen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2 quinquies) Lichamelijke en geestelijke gezondheid en welzijn zijn essentieel voor de levenskwaliteit van mens en maatschappij en voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de Lissabon-strategie van de Unie.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(3) Deze richtlijn eerbiedigt de grondrechten en neemt de grondbeginselen in acht die met name zijn neergelegd in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Overeenkomstig artikel 10 van het Handvest heeft eenieder recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; bij artikel 21 is elke discriminatie, met name op grond van godsdienst of overtuigingen, een handicap, leeftijd of seksuele geaardheid verboden; en in artikel 26 wordt het recht van personen met een handicap op maatregelen die beogen hun zelfstandigheid te bewerkstelligen, erkend.

(3) Deze richtlijn eerbiedigt de grondrechten en neemt de grondbeginselen in acht die met name zijn neergelegd in het Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden van de Raad van Europa, met name artikel 9 inzake de vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst en artikel 10 inzake de vrijheid van meningsuiting, alsmede in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Overeenkomstig artikel 10 van het Handvest heeft eenieder recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; in artikel 20 wordt bepaald dat eenieder gelijk is voor de wet; bij artikel 21 is elke discriminatie, met name op grond van godsdienst of overtuigingen, een handicap, leeftijd of seksuele geaardheid verboden; artikel 24 verleent specifieke rechten aan kinderen, en in artikel 26 wordt het recht van personen met een handicap op maatregelen die beogen hun zelfstandigheid te bewerkstelligen, erkend.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(4) Naar aanleiding van het Europees Jaar van personen met een handicap in 2003, van gelijke kansen voor iedereen in 2007, en van de interculturele dialoog in 2008, is erop gewezen dat discriminatie nog steeds voorkomt en zijn de voordelen van verscheidenheid onder de aandacht gebracht.

(4) Naar aanleiding van het Europees Jaar van personen met een handicap in 2003, van gelijke kansen voor iedereen in 2007, en van de interculturele dialoog in 2008, is erop gewezen dat directe en indirecte discriminatie, meervoudige discriminatie en associatieve discriminatie nog steeds voorkomt, maar is ook de noodzaak van het bevorderen van de voordelen van verscheidenheid onder de aandacht gebracht.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(4 bis) De verscheidenheid van de Europese samenleving staat centraal bij de culturele, politieke en sociale integratie van de Unie en hoort geëerbiedigd te worden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(7 bis) Discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid kan de verwezenlijking van de doelstellingen van het EG-Verdrag ondermijnen, in het bijzonder de verwezenlijking van een hoog niveau van werkgelegenheid en van sociale bescherming, de verbetering van de levensstandaard en de kwaliteit van het bestaan, alsmede de vergroting van de economische en sociale cohesie en van de solidariteit. Discriminatie kan ook de doelstelling ondermijnen de Unie als een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid te ontwikkelen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(7 ter) Deze richtlijn betreft ook meervoudige discriminatie, d.w.z. wanneer er sprake is van discriminatie op twee of meer van de in de artikelen 12 en 13 van het EG-Verdrag genoemde gronden. Er moeten doeltreffende gerechtelijke procedures komen voor dergelijke situaties, en nationale gerechtelijke procedures moeten waarborgen dat een klager alle aspecten van een klacht inzake meervoudige discriminatie in een enkele procedure aan de orde kan stellen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(8) De Gemeenschap heeft op grond van artikel 13, lid 1, van het EG-Verdrag drie rechtsinstrumenten aangenomen ter preventie en bestrijding van discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afstamming, godsdienst of geloof, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Deze instrumenten hebben het nut aangetoond van wetgeving in de strijd tegen discriminatie. Met name Richtlijn 2000/78/EG stelt een algemeen kader in voor gelijke behandeling in arbeid en beroep, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Op andere gebieden dan arbeid blijven er tussen de lidstaten evenwel verschillen bestaan wat het niveau en de vorm van bescherming tegen discriminatie op die gronden betreft.

(8) De Gemeenschap heeft op grond van artikel 13, lid 1, van het EG-Verdrag een aantal richtlijnen aangenomen ter preventie en bestrijding van discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afstamming, godsdienst of geloof, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Deze richtlijnen hebben het nut aangetoond van wetgeving in de strijd tegen discriminatie. Richtlijn 2000/43/EG stelt een kader in voor de bestrijding van discriminatie op grond van ras of etnische afstamming binnen en buiten de arbeidsmarkt. Richtlijn 2004/113/EG stelt een kader in voor gelijke behandeling van mannen en vrouwen bij de toegang tot en het aanbod van goederen en diensten. Richtlijn 2000/78/EG stelt, voor gronden van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, een algemeen kader in voor gelijke behandeling in arbeid en beroep. Zij dekt geen gebieden die buiten dit bereik vallen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9) Discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid moet daarom bij wet verboden zijn op tal van gebieden buiten de arbeidsmarkt, zoals sociale bescherming, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten, met inbegrip van huisvesting. De wetgeving moet in maatregelen voorzien om personen met een handicap op de betrokken gebieden gelijke toegang te garanderen.

(9) Directe en indirecte discriminatie, meervoudige discriminatie en associatieve discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, geslacht of seksuele geaardheid moet daarom bij wet verboden zijn op tal van gebieden buiten de arbeidsmarkt, zoals sociale bescherming, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten, zoals huisvesting, vervoer, verenigingen en gezondheidszorg. De wetgeving moet in maatregelen voorzien om personen met een bijzondere godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid dan wel een combinatie van deze kenmerken, alsmede de met hen verbonden personen op de betrokken gebieden gelijke toegang te garanderen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9 bis) Voor de doeleinden van deze richtlijn moet onder goederen worden verstaan, goederen in de zin van de bepalingen betreffende het vrije verkeer van goederen van het EG-Verdrag. Onder diensten moet worden verstaan diensten in de zin van artikel 50 van het EG-Verdrag.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9 ter) Gehandicapten krijgen dikwijls met discriminatie in de vorm van ontoegankelijkheid van openbaar vervoer of de gebouwde omgeving te maken, en onbereikbare informatie en communicatie. De lidstaten moeten maatregelen treffen om toegankelijkheid en bereikbaarheid in dergelijke opzichten te waarborgen en daarmee het princiep van gelijke behandeling in praktijk brengen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(11) Deze richtlijn laat de bevoegdheden van de lidstaten op de gebieden onderwijs, sociale zekerheid en gezondheidszorg onverlet. Zij doet evenmin afbreuk aan de essentiële rol en de ruime discretionaire bevoegdheid van de lidstaten om diensten van algemeen economisch belang te verrichten, te doen verrichten en te organiseren.

(11) Deze richtlijn laat de uitoefening van de bevoegdheden van de lidstaten op de gebieden onderwijs en sociale bescherming, met inbegrip van sociale zekerheid en gezondheidszorg, onverlet. Zij doet evenmin afbreuk aan de essentiële rol en de ruime discretionaire bevoegdheid van de lidstaten om diensten van algemeen economisch belang te verrichten, te doen verrichten en te organiseren.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12) Discriminatie omvat directe en indirecte discriminatie, intimidatie, opdrachten tot discrimineren en het ontzeggen van redelijke aanpassingen.

(12) Discriminatie omvat directe en indirecte discriminatie, meervoudige discriminatie, intimidatie, opdrachten tot discrimineren en het ontzeggen van redelijke aanpassingen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12 bis) Personen met een handicap zijn onder meer personen met langdurige fysieke, mentale, intellectuele of zintuiglijke beperkingen die hen, in wisselwerking met hinderlijke gedrags- of omgevingsfactoren, kunnen beletten volledig, effectief en op voet van gelijkheid met anderen te participeren in de samenleving.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12 ter) Gezien de onoverkomelijkheid van deze eisen voor kleine en middelgrote ondernemingen (KMO), moeten deze naar het voorbeeld van de Civil Rights Act in de VS speciaal worden beschermd .

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12 quater) Onder discriminatie valt ook het weigeren van medische behandeling enkel en alleen op grond van het leeftijdscriterium.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12 quinquies) Discriminatie op grond van handicap omvat discriminatie wegens het feit dat iemand begeleid of bijgestaan wordt door een erkende hulp- of geleidehond die volgens de normen van de internationale federatie voor geleidehonden of de internationale normen voor hulphonden afgericht is.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12 sexies) Effectieve niet-discriminerende toegang kan op een aantal wijzen worden gerealiseerd, zoals door toepassing van het "design for all"- principe en door vergemakkelijking van het gebruik van hulpmiddelen door personen met een handicap, met inbegrip van hulpmiddelen voor mobiliteit en toegankelijkheid, zoals erkende hulp- of geleidehonden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12 septies) Een wijziging wordt als fundamenteel beschouwd in de zin van artikel 4 als de goederen, diensten of de aard van het vak, beroep of bedrijf zodanig worden veranderd dat de leverancier of dienstverlener in feite een volledig ander soort goederen of diensten aanbiedt.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(13) Bij de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, moet de Gemeenschap er overeenkomstig artikel 3, lid 2, van het EG-Verdrag, naar streven ongelijkheden op te heffen en de gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen, met name omdat vrouwen vaak het slachtoffer zijn van meervoudige discriminatie.

(13) In deze richtlijn wordt tevens rekening gehouden met meervoudige discriminatie. Aangezien discriminatie op meerdere, in de artikelen 12 en 13 van het EG-Verdrag opgesomde gronden kan plaatsvinden, moet de Gemeenschap, bij de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling er overeenkomstig artikel 3, lid 2 en artikel 13, van het EG-Verdrag, naar streven ongelijkheden in verband met geslacht, ras of etnische afstamming, handicap, seksuele geaardheid, godsdienst of overtuiging of leeftijd, of een combinatie hiervan op te heffen en de gelijkheid te bevorderen, ongeacht de combinatie van de kenmerken in verband met de hierboven genoemde factoren die een persoon kan hebben. Er moeten doeltreffende wettelijke procedures komen voor situaties van meervoudige discriminatie. Met name moeten nationale gerechtelijke procedures waarborgen dat een klager alle aspecten van een vordering inzake meervoudige discriminatie in één enkele procedure aan de orde kan stellen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(14 bis) Verschillen in behandeling op grond van leeftijd en handicap kunnen worden toegestaan indien zij objectief en redelijkerwijs worden gerechtvaardigd door een legitiem doel en indien de middelen voor het verwezenlijken van dat doel passend en noodzakelijk zijn. Deze verschillen in behandeling kunnen bijvoorbeeld bestaan in bijzondere leeftijdsvoorwaarden met betrekking tot de toegang tot bepaalde goederen of diensten, zoals alcoholhoudende dranken, wapens of rijbewijzen. De bevordering van de economische, culturele of maatschappelijke integratie van jongeren of ouderen of van personen met een handicap kan ook worden beschouwd als een legitiem doel. Derhalve worden maatregelen in verband met leeftijd en handicap die gunstigere voorwaarden scheppen dan voor anderen, zoals gratis toegang of toegang tegen verlaagde tarieven tot openbaar vervoer, musea of sportfaciliteiten, verenigbaar geacht met het beginsel van non-discriminatie.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(15) Bij de verstrekking van verzekerings-, bank- en andere financiële diensten wordt gebruikt gemaakt van actuariële en risicofactoren in verband met handicap en leeftijd. Wanneer is aangetoond dat dit essentiële factoren voor de risicobeoordeling zijn, houden zij geen discriminatie in.

(15) Bij de verstrekking van verzekerings-, bank- en andere financiële diensten wordt gebruikt gemaakt van actuariële en risicofactoren in verband met handicap en leeftijd. Wanneer is aangetoond dat dit doorslaggevende factoren voor de risicobeoordeling zijn, en indien de dienstverlener aan de hand van actuariële beginselen en statistische of medische gegevens hogere risico's kan aantonen, houden zij geen discriminatie in. Deze gegevens moeten accuraat, recent en relevant zijn en op verzoek ter beschikking worden gesteld. De actuariële en risicofactoren moeten een afspiegeling vormen van de positieve veranderingen in levensverwachting en de actieve levensstijl van ouderen, alsook de toegenomen mobiliteit en toegankelijkheid voor mensen met een handicap.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(15 bis) Bij het plaatsen van overheidsopdrachten die worden afgesloten in de lidstaten voor rekening van de staat, territoriale lichamen en andere publiekrechtelijke instellingen moeten de beginselen van het Verdrag worden nageleefd, met name het vrije verkeer van goederen, de vrijheid van vestiging en het vrij verlenen van diensten, alsmede de daarvan afgeleide beginselen, zoals gelijke behandeling, het discriminatieverbod, wederzijdse erkenning, evenredigheid en transparantie. Wetsvoorschriften inzake de coördinatie van procedures voor de plaatsing van overheidsopdrachten voor werken, leveringen en diensten zijn neergelegd in Richtlijn 2004/18/EG van het Europees Parlement en de Raad van 31 maart 2004 betreffende de coördinatie van de procedures voor het plaatsen van overheidsopdrachten voor werken, leveringen en diensten1, op grond waarvan het plaatsen van overheidsopdrachten die worden afgesloten in de lidstaten voor rekening van de staat, territoriale lichamen en andere publiekrechtelijke instellingen afhankelijk is van de naleving van de beginselen van het Verdrag, met name gelijke behandeling ongeacht geslacht, ras of etnische afkomst, handicap, seksuele geaardheid, godsdienst of overtuiging of leeftijd, en het beginsel van non-discriminatie. Voor overheidsopdrachten boven een bepaalde waarde zijn echter bepalingen inzake communautaire coördinatie van nationale procedures voor het plaatsen van dergelijke opdrachten opgesteld, om te garanderen dat de overheidsopdrachten openstaan voor mededinging. De lidstaten moeten deze coördinatievoorschriften uitleggen overeenkomstig de beginselen van gelijke behandeling ongeacht geslacht, ras of etnische afkomst, handicap, seksuele geaardheid, godsdienst of overtuiging of leeftijd en andere bepalingen van het Verdrag.

_________

1PB L 134 van 30.4.2004, blz. 114.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(16) Eenieder beschikt over contractvrijheid, met inbegrip van de vrije keuze van een contractant voor een transactie. Deze richtlijn is niet van toepassing op economische transacties door privépersonen wanneer deze niet hun professionele of commerciële activiteit vormen.

(16) Eenieder beschikt over volledige contractvrijheid, met inbegrip van de vrije keuze van een contractant voor een transactie. Het is belangrijk, in het kader van de toegang tot en het aanbod van goederen en diensten, de bescherming van privé- en gezinsleven en de in dat kader verrichte transacties te eerbiedigen. Transacties tussen privépersonen die in die hoedanigheid handelen, vallen bijgevolg niet onder deze richtlijn, wanneer zij geen professionele of commerciële activiteit van de contractanten vormen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(17) Belangrijk is dat bij het verbod op discriminatie andere fundamentele rechten en vrijheden worden geëerbiedigd, waaronder de bescherming van het privé- en gezinsleven en transacties in die context, de godsdienstvrijheid en de vrijheid van vereniging. Deze richtlijn laat de nationale wetgeving inzake de burgerlijke staat, de gezinssituatie of de reproductieve rechten onverlet. Zij laat eveneens de seculiere aard van de Staat, overheidsinstellingen en –organen en het onderwijs onverlet.

(17) Belangrijk is dat bij het verbod op discriminatie andere fundamentele rechten en vrijheden worden geëerbiedigd waaronder de godsdienstvrijheid, de vrijheid van vereniging, de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. Deze richtlijn laat de seculiere aard van de Staat, overheidsinstellingen en –organen en het onderwijs onverlet. Deze richtlijn raakt niet aan de scheiding der bevoegdheden tussen de Europese Unie en haar lidstaten, ook op het gebied van het huwelijks- en familierecht en de wetgeving inzake gezondheid.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(18) De lidstaten zijn verantwoordelijk voor de organisatie en de inhoud van het onderwijs. In haar mededeling "Verbetering van competenties voor de 21ste eeuw: een agenda voor Europese samenwerking op schoolgebied" wijst de Commissie erop dat kansarme kinderen en kinderen met bijzondere onderwijsbehoeften extra aandacht moeten krijgen. In de nationale wetgeving kan met name worden voorzien in verschillen in behandeling op grond van godsdienst of overtuiging wat de toegang tot onderwijsinstellingen betreft. Het staat de lidstaten ook vrij het dragen of tonen van religieuze symbolen op school toe te staan of te verbieden.

(18) De lidstaten zijn verantwoordelijk voor de organisatie en de inhoud van het onderwijs. In haar mededeling "Verbetering van competenties voor de 21ste eeuw: een agenda voor Europese samenwerking op schoolgebied" wijst de Commissie erop dat kansarme kinderen en kinderen met bijzondere onderwijsbehoeften extra aandacht moeten krijgen. In de nationale wetgeving kan met name worden voorzien in verschillen in behandeling op grond van godsdienst of overtuiging wat de toegang tot onderwijsinstellingen betreft mits deze verschillen noodzakelijk en evenredig zijn en geen inbreuk maken op het recht op onderwijs. Het staat de lidstaten ook vrij het dragen of tonen van religieuze symbolen op school toe te staan of te verbieden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(19) De Europese Unie heeft in de aan de slotakte van het Verdrag van Amsterdam gehechte Verklaring nr. 11 betreffende de status van kerken en niet-confessionele organisaties uitdrukkelijk verklaard de status die kerken en religieuze verenigingen en gemeenschappen volgens het nationale recht in de lidstaten hebben, te eerbiedigen en daaraan geen afbreuk te doen en evenzeer de status van levensbeschouwelijke en niet-confessionele organisaties te eerbiedigen. Maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te bieden tot de gebieden die door deze richtlijn worden geregeld, zijn van groot belang om in de praktijk een volledig gelijke behandeling te garanderen. Voorts kunnen in bepaalde gevallen individuele maatregelen voor redelijke aanpassingen nodig zijn om een dergelijke toegang te garanderen. Er moeten in geen geval maatregelen worden genomen die een onevenredige belasting vormen. Bij de beoordeling of de belasting onevenredig is, moet rekening worden gehouden met een aantal factoren zoals de omvang, de middelen en de aard van de organisatie. De beginselen van redelijke aanpassingen en onevenredige belasting zijn vastgesteld in Richtlijn 2000/78/EG en in het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap. Op bepaalde gebieden zijn op Europees niveau wettelijke voorschriften en normen inzake toegankelijkheid vastgesteld.

(19) De Europese Unie heeft in de aan de slotakte van het Verdrag van Amsterdam gehechte Verklaring nr. 11 betreffende de status van kerken en niet-confessionele organisaties uitdrukkelijk verklaard de status die kerken en religieuze verenigingen en gemeenschappen volgens het nationale recht in de lidstaten hebben, te eerbiedigen en daaraan geen afbreuk te doen en evenzeer de status van levensbeschouwelijke en niet-confessionele organisaties te eerbiedigen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(19 bis) Maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te bieden tot de gebieden die door deze richtlijn worden geregeld, zijn van groot belang om in de praktijk een volledig gelijke behandeling te garanderen. Voorts kunnen in bepaalde gevallen individuele maatregelen voor redelijke aanpassingen nodig zijn om een dergelijke toegang te garanderen. In geen enkel geval hoeven maatregelen te worden genomen die een onevenredige belasting vormen. Bij de beoordeling of de belasting onevenredig is, moet rekening worden gehouden met de vraag of de maatregel in kwestie al dan niet uitvoerbaar en veilig is, en al dan niet door een redelijke aanpassing van regels, beleidsvoering of handelwijzen of wegneming van architecturale, communicatie- of vervoertechnische belemmeringen of met aanvullende hulp- of dienstverlening uitvoerbaar of veilig te maken is. Redelijke aanpassingen moeten niet noodzakelijkerwijze omvangrijke structurele veranderingen aan gebouwen betekenen waarvan structuur door de nationale wet beschermd is omwille van hun historische, culturele of architectonische waarde. De beginselen van redelijke aanpassingen en onevenredige belasting zijn vastgesteld in Richtlijn 2000/78/EG en in het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.

(Gebaseerd op de tekst van overweging 19 van COM(2008)0426)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(21) Het discriminatieverbod mag geen afbreuk doen aan de handhaving of vaststelling door de lidstaten van maatregelen die zijn bedoeld om de nadelen die een groep personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid ondervindt, te voorkomen of te compenseren. Dergelijke maatregelen kunnen organisaties van personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid toestaan wanneer die als hoofddoel hebben voor de bijzondere behoeften van deze personen op te komen.

(21) Het discriminatieverbod mag geen afbreuk doen aan de handhaving of vaststelling door de lidstaten van maatregelen die zijn bedoeld om de nadelen die personen met een bepaalde godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of een bepaalde seksuele geaardheid dan wel een combinatie van kenmerken in verband met deze factoren, alsmede de met hen verbonden personen ondervinden, te voorkomen of te compenseren. Dit verbod kan gepaard gaan met maatregelen ter bevordering van gelijke behandeling en gelijke kansen vanuit genderoogpunt en positieve actie om te voorzien in de specifieke behoeften van personen of categorieën personen die wegens hun kenmerken behoefte hebben aan voorzieningen, diensten en bijstand die voor anderen niet noodzakelijk zijn. Ook kunnen onafhankelijke organisaties van personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid worden opgericht wanneer die als hoofddoel hebben voor de bijzondere behoeften van deze personen op te komen.

Motivering

Het is van belang dat de lidstaten positieve maatregelen vaststellen voor de bestrijding van discriminatie.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(23) Personen die op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid zijn gediscrimineerd, dienen over adequate mogelijkheden voor rechtsbescherming te beschikken. Teneinde een hoger beschermingsniveau te verschaffen, dienen verenigingen, organisaties en andere rechtspersonen de bevoegdheid te krijgen om namens of ten behoeve van slachtoffers in een procedure het recht van verweer uit te oefenen, onverminderd de nationale procedureregels betreffende vertegenwoordiging en verdediging in rechte.

(23) Personen die last hebben gehad van directe of indirecte discriminatie, meervoudige discriminatie of associatieve discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht, dienen over adequate mogelijkheden voor rechtsbescherming te beschikken. Teneinde een hoger beschermingsniveau te verschaffen, dienen verenigingen, organisaties en andere rechtspersonen de bevoegdheid te krijgen om namens of ten behoeve van slachtoffers in een procedure het recht van verweer uit te oefenen, onverminderd de nationale procedureregels betreffende vertegenwoordiging en verdediging in rechte.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(25) Daadwerkelijke toepassing van het beginsel van gelijke behandeling vereist een passende rechtsbescherming tegen represailles.

(25) Daadwerkelijke toepassing van het beginsel van gelijke behandeling vereist een passende rechtsbescherming tegen represailles. Een doeltreffende juridische bescherming van de rechten van het individu dient gepaard te gaan met actieve bevordering van non-discriminatie en gelijke kansen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(26) In zijn resolutie over de follow-up van het Europees Jaar van gelijke kansen voor iedereen (2007) heeft de Raad ertoe opgeroepen de civiele maatschappij, met inbegrip van organisaties die potentiële discriminatieslachtoffers vertegenwoordigen, de sociale partners en verdere betrokkenen zowel op Europees als op nationaal niveau volledig te betrekken bij het opstellen van het beleid en de programma's ter voorkoming van discriminatie en ter bevordering van gelijkheid en gelijke kansen.

(26) In zijn resolutie over de follow-up van het Europees Jaar van gelijke kansen voor iedereen (2007) heeft de Raad ertoe opgeroepen de civiele maatschappij, met inbegrip van organisaties die potentiële discriminatieslachtoffers vertegenwoordigen, de sociale partners en verdere betrokkenen zowel op Europees als op nationaal niveau volledig te betrekken bij het opstellen van het beleid en de programma's ter voorkoming van discriminatie en ter bevordering van gelijkheid en gelijke kansen. Daartoe zorgen de Commissie en de lidstaten ervoor dat de in deze richtlijn vervatte maatregelen alsmede de reeds van kracht zijnde bepalingen algemeen bekend worden bij het publiek en de doelgroepen, en wel met behulp van voorlichtings- en perscampagnes, mede met het oog op het wegnemen van stereotypen, met gebruikmaking van op de doelgroepen toegesneden communicatiemiddelen (zoals gebarentaal en speciale websites voor slechtzienden).

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(31 bis) Bij hun interpretatie van de betekenis van discriminatiegronden moet de rechter rekening houden met de internationale en Europese instrumenten op het gebied van mensenrechten, met inbegrip van de aanbevelingen en de jurisprudentie van toezichtorganen, zoals het Europese Hof voor de rechten van de mens.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

In deze richtlijn wordt een kader vastgesteld voor de bestrijding van discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid met betrekking tot gebieden buiten arbeid en beroep, zodat in de lidstaten het beginsel van gelijke behandeling toegepast kan worden.

1. In deze richtlijn wordt een kader vastgesteld voor de bestrijding van discriminatie, met inbegrip van meervoudige discriminatie, op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid met betrekking tot gebieden buiten arbeid en beroep, zodat in de lidstaten het beginsel van gelijke behandeling toegepast kan worden.

2. Van meervoudige discriminatie is sprake in geval van

(a) een combinatie van de discriminatiegronden godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, of

(b) een of meer van de in lid 1 bedoelde gronden plus een of meer van de volgende gronden:

(i) geslacht (voor zover het voorwerp van de klacht onder de materiële werkingssfeer van Richtlijn 2004/113/EG, alsmede van deze richtlijn valt),

(ii) ras of etnische afstamming (voor zover het voorwerp van de klacht onder de materiële werkingssfeer van Richtlijn 2000/43/EG, alsmede deze richtlijn valt), of

(iii) nationaliteit (voor zover het voorwerp van de klacht onder de werkingssfeer van artikel 12 van het EG-Verdrag valt).

3. In deze richtlijn worden meervoudige discriminatie en meervoudige gronden dienovereenkomstig geïnterpreteerd.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. Voor de toepassing van lid 1 is er:

2. Voor de toepassing van lid 1 is er:

(a) "directe discriminatie", wanneer iemand ongunstiger wordt behandeld dan een ander in een vergelijkbare situatie wordt, is of zou worden behandeld op een van de in artikel 1 genoemde gronden;

(a) "directe discriminatie", wanneer een persoon of mensen die met een dergelijke persoon in verband worden gebracht, ongunstiger worden behandeld dan een ander in een vergelijkbare situatie wordt, is of zou worden behandeld op een of meer van de in artikel 1 genoemde gronden;

(b) "indirecte discriminatie", wanneer een ogenschijnlijk neutrale bepaling, maatstaf of handelwijze personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid in vergelijking met andere personen bijzonder benadeelt, tenzij die bepaling, maatstaf of handelwijze objectief wordt gerechtvaardigd door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn.

(b) "indirecte discriminatie", wanneer een ogenschijnlijk neutrale bepaling, maatstaf of handelwijze personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, of mensen die met dergelijke personen in verband gebracht worden, in vergelijking met andere personen bijzonder benadeelt, tenzij die bepaling, maatstaf of handelwijze objectief wordt gerechtvaardigd door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3. Intimidatie wordt als een vorm van discriminatie in de zin van lid 1 beschouwd als er sprake is van ongewenst gedrag dat met een van de in artikel 1 genoemde gronden verband houdt, en tot doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast en een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd.

3. Onverminderd de vrijheid van meningsuiting, wordt intimidatie als een vorm van discriminatie in de zin van lid 1 beschouwd als er sprake is van ongewenst gedrag dat met een van de in artikel 1 genoemde gronden verband houdt, en tot doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast en een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd. Het begrip intimidatie kan in dit verband worden gedefinieerd in overeenstemming met de nationale wetten en praktijken van de lidstaten.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

4. Een opdracht tot het discrimineren van personen op een van de in artikel 1 genoemde gronden, wordt beschouwd als discriminatie in de zin van lid 1.

4. Een op een hiërarchische verhouding gebaseerde opdracht of gebaseerd verzoek tot het discrimineren van personen op een van de in artikel 1 genoemde gronden, wordt beschouwd als discriminatie in de zin van lid 1.

Motivering

(Eerste zin niet van toepassing op de NL versie).

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

4 bis. Discriminatie op grond van vooronderstellingen omtrent iemands godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid of vanwege associatie met personen met een bepaalde godsdienst, overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, wordt aangemerkt als discriminatie in de zin van artikel 1.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

5. Het ontzeggen van redelijke aanpassingen in een specifiek geval als bedoeld in artikel 4, lid 1, onder b), van deze richtlijn wat personen met een handicap betreft, wordt beschouwd als discriminatie in de zin van lid 1.

5. Het ontzeggen van redelijke aanpassingen in een specifiek geval als bedoeld in artikel 4, lid 1, onder b), van deze richtlijn wat personen met een handicap betreft of personen die met een gehandicapte omgaan, als de aanpassingen nodig zijn om deze personen de mogelijkheid te geven om een gehandicapte persoonlijk bij te staan, wordt beschouwd als discriminatie in de zin van lid 1.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

6. Onverminderd lid 2, kunnen de lidstaten bepalen dat verschillen in behandeling op grond van leeftijd geen discriminatie vormen indien zij in het kader van de nationale wetgeving worden gerechtvaardigd door een legitiem doel, en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn. Deze richtlijn vormt met name geen beletsel voor het vaststellen van een bepaalde leeftijd voor de toegang tot uitkeringen, onderwijs en bepaalde goederen en diensten.

6. Deze richtlijn vormt geen beletsel voor verschillen in behandeling op grond van leeftijd, voor zover deze objectief en redelijkerwijs worden gerechtvaardigd door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend, evenredig, noodzakelijk en doelmatig zijn.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

7. Onverminderd lid 2 kunnen lidstaten voor de verstrekking van financiële diensten proportionele verschillen in behandeling toestaan wanneer het gebruik van leeftijd of handicap voor het betrokken product een essentiële factor is in de risicobeoordeling op basis van relevante en accurate actuariële of statistische gegevens.

7. Onverminderd lid 2 kunnen lidstaten voor de verstrekking van verzekerings-, bank- en andere financiële diensten verschillen in behandeling toestaan wanneer het gebruik van leeftijd of handicap voor het betrokken product een doorslaggevende factor is in de risicobeoordeling op basis van actuariële beginselen, statistische of medische gegevens. Deze gegevens moeten accuraat, recent en relevant zijn en op verzoek op toegankelijke wijze ter beschikking worden gesteld. De actuariële en risicofactoren moeten een afspiegeling vormen van de positieve veranderingen in levensverwachting en de actieve levensstijl van ouderen, alsook de toegenomen mobiliteit en toegankelijkheid voor mensen met een handicap. De dienstverlener moet objectief significant hogere risico’s kunnen aantonen en garanderen dat de verschillen in behandeling objectief en redelijk verantwoord zijn door een legitiem doel en dat de middelen om dat doel te bereiken evenredig, noodzakelijk en doelmatig zijn. De lidstaten stellen de Commissie van hun besluit in kennis en onderwerpen vijf jaar na de omzetting van deze richtlijn hun besluit aan een evaluatie, rekening houdend met het in artikel 16 bedoelde verslag van de Commissie, en doen de resultaten van die evaluatie aan de Commissie toekomen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

8. Deze richtlijn laat de algemene nationale wettelijke bepalingen onverlet die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn voor de openbare veiligheid, de handhaving van de openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de volksgezondheid en de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

8. Deze richtlijn laat de algemene nationale wettelijke bepalingen onverlet die in een democratische samenleving noodzakelijk en evenredig zijn voor de openbare veiligheid, de handhaving van de openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de volksgezondheid en de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

8 bis. Deze richtlijn erkent het recht op persoonlijke levenssfeer als middel in de strijd tegen de in dit artikel bedoelde vormen van discriminatie.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(d) de toegang tot en het aanbod van goederen en andere diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting.

(d) de toegang tot en het aanbod van goederen en andere diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting en vervoer.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(d bis) lidmaatschap van en activiteiten in verenigingen, alsmede dienstverlening door deze organisaties.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Voor privépersonen geldt letter d) uitsluitend voor zover zij een professionele of commerciële activiteit uitoefenen.

Letter d) geldt niet voor transacties tussen particulieren voor wie de transacties geen commerciële of professionele activiteit vormen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. Deze richtlijn laat de nationale wetgeving inzake de burgerlijke staat, de gezinssituatie of de reproductieve rechten onverlet.

2. Deze richtlijn raakt niet aan de scheiding der bevoegdheden tussen de Europese Unie en haar lidstaten.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3. Deze richtlijn laat de verantwoordelijkheid van de lidstaten voor de inhoud van het onderwijs, de activiteiten en de opzet van hun onderwijsstelsels, met inbegrip van de opzet van buitengewoon onderwijs, onverlet. De lidstaten kunnen voorzien in verschillen in behandeling op grond van godsdienst of overtuiging wat de toegang tot onderwijsinstellingen betreft.

3. Deze richtlijn laat de verantwoordelijkheid van de lidstaten voor de inhoud van het onderwijs, de activiteiten en de opzet van hun nationale onderwijsstelsels onverlet, met inachtneming van de rechten van personen met een handicap op onderwijs zonder discriminatie en op basis van gelijke kansen. De lidstaten zorgen ervoor dat bij het bepalen van het juiste soort onderwijs of opleiding, de mening van de persoon met een handicap wordt gerespecteerd. De lidstaten mogen, slechts op basis van objectieve gronden, verschillen in behandeling op grond van godsdienst of overtuiging wat de toegang tot onderwijsinstellingen betreft toestaan, wanneer het erom gaat, om objectieve redenen, van personen een houding van goede trouw en loyaliteit aan de ethische grondslag van de organisatie te verlangen, mits dit geen discriminatie op enige andere grond rechtvaardigt en andere onderwijsinstellingen geografisch gezien bereikbaar zijn en een redelijk alternatief bieden ten einde indirecte discriminatie te voorkomen. De lidstaten zorgen ervoor dat dit niet leidt tot het ontzeggen van het recht op onderwijs.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

4. Deze richtlijn laat de nationale wetgeving onverlet die de seculiere aard van de Staat, van overheidsinstellingen of -organen, of van het onderwijs garandeert, dan wel betrekking heeft op de status en de activiteiten van kerken en andere op godsdienst of overtuiging gebaseerde organisaties. Zij laat ook de nationale wetgeving onverlet die de gelijke behandeling van mannen en vrouwen bevordert.

4. Deze richtlijn laat het nationale recht onverlet die de seculiere aard van de Staat, van overheidsinstellingen of -organen, of van het onderwijs garandeert, dan wel betrekking heeft op de status, de activiteiten en het rechtskader van kerken en andere op godsdienst of overtuiging gebaseerde organisaties, indien die buiten de bevoegdheidssfeer van de EU vallen. Indien de activiteiten van kerken en andere op godsdienst of overtuiging gebaseerde organisaties binnen de bevoegdheidssfeer van de EU vallen, zijn zij onderworpen aan de non-discriminatievoorschriften van de Unie. Zij laat ook de nationale wetgeving onverlet die zorgt voor de gelijke behandeling van personen van het vrouwelijke en het mannelijke geslacht.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

5. Deze richtlijn is niet van toepassing op verschillen in behandeling gebaseerd op nationaliteit en doet geen afbreuk aan voorwaarden voor toegang en verblijf van onderdanen van derde landen en staatlozen tot c.q. op het grondgebied van de lidstaten, noch aan enige behandeling die het gevolg is van de juridische status van de betrokken onderdanen van derde landen en staatlozen.

5. Deze richtlijn is niet van toepassing op verschillen in behandeling gebaseerd op nationaliteit en doet geen afbreuk aan voorwaarden voor toegang en verblijf van onderdanen van derde landen en staatlozen tot c.q. op het grondgebied van de lidstaten, noch aan enige behandeling die het gevolg is van de juridische status van de betrokken onderdanen van derde landen en staatlozen. Discriminatie op grond van religie of overtuiging, leeftijd, handicap of seksuele geaardheid, die wordt gepresenteerd als een verschil in behandeling op grond van nationaliteit wordt aangemerkt als discriminatie in de zin van artikel 1.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

5 bis. Deze richtlijn laat het recht van een uitgevers om advertenties te weigeren van personen, partijen en organisaties die de democratische opvattingen van de krant niet delen of van personen, partijen of organisaties die andere politieke inzichten aanhangen dan die waarop de krant stoelt, onverlet.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. Teneinde te waarborgen dat het beginsel van gelijke behandeling met betrekking tot personen met een handicap wordt nageleefd:

1. Teneinde te waarborgen dat het beginsel van gelijke behandeling met betrekking tot personen met een handicap wordt nageleefd, waarbij handicap te verstaan is in de zin van het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, waartoe ook mensen met chronische aandoeningen behoren:

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(a) moeten de nodige maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te geven tot sociale bescherming, sociale voordelen, gezondheidszorg, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting en vervoer, van tevoren worden genomen, onder meer via passende wijzigingen of aanpassingen. Dergelijke maatregelen mogen geen onevenredige belasting vormen, geen fundamentele wijziging van de sociale bescherming, de sociale voordelen, de gezondheidszorg, het onderwijs, of de betrokken goederen en diensten vereisen, noch vereisen dat daarvoor alternatieve oplossingen worden aangeboden;

(a) moeten de nodige maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te geven tot sociale bescherming, sociale voordelen, gezondheidszorg, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting, telecommunicatie, elektronische communicatiemiddelen, informatie, ook in toegankelijke vormen, financiële dienstverlening, cultuur en vrijetijdsbesteding, openbare gebouwen, de verschillende middelen van vervoer en andere openbare ruimten en voorzieningen van tevoren worden genomen, onder meer via passende wijzigingen of aanpassingen. Wanneer discriminatie voortkomt uit bepaalde praktijken, beleid of procedures, worden er maatregelen genomen om die uitwerking op te heffen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(b) wordt voorzien in de verplichting om effectieve niet-discriminerende toegang - alsook de nodige redelijke aanpassingen in specifieke gevallen - te waarborgen, tenzij dit een onevenredige belasting vormt.

(b) impliceert effectieve niet-discriminerende toegang, voor de doeleinden van lid 1, dat belemmeringen en barrières worden vastgesteld en opgeheven, en dat nieuwe belemmeringen en barrières die de toegang voor personen met een handicap tot openbaar beschikbare goederen, diensten en voorzieningen hinderen, worden voorkomen, ongeacht de aard van de belemmering, barrière of handicap. Krachtens de bepalingen van deze richtlijn, en ongeacht welke maatregelen worden gekozen om de belemmeringen en barrières op te heffen, wordt ervoor gezorgd dat mensen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang hebben, onder dezelfde voorwaarden en omstandigheden als mensen zonder handicap waar dan ook, en wordt het gebruik van hulpmiddelen door mensen met een handicap gefaciliteerd, met inbegrip van hulpmiddelen voor mobiliteit en toegang, zoals erkende hulp- of geleidehonden, waar het noodzakelijk is. Als het ondanks alle inspanningen niet mogelijk is om onder dezelfde voorwaarden en omstandigheden, en overeenkomstig de bepalingen van deze richtlijn in redelijke aanpassingen te voorzien om voor effectieve niet-discriminerende toegang te zorgen, wordt er gezorgd voor een zinvol alternatief om toegang te verzekeren. Voor de toepassing van deze richtlijn houdt "redelijke aanpassingen" in dat in specifieke gevallen alternatieve maatregelen nodig zijn om een persoon met een handicap op gelijke basis met anderen toegang te verschaffen tot en/of in het genot te stellen van rechten die vallen binnen het in artikel 3, lid 1 vastgelegde toepassingsgebied.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. Bij de beoordeling of de nodige maatregelen om aan lid 1 te voldoen een onevenredige belasting vormen, moet in het bijzonder rekening worden gehouden met de omvang en de middelen van de organisatie, haar aard, de geraamde kosten, de levensduur van de goederen en diensten, en de mogelijke voordelen van een betere toegang voor personen met een handicap. Wanneer die belasting in voldoende mate wordt gecompenseerd door bestaande maatregelen in het kader van het door de lidstaten gevoerde beleid inzake gelijke behandeling, mag zij niet als onevenredig worden beschouwd.

2. Maatregelen met het oog op effectieve niet-discriminerende toegang mogen geen onevenredige belasting vormen noch een fundamentele wijziging vergen. Bij de beoordeling van de vraag of de naleving van lid 1 een onevenredige belasting vormt, moet rekening worden gehouden met de vraag of de maatregel in kwestie al dan niet uitvoerbaar of veilig is en al dan niet door een redelijke aanpassing van regels, beleidsvoering of handelwijzen of wegneming van architecturale, communicatie- of vervoertechnische belemmeringen of met aanvullende hulp- of dienstverlening uitvoerbaar of veilig te maken is. Een wijziging is als fundamenteel te beschouwen als ze de goederen en diensten of de aard van het vak, beroep of bedrijf zodanig verandert dat de leverancier of dienstverlener een volledig ander soort goederen of dienst moet aanbieden. Redelijke aanpassingen houden niet noodzakelijkerwijze omvangrijke structurele veranderingen aan gebouwen in waarvan de structuur door de nationale wet beschermd is omwille van hun historische, culturele of architectonische waarde. Wanneer die belasting in voldoende mate wordt gecompenseerd door in de betrokken lidstaat bestaande maatregelen, wordt zij niet onevenredig geacht. Det beginselen van redelijke aanpassingen en onevenredige belasting worden geïnterpreteerd in het licht van Richtlijn 2000/78/EG en in het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2 bis. Om te voldoen aan de verplichting om effectieve niet-discriminerende toegang te verlenen tot de bestaande infrastructuur, beleidsmaatregelen of procedures in de zin van punt 1, onder a) kunnen de lidstaten indien nodig beschikken over een extra periode van 10 jaar, te rekenen vanaf de uiterste omzettingstermijn, om aan deze verplichting te voldoen. Lidstaten die gebruik wensen te maken van deze extra periode, dienen bij de Commissie een plan in voor geleidelijke naleving aan de vereisten van punt 1, onder a), met inbegrip van doelstellingen, middelen en een tijdschema. Lidstaten die gebruik wensen te maken van deze extra periode brengen tweemaal per jaar verslag uit aan de Commissie over de maatregelen die zij hebben genomen om effectieve niet-discriminerende toegang te verlenen en over de vorderingen die zij hebben gemaakt ten aanzien van de tenuitvoerlegging van punt 4, lid 1, onder a). De Commissie brengt tweemaal per jaar verslag uit aan de Raad.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3. Deze richtlijn laat de bepalingen van het Gemeenschapsrecht en nationale regels die van toepassing zijn op de toegankelijkheid van specifieke goederen of diensten onverlet.

3. Deze richtlijn laat de bepalingen van het Gemeenschapsrecht en nationale regels die van toepassing zijn op de toegankelijkheid van specifieke goederen of diensten onverlet. De instellingen van de EU en de lidstaten nemen echter waar mogelijk maatregelen om dienstverleners en leveranciers van goederen, in het bijzonder gefabriceerde goederen, te stimuleren toegankelijke oplossingen te ontwerpen, bijvoorbeeld door specificaties in openbare aanbestedingen. Toegankelijke producten en diensten zijn zo ontworpen dat zij gebruikt kunnen worden door alle gebruikers.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Het beginsel van gelijke behandeling belet niet dat een lidstaat, om volledige gelijkheid in de praktijk te waarborgen, specifieke maatregelen handhaaft of aanneemt om de nadelen verband houdende met godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid te voorkomen of te compenseren.

Het beginsel van gelijke behandeling belet niet dat een lidstaat, om volledige gelijkheid in de praktijk te waarborgen, specifieke maatregelen handhaaft of aanneemt, dan wel de openbare, particuliere of vrijwillige sector toestaat dergelijke maatregelen te nemen, om de nadelen verband houdende met godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid te voorkomen of te compenseren.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De lidstaten zorgen ervoor dat eenieder die zich door niet-toepassing van het beginsel van gelijke behandeling benadeeld acht, toegang krijgt tot gerechtelijke en/of administratieve procedures, en wanneer zij zulks passend achten, ook tot bemiddelingsprocedures, voor de naleving van de uit deze richtlijn voortvloeiende verplichtingen, zelfs na beëindiging van de verhouding waarin deze persoon zou zijn gediscrimineerd.

1. De lidstaten zorgen ervoor dat eenieder die zich door niet-toepassing van het beginsel van gelijke behandeling benadeeld acht, daadwerkelijk toegang krijgt tot gerechtelijke en/of administratieve procedures, en wanneer zij zulks passend achten, ook tot bemiddelingsprocedures, voor de naleving van de uit deze richtlijn voortvloeiende verplichtingen, zelfs na beëindiging van de verhouding waarin deze persoon zou zijn gediscrimineerd.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. De lidstaten zorgen ervoor dat verenigingen, organisaties of andere rechtspersonen, die er een rechtmatig belang bij hebben dat deze richtlijn wordt nageleefd, namens of ter ondersteuning van de klager of klaagster met zijn, respectievelijk haar toestemming met het oog op de naleving van de uit deze richtlijn voortvloeiende verplichtingen gerechtelijke en/of administratieve procedures kunnen aanspannen.

Schrappen

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3 bis. De lidstaten zorgen in het kader van hun nationale rechtsstelsels voor de nodige maatregelen om te waarborgen dat een door een persoon als gevolg van discriminatie in de zin van deze richtlijn geleden verlies of nadeel daadwerkelijk wordt gecompenseerd of vergoed – al naar de lidstaten passend achten – op een wijze die ontradend en evenredig aan het geleden nadeel is.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. Lid 1 weerhoudt de lidstaten er niet van voor de eiser gunstiger bewijsregels in te voeren.

2. Lid 1 weerhoudt de lidstaten er niet van voor de eiser gunstiger regels in te voeren.

Motivering

[De Nederlandse versie van de Commissietekst is foutief vertaald.] Vermeld moet worden dat de lidstaten voor de betrokken partijen gunstiger bepalingen kunnen vaststellen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Artikel 9 bis

De lidstaten houden daadwerkelijk rekening met de doelstelling van gelijkheid van mannen en vrouwen, ongeacht hun godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, bij de opstelling en uitvoering van wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen, beleidsmaatregelen en activiteiten op de gebieden die onder het toepassingsgebied van deze richtlijn vallen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

De lidstaten zorgen ervoor dat op hun grondgebied alle betrokkenen via passende middelen adequate informatie krijgen over de uit hoofde van deze richtlijn vastgestelde bepalingen tezamen met de reeds van kracht zijnde relevante bepalingen.

De lidstaten zorgen ervoor dat op hun grondgebied alle betrokkenen via passende middelen, waaronder internet, adequate informatie krijgen over de uit hoofde van deze richtlijn vastgestelde bepalingen tezamen met de reeds van kracht zijnde relevante bepalingen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Met het oog op het bevorderen van het beginsel van gelijke behandeling bevorderen de lidstaten de dialoog met belanghebbenden, in het bijzonder met niet-gouvernementele organisaties die overeenkomstig de nationale wetgeving en praktijk een rechtmatig belang hebben bij te dragen tot de bestrijding van discriminatie op de gronden en de gebieden waarop deze richtlijn van toepassing is.

Met het oog op het bevorderen van het beginsel van gelijke behandeling bevorderen de lidstaten de dialoog met belanghebbenden, in het bijzonder met niet-gouvernementele organisaties, organisaties die het maatschappelijk middenveld vertegenwoordigen, kerken, religieuze, levensbeschouwelijke en niet-confessionele organisaties, die overeenkomstig de nationale wetgeving en praktijk een rechtmatig belang hebben bij te dragen tot de bestrijding van discriminatie op de gronden en de gebieden waarop deze richtlijn van toepassing is. Het overleg omvat tevens de controle op de tenuitvoerlegging van deze richtlijn.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De lidstaten wijzen een orgaan of organen aan voor de bevordering van gelijke behandeling van alle personen, ongeacht hun godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Deze organen kunnen deel uitmaken van instanties die op nationaal vlak verantwoordelijk zijn voor de verdediging van de mensenrechten of de bescherming van de rechten van het individu, met inbegrip van rechten krachtens Gemeenschapswetgeving zoals Richtlijn 2000/43/EG en Richtlijn 2004/113/EG.

1. De lidstaten wijzen een of meerdere onafhankelijk opererende en over passende financiële middelen beschikkende organen aan voor de bevordering van gelijke behandeling van alle personen, ongeacht hun godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. De lidstaten zorgen ervoor dat dit orgaan of deze organen bevoegd zijn op de gebieden die onder deze richtlijn vallen, alsook op de gebieden van arbeid en beroep krachtens Richtlijn 2000/78/EG. Deze organen kunnen deel uitmaken van instanties die op nationaal vlak verantwoordelijk zijn voor de verdediging van de rechten krachtens Gemeenschapswetgeving zoals de Richtlijnen 2000/43/EG en 2004/113/EG.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

- administratieve of gerechtelijke procedures betreffende discriminatie te vergemakkelijken, indien het slachtoffer ingezetene is van een andere lidstaat dan die van de verweerder, door contact op te nemen met de gelijkwaardige organisatie of organisaties in de lidstaat van de verweerder;

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

- ervoor te zorgen dat de verweerder zonodig toegang heeft tot rechtsbijstand overeenkomstig Richtlijn 2003/8/EG van de Raad van 27 januari 2003 tot verbetering van de toegang tot de rechter bij grensoverschrijdende geschillen, door middel van gemeenschappelijke minimumvoorschriften betreffende rechtsbijstand bij die geschillen1;

__________

1PB L 26 van 31.1.2003, blz. 41.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

- onafhankelijke onderzoeken over discriminatie te verrichten;

- onafhankelijke onderzoeken over discriminatie te bewaken en te verrichten, ook met betrekking tot de toepassing van de anti-discriminatiewetgeving;

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

- samen te werken en informatie uit te wisselen met het EU-Bureau voor de grondrechten en andere soortgelijke instanties van de EU;

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2 bis. De lidstaten zorgen ervoor dat deze organen over voldoende middelen beschikken om hun taken op effectieve en laagdrempelige wijze uit te kunnen voeren.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(a) alle wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen die met het beginsel van gelijke behandeling in strijd zijn, worden afgeschaft;

(a) alle wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen die met het beginsel van gelijke behandeling in strijd zijn, worden met onmiddellijke ingang afgeschaft;

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

De lidstaten stellen vast welke sancties gelden voor overtredingen van de ter uitvoering van deze richtlijn vastgestelde nationale bepalingen en nemen de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat deze sancties worden toegepast. De sancties kunnen het betalen van schadevergoeding omvatten, die niet mag worden beperkt door vooraf een maximumbedrag vast te stellen, en moeten doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn.

De lidstaten stellen vast welke sancties gelden voor overtredingen van de ter uitvoering van deze richtlijn vastgestelde nationale bepalingen en nemen de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat deze sancties worden toegepast. De sancties kunnen het betalen van schadevergoeding omvatten, die niet mag worden beperkt door vooraf een maximumbedrag vast te stellen, en moeten doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn en het discriminerend gedrag doen ophouden en de gevolgen ervan ongedaan maken.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. Teneinde rekening te houden met specifieke omstandigheden, kunnen lidstaten indien nodig vaststellen dat de verplichting om effectieve toegang te garanderen als bedoeld in artikel 4 [uiterlijk] op ..., dit is vier [jaar na vaststelling van de richtlijn], moet worden nageleefd.

2. Om te voldoen aan de verplichting om effectieve niet-discriminerende toegang te geven tot de bestaande infrastructuur, beleidsmaatregelen of procedures in de zin van artikel 4, lid 1, onder a) kunnen de lidstaten indien nodig beschikken over een extra periode van 10 jaar, te rekenen vanaf [de uiterste omzettingstermijn], om aan deze verplichting te voldoen.

Lidstaten die van deze extra periode gebruik wensen te maken, stellen de Commissie daarvan onder opgave van de redenen uiterlijk op de in lid 1 vastgestelde datum in kennis.

De lidstaten die gebruik wensen te maken van de extra periode dienen bij de Commissie een plan in voor geleidelijke naleving van de vereisten van artikel 4, lid 1, onder a), met inbegrip van doelstellingen, middelen en een tijdschema. Lidstaten die gebruik wensen te maken van deze extra periode, brengen jaarlijks verslag uit aan de Commissie over de maatregelen die zij hebben genomen om effectieve niet-discriminerende toegang te geven en over de vorderingen die zij hebben gemaakt ten aanzien van de tenuitvoerlegging van artikel 4, lid 1, onder a). De Commissie brengt jaarlijks verslag uit aan de Raad.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De lidstaten en de nationale organen voor de bevordering van gelijke behandeling verstrekken de Commissie uiterlijk op …, en vervolgens om de vijf jaar, alle dienstige gegevens om haar in staat te stellen een verslag aan het Europees Parlement en aan de Raad over de toepassing van deze richtlijn op te stellen.

1. De lidstaten verstrekken de Commissie uiterlijk op …, en vervolgens om de vijf jaar, alle dienstige gegevens om haar in staat te stellen een verslag aan het Europees Parlement en aan de Raad over de toepassing van deze richtlijn op te stellen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1 bis. Uiterlijk ... jaar na de inwerkingtreding van deze richtlijn moet een alomvattend communautair rechtskader inzake non-discriminatie van kracht worden in de vorm van één richtlijn, waarin alle bestaande richtlijnen, die artikel 13 van het EG-Verdrag als rechtsgrondslag hebben, inclusief deze richtlijn, zijn gebundeld en aldus worden vervangen. Deze nieuwe richtlijn dient te voorzien in een gelijk beschermingsniveau voor elk van de discriminatiegronden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. In het verslag van de Commissie wordt op passende wijze rekening gehouden met de standpunten van de sociale partners, betrokken niet-gouvernementele organisaties en het EU-Bureau voor de grondrechten. Overeenkomstig het beginsel van integratie van het gelijkekansenbeleid (gender mainstreaming) worden in dit verslag onder meer de gevolgen van de maatregelen ten aanzien van mannen en vrouwen geëvalueerd. In het licht van de vergaarde informatie bevat het verslag, indien nodig, voorstellen voor de herziening en actualisering van de richtlijn.

2. In het verslag van de Commissie wordt op passende wijze rekening gehouden met de standpunten van de sociale partners, betrokken niet-gouvernementele organisaties en het EU-Bureau voor de grondrechten. Het verslag omvat een evaluatie van de praktijken in de lidstaten met betrekking tot artikel 2, lid 7 inzake het gebruik van leeftijd of handicap als factor bij de berekening van premies en uitkeringen. Overeenkomstig het beginsel van integratie van het gelijkekansenbeleid (gender mainstreaming) worden in dit verslag onder meer de gevolgen van de maatregelen ten aanzien van mannen en vrouwen geëvalueerd. Dit verslag bevat ook informatie over meervoudige discriminatie, waarbij niet alleen discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, seksuele geaardheid, leeftijd en handicap, maar ook discriminatie op grond van geslacht, ras en etnische afstamming in aanmerking wordt genomen. In het licht van de vergaarde informatie bevat het verslag, indien nodig, voorstellen voor de herziening en actualisering van de richtlijn.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2 bis) Deze richtlijn is een van de middelen waarmee de Europese Gemeenschap voldoet aan haar verplichtingen die voortvloeien uit het Verdrag van de Verenigde Natie inzake de rechten van personen met een handicap, en moet in dat licht worden gezien.

Motivering

Deze overweging verduidelijkt het verband tussen de verplichtingen die de Unie is aangegaan met de ondertekening van het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap en de voorgestelde richtlijn.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2 ter) In overeenstemming met artikel 5 van de politieke verklaring die is overeengekomen ter afsluiting van de Wereldconferentie van de Verenigde Naties over vergrijzing in Madrid in 2002, is besloten opnieuw zich ertoe te verbinden alles in het werk te stellen om alle vormen van discriminatie, met inbegrip van leeftijdsdiscriminatie, uit te bannen; te erkennen dat mensen naarmate zij ouder worden, een leven moeten kunnen leiden dat gekenmerkt wordt door zelfontplooiing, gezondheid, veiligheid en actieve deelname aan het economisch, sociaal, cultureel en politiek leven van hun samenleving; de erkenning van de waardigheid van ouderen te verbeteren; en alle vormen van verwaarlozing, mishandeling en geweld uit te bannen.

Motivering

Deze overweging haalt de verklaring van de Verenigde Naties aan, om alle vormen van discriminatie, waaronder leeftijdsdiscriminatie aan de kaak te stellen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(4) Naar aanleiding van het Europees Jaar van personen met een handicap in 2003, van gelijke kansen voor iedereen in 2007, en van de interculturele dialoog in 2008, is erop gewezen dat discriminatie nog steeds voorkomt en zijn de voordelen van verscheidenheid onder de aandacht gebracht.

(4) Naar aanleiding van het Europees Jaar van personen met een handicap in 2003, van gelijke kansen voor iedereen in 2007, en van de interculturele dialoog in 2008, is erop gewezen dat discriminatie nog steeds voorkomt, ook in meerdere vormen tegelijk, en zijn de voordelen van verscheidenheid onder de aandacht gebracht.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9) Discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid moet daarom bij wet verboden zijn op tal van gebieden buiten de arbeidsmarkt, zoals sociale bescherming, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten, met inbegrip van huisvesting. De wetgeving moet in maatregelen voorzien om personen met een handicap op de betrokken gebieden gelijke toegang te garanderen.

(9) Discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, of een combinatie van gronden moet daarom bij wet verboden zijn op tal van gebieden buiten de arbeidsmarkt, zoals sociale bescherming, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten, met inbegrip van huisvesting. De wetgeving moet in maatregelen voorzien om personen met een handicap op de betrokken gebieden gelijke toegang te garanderen.

Motivering

Deze overweging houdt verband met het later voorgestelde amendement over meervoudige discriminatie.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9 bis) Personen met een handicap zijn onder meer personen met langdurige fysieke, mentale, verstandelijke of zintuiglijke beperkingen die hen in wisselwerking met sociale en fysieke barrières kunnen beletten volledig, effectief en op voet van gelijkheid met anderen te participeren in de samenleving.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9 ter) Effectieve, niet discriminerende toegang kan op een aantal wijzen worden gerealiseerd, zoals door toepassing van het "Design for all"-principe en facilitering van het gebruik van hulpmiddelen door mensen met een handicap, met inbegrip van hulpmiddelen voor mobiliteit en toegankelijkheid, zoals erkende hulp- of geleidehonden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9 quater) Gehandicapten krijgen dikwijls met discriminatie in de vorm van ontoegankelijkheid van openbaar vervoer of de gebouwde omgeving te maken, en onbereikbare informatie en communicatie. De lidstaten moeten maatregelen treffen om toegankelijkheid en bereikbaarheid in dergelijke opzichten te waarborgen en daarmee het princiep van gelijke behandeling in praktijk brengen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9 quinquies) Daadwerkelijke afwezigheid van discriminatie in toegankelijkheid en bereikbaarheid veronderstelt dat hindernissen en belemmeringen voor gehandicapten - gedrags- of omgevingsbepaald - die de beschikbaarheid van goederen, dienstverlening en voorzieningen beletten die openbaar beschikbaar zijn, aangewezen en weggenomen worden, ongeacht de aard van de hindernis, belemmering of handicap. Deze richtlijn stelt dat toegang en bereikbaarheid voor gehandicapten overal waar mogelijk op dezelfde manier en dezelfde voorwaarden als voor valide personen verzekerd moeten zijn, ongeacht de maatregelen die dienen om hindernissen en belemmeringen weg te nemen. Als toegang en bereikbaarheid niet op dezelfde manier en dezelfde voorwaarden verzekerd kunnen worden, moet er volgens de richtlijn een degelijk alternatief voorhanden zijn om toegang en bereikbaarheid te verzekeren.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12) Discriminatie omvat directe en indirecte discriminatie, intimidatie, opdrachten tot discrimineren en het ontzeggen van redelijke aanpassingen.

(12) Discriminatie omvat directe en indirecte discriminatie, meervoudige discriminatie, intimidatie, opdrachten tot discrimineren en het ontzeggen van redelijke aanpassingen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12 bis) Discriminatie kan zich voordoen wegens het belijden van een bepaalde godsdienst of geloofsovertuiging, op grond van handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, of een combinatie van meerdere van die factoren, of in de veronderstelling dat iemand aan één of meer van die kenmerken beantwoordt, of met anderen omgaat of verondersteld wordt om te gaan die aan één of meer van die kenmerken beantwoorden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(13) Bij de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, moet de Gemeenschap er overeenkomstig artikel 3, lid 2, van het EG-Verdrag, naar streven ongelijkheden op te heffen en de gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen, met name omdat vrouwen vaak het slachtoffer zijn van meervoudige discriminatie.

(13) Aangezien discriminatie op meerdere gronden kan plaatsvinden, moet de Gemeenschap, bij de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, er overeenkomstig artikel 3, lid 2, en artikel 13 van het EG-Verdrag, naar streven ongelijkheden in verband met geslacht, ras of etnische afkomst, godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, of een combinatie daarvan op te heffen en de gelijkheid te bevorderen, ongeacht de combinatie van kenmerken met betrekking tot geslacht, ras of etnische afkomst, godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid die een persoon heeft. Bij de tenuitvoerlegging van de bepalingen van deze richtlijn moeten de lidstaten het probleem van meervoudige discriminatie in aanmerking nemen.

Motivering

Dit amendement geeft een uitbreiding aan de voorgestelde overweging 13, die refereert aan de meervoudige discriminatie van vrouwen, om dit begrip uit te breiden tot alle gronden van discriminatie van artikel 13.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(15) Bij de verstrekking van verzekerings-, bank- en andere financiële diensten wordt gebruikt gemaakt van actuariële en risicofactoren in verband met handicap en leeftijd. Wanneer is aangetoond dat dit essentiële factoren voor de risicobeoordeling zijn, houden zij geen discriminatie in.

(15) Bij de verstrekking van verzekerings-, bank- en andere financiële diensten wordt gebruikt gemaakt van actuariële en risicofactoren in verband met handicap en leeftijd. Deze factoren moeten een weerspiegeling vormen van de positieve veranderingen in levensverwachting en de actieve levensstijl van ouderen, alsook de toegenomen mobiliteit en toegankelijkheid voor mensen met een handicap, en niet leiden tot een algemene discriminatie op deze gronden. De risicobeoordeling moet op overtuigende wijze significant hogere risico’s aantonen, op basis van recente, nauwkeurige, regelmatig bijgewerkte en gepubliceerde statistische en actuariële gegevens.

Motivering

Dit amendement beoogt de mogelijkheid tot discriminatie bij de toegang tot financiële diensten te beperken, door te waarborgen dat alle gegevens die bij dit soort beslissingen worden gebruikt transparant, betrouwbaar en actueel zijn, en van dienstverleners verlangt dat zij dit objectief aantonen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(19) De Europese Unie heeft in de aan de slotakte van het Verdrag van Amsterdam gehechte Verklaring nr. 11 betreffende de status van kerken en niet-confessionele organisaties uitdrukkelijk verklaard de status die kerken en religieuze verenigingen en gemeenschappen volgens het nationale recht in de lidstaten hebben, te eerbiedigen en daaraan geen afbreuk te doen en evenzeer de status van levensbeschouwelijke en niet-confessionele organisaties te eerbiedigen. Maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te bieden tot de gebieden die door deze richtlijn worden geregeld, zijn van groot belang om in de praktijk een volledig gelijke behandeling te garanderen. Voorts kunnen in bepaalde gevallen individuele maatregelen voor redelijke aanpassingen nodig zijn om een dergelijke toegang te garanderen. Er moeten in geen geval maatregelen worden genomen die een onevenredige belasting vormen. Bij de beoordeling of de belasting onevenredig is, moet rekening worden gehouden met een aantal factoren zoals de omvang, de middelen en de aard van de organisatie. De beginselen van redelijke aanpassingen en onevenredige belasting zijn vastgesteld in Richtlijn 2000/78/EG en in het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.

(19) De Europese Unie heeft in de aan de slotakte van het Verdrag van Amsterdam gehechte Verklaring nr. 11 betreffende de status van kerken en niet-confessionele organisaties uitdrukkelijk verklaard de status die kerken en religieuze verenigingen en gemeenschappen volgens het nationale recht in de lidstaten hebben, te eerbiedigen en daaraan geen afbreuk te doen en evenzeer de status van levensbeschouwelijke en niet-confessionele organisaties te eerbiedigen. Maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te bieden tot de gebieden die door deze richtlijn worden geregeld, zijn van groot belang om in de praktijk een volledig gelijke behandeling te garanderen. Voorts kunnen in bepaalde gevallen individuele maatregelen voor redelijke aanpassingen nodig zijn om toegang te garanderen. Er moeten in geen geval maatregelen worden genomen die een onevenredige belasting vormen. Bij de beoordeling of de belasting onevenredig is, moet rekening worden gehouden met eventuele onuitvoerbaarheid of onveiligheid van bepaalde maatregelen, die niet door redelijke aanpassing van regels, beleidsvoering of handelwijzen of wegneming van architecturale, communicatie- of vervoertechnische belemmeringen of met aanvullende hulp-of dienstverlening uitvoerbaar of veilig te maken zijn. Redelijke aanpassingen moeten niet noodzakelijkerwijze omvangrijke structurele veranderingen aan gebouwen betekenen waarvan de specifieke bouwwijze door de nationale wet beschermd is omwille van hun historische, culturele of architectonische waarde. De beginselen van redelijke aanpassingen en onevenredige belasting zijn vastgesteld in Richtlijn 2000/78/EG en in het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

5. Het ontzeggen van redelijke aanpassingen in een specifiek geval als bedoeld in artikel 4, lid 1, onder b), van deze richtlijn wat personen met een handicap betreft, wordt beschouwd als discriminatie in de zin van lid 1.

5. Het ontzeggen van redelijke aanpassingen in een specifiek geval als bedoeld in artikel 4, lid 1, onder b), van deze richtlijn wat personen met een handicap en jonge kinderen betreft, of personen die met een gehandicapte omgaan, als de aanpassing nodig is om dergelijke personen in de gelegenheid te stellen om een gehandicapte persoonlijke bijstand te verlenen, wordt beschouwd als discriminatie in de zin van lid 1.

Motivering

Dit amendement zorgt ervoor dat de verplichte verstrekking van redelijke aanpassingen ook voor kinderen geldt.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

5 bis. De vaststelling van een specifieke leeftijd voor toegang tot uitkeringen in natura of in geld, wegens een handicap of een ziekte is een vorm van discriminatie.

Motivering

Er is sprake van pure discriminatie wanneer uitkeringen voor ziekenhuisopname en pensioenen bij invaliditeit wel worden toegekend wanneer deze gebeurtenissen iemand treffen op een bepaalde leeftijd, maar worden geweigerd wanneer de betrokkene niet die leeftijd heeft.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

6. Onverminderd lid 2, kunnen de lidstaten bepalen dat verschillen in behandeling op grond van leeftijd geen discriminatie vormen indien zij in het kader van de nationale wetgeving worden gerechtvaardigd door een legitiem doel, en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn. Deze richtlijn vormt met name geen beletsel voor het vaststellen van een bepaalde leeftijd voor de toegang tot uitkeringen, onderwijs en bepaalde goederen en diensten.

6. Onverminderd lid 2, kunnen de lidstaten bepalen dat verschillen in behandeling op grond van leeftijd geen discriminatie vormen indien zij in het kader van de nationale wetgeving objectief en redelijk worden gerechtvaardigd door een legitiem doel, en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn. Dergelijke verschillen in behandeling vormen geen beletsel voor maatregelen die de rechten van kinderen willen beschermen of voor het vaststellen van een bepaalde leeftijd voor de toegang tot rechten en aanspraken, sociale uitkeringen, financiële dienstverlening en onderwijs, uitgezonderd ziekte- en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, in natura of in geld.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

7. Onverminderd lid 2 kunnen lidstaten voor de verstrekking van financiële diensten proportionele verschillen in behandeling toestaan wanneer het gebruik van leeftijd of handicap voor het betrokken product een essentiële factor is in de risicobeoordeling op basis van relevante en accurate actuariële of statistische gegevens.

7. Onverminderd lid 2 moet bij de verstrekking van verzekerings-, bank- en financiële diensten terdege rekening worden gehouden met de toegenomen levensverwachting en de actieve levensstijl van ouderen, en de toegenomen mobiliteit en toegankelijkheid voor mensen met een handicap, en kunnen lidstaten verschillen in behandeling toestaan wanneer het gebruik van leeftijd of handicap voor het betrokken product een bepalende factor is in de risicobeoordeling op basis van relevante en accurate actuariële of statistische gegevens. De dienstverlener moet objectief significant hogere risico’s kunnen aantonen en garanderen dat de verschillende behandeling objectief en redelijk verantwoord is door een rechtmatig doel en dat de middelen om dat doel te bereiken redelijk en noodzakelijk zijn. De lidstaten zorgen ervoor dat alle gegevens die als grondslag voor de beoordeling van risico's dienen, van recente datum en betekenisvol zijn, regelmatig bijgewerkt en gepubliceerd worden. De betrokken lidstaten brengen de Commissie op de hoogte en zorgen ervoor dat nauwkeurige gegevens die relevant zijn voor het gebruik van leeftijd en handicap als bepalende actuariële factoren verzameld en bekendgemaakt, en regelmatig bijgewerkt worden. De lidstaten in kwestie gaan vijf jaar na omzetting van deze richtlijn tot herziening van hun besluit over.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(d) de toegang tot en het aanbod van goederen en andere diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting.

(d) de toegang tot en het aanbod van goederen en andere diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting en vervoer.

Motivering

Dit amendement verduidelijkt het toepassingsgebied van de richtlijn, dat ook vervoer omvat.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. Teneinde te waarborgen dat het beginsel van gelijke behandeling met betrekking tot personen met een handicap wordt nageleefd:

1. Teneinde te waarborgen dat het beginsel van gelijke behandeling met betrekking tot personen met een handicap wordt nageleefd, waarbij handicap te verstaan is in de zin van de VN-Conventie over de rechten van personen met een handicap, waartoe ook mensen met chronische aandoeningen behoren:

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(a) moeten de nodige maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te geven tot sociale bescherming, sociale voordelen, gezondheidszorg, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting en vervoer, van tevoren worden genomen, onder meer via passende wijzigingen of aanpassingen. Dergelijke maatregelen mogen geen onevenredige belasting vormen, geen fundamentele wijziging van de sociale bescherming, de sociale voordelen, de gezondheidszorg, het onderwijs, of de betrokken goederen en diensten vereisen, noch vereisen dat daarvoor alternatieve oplossingen worden aangeboden;

(a) moeten de nodige maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te geven tot sociale bescherming, sociale voordelen, gezondheidszorg, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting, telecommunicatie en elektronische communicatiemiddelen, informatie, ook in toegankelijke vormen, financiële dienstverlening, cultuur en vrijetijdsbesteding, openbare gebouwen, de verschillende middelen van vervoer en andere openbare ruimten en voorzieningen van tevoren worden genomen, onder meer via passende wijzigingen of aanpassingen. Wanneer discriminatie voortkomt uit bepaalde praktijken, beleid of procedures, worden er maatregelen genomen om die uitwerking op te heffen. Dergelijke maatregelen mogen geen onevenredige belasting vormen, noch fundamentele wijzigingen van de aard van de betreffende goederen of diensten of het betreffende vak, beroep of bedrijf vereisen. Een wijziging wordt als fundamenteel beschouwd als de goederen, diensten of de aard van het vak, beroep of bedrijf zodanig worden veranderd dat de leverancier of dienstverlener in feite een volledig ander soort goederen of diensten aanbiedt.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(b) wordt voorzien in de verplichting om effectieve niet-discriminerende toegang - alsook de nodige redelijke aanpassingen in specifieke gevallen - te waarborgen, tenzij dit een onevenredige belasting vormt.

Schrappen

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(b bis) impliceert effectieve niet-discriminerende toegang, met het oog op lid 1, dat sociale en fysieke belemmeringen en barrières worden vastgesteld en opgeheven, en dat nieuwe belemmeringen en barrières die de toegang voor personen met een handicap tot openbaar beschikbare goederen, diensten en voorzieningen hinderen, worden voorkomen, ongeacht de aard van de belemmering, barrière of handicap. Krachtens de bepalingen van deze richtlijn, en ongeacht welke maatregelen worden gekozen om de belemmeringen en barrières op te heffen, moet ervoor gezorgd worden dat mensen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang hebben, onder dezelfde voorwaarden en omstandigheden als mensen zonder handicap waar dan ook, en moet het gebruik van hulpmiddelen door mensen met een handicap worden gefaciliteerd, met inbegrip van hulpmiddelen voor mobiliteit en toegang, zoals erkende hulp- of geleidehonden, waar het noodzakelijk is. Als het niet mogelijk is onder dezelfde voorwaarden en omstandigheden voor effectieve niet-discriminerende toegang te zorgen, moet er gezorgd worden voor een bruikbaar alternatief, volgens de bepalingen van deze richtlijn, om toegang te verzekeren.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. Bij de beoordeling of de nodige maatregelen om aan lid 1 te voldoen een onevenredige belasting vormen, moet in het bijzonder rekening worden gehouden met de omvang en de middelen van de organisatie, haar aard, de geraamde kosten, de levensduur van de goederen en diensten, en de mogelijke voordelen van een betere toegang voor personen met een handicap. Wanneer die belasting in voldoende mate wordt gecompenseerd door bestaande maatregelen in het kader van het door de lidstaten gevoerde beleid inzake gelijke behandeling, mag zij niet als onevenredig worden beschouwd.

2. Wanneer de belasting in voldoende mate wordt gecompenseerd door bestaande maatregelen in het kader van het door de lidstaten gevoerde beleid inzake gelijke behandeling, mag zij niet als onevenredig in de zin van lid 1 worden beschouwd.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3. Deze richtlijn laat de bepalingen van het Gemeenschapsrecht en nationale regels die van toepassing zijn op de toegankelijkheid van specifieke goederen of diensten onverlet.

3. Deze richtlijn laat de bepalingen van het Gemeenschapsrecht en nationale regels die van toepassing zijn op de toegankelijkheid van specifieke goederen of diensten onverlet. De lidstaten nemen waar mogelijk maatregelen om dienstverleners en leveranciers van goederen, in het bijzonder gefabriceerde goederen, te stimuleren toegankelijke oplossingen te ontwerpen, bijvoorbeeld door specificaties in openbare aanbestedingen. Toegankelijke producten en diensten zijn zo ontworpen dat zij gebruikt kunnen worden door alle gebruikers.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Artikel 10 bis

Meervoudige discriminatie

1. Er is sprake van meervoudige discriminatie als een persoon wordt gediscrimineerd vanwege een combinatie van twee of meer gronden die worden uiteengezet in deze richtlijn.

2. De lidstaten zorgen ervoor dat alle personen die menen dat zij het slachtoffer zijn van meervoudige discriminatie kunnen beschikken over de middelen om naleving van de uit deze richtlijn voortvloeiende verplichtingen af te dwingen.

3. De lidstaten zorgen ervoor dat wanneer meervoudige gronden zijn vastgesteld, een vordering alleen kan worden verworpen met een motivering of een ander verweermiddel dat van toepassing is op alle gronden waarop de vordering is gebaseerd. Als er echter slechts één grond is vastgesteld kan de vordering worden verworpen met elke motivering of elk verweermiddel dat relevant is voor die grond.

Motivering

Dit amendement introduceert een artikel over meervoudige discriminatie, die in de tekst van de Commissie beperkt is gebleven tot overweging 13.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Met het oog op het bevorderen van het beginsel van gelijke behandeling bevorderen de lidstaten de dialoog met belanghebbenden, in het bijzonder met niet-gouvernementele organisaties die overeenkomstig de nationale wetgeving en praktijk een rechtmatig belang hebben bij te dragen tot de bestrijding van discriminatie op de gronden en de gebieden waarop deze richtlijn van toepassing is.

Met het oog op het bevorderen van het beginsel van gelijke behandeling bevorderen de lidstaten de dialoog met belanghebbenden, in het bijzonder met niet-gouvernementele organisaties, organisaties die het maatschappelijk middenveld vertegenwoordigen, kerken, religieuze, levensbeschouwelijke en niet-confessionele organisaties, die overeenkomstig de nationale wetgeving en praktijk een rechtmatig belang hebben bij te dragen tot de bestrijding van discriminatie op de gronden en de gebieden waarop deze richtlijn van toepassing is. Het overleg omvat tevens de controle op de tenuitvoerlegging van deze richtlijn.

Motivering

Waar niet-gouvernementele organisaties uitdrukkelijk bij de bevordering van het beginsel van gelijke behandeling worden betrokken, mag de betrokkenheid van maatschappelijke organisaties, en kerken, religieuze, levensbeschouwelijke en niet-confessionele organisaties evenmin onvermeld blijven, om recht te doen aan artikel 11 van het EU-Verdrag en artikel 17 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, zoals vervat in het Verdrag van Lissabon.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(1) Overeenkomstig artikel 6 van het Verdrag betreffende de Europese Unie is de Europese Unie gegrondvest op de beginselen van vrijheid, democratie, eerbiediging van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, en van de rechtsstaat, welke beginselen de lidstaten gemeen hebben, en eerbiedigt de Unie de grondrechten, zoals die worden gewaarborgd door het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden en zoals die uit de gemeenschappelijke constitutionele tradities van de lidstaten voortvloeien, als algemene beginselen van het Gemeenschapsrecht.

(1) Overeenkomstig artikel 6 van het Verdrag betreffende de Europese Unie is de Europese Unie gegrondvest op de beginselen van vrijheid, democratie, eerbiediging van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, en van de rechtsstaat, welke beginselen de lidstaten gemeen hebben, en eerbiedigt de Unie de grondrechten, zoals die worden gewaarborgd door het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden en zoals die uit de gemeenschappelijke constitutionele tradities van de lidstaten voortvloeien, als algemene beginselen van het Gemeenschapsrecht. Overeenkomstig artikel 13 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, waarbij de Raad de bevoegdheid heeft gekregen om passende maatregelen te nemen om discriminatie te bestrijden, juncto artikel 152 van het EG-Verdrag, dient stelselmatige mainstreaming van de aspecten non-discriminatie en gelijke kansen in alle vormen van beleid bevorderd te worden, en met name in het kader van de coördinatiemechanismen voor tewerkstelling, sociale integratie, onderwijs, scholing en volksgezondheid.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2 bis) Geestelijke gezondheid dient op dezelfde wijze te worden behandeld als lichamelijke gezondheid, aangezien er een verband bestaat met hartaandoeningen, kanker en suikerziekte als gevolg van drugsmisbruik en -verslaving.

Mensen met ernstige geestelijkegezondheidsproblemen hebben vaak te maken met een sociaal stigma, armoede, beperkte huisvestingsmogelijkheden en problemen bij de toegang tot lichamelijkegezondheidszorg, en psychische aandoeningen als depressies en angstgevoelens leiden tot bijkomende kosten doordat de arbeidsproductiviteit daalt.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(2 ter) Lichamelijke en geestelijke gezondheid en welzijn zijn essentieel voor de levenskwaliteit van mens en maatschappij en voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de Lissabon-strategie van de Unie.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(3 bis) De burgers verwachten een meer gemeenschappelijk beleid op gezondheidsgebied, ondanks de grote verschillen in gezondheidszorg tussen lidstaten en binnen een en dezelfde lidstaat, en er bestaan terreinen waarop de lidstaten afzonderlijk niet doelmatig kunnen optreden. In dat licht is een sterkere inzet van de Unie nodig, mede in verband met een eventueel gemeenschappelijk volksgezondheidsbeleid dat de belangen van de burgers recht doet.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(3 ter) Toegang tot gezondheidszorg is een grondrecht dat is neergelegd in artikel 35 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie1, en het bieden van gelijke toegang voor iedereen tot een hoogwaardige gezondheidszorg is een kerntaak van de overheid in de lidstaten.

__________

1 PB C 364 van 18.12.2000, blz. 1.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(4 ter) De verscheidenheid van de Europese samenleving staat centraal bij de culturele, politieke en sociale integratie van de Unie en hoort geëerbiedigd te worden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(4 quater) Een goede gezondheid is essentieel voor het lichamelijk en geestelijk welbevinden. Afgezien van de biologische verschillen zijn voor de volksgezondheid met name factoren van belang als sociaaleconomische ongelijkheden, het milieu en de toegang tot onderwijs, kennis en informatie. De rechten van de burgers en hun verantwoordelijkheid voor de eigen gezondheid zijn van fundamenteel belang, en daaruit vloeit voort dat er gestreefd moet worden naar programma's voor gezondheidseducatie en dat alle lagen van de bevolking gestimuleerd moeten worden om gezond te leven. Bij de initiatieven ter verkleining van de verschillen tussen zorgstelsels hoort ook gerichte publieksvoorlichting.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(4 quinquies) Geweld tegen vrouwen, seksuele slavernij en prostitutie behoren tot de voornaamste gezondheidsproblemen waardoor vrouwen getroffen worden. Ofschoon geweld tegen vrouwen een bijzonder veel voorkomend volksgezondheidsprobleem vormt, komt het in de medische opleiding en medische praktijk nauwelijks aan de orde.

Volgens schattingen van de Wereldgezondheidsorganisatie wordt ten minste een op de vijf vrouwen in de gehele wereld ten minste een maal in haar leven slachtoffer van lichamelijk of geestelijk misbruik. De bestrijding van seksuele intimidatie en geweld tegen vrouwen moet een prioriteit van het communautaire optreden zijn, ook bij het specifieke optreden op volksgezondheidsgebied.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9) Discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid moet daarom bij wet verboden zijn op tal van gebieden buiten de arbeidsmarkt, zoals sociale bescherming, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten, met inbegrip van huisvesting. De wetgeving moet in maatregelen voorzien om personen met een handicap op de betrokken gebieden gelijke toegang te garanderen.

(9) Discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele gerichtheid moet daarom bij wet verboden zijn op tal van gebieden buiten de arbeidsmarkt, zoals sociale bescherming, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten, met inbegrip van huisvesting en gezondheidszorg. De wetgeving moet in maatregelen voorzien om personen met een handicap op de betrokken gebieden gelijke toegang te garanderen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12 bis) Onder discriminatie valt ook het weigeren van medische behandeling op grond van alleen het leeftijdscriterium.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(13) Bij de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, moet de Gemeenschap er overeenkomstig artikel 3, lid 2, van het EG-Verdrag, naar streven ongelijkheden op te heffen en de gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen, met name omdat vrouwen vaak het slachtoffer zijn van meervoudige discriminatie.

(13) Bij de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, moet de Gemeenschap er overeenkomstig artikel 3, lid 2, van het EG-Verdrag, naar streven ongelijkheden op te heffen en de gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen, met name omdat vrouwen vaak het slachtoffer zijn van meervoudige discriminatie. Daarom moet de bescherming zich ook uitstrekken tot het verschijnsel meervoudige discriminatie.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(19 bis) De lidstaten dienen steun te verlenen aan partnerschappen van personen met leerproblemen en/of geestelijkegezondheidsproblemen teneinde hen bewust te maken van hun rechten, voorstellen te presenteren voor betere dienstverlening en de toegang tot informatie over nieuwe geneesmiddelen en nieuwe behandelwijzen te verbeteren.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(21) Het discriminatieverbod mag geen afbreuk doen aan de handhaving of vaststelling door de lidstaten van maatregelen die zijn bedoeld om de nadelen die een groep personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid ondervindt, te voorkomen of te compenseren. Dergelijke maatregelen kunnen organisaties van personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid toestaan wanneer die als hoofddoel hebben voor de bijzondere behoeften van deze personen op te komen.

(21) Het discriminatieverbod mag geen afbreuk doen aan de handhaving of vaststelling door de lidstaten van maatregelen die zijn bedoeld om de nadelen die een groep personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid ondervindt, te voorkomen of te compenseren. De communautaire antidiscriminatiewetgeving belet de lidstaten niet om specifieke maatregelen te nemen om de nadelen van discriminatie waartegen bescherming wordt geboden te voorkomen of te compenseren. Dergelijke maatregelen kunnen organisaties van personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid toestaan wanneer die als hoofddoel hebben voor de bijzondere behoeften van deze personen op te komen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(25) Daadwerkelijke toepassing van het beginsel van gelijke behandeling vereist een passende rechtsbescherming tegen represailles.

(25) Daadwerkelijke toepassing van het beginsel van gelijke behandeling vereist een passende rechtsbescherming tegen represailles. Een doeltreffende juridische bescherming van de rechten van het individu dient gepaard te gaan met actieve bevordering van non-discriminatie en gelijke kansen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(30 bis) De lidstaten hebben tot taak alle burgers een goede gezondheid te waarborgen en om dat doel te bereiken is er samenwerking tussen de lidstaten, de instellingen van de Unie, lagere overheden, internationale organisaties en de burgers nodig.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(30 ter) Voor de gezondheidszorg is nodig dat er op alle terreinen en op alle niveaus in de lidstaten en de Europese Unie alsook op mondiaal niveau doeltreffende beleidssteun wordt gegeven. In verband met de nieuwe, veelal grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen, zoals pandemieën, nieuwe overdraagbare aandoeningen en bioterrorisme, alsmede de gevolgen van de klimaatverandering en de globalisering, vooral voor voedsel en migratie, moet het gezondheidsvraagstuk benaderd worden als een fundamenteel politiek vraagstuk, en wel in de geest van het Verdrag van Lissabon en de Lissabon-strategie, en moet gezondheid op alle relevante beleidsterreinen van de Unie in de overwegingen worden meegenomen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(31 bis) Goede voorlichting over de bestaande wetgeving is nodig zodat de potentiële slachtoffers van discriminatie er ook werkelijk een beroep op kunnen doen en werkgevers, dienstverleners en overheid weten wat hun verplichtingen zijn. De kennis over de antidiscriminatiewetgeving is evenwel nog beperkt. De Commissie moet scholing en voorlichting over de bestaande wetgeving stimuleren en zich daarbij met name tot de voornaamste belanghebbenden wenden, waaronder instanties die zich met de gelijkheidsproblematiek bezighouden, rechters, juristen, ngo's en de sociale partners.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Artikel 2 bis

Definities

1. Onder "mensen met een handicap" wordt verstaan: mensen met langdurige fysieke, mentale, intellectuele of zintuiglijke beperkingen die hen door de wisselwerking met diverse hindernissen kunnen belemmeren om volledig, effectief en op voet van gelijkheid met anderen in de samenleving te participeren.

Motivering

De definitie van personen met een handicap moet in alle lidstaten identiek zijn teneinde gelijke behandeling te garanderen. Daarom moet de definitie van personen met een handicap hetzelfde worden geformuleerd als in het VN-Verdrag inzake de rechten van mensen met een handicap.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. Onder "universeel ontwerp" wordt verstaan: het ontwerpen van producten, voorzieningen, programma’s en diensten die door iedereen in de ruimst mogelijke zin gebruikt kunnen worden zonder dat aanpassing of een speciaal ontwerp nodig is. "Universeel ontwerp" omvat tevens hulpmiddelen voor specifieke groepen mensen met een handicap wanneer die nodig zijn.

Motivering

Om personen met een handicap een daadwerkelijke, niet-discriminerende toegang te bieden tot goederen die iedereen ter beschikking staan, moeten goederen worden bevorderd die door iedereen kunnen worden gebruikt. Daarom ook moet in deze richtlijn dezelfde definitie van 'universeel ontwerp' worden opgenomen als die van het VN-Verdrag inzake de rechten van mensen met een handicap.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(a) moeten de nodige maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te geven tot sociale bescherming, sociale voordelen, gezondheidszorg, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting en vervoer, van tevoren worden genomen, onder meer via passende wijzigingen of aanpassingen. Dergelijke maatregelen mogen geen onevenredige belasting vormen, geen fundamentele wijziging van de sociale bescherming, de sociale voordelen, de gezondheidszorg, het onderwijs, of de betrokken goederen en diensten vereisen, noch vereisen dat daarvoor alternatieve oplossingen worden aangeboden;

(a) moeten de nodige maatregelen om personen met een handicap te raadplegen over hun zorgbehoeften en effectieve niet-discriminerende toegang te geven tot sociale bescherming, sociale voordelen, gezondheidszorg, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting en vervoer, van tevoren worden genomen, onder meer via passende wijzigingen of aanpassingen. Dergelijke maatregelen mogen geen onevenredige belasting vormen, geen fundamentele wijziging van de sociale bescherming, de sociale voordelen, de gezondheidszorg, het onderwijs, of de betrokken goederen en diensten vereisen, noch vereisen dat daarvoor alternatieve oplossingen worden aangeboden;

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2 bis. De lidstaten besteden bijzondere aandacht aan de mogelijkheden voor toegang tot elektronische diensten voor mensen met een handicap.

Motivering

De diensten in de samenleving verschuiven steeds meer naar het internet, zonder dat we over speciale informatie beschikken over de toegang tot die diensten voor bijvoorbeeld personen met speciale behoeften. We moeten alles doen wat we kunnen om te voorkomen dat personen met een handicap van de informatiemaatschappij worden uitgesloten.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Artikel 4 bis

Gelijke behandeling in de gezondheidszorg

1. Onverminderd het subsidiariteitsbeginsel en de bevoegdheden van de lidstaten ter zake, geldt, ter verzekering van de eerbiediging van het beginsel van gelijke behandeling van personen, het onderstaande:

(a) Het accent moet worden gelegd op strategieën ter voorkoming van ziekten. De preventieve maatregelen, die op wetenschappelijke gegevens berusten, gaan onder meer uit van de genderaspecten en de andere factoren die tot ongelijkheid leiden.

(b) De lidstaten gebruiken in de zorgsector statistieken en gegevens die naar geslacht uitgesplitst zijn.

(c) Bij het medisch onderzoek en de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen moet een sterker besef heersen van de uiteenlopende lichamelijke kenmerken van vrouwen en mannen en moet meer inzicht worden verworven in de verschillende werking van geneesmiddelen.

(d) Bij de beleidsstrategieën op gezondheidsgebied moet rekening worden gehouden met milieufactoren die van bijzondere invloed zijn op de gezondheid van kwetsbare groepen als zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, kinderen, jongeren en gehandicapten, wier gezondheid met name door gevaarlijke milieu-invloeden aangetast wordt.

2. De lidstaten nemen de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat de rechten van de burgers en hun verantwoordelijkheid voor de eigen gezondheid bevorderd en beschermd worden, onder meer door de totstandkoming van programma's voor gezondheidseducatie te bevorderen en alle lagen van de bevolking te stimuleren om gezond te leven.

3. De Commissie bevordert de totstandkoming van specifieke scholingsprogramma's voor medisch en paramedisch personeel.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

De Commissie bevordert scholing, bijscholing en voorlichting over de bestaande wetgeving, met name gericht op de voornaamste belanghebbenden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Met het oog op het bevorderen van het beginsel van gelijke behandeling bevorderen de lidstaten de dialoog met belanghebbenden, in het bijzonder met niet-gouvernementele organisaties die overeenkomstig de nationale wetgeving en praktijk een rechtmatig belang hebben bij te dragen tot de bestrijding van discriminatie op de gronden en de gebieden waarop deze richtlijn van toepassing is.

Met het oog op het bevorderen van het beginsel van gelijke behandeling bevorderen de lidstaten de dialoog met belanghebbenden, in het bijzonder met de beroepsverenigingen van medisch en paramedisch personeel, en met niet-gouvernementele organisaties die overeenkomstig de nationale wetgeving en praktijk een rechtmatig belang hebben bij te dragen tot de bestrijding van discriminatie op de gronden en de gebieden waarop deze richtlijn van toepassing is.

De Commissie vergaart, analyseert en verspreidt objectieve, vergelijkbare, betrouwbare en relevante informatie, zoals onderzoeksresultaten en best practices.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De lidstaten en de nationale organen voor de bevordering van gelijke behandeling verstrekken de Commissie uiterlijk op …, en vervolgens om de vijf jaar, alle dienstige gegevens om haar in staat te stellen een verslag aan het Europees Parlement en aan de Raad over de toepassing van deze richtlijn op te stellen.

1. De lidstaten en de nationale organen voor de bevordering van gelijke behandeling verstrekken de Commissie in overleg met het Europees Instituut voor gendergelijkheid uiterlijk op …, en vervolgens om de vijf jaar, alle dienstige gegevens om haar in staat te stellen een verslag aan het Europees Parlement en aan de Raad over de toepassing van deze richtlijn op te stellen.

2. In het verslag van de Commissie wordt op passende wijze rekening gehouden met de standpunten van de sociale partners, betrokken niet-gouvernementele organisaties en het EU-Bureau voor de grondrechten. Overeenkomstig het beginsel van integratie van het gelijkekansenbeleid (gender mainstreaming) worden in dit verslag onder meer de gevolgen van de maatregelen ten aanzien van mannen en vrouwen geëvalueerd. In het licht van de vergaarde informatie bevat het verslag, indien nodig, voorstellen voor de herziening en actualisering van de richtlijn.

2. In het verslag van de Commissie wordt op passende wijze rekening gehouden met de standpunten van de sociale partners, betrokken niet-gouvernementele organisaties, het Europees Instituut voor gendergelijkheid en het EU-Bureau voor de grondrechten. Overeenkomstig het beginsel van integratie van het gelijkekansenbeleid (gender mainstreaming) worden in dit verslag onder meer de gevolgen van de maatregelen ten aanzien van mannen en vrouwen geëvalueerd, met name wat betreft de in artikel 3 genoemde sectoren. In het licht van de vergaarde informatie bevat het verslag, indien nodig, voorstellen voor de herziening en actualisering van de richtlijn.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Voorstel voor een richtlijn van de Raad betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid

Voorstel voor een richtlijn van de Raad betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(3) Deze richtlijn eerbiedigt de grondrechten en neemt de grondbeginselen in acht die met name zijn neergelegd in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Overeenkomstig artikel 10 van het Handvest heeft eenieder recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; bij artikel 21 is elke discriminatie, met name op grond van godsdienst of overtuigingen, een handicap, leeftijd of seksuele geaardheid verboden; en in artikel 26 wordt het recht van personen met een handicap op maatregelen die beogen hun zelfstandigheid te bewerkstelligen, erkend.

(3) Deze richtlijn eerbiedigt de grondrechten en neemt de grondbeginselen in acht die met name zijn neergelegd in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Overeenkomstig artikel 10 van het Handvest heeft eenieder recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; bij artikel 21 is elke discriminatie, met name op grond van godsdienst of overtuigingen, een handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht verboden; en in artikel 26 wordt het recht van personen met een handicap op maatregelen die beogen hun zelfstandigheid te bewerkstelligen, erkend.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9) Discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid moet daarom bij wet verboden zijn op tal van gebieden buiten de arbeidsmarkt, zoals sociale bescherming, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten, met inbegrip van huisvesting. De wetgeving moet in maatregelen voorzien om personen met een handicap op de betrokken gebieden gelijke toegang te garanderen.

(9) Discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht moet daarom bij wet verboden zijn op tal van gebieden buiten de arbeidsmarkt, zoals sociale bescherming, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten, met inbegrip van huisvesting en toegang tot de media. De wetgeving moet in maatregelen voorzien om personen met een handicap op de betrokken gebieden gelijke toegang te garanderen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(21) Het discriminatieverbod mag geen afbreuk doen aan de handhaving of vaststelling door de lidstaten van maatregelen die zijn bedoeld om de nadelen die een groep personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid ondervindt, te voorkomen of te compenseren. Dergelijke maatregelen kunnen organisaties van personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid toestaan wanneer die als hoofddoel hebben voor de bijzondere behoeften van deze personen op te komen.

(21) Het discriminatieverbod mag geen afbreuk doen aan de handhaving of vaststelling door de lidstaten van maatregelen die zijn bedoeld om de nadelen die een groep personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht ondervindt, te voorkomen of te compenseren. Dergelijke maatregelen kunnen organisaties van personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht toestaan wanneer die als hoofddoel hebben voor de bijzondere behoeften van deze personen op te komen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(23) Personen die op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid zijn gediscrimineerd, dienen over adequate mogelijkheden voor rechtsbescherming te beschikken. Teneinde een hoger beschermingsniveau te verschaffen, dienen verenigingen, organisaties en andere rechtspersonen de bevoegdheid te krijgen om namens of ten behoeve van slachtoffers in een procedure het recht van verweer uit te oefenen, onverminderd de nationale procedureregels betreffende vertegenwoordiging en verdediging in rechte.

(23) Personen die op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht zijn gediscrimineerd, dienen over adequate mogelijkheden voor rechtsbescherming te beschikken. Teneinde een hoger beschermingsniveau te verschaffen, dienen verenigingen, organisaties en andere rechtspersonen de bevoegdheid te krijgen om namens of ten behoeve van slachtoffers in een procedure het recht van verweer uit te oefenen, onverminderd de nationale procedureregels betreffende vertegenwoordiging en verdediging in rechte.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(24) Het is noodzakelijk dat de regels voor de bewijslast worden aangepast zodra er een kennelijke discriminatie bestaat; in de gevallen waarin een dergelijke situatie ook inderdaad blijkt te bestaan, vergt de feitelijke toepassing van het beginsel van gelijke behandeling dat de bewijslast bij de verweerder wordt gelegd. Het is evenwel niet aan de verweerder om te bewijzen dat de eiser een bepaalde godsdienst, overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid heeft.

(24) Het is noodzakelijk dat de regels voor de bewijslast worden aangepast zodra er een kennelijke discriminatie bestaat; in de gevallen waarin een dergelijke situatie ook inderdaad blijkt te bestaan, vergt de feitelijke toepassing van het beginsel van gelijke behandeling dat de bewijslast bij de verweerder wordt gelegd. Het is evenwel niet aan de verweerder om te bewijzen dat de eiser een bepaalde godsdienst, overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht heeft.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

In deze richtlijn wordt een kader vastgesteld voor de bestrijding van discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid met betrekking tot gebieden buiten arbeid en beroep, zodat in de lidstaten het beginsel van gelijke behandeling toegepast kan worden.

In deze richtlijn wordt een kader vastgesteld voor de bestrijding van discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht met betrekking tot gebieden buiten arbeid en beroep, zodat in de lidstaten het beginsel van gelijke behandeling toegepast kan worden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(b) "indirecte discriminatie", wanneer een ogenschijnlijk neutrale bepaling, maatstaf of handelwijze personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid in vergelijking met andere personen bijzonder benadeelt, tenzij die bepaling, maatstaf of handelwijze objectief wordt gerechtvaardigd door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn.

(b) "indirecte discriminatie", wanneer een ogenschijnlijk neutrale bepaling, maatstaf of handelwijze personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht in vergelijking met andere personen bijzonder benadeelt, tenzij die bepaling, maatstaf of handelwijze objectief wordt gerechtvaardigd door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(b bis) "meervoudige discriminatie" wanneer iemand vanwege twee of meer in artikel 1 genoemde gronden gelijktijdig wordt gediscrimineerd en deze vormen van discriminatie elkaar versterken.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(b ter) Als er een verschillende behandeling plaatsvindt wegens meerdere gronden die genoemd worden in artikel 1, kan dit verschil in behandeling alleen gerechtvaardigd worden als de rechtvaardiging geldt voor elke grond op basis waarvan een verschillende behandeling plaatsvindt.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(b quater) De Gemeenschap is bij de toepassing van het principe van gelijke behandeling overeenkomstig artikel 13 van het Verdrag verplicht meervoudige discriminatie op meerdere gronden die genoemd worden in artikel 13 van het Verdrag te bestrijden.

Motivering

Het begrip meervoudige discriminatie is in het kader van de VN-wereldconferentie tegen racisme in het jaar 2001 in Zuid-Afrika gedefinieerd, en heeft betrekking op discriminatie op meerdere gronden tegelijk (bijv. discriminatie van Joodse vrouwen op grond van hun geslacht of op grond van hun godsdienst, of beide; of discriminatie van een homoseksuele Koerdische man, op grond van zijn etnische afkomst of zijn seksuele geaardheid, of beide.)

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(d bis) toegang tot de media.

Motivering

De Europese Unie moet verzekeren dat alle burgers gelijke toegang tot informatie, de media, onderwijs en cultuurgoed hebben. (Zie ook: Schriftelijke verklaring 0099/2007 over "ondertiteling van alle tv-programma's op openbare zenders in de EU").

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3. Deze richtlijn laat de verantwoordelijkheid van de lidstaten voor de inhoud van het onderwijs, de activiteiten en de opzet van hun onderwijsstelsels, met inbegrip van de opzet van buitengewoon onderwijs, onverlet. De lidstaten kunnen voorzien in verschillen in behandeling op grond van godsdienst of overtuiging wat de toegang tot onderwijsinstellingen betreft.

3. Deze richtlijn laat de verantwoordelijkheid van de lidstaten voor de inhoud van het onderwijs, de activiteiten en de opzet van hun onderwijsstelsels, met inbegrip van de opzet van buitengewoon onderwijs, onverlet; bij toegang tot onderwijs mag echter niet gediscrimineerd worden. De lidstaten kunnen voorzien in verschillen in behandeling op grond van godsdienst of overtuiging wat de toegang tot onderwijsinstellingen betreft.

Motivering

De Europese Unie moet verzekeren dat alle burgers gelijke toegang tot informatie, de media, onderwijs en cultuurgoed hebben. (Zie ook: Schriftelijke verklaring 0099/2007 over "ondertiteling van alle tv-programma's op openbare zenders in de EU").

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Het beginsel van gelijke behandeling belet niet dat een lidstaat, om volledige gelijkheid in de praktijk te waarborgen, specifieke maatregelen handhaaft of aanneemt om de nadelen verband houdende met godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid te voorkomen of te compenseren.

Het beginsel van gelijke behandeling belet niet dat een lidstaat, om volledige gelijkheid in de praktijk te waarborgen, specifieke maatregelen handhaaft of aanneemt om de nadelen verband houdende met godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht te voorkomen of te compenseren.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De lidstaten zorgen ervoor dat eenieder die zich door niet-toepassing van het beginsel van gelijke behandeling benadeeld acht, toegang krijgt tot gerechtelijke en/of administratieve procedures, en wanneer zij zulks passend achten, ook tot bemiddelingsprocedures, voor de naleving van de uit deze richtlijn voortvloeiende verplichtingen, zelfs na beëindiging van de verhouding waarin deze persoon zou zijn gediscrimineerd.

1. De lidstaten zorgen ervoor dat eenieder die zich door niet-toepassing van het beginsel van gelijke behandeling benadeeld acht, toegang krijgt tot gerechtelijke en/of administratieve procedures, en wanneer zij zulks passend achten, ook tot bemiddelingsprocedures, voor de naleving van de uit deze richtlijn voortvloeiende verplichtingen, zelfs na beëindiging van de verhouding waarin deze persoon zou zijn gediscrimineerd. De lidstaten verzekeren dat verschillende discriminatiegronden niet afzonderlijk worden behandeld.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De lidstaten wijzen een orgaan of organen aan voor de bevordering van gelijke behandeling van alle personen, ongeacht hun godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Deze organen kunnen deel uitmaken van instanties die op nationaal vlak verantwoordelijk zijn voor de verdediging van de mensenrechten of de bescherming van de rechten van het individu, met inbegrip van rechten krachtens Gemeenschapswetgeving zoals de Richtlijnen 2000/43/EG en 2004/113/EG.

1. De lidstaten wijzen een orgaan of organen aan voor de bevordering van gelijke behandeling van alle personen, ongeacht hun godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht. Deze organen kunnen deel uitmaken van instanties die op nationaal vlak verantwoordelijk zijn voor de verdediging van de mensenrechten of de bescherming van de rechten van het individu, met inbegrip van rechten krachtens Gemeenschapswetgeving zoals de Richtlijnen 2000/43/EG en 2004/113/EG.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(a) moeten de nodige maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te geven tot sociale bescherming, sociale voordelen, gezondheidszorg, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting en vervoer, van tevoren worden genomen, onder meer via passende wijzigingen of aanpassingen. Dergelijke maatregelen mogen geen onevenredige belasting vormen, geen fundamentele wijziging van de sociale bescherming, de sociale voordelen, de gezondheidszorg, het onderwijs, of de betrokken goederen en diensten vereisen, noch vereisen dat daarvoor alternatieve oplossingen worden aangeboden;

(a) moeten de nodige maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te geven tot sociale bescherming, sociale voordelen, gezondheidszorg en onderwijs van tevoren worden genomen, onder meer via passende wijzigingen of aanpassingen. Dergelijke maatregelen mogen geen onevenredige belasting vormen, geen fundamentele wijziging van de sociale bescherming, de sociale voordelen, de gezondheidszorg, het onderwijs, of de betrokken goederen en diensten vereisen, noch vereisen dat daarvoor alternatieve oplossingen worden aangeboden;

Motivering

Er kan niet worden verwacht dat alle noodzakelijke bouwmaatregelen van tevoren worden gepland. Wat met name niet kan worden beoordeeld, is welke maatregelen een onevenredige belasting vormen. Artikel 4, lid 1, biedt op dit punt geen rechtszekerheid.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De lidstaten zorgen ervoor dat eenieder die zich door niet-toepassing van het beginsel van gelijke behandeling benadeeld acht, toegang krijgt tot gerechtelijke en/of administratieve procedures, en wanneer zij zulks passend achten, ook tot bemiddelingsprocedures, voor de naleving van de uit deze richtlijn voortvloeiende verplichtingen, zelfs na beëindiging van de verhouding waarin deze persoon zou zijn gediscrimineerd.

1. De lidstaten zorgen ervoor dat eenieder die zich door niet-toepassing van het beginsel van gelijke behandeling benadeeld acht, daadwerkelijk toegang krijgt tot gerechtelijke en/of administratieve procedures, en wanneer zij zulks passend achten, ook tot bemiddelingsprocedures, voor de naleving van de uit deze richtlijn voortvloeiende verplichtingen, zelfs na beëindiging van de verhouding waarin deze persoon zou zijn gediscrimineerd.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

De lidstaten zorgen ervoor dat op hun grondgebied alle betrokkenen via passende middelen adequate informatie krijgen over de uit hoofde van deze richtlijn vastgestelde bepalingen tezamen met de reeds van kracht zijnde relevante bepalingen.

De lidstaten zorgen ervoor dat op hun grondgebied alle betrokkenen via passende middelen, waaronder internet, adequate informatie krijgen over de uit hoofde van deze richtlijn vastgestelde bepalingen tezamen met de reeds van kracht zijnde relevante bepalingen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Artikel 12

Schrappen

Organen voor de bevordering van gelijke behandeling

1. De lidstaten wijzen een orgaan of organen aan voor de bevordering van gelijke behandeling van alle personen, ongeacht hun godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Deze organen kunnen deel uitmaken van instanties die op nationaal vlak verantwoordelijk zijn voor de verdediging van de mensenrechten of de bescherming van de rechten van het individu, met inbegrip van rechten krachtens Gemeenschapswetgeving zoals de Richtlijnen 2000/43/EG en 2004/113/EG.

2. De lidstaten zorgen ervoor dat die organen onder meer bevoegd zijn om:

– onverminderd het recht van slachtoffers en van de in artikel 7, lid 2, bedoelde verenigingen, organisaties of andere rechtspersonen, onafhankelijke bijstand te verlenen aan slachtoffers van discriminatie bij de afwikkeling van hun klachten betreffende discriminatie,

– onafhankelijke onderzoeken over discriminatie te verrichten;

– onafhankelijke verslagen te publiceren en aanbevelingen te doen over elk onderwerp dat met dergelijke discriminatie verband houdt.

Motivering

Het voorstel van de Commissie is in strijd met het subsidiariteitsbeginsel. Het behoort tot de bevoegdheden van de lidstaten om maatregelen te nemen die leiden tot een verwezenlijking van het beginsel van gelijke behandeling. Daarom zijn het de lidstaten die moeten beslissen of, en in hoeverre, zij een met de bevordering van gelijke behandeling belast orgaan aanwijzen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De lidstaten en de nationale organen voor de bevordering van gelijke behandeling verstrekken de Commissie uiterlijk op …, en vervolgens om de vijf jaar, alle dienstige gegevens om haar in staat te stellen een verslag aan het Europees Parlement en aan de Raad over de toepassing van deze richtlijn op te stellen.

1. De lidstaten verstrekken de Commissie uiterlijk op …, en vervolgens om de vijf jaar, alle dienstige gegevens om haar in staat te stellen een verslag aan het Europees Parlement en aan de Raad over de toepassing van deze richtlijn op te stellen.

Motivering

Het voorstel van de Commissie is in strijd met het subsidiariteitsbeginsel. Het behoort tot de bevoegdheden van de lidstaten om maatregelen te nemen die leiden tot een verwezenlijking van het beginsel van gelijke behandeling. Daarom dienen alleen de lidstaten een verslag aan de Commissie te doen toekomen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Voorstel voor een richtlijn van de Raad betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid

Voorstel voor een richtlijn van de Raad betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(3) Deze richtlijn eerbiedigt de grondrechten en neemt de grondbeginselen in acht die met name zijn neergelegd in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Overeenkomstig artikel 10 van het Handvest heeft eenieder recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; bij artikel 21 is elke discriminatie, met name op grond van godsdienst of overtuigingen, een handicap, leeftijd of seksuele geaardheid verboden; en in artikel 26 wordt het recht van personen met een handicap op maatregelen die beogen hun zelfstandigheid te bewerkstelligen, erkend.

(3) Deze richtlijn eerbiedigt de grondrechten en neemt de grondbeginselen in acht die met name zijn neergelegd in het Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden van de Raad van Europa, met name de artikelen 9 en 10, en in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, met name artikel 10, artikel 12, lid 2, en de artikelen 21 en 26.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(4) Naar aanleiding van het Europees Jaar van personen met een handicap in 2003, van gelijke kansen voor iedereen in 2007, en van de interculturele dialoog in 2008, is erop gewezen dat discriminatie nog steeds voorkomt en zijn de voordelen van verscheidenheid onder de aandacht gebracht.

(4) Naar aanleiding van het Europees Jaar van personen met een handicap in 2003, van gelijke kansen voor iedereen in 2007, en van de interculturele dialoog in 2008, is erop gewezen dat directe en indirecte discriminatie, meervoudige discriminatie en associatieve discriminatie nog steeds voorkomt en zijn de voordelen van verscheidenheid onder de aandacht gebracht.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(8) De Gemeenschap heeft op grond van artikel 13, lid 1, van het EG-Verdrag drie rechtsinstrumenten aangenomen ter preventie en bestrijding van discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afstamming, godsdienst of geloof, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Deze instrumenten hebben het nut aangetoond van wetgeving in de strijd tegen discriminatie. Met name Richtlijn 2000/78/EG stelt een algemeen kader in voor gelijke behandeling in arbeid en beroep, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Op andere gebieden dan arbeid blijven er tussen de lidstaten evenwel verschillen bestaan wat het niveau en de vorm van bescherming tegen discriminatie op die gronden betreft.

(8) De Gemeenschap heeft op grond van artikel 13, lid 1, van het EG-Verdrag een aantal richtlijnen aangenomen ter preventie en bestrijding van discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afstamming, godsdienst of geloof, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Deze richtlijnen hebben het nut aangetoond van wetgeving in de strijd tegen discriminatie. Met name Richtlijn 2000/78/EG stelt een algemeen kader in voor gelijke behandeling in arbeid en beroep, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Op andere gebieden dan arbeid blijven er tussen de lidstaten evenwel verschillen bestaan wat het niveau en de vorm van bescherming tegen discriminatie op die gronden betreft.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(8) De Gemeenschap heeft op grond van artikel 13, lid 1, van het EG-Verdrag drie rechtsinstrumenten aangenomen ter preventie en bestrijding van discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afstamming, godsdienst of geloof, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Deze instrumenten hebben het nut aangetoond van wetgeving in de strijd tegen discriminatie. Met name Richtlijn 2000/78/EG stelt een algemeen kader in voor gelijke behandeling in arbeid en beroep, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Op andere gebieden dan arbeid blijven er tussen de lidstaten evenwel verschillen bestaan wat het niveau en de vorm van bescherming tegen discriminatie op die gronden betreft.

(8) De Gemeenschap heeft op grond van artikel 13, lid 1, van het EG-Verdrag drie rechtsinstrumenten aangenomen ter preventie en bestrijding van discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afstamming, godsdienst of geloof, handicap, leeftijd, geslacht of seksuele geaardheid. Deze instrumenten hebben het nut aangetoond van wetgeving in de strijd tegen discriminatie. Met name Richtlijn 2000/78/EG stelt een algemeen kader in voor gelijke behandeling in arbeid en beroep, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, geslacht of seksuele geaardheid. Op andere gebieden dan arbeid blijven er tussen de lidstaten evenwel verschillen bestaan wat het niveau en de vorm van bescherming tegen discriminatie op die gronden betreft.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(9) Discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid moet daarom bij wet verboden zijn op tal van gebieden buiten de arbeidsmarkt, zoals sociale bescherming, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten, met inbegrip van huisvesting. De wetgeving moet in maatregelen voorzien om personen met een handicap op de betrokken gebieden gelijke toegang te garanderen.

(9) Directe en indirecte discriminatie, meervoudige discriminatie en associatieve discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, geslacht of seksuele geaardheid moet daarom bij wet verboden zijn op tal van gebieden buiten de arbeidsmarkt, zoals sociale bescherming, onderwijs en toegang tot en aanbod van goederen en diensten, zoals huisvesting, vervoer en verenigingen. De wetgeving moet in maatregelen voorzien om personen met een bijzondere godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid dan wel een combinatie van deze kenmerken, alsmede de met hen verbonden personen op de betrokken gebieden gelijke toegang te garanderen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(11) Deze richtlijn laat de bevoegdheden van de lidstaten op de gebieden onderwijs, sociale zekerheid en gezondheidszorg onverlet. Zij doet evenmin afbreuk aan de essentiële rol en de ruime discretionaire bevoegdheid van de lidstaten om diensten van algemeen economisch belang te verrichten, te doen verrichten en te organiseren.

(11) De onderhavige richtlijn beoogt discriminatie te bestrijden en insluiting en integratie te waarborgen. Zij laat de bevoegdheden van de lidstaten op de gebieden onderwijs, sociale zekerheid en gezondheidszorg onverlet. Zij doet evenmin afbreuk aan de essentiële rol en de ruime discretionaire bevoegdheid van de lidstaten om diensten van algemeen economisch belang te verrichten, te doen verrichten en te organiseren.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12) Discriminatie omvat directe en indirecte discriminatie, intimidatie, opdrachten tot discrimineren en het ontzeggen van redelijke aanpassingen.

(12) Discriminatie, meervoudige discriminatie en associatieve discriminatie omvat directe en indirecte discriminatie, intimidatie en seksuele intimidatie, opdrachten tot discrimineren en het ontzeggen van redelijke aanpassingen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(12 bis) Discriminatie kan gebaseerd zijn op godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid van een bepaalde persoon dan wel op een combinatie van deze factoren, alsook op veronderstellingen omtrent de godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid van een bepaalde persoon of van een persoon met wie deze een band of een veronderstelde band heeft.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(13) Bij de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, moet de Gemeenschap er overeenkomstig artikel 3, lid 2, van het EG-Verdrag, naar streven ongelijkheden op te heffen en de gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen, met name omdat vrouwen vaak het slachtoffer zijn van meervoudige discriminatie.

(13) Bij de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling, ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, geslacht of seksuele geaardheid, moet de Gemeenschap er overeenkomstig artikel 3, lid 2, van het EG-Verdrag, naar streven ongelijkheden op te heffen en de gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen, met name omdat vrouwen vaak het slachtoffer zijn van meervoudige discriminatie en van associatieve discriminatie.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(14) Feiten op grond waarvan verondersteld kan worden dat er sprake is van directe of indirecte discriminatie dienen nog steeds beoordeeld te worden door nationale rechterlijke of andere bevoegde instanties overeenkomstig de regels van de nationale wetgeving en praktijk. Deze regels kunnen met name inhouden dat indirecte discriminatie op enigerlei wijze, ook op basis van statistische gegevens, kan worden aangetoond.

(14) Feiten op grond waarvan verondersteld kan worden dat er sprake is van directe of indirecte discriminatie, meervoudige discriminatie en associatieve discriminatie dienen nog steeds beoordeeld te worden door nationale rechterlijke instanties, het Europees Hof van Justitie, of andere bevoegde instanties overeenkomstig de regels van de nationale wetgeving en praktijk. Deze regels kunnen met name inhouden dat indirecte discriminatie op enigerlei wijze, ook op basis van statistische gegevens, kan worden aangetoond.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(15) Bij de verstrekking van verzekerings-, bank- en andere financiële diensten wordt gebruikt gemaakt van actuariële en risicofactoren in verband met handicap en leeftijd. Wanneer is aangetoond dat dit essentiële factoren voor de risicobeoordeling zijn, houden zij geen discriminatie in.

(15) Bij de verstrekking van verzekerings-, bank- en andere financiële diensten wordt gebruikt gemaakt van actuariële en risicofactoren in verband met handicap en leeftijd. Alleen in gevallen waarin is aangetoond dat dit essentiële factoren voor de risicobeoordeling zijn die niet tot onevenredig grote en ongerechtvaardigde verschillen in behandeling leiden, houden ze geen discriminatie in.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(16) Eenieder beschikt over contractvrijheid, met inbegrip van de vrije keuze van een contractant voor een transactie. Deze richtlijn is niet van toepassing op economische transacties door privépersonen wanneer deze niet hun professionele of commerciële activiteit vormen.

Schrappen

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(17) Belangrijk is dat bij het verbod op discriminatie andere fundamentele rechten en vrijheden worden geëerbiedigd, waaronder de bescherming van het privé- en gezinsleven en transacties in die context, de godsdienstvrijheid en de vrijheid van vereniging. Deze richtlijn laat de nationale wetgeving inzake de burgerlijke staat, de gezinssituatie of de reproductieve rechten onverlet. Zij laat eveneens de seculiere aard van de Staat, overheidsinstellingen en –organen en het onderwijs onverlet.

(17) Belangrijk is dat bij het verbod op discriminatie andere fundamentele rechten en vrijheden worden geëerbiedigd, waaronder de bescherming van het privé- en gezinsleven, de godsdienstvrijheid en de vrijheid van vereniging. Deze richtlijn laat de seculiere aard van de Staat, overheidsinstellingen en –organen en het onderwijs onverlet. Deze richtlijn is bovendien van toepassing op samenlevingsverbanden en geregistreerde partnerschappen voor zover door de lidstaten wettelijk erkend, en op de sociale uitkeringen die daarop gebaseerd zijn.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(18) De lidstaten zijn verantwoordelijk voor de organisatie en de inhoud van het onderwijs. In haar mededeling "Verbetering van competenties voor de 21ste eeuw: een agenda voor Europese samenwerking op schoolgebied" wijst de Commissie erop dat kansarme kinderen en kinderen met bijzondere onderwijsbehoeften extra aandacht moeten krijgen. In de nationale wetgeving kan met name worden voorzien in verschillen in behandeling op grond van godsdienst of overtuiging wat de toegang tot onderwijsinstellingen betreft. Het staat de lidstaten ook vrij het dragen of tonen van religieuze symbolen op school toe te staan of te verbieden.

(18) De lidstaten zijn verantwoordelijk voor de organisatie en de inhoud van het onderwijs. In haar mededeling "Verbetering van competenties voor de 21ste eeuw: een agenda voor Europese samenwerking op schoolgebied" wijst de Commissie erop dat kansarme kinderen en kinderen met bijzondere onderwijsbehoeften extra aandacht moeten krijgen. In de nationale wetgeving kan met name worden voorzien in verschillen in behandeling op grond van godsdienst of overtuiging wat de toegang tot onderwijsinstellingen betreft mits deze verschillen noodzakelijk en evenredig zijn en geen inbreuk op het recht op onderwijs inhouden. Het staat de lidstaten ook vrij het dragen of tonen van religieuze symbolen op school toe te staan of te verbieden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(19) De Europese Unie heeft in de aan de slotakte van het Verdrag van Amsterdam gehechte Verklaring nr. 11 betreffende de status van kerken en niet-confessionele organisaties uitdrukkelijk verklaard de status die kerken en religieuze verenigingen en gemeenschappen volgens het nationale recht in de lidstaten hebben, te eerbiedigen en daaraan geen afbreuk te doen en evenzeer de status van levensbeschouwelijke en niet-confessionele organisaties te eerbiedigen. Maatregelen om personen met een handicap effectieve niet-discriminerende toegang te bieden tot de gebieden die door deze richtlijn worden geregeld, zijn van groot belang om in de praktijk een volledig gelijke behandeling te garanderen. Voorts kunnen in bepaalde gevallen individuele maatregelen voor redelijke aanpassingen nodig zijn om een dergelijke toegang te garanderen. Er moeten in geen geval maatregelen worden genomen die een onevenredige belasting vormen. Bij de beoordeling of de belasting onevenredig is, moet rekening worden gehouden met een aantal factoren zoals de omvang, de middelen en de aard van de organisatie. De beginselen van redelijke aanpassingen en onevenredige belasting zijn vastgesteld in Richtlijn 2000/78/EG en in het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.

(19) De Europese Unie heeft in de aan de slotakte van het Verdrag van Amsterdam gehechte Verklaring nr. 11 betreffende de status van kerken en niet-confessionele organisaties uitdrukkelijk verklaard de status die kerken en religieuze verenigingen en gemeenschappen volgens het nationale recht in de lidstaten hebben, te eerbiedigen en daaraan geen afbreuk te doen en evenzeer de status van levensbeschouwelijke en niet-confessionele organisaties te eerbiedigen. Maatregelen om personen met een handicap, de personen die voor hen zorgen en degenen die een band met hen hebben, effectieve niet-discriminerende toegang te bieden tot de gebieden die door deze richtlijn worden geregeld, zijn van groot belang om in de praktijk een volledig gelijke behandeling te garanderen. Voorts kunnen in bepaalde gevallen individuele maatregelen voor redelijke aanpassingen nodig zijn om een dergelijke toegang te garanderen. Evenzo is het ter voorkoming van leeftijdsdiscriminatie nodig voor werkelijke, niet-discriminerende toegankelijkheid te zorgen, onder meer door het wegnemen van feitelijke belemmeringen, met name in openbare gebouwen en het openbaar vervoer, mede voor kinderen en ouderen en hun begeleiders.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(21) Het discriminatieverbod mag geen afbreuk doen aan de handhaving of vaststelling door de lidstaten van maatregelen die zijn bedoeld om de nadelen die een groep personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid ondervindt, te voorkomen of te compenseren. Dergelijke maatregelen kunnen organisaties van personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid toestaan wanneer die als hoofddoel hebben voor de bijzondere behoeften van deze personen op te komen.

(21) Het discriminatieverbod mag geen afbreuk doen aan de handhaving of vaststelling door de lidstaten van maatregelen die zijn bedoeld om de nadelen die personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, dan wel een combinatie van deze kenmerken, alsmede de met hen verbonden personen, ondervindt, te voorkomen of te compenseren. Dit kan vergezeld gaan van maatregelen ter bevordering van gelijke behandeling en gelijke kansen waarin rekening wordt gehouden met de genderdimensie en positieve actie om te voorzien in de specifieke behoeften van personen of categorieën personen die wegens hun kenmerken behoefte hebben aan bepaalde voorzieningen, diensten en bijstand die voor anderen niet noodzakelijk zijn. Dergelijke maatregelen moeten gepaard gaan met van de oprichting van onafhankelijke organisaties van personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht wanneer die als hoofddoel hebben voor de bijzondere behoeften van deze personen op te komen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(23) Personen die op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid zijn gediscrimineerd, dienen over adequate mogelijkheden voor rechtsbescherming te beschikken. Teneinde een hoger beschermingsniveau te verschaffen, dienen verenigingen, organisaties en andere rechtspersonen de bevoegdheid te krijgen om namens of ten behoeve van slachtoffers in een procedure het recht van verweer uit te oefenen, onverminderd de nationale procedureregels betreffende vertegenwoordiging en verdediging in rechte.

(23) Personen die last hebben gehad van directe of indirecte discriminatie, meervoudige discriminatie of associatieve discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht, dienen over adequate mogelijkheden voor rechtsbescherming te beschikken. Teneinde een hoger beschermingsniveau te verschaffen, dienen verenigingen, organisaties en andere rechtspersonen de bevoegdheid te krijgen om namens of ten behoeve van slachtoffers in een procedure het recht van verweer uit te oefenen, onverminderd de nationale procedureregels betreffende vertegenwoordiging en verdediging in rechte.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(24) Het is noodzakelijk dat de regels voor de bewijslast worden aangepast zodra er een kennelijke discriminatie bestaat; in de gevallen waarin een dergelijke situatie ook inderdaad blijkt te bestaan, vergt de feitelijke toepassing van het beginsel van gelijke behandeling dat de bewijslast bij de verweerder wordt gelegd. Het is evenwel niet aan de verweerder om te bewijzen dat de eiser een bepaalde godsdienst, overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid heeft.

(24) Het is noodzakelijk dat de regels voor de bewijslast worden aangepast zodra er een kennelijke discriminatie bestaat; de feitelijke toepassing van het beginsel van gelijke behandeling vergt dat de verweerder voldoende bewijs levert. De lidstaten kunnen voor de betrokken eiser gunstiger bepalingen vaststellen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(26) In zijn resolutie over de follow-up van het Europees Jaar van gelijke kansen voor iedereen (2007) heeft de Raad ertoe opgeroepen de civiele maatschappij, met inbegrip van organisaties die potentiële discriminatieslachtoffers vertegenwoordigen, de sociale partners en verdere betrokkenen zowel op Europees als op nationaal niveau volledig te betrekken bij het opstellen van het beleid en de programma's ter voorkoming van discriminatie en ter bevordering van gelijkheid en gelijke kansen.

(26) In zijn resolutie over de follow-up van het Europees Jaar van gelijke kansen voor iedereen (2007) heeft de Raad ertoe opgeroepen de civiele maatschappij, met inbegrip van organisaties die potentiële discriminatieslachtoffers vertegenwoordigen, de sociale partners en verdere betrokkenen zowel op Europees als op nationaal niveau volledig te betrekken bij het opstellen van het beleid en de programma's ter voorkoming van discriminatie en ter bevordering van gelijkheid en gelijke kansen. Daartoe zorgen de Commissie en de lidstaten ervoor dat de in deze richtlijn vervatte maatregelen alsmede de reeds van kracht zijnde bepalingen algemeen bekend worden, met name bij de doelgroepen, en wel met behulp van voorlichtings- en perscampagnes, mede met het oog op het wegnemen van stereotypen, met gebruikmaking van op de doelgroepen toegesneden communicatiemiddelen (zoals gebarentaal en speciale websites voor slechtzienden).

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(27) De ervaring met de toepassing van Richtlijnen 2000/43/EG en 2004/113/EG heeft geleerd dat de bescherming tegen discriminatie op gronden waarop deze richtlijn van toepassing is, zou worden versterkt door de aanwezigheid in elke lidstaat van een of meer organen die bevoegd zijn om de betrokken problemen te analyseren, mogelijke oplossingen te zoeken en de slachtoffers concrete bijstand te verlenen.

(27) De ervaring met de toepassing van Richtlijnen 2000/43/EG en 2004/113/EG heeft geleerd dat de bescherming tegen discriminatie op gronden waarop deze richtlijn van toepassing is, zou worden versterkt door de aanwezigheid in elke lidstaat van een of meer, naar de verschillende discriminatiegronden onderscheiden onafhankelijke organen die bevoegd zijn om de betrokken problemen te analyseren, mogelijke oplossingen te zoeken, voorlichting en scholing aan te bieden en de slachtoffers concrete bijstand te verlenen, ook wanneer er sprake is van meervoudige discriminatie, zodat wie zich als slachtoffer van meervoudige discriminatie beschouwt zich tot een orgaan van zijn keuze kan wenden, bijvoorbeeld om het te machtigen hem in een rechtszaak of administratieve procedure bij te staan.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(29) De lidstaten dienen voor inbreuken op de uit deze richtlijn voortvloeiende verplichtingen doeltreffende, evenredige en afschrikkende sancties vast te stellen.

(29) De lidstaten dienen voor inbreuken op de uit deze richtlijn voortvloeiende verplichtingen doeltreffende, evenredige en afschrikkende sancties vast te stellen die het discriminerend gedrag doen ophouden en de gevolgen ervan ongedaan maken.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

In deze richtlijn wordt een kader vastgesteld voor de bestrijding van discriminatie op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid met betrekking tot gebieden buiten arbeid en beroep, zodat in de lidstaten het beginsel van gelijke behandeling toegepast kan worden.

In deze richtlijn wordt een kader vastgesteld voor de bestrijding van discriminatie, met inbegrip van meervoudige discriminatie en associatieve discriminatie, op grond van godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht, met betrekking tot gebieden buiten arbeid en beroep, zodat in de lidstaten het beginsel van gelijke behandeling toegepast kan worden.

Motivering

Toevoeging van meervoudige discriminatie is nodig omdat alle discriminatiegronden eronder vallen, en toevoeging van associatieve discriminatie is nodig omdat daardoor vooral vrouwen getroffen worden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. Voor de toepassing van deze richtlijn wordt onder het "beginsel van gelijke behandeling" verstaan de afwezigheid van directe of indirecte discriminatie op een van de in artikel 1 genoemde gronden.

1. Voor de toepassing van deze richtlijn wordt onder het "beginsel van gelijke behandeling" verstaan de afwezigheid van directe of indirecte discriminatie, meervoudige discriminatie of associatieve discriminatie, op een van de in artikel 1 genoemde gronden.

Motivering

De begrippen "meervoudige discriminatie" en "associatieve discriminatie" moeten in de definitie worden opgenomen voor een doeltreffende aanpak van gevallen waarin twee of meer vormen van discriminatie gelijktijdig optreden en het slachtoffer bij de rechtsgang nog zwakker staat en nog meer moeilijkheden ondervindt.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(a) "directe discriminatie", wanneer iemand ongunstiger wordt behandeld dan een ander in een vergelijkbare situatie wordt, is of zou worden behandeld op een van de in artikel 1 genoemde gronden;

(a) "directe discriminatie", wanneer iemand ongunstiger wordt behandeld dan een ander in een vergelijkbare situatie wordt, is of zou worden behandeld op een of meer van de in artikel 1 genoemde gronden;

Motivering

Het begrip "meervoudige discriminatie", dat hierna gedefinieerd wordt, moet al bij de definitie van "directe discriminatie" genoemd worden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(b) "indirecte discriminatie", wanneer een ogenschijnlijk neutrale bepaling, maatstaf of handelwijze personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd of seksuele geaardheid in vergelijking met andere personen bijzonder benadeelt, tenzij die bepaling, maatstaf of handelwijze objectief wordt gerechtvaardigd door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn.

(b) "indirecte discriminatie", wanneer een ogenschijnlijk neutrale bepaling, maatstaf of handelwijze personen met een bepaald geloof of een bepaalde overtuiging, dan wel een bepaalde handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht, danwel een combinatie van deze bijzondere kenmerken - of personen die een band met hen hebben - in vergelijking met andere personen bijzonder benadeelt, tenzij die bepaling, maatstaf of handelwijze objectief wordt gerechtvaardigd door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn, er bestaat iets als "associatieve discriminatie", wanneer een persoon negatieve gevolgen ondervindt doordat er een rechtstreekse band bestaat met een persoon met een bepaalde godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Er is sprake van associatieve discriminatie wanneer bijvoorbeeld personen worden getroffen die, of van wie wordt verondersteld dat zij een affectieve band met personen met een bepaalde godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid hebben, waarbij die band niet noodzakelijkerwijs in de vorm van samenwonen, een wettelijk huwelijk of bloedverwantschap gestalte hoeft te hebben gekregen.

Motivering

De begrippen "meervoudige discriminatie" en "associatieve discriminatie", die personen treft met wie de discriminatieslachtoffers een band hebben, moeten in de definitie van "indirecte discriminatie" worden opgenomen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(b bis) "meervoudige discriminatie", wanneer de discriminatie plaatsvindt op twee of meer van de in artikel 12 en 13 van het EG-Verdrag genoemde gronden.

Motivering

Een definitie van meervoudige discriminatie is in het kader van deze richtlijn noodzakelijk.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(b ter) "associatieve discriminatie", wanneer een persoon negatieve gevolgen ondervindt van de omstandigheid dat hij een rechtstreekse band heeft met personen met een bijzondere godsdienst of overtuiging, handicap,leeftijd of seksuele geaardheid. Associatieve discriminatie treft personen die, of van wie wordt verondersteld dat zij een affectieve band met personen met een bijzondere godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid hebben, waarbij die band niet noodzakelijkerwijs in de vorm van samenwonen, een wettelijk huwelijk of bloedverwantschap gestalte hoeft te hebben gekregen.

Motivering

Associatieve discriminatie moet ook gedefinieerd worden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3. Intimidatie wordt als een vorm van discriminatie in de zin van lid 1 beschouwd als er sprake is van ongewenst gedrag dat met een van de in artikel 1 genoemde gronden verband houdt, en tot doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast en een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd.

3. Intimidatie wordt als een vorm van discriminatie in de zin van lid 1 beschouwd als er sprake is van ongewenst gedrag dat met een of meer van de in artikel 1 genoemde gronden verband houdt, en tot doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast en een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd.

Motivering

Omwille van de consistentie moet ook meervoudige intimidatie onder de richtlijn vallen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3 bis. Seksuele intimidatie wordt als een vorm van discriminatie in de zin van lid 1 beschouwd als er sprake is van ongewenst gedrag met een seksuele connotatie dat lichamelijk, verbaal of non-verbaal wordt geuit en tot doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast en dat er een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende sfeer wordt gecreëerd.

Motivering

Seksuele intimidatie moet ook in deze richtlijn genoemd worden, met name in verband met discriminatie op grond van seksuele geaardheid.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

4. Een opdracht tot het discrimineren van personen op een van de in artikel 1 genoemde gronden, wordt beschouwd als discriminatie in de zin van lid 1.

4. Een opdracht tot het discrimineren van personen op een of meer van de in artikel 1 genoemde gronden, wordt beschouwd als discriminatie in de zin van lid 1.

Motivering

Omwille van de consistentie moet ook meervoudige intimidatie onder de richtlijn vallen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

5. Het ontzeggen van redelijke aanpassingen in een specifiek geval als bedoeld in artikel 4, lid 1, onder b), van deze richtlijn wat personen met een handicap betreft, wordt beschouwd als discriminatie in de zin van lid 1.

5. Het ontzeggen van redelijke aanpassingen wordt beschouwd als discriminatie in de zin van lid 1, met name in het specifieke geval als bedoeld in artikel 4, lid 1, onder b), van deze richtlijn ten aanzien van personen met een handicap, personen die met hen een band hebben of met hen verbonden personen in de zin van lid 1.

Motivering

Omwille van de consistentie moet ook hier associatieve discriminatie vermeld worden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

6. Onverminderd lid 2, kunnen de lidstaten bepalen dat verschillen in behandeling op grond van leeftijd geen discriminatie vormen indien zij in het kader van de nationale wetgeving worden gerechtvaardigd door een legitiem doel, en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn. Deze richtlijn vormt met name geen beletsel voor het vaststellen van een bepaalde leeftijd voor de toegang tot uitkeringen, onderwijs en bepaalde goederen en diensten.

6. Onverminderd lid 2, kunnen de lidstaten bepalen dat verschillen in behandeling op grond van leeftijd geen discriminatie vormen indien zij in het kader van de nationale wetgeving op objectieve en redelijke gronden worden gerechtvaardigd door een legitiem doel, en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn. Deze richtlijn vormt met name geen beletsel voor het vaststellen van een bepaalde leeftijd voor de toegang tot uitkeringen, onderwijs en bepaalde goederen en diensten.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

7. Onverminderd lid 2 kunnen lidstaten voor de verstrekking van financiële diensten proportionele verschillen in behandeling toestaan wanneer het gebruik van leeftijd of handicap voor het betrokken product een essentiële factor is in de risicobeoordeling op basis van relevante en accurate actuariële of statistische gegevens.

7. Onverminderd lid 2 kunnen lidstaten voor de verstrekking van financiële, bancaire en verzekeringsdiensten proportionele verschillen in behandeling toestaan uitsluitend wanneer is aangetoond dat het gebruik van leeftijd of handicap voor het betrokken product een essentiële factor is in de risicobeoordeling op basis van relevante en accurate actuariële of statistische gegevens.

De betrokken lidstaten verwittigen de Commissie en zien erop toe dat accurate en relevante gegevens voor het gebruik van leeftijd en handicap als essentiële factor in de risicobeoordeling op gezette tijden worden vergaard, gepubliceerd en bijgewerkt.

De lidstaten voeren 5 jaar na de omzetting van deze richtlijn een evaluatie uit met inachtneming van het verslag van de Commissie, en stellen de Commissie van de resultaten van de evaluatie in kennis.

Motivering

Voorkomen moet worden dat factoren als leeftijd en handicap voor de beschikbaarheid van diensten van banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikt worden om ten onrechte een minder gunstige en discriminerende behandeling te introduceren.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

8. Deze richtlijn laat de algemene nationale wettelijke bepalingen onverlet die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn voor de openbare veiligheid, de handhaving van de openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de volksgezondheid en de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

8. Deze richtlijn laat de algemene nationale wettelijke bepalingen onverlet die in een democratische samenleving noodzakelijk en proportioneel zijn voor de openbare veiligheid, de handhaving van de openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de volksgezondheid en de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen. Zij laat ook de nationale wetgeving onverlet die de gelijke behandeling van mannen en vrouwen bevordert.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

8 bis. Deze richtlijn erkent het recht op discretie als instrument in de strijd tegen de in dit artikel bedoelde vormen van discriminatie.

Motivering

Het is zaak het belang van het recht op discretie als instrument in de strijd tegen discriminatie te onderstrepen zolang stereotypen en angst voor anderszijn in de samenleving nog niet overwonnen zijn.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(d) de toegang tot en het aanbod van goederen en andere diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, met inbegrip van huisvesting.

(d) de toegang tot en het aanbod van goederen en andere diensten die publiekelijk beschikbaar zijn, zoals huisvesting en vervoer, indien de Gemeenschap ter zake bevoegd is.

Motivering

Het is zinnig bepaalde sectoren zoals huisvesting en vervoer bij wijze van voorbeeld te vermelden en zonder de bepaling daartoe te beperken.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Voor privépersonen geldt letter d) uitsluitend voor zover zij een professionele of commerciële activiteit uitoefenen.

Bij de toepassing van letter d) wordt de eerbiediging van het privéleven van privépersonen gewaarborgd.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(d bis) lidmaatschap van en activiteiten in verenigingen, alsmede dienstverlening door deze organisaties.

Motivering

Verenigingen moeten ook onder de richtlijn vallen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. Deze richtlijn laat de nationale wetgeving inzake de burgerlijke staat, de gezinssituatie of de reproductieve rechten onverlet.

2. Onverminderd de bevoegdheden van de lidstaten op het gebied van de huwelijkse staat, de gezinssituatie en de reproductieve rechten is deze richtlijn van toepassing op samenlevingsverbanden en geregistreerde partnerschappen voor zover door de lidstaten wettelijk erkend, en op de sociale uitkeringen die daarop gebaseerd zijn.

Motivering

Toevoeging in verband met jurisprudentie van het Hof.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

3. Deze richtlijn laat de verantwoordelijkheid van de lidstaten voor de inhoud van het onderwijs, de activiteiten en de opzet van hun onderwijsstelsels, met inbegrip van de opzet van buitengewoon onderwijs, onverlet. De lidstaten kunnen voorzien in verschillen in behandeling op grond van godsdienst of overtuiging wat de toegang tot onderwijsinstellingen betreft.

3. Onverminderd de bevoegdheden van de lidstaten op het gebied van onderwijs en opleiding en hun verantwoordelijkheid voor de inhoud van het onderwijs en de activiteiten en de opzet van het onderwijsstelsel is deze richtlijn gericht op insluiting en integratie en op het aanbieden van speciaal onderwijs voor gehandicapten. De lidstaten kunnen voorzien in verschillen in behandeling op grond van godsdienst of overtuiging wat de toegang tot onderwijsinstellingen betreft, op voorwaarde dat deze verschillen geen discriminatie vormen op grond van een ander of andere motieven, noodzakelijk en evenredig zijn en geen inbreuk op het recht op onderwijs inhouden.

Motivering

Het is belangrijk dat de richtlijn zich ook uitstrekt tot onderwijs en opleiding om discriminatie te voorkomen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

5. Deze richtlijn is niet van toepassing op verschillen in behandeling gebaseerd op nationaliteit en doet geen afbreuk aan voorwaarden voor toegang en verblijf van onderdanen van derde landen en staatlozen tot c.q. op het grondgebied van de lidstaten, noch aan enige behandeling die het gevolg is van de juridische status van de betrokken onderdanen van derde landen en staatlozen.

Schrappen

Motivering

Er bestaat al specifieke regelgeving op dit terrein.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Gelijke behandeling van personen met een handicap

Gelijke behandeling en handicaps

1. Teneinde te waarborgen dat het beginsel van gelijke behandeling met betrekking tot personen met een handicap wordt nageleefd:

1. Teneinde te waarborgen dat het beginsel van gelijke behandeling met betrekking tot personen met een handicap en de personen die voor hen zorgen of degenen die een band met hen hebben wordt nageleefd:

Motivering

Er moet rekening worden gehouden met het feit dat personen met een handicap en degenen die voor hen zorgen, recht op gelijke behandeling hebben.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. Teneinde te waarborgen dat het beginsel van gelijke behandeling met betrekking tot personen met een handicap wordt nageleefd:

1. Teneinde te waarborgen dat het beginsel van gelijke behandeling met betrekking tot personen met een handicap wordt nageleefd, waarbij handicap te verstaan is in de zin van de VN-Conventie over de rechten van personen met een handicap, waartoe ook mensen met chronische aandoeningen behoren:

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2 bis. De lidstaten houden rekening met de belangen en behoeften van de verschillende groepen gehandicapten al naargelang de aard van de handicap alsook hun geslacht, leeftijd, ras of etnische afkomst, godsdienst of persoonlijke overtuiging, seksuele geaardheid en andere discriminatiefactoren.

Motivering

In verband met gelijke behandeling van gehandicapten moet met alle, al dan niet horizontale factoren die aan de handicap gekoppeld kunnen worden, rekening worden gehouden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Artikel 4 bis

Leeftijd en toegang tot gebouwen en diensten

De lidstaten dragen zorg voor werkelijke, niet-discriminerende toegankelijkheid, onder meer door het wegnemen van feitelijke belemmeringen, met name in openbare gebouwen en het openbaar vervoer, mede voor kinderen en ouderen en hun begeleiders.

Motivering

De lidstaten zijn verplicht de nodige maatregelen te nemen ter bestrijding van leeftijdsdiscriminatie ten nadele van kinderen en ouderen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Het beginsel van gelijke behandeling belet niet dat een lidstaat, om volledige gelijkheid in de praktijk te waarborgen, specifieke maatregelen handhaaft of aanneemt om de nadelen verband houdende met godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid te voorkomen of te compenseren.

Het beginsel van gelijke behandeling belet niet dat een lidstaat, om volledige gelijkheid in de praktijk te waarborgen, specifieke maatregelen handhaaft of aanneemt om de nadelen verband houdende met godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht te voorkomen of te compenseren.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1 bis. De lidstaten nemen maatregelen ter bevordering van gelijke behandeling en gelijke kansen - met inachtneming van de genderdimensie - ten behoeve van personen met een bijzondere godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid.

Motivering

Positieve actie moet doeltreffend worden door actieve bevordering van gelijke behandeling.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1 ter. Deze richtlijn laat de mogelijkheid onverlet dat de lidstaten voorkeursbehandelingen toepassen of positieve actie ondernemen om te voorzien in de specifieke behoeften van personen of categorieën personen die wegens hun kenmerken behoefte hebben aan bepaalde voorzieningen, diensten en bijstand die voor anderen niet noodzakelijk zijn.

Motivering

Positieve actie moet doeltreffend worden door actieve bevordering van gelijke behandeling en op specifieke behoeften afgestemde maatregelen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1 ter. De lidstaten zorgen ervoor dat een klacht met meerdere aanleidingen slechts kan worden afgewezen op gronden die voor alle aanleidingen gelden. Indien echter sprake is van een enkele aanleiding, kan de klacht worden afgewezen op enigerlei grond die slechts voor die aanleiding geldt.

Motivering

De lidstaten moeten ervoor zorgen dat er passende beroepsmogelijkheden zijn voor slachtoffers van meervoudige discriminatie.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De lidstaten nemen, overeenkomstig hun nationale rechtsstelsels, de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat, wanneer personen die zich door niet-toepassing te hunnen aanzien van het beginsel van gelijke behandeling benadeeld achten, voor de rechter of een andere bevoegde instantie feiten aanvoeren die directe of indirecte discriminatie kunnen doen vermoeden, de verweerder dient te bewijzen dat het discriminatieverbod niet werd geschonden.

1. De lidstaten nemen, overeenkomstig hun nationale rechtsstelsels, de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat, wanneer personen die zich door niet-toepassing te hunnen aanzien van het beginsel van gelijke behandeling benadeeld achten, voor de rechter of een andere bevoegde instantie feiten aanvoeren die directe of indirecte, meervoudige of associatieve discriminatie kunnen doen vermoeden, de verweerder dient te bewijzen dat het discriminatieverbod niet werd geschonden.

Motivering

Dit amendement beoogt de begrippen meervoudige en associatieve discriminatie toe te voegen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

2. Lid 1 weerhoudt de lidstaten er niet van voor de eiser gunstiger bewijsregels in te voeren.

2. Lid 1 weerhoudt de lidstaten er niet van voor de eiser gunstiger regels in te voeren.

Motivering

[De Nederlandse versie van de Commissietekst is foutief vertaald.] Vermeld moet worden dat de lidstaten voor de betrokken partijen gunstiger bepalingen kunnen vaststellen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De lidstaten zorgen ervoor dat op hun grondgebied alle betrokkenen via passende middelen adequate informatie krijgen over de uit hoofde van deze richtlijn vastgestelde bepalingen tezamen met de reeds van kracht zijnde relevante bepalingen.

1. De Commissie en de lidstaten zorgen er met gebruikmaking van op de doelgroepen toegesneden communicatiemiddelen voor dat het publiek en alle betrokkenen op het gehele Europese grondgebied adequate informatie krijgen over de uit hoofde van deze richtlijn vastgestelde bepalingen tezamen met de reeds van kracht zijnde relevante bepalingen, en wel met behulp van voorlichtings- en perscampagnes, mede met het oog op het wegnemen van stereotypen.

Motivering

Omwille van de erkenning, naleving en doelmatige toepassing van het beginsel van gelijke behandeling zijn er wijdvertakte voorlichtingscampagnes nodig via op de doelgroepen toegesneden communicatiemiddelen zoals gebarentaal en speciale websites voor slechtzienden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Met het oog op het bevorderen van het beginsel van gelijke behandeling bevorderen de lidstaten de dialoog met belanghebbenden, in het bijzonder met niet-gouvernementele organisaties die overeenkomstig de nationale wetgeving en praktijk een rechtmatig belang hebben bij te dragen tot de bestrijding van discriminatie op de gronden en de gebieden waarop deze richtlijn van toepassing is.

De lidstaten bevorderen de dialoog met belanghebbenden, in het bijzonder met niet-gouvernementele organisaties die er overeenkomstig de nationale wetgeving en praktijk een rechtmatig belang bij hebben bij te dragen tot de bestrijding van discriminatie op de gronden en de gebieden waarop deze richtlijn van toepassing is, met het oog op het bevorderen van het beginsel van gelijke behandeling.

Motivering

De lidstaten moeten zich sterk maken voor een dialoog met alle belanghebbenden en eenieder die begaan is met de bevordering van gelijke behandeling en gelijke kansen.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

1. De lidstaten wijzen een orgaan of organen aan voor de bevordering van gelijke behandeling van alle personen, ongeacht hun godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid. Deze organen kunnen deel uitmaken van instanties die op nationaal vlak verantwoordelijk zijn voor de verdediging van de mensenrechten of de bescherming van de rechten van het individu, met inbegrip van rechten krachtens Gemeenschapswetgeving zoals de Richtlijnen 2000/43/EG en 2004/113/EG.

1. De lidstaten wijzen een of meerdere onafhankelijke organen aan voor de bevordering van gelijke behandeling van alle personen, ongeacht hun godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd, seksuele geaardheid of geslacht. Deze organen kunnen deel uitmaken van instanties die op nationaal vlak verantwoordelijk zijn voor de verdediging van de mensenrechten of de bescherming van de rechten van het individu, met inbegrip van rechten krachtens Gemeenschapswetgeving zoals de Richtlijnen 2000/43/EG en 2004/113/EG.

Wanneer er een of meer, naar de verschillende discriminatiegronden onderscheiden onafhankelijke organen zijn ingesteld, kan iemand die zich als slachtoffer van meervoudige discriminatie beschouwt zich tot een orgaan van zijn keuze wenden, bijvoorbeeld om het te machtigen hem in een rechtszaak of administratieve procedure bij te staan, en heeft dat tot taak de gesignaleerde discriminerende situatie in haar geheel in beschouwing te nemen.

Motivering

Systeem en opzet van de organen voor gelijke behandeling moeten aangepast worden om gevallen van meervoudige discriminatie op de juiste wijze aan te kunnen pakken.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

– voorlichtingscampagnes en scholingsactiviteiten uit te voeren.

Motivering

De organen voor gelijke behandeling moeten zich ook met voorlichting en scholing kunnen bezighouden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

(b) alle met het beginsel van gelijke behandeling in strijd zijnde bepalingen in contracten of overeenkomsten, interne reglementen van ondernemingen en regels die gelden voor verenigingen met of zonder winstoogmerk, nietig worden of kunnen worden verklaard of worden gewijzigd.

(b) alle met het beginsel gelijke behandeling in strijd zijnde bepalingen in contracten of overeenkomsten, interne reglementen van overheidsinstanties en ondernemingen en regels die gelden voor verenigingen met of zonder winstoogmerk, nietig worden of kunnen worden verklaard of worden gewijzigd.

Motivering

De regels om het beginsel van gelijke behandeling te doen naleven moeten ook voor overheidsinstellingen gelden.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

De lidstaten stellen vast welke sancties gelden voor overtredingen van de ter uitvoering van deze richtlijn vastgestelde nationale bepalingen en nemen de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat deze sancties worden toegepast. De sancties kunnen het betalen van schadevergoeding omvatten, die niet mag worden beperkt door vooraf een maximumbedrag vast te stellen, en moeten doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn.

De lidstaten stellen vast welke sancties gelden voor overtredingen van de ter uitvoering van deze richtlijn vastgestelde nationale bepalingen en nemen de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat deze sancties worden toegepast. De sancties kunnen het betalen van schadevergoeding omvatten, die niet mag worden beperkt door vooraf een maximumbedrag vast te stellen, moeten doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn en het discriminerend gedrag doen ophouden en de gevolgen ervan ongedaan maken.

Motivering

Om ervoor te zorgen dat het beginsel van gelijke behandeling wordt nageleefd, is een goede definitie van de toe te passen sancties vereist.

Door de Commissie voorgestelde tekst

Amendement

Artikel 16 bis

Uiterlijk ... zorgt de Commissie voor de voorbereiding en inwerkingstelling van de procedure ter goedkeuring van een voorstel tot coördinatie van deze richtlijn met de geldende richtlijnen op het gebied van gelijke kansen en non-discriminatie.