T01279

Toezegging Elektronische sleutel, autorisatie, authentificatie (31.466)

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Tan, toe dat in een onderzoek dat al wordt gehouden in opdracht van het ministerie, zal worden meegenomen een onderzoek naar elektronische autorisatie- en authentificatiesleutels en een onderzoek naar het verlenen van tijdelijke toegang. Beide - door mevrouw Tan uitgewerkte - onderwerpen worden in een onderzoek meegenomen. 

Kerngegevens

Nummer T01279
Status voldaan
Datum toezegging 10 mei 2011
Deadline 1 januari 2012
Verantwoordelijke(n) Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Kamerleden mr. I.Y. Tan (PvdA)
Commissie commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
Soort activiteit Mondeling overleg
Categorie overig
Onderwerpen authentificatie
autorisatie
onderzoek
sleutels
Kamerstukken Elektronisch patiëntendossier (31.466)

Uit de stukken

EK 31.466 AB, verslag mondeling overleg, blz. 7-8

Mevrouw Tan (PvdA): "Ik zeg dit ook naar aanleiding van het eigenlijke onderwerp dat ik aan de orde zou stellen: het tweede deel van motie 31466, X. (...) In het laatste stukje wordt het woord "zorgpas" genoemd. In de motie wordt de regering gevraagd om de mogelijkheden te onderzoeken. De minister heeft in haar brief aangegeven dat zij daar niet zoveel in ziet vanwege eerdere activiteiten op dat gebied. Het leek ons nuttig om deze gelegenheid te gebruiken om nader toe te lichten wat met het woord "zorgpas" bedoeld werd. Op een gegeven moment in het traject, naar ik meen in 2009, nam de Tweede Kamer een aantal moties en amendementen aan dat ging over de positie van de patiënt. Een van die amendementen was van mij. De Eerste Kamer heeft een en ander onderschreven; zij was het eens met de overkant. In de expert meeting van januari kregen wij van alle experts de boodschap dat de oorspronkelijke opzet van het systeem eigenlijk heel erg gericht was op de communicatie tussen zorgverleners en dat het heel moeilijk zou zijn om zo laat in het traject de positie, mogelijkheden en rechten van de patiënt alsnog erin te bouwen. Eigenlijk kregen wij te horen dat het heel moeilijk zou zijn, praktisch onhaalbaar. Dat is de reden waarom die zorgpas -- dat woord zorgpas wil ik zo direct nader toelichten -- aan de orde kwam. Wij dachten dat de oplossing waarschijnlijk te zoeken was in een combinatie tussen een communicatiesysteem met push- en pullfactoren, waar ik niet al te uitgebreid op in wil gaan, en een aparte voorziening waarbij de patiënt een authentificatie- of identificatiemiddel in de vorm van een soort elektronische sleutel krijgt. De pas is dan dus eigenlijk een sleutel met een hoog beveiligingsniveau waarmee de patiënt zich op een website of zorgportal kan identificeren, hij berichten digitaal kan ondertekenen en de zorgverlener dus onweerlegbaar kan autoriseren, ook gedurende een vrij te kiezen periode. Toen de minister inging op de WGBO, zei zij dat het specifiek moet zijn voor een bepaalde situatie en periode. Daarnaast kunnen op zo'n kryptongrafische sleutel ook gegevens worden opgeslagen. Je zou dan kunnen denken aan een beperkt nooddossier voor het geval iemand buiten zijn woonplaats of misschien zelfs buiten Nederland door een ongeval of ziekte buiten bewustzijn raakt. Aan die zorgpas kunnen dan medicatie- en allergiegegevens worden ontleend. Daar is in de discussie ook veel aandacht aan besteed. Het idee was ook om de patiënt de keuze te laten om al dan geen zorgpas te nemen, dus om de keuzemogelijkheden te verruimen, en om de behandelend arts bij verlies, diefstal of het vergeten van de pincode de gegevens langs de nu gebruikelijke weg bij zijn collega te laten opvragen, die ze dan via een gestandaardiseerd communicatiesysteem elektronisch kan versturen. De gedachte is dus om de functie met name toe te spitsen op zo'n elektronische sleutel. Omdat het eerder onderzocht was en er experimenten mee gedaan waren, hebben wij gezegd dat ons beeld was dat het te maken had met een ander soort zorgpas -- dat woord heeft wellicht verwarring gewekt -- maar dat het ons met name om die identificatie- en authentificatiemethode ging. Nu hebben wij echter begrepen dat de ontwikkelingen zich in een versneld tempo hebben voltrokken, waardoor de experimenten van zo veel jaar geleden misschien niet helemaal actueel meer zijn. Daarom dringen wij er bij de minister op aan dat zij die mogelijkheden onderzoekt."

EK 31.466 AB, verslag mondeling overleg, blz. 8-10

Minister Schippers: "Begin 2000 hebben wij zelf inderdaad een proef met de zorgpas gedaan. Die was niet zo succesvol, net zo min als in Duitsland, waar Der Spiegel de zorgpas bestempelde als megaflop die 500 miljoen kostte. Ik wil natuurlijk voorkomen dat we een heel grote investering doen en zie dan ook weinig in het type zorgpas dat is onderzocht en in Duitsland van toepassing is. Ik weet niet of mevrouw Tan dat bedoelt; misschien vat ik het verkeerd of juist goed op. Wij waren met het landelijk schakelpunt natuurlijk een DigiD en dus een elektronische ontsluiting van de gegevens van de patiënt aan het ontwikkelen, maar dat landelijk schakelpunt is er niet meer, terwijl de situatie waarin we moeten nagaan hoe dit te regelen voor de patiënt, wel veranderd is. Ik vind het waarschijnlijk net als u van belang dat een patiënt daarin kan kijken, mee kan kijken. Dan is de vraag wel totaal anders dan ik haar heb opgevat. Ik dacht dat u vroeg om een zorgpas en dacht toen: daar is zoveel over te lezen en over bekend dat ik daar eigenlijk geen brood in zie. Nu zegt u echter volgens mij: jullie waren aan het ontwikkelen wat wij willen hebben, namelijk dat de patiënt inzage krijgt, maar hoe krijgen we dat nu het LSP niet meer bestaat? Dat vind ik een interessantere vraag, zeker in de huidige situatie waarin er verschillende systemen en regels bestaan en we ons er het hoofd over breken hoe dat te organiseren. Ik hoop dus dat we elkaar daarop kunnen vinden. In mijn ogen is dit een veel interessantere vraag en komt die wel tegemoet aan wat wij volgens mij allemaal willen: dat de patiënt zelf kan zien wat er eigenlijk overal over hem of haar staat. Daar zie ik meer brood in, omdat het een toekomstgerichte vraag zou zijn."

Mevrouw Tan (PvdA): "Laten we die zorgpas maar elektronische sleutel plus noemen. In de situatie dat er verschillende communicatiesystemen bestaan waarmee zorgverleners werken, is de bedoeling dat een patiënt vanuit de individuele situatie de sleutel kan gebruiken om de autorisatie aan de zorgverlener goed te laten plaatsvinden. Dat moet er eigenlijk de eerste functie van zijn. De sleutel moet dus niet alleen authentificatie mogelijk maken, maar ook het geven van een autorisatie. Verder is de bedoeling dat er een noodbestand aan toe te voegen is. Dat zou de toegevoegde functie zijn. De primaire functie is met name dat het een elektronische sleutel is waarmee de patiënt de arts kan autoriseren om in het bestand te gaan. Vers twee is op welke manieren je dat laat plaatsvinden. Het gaat ten eerste natuurlijk om de specifieke of de meer algemene situatie. Ik kan mij voorstellen dat er voor een huisarts een ander soort toegang is dan voor een specialist bij wie een patiënt voor een specifiek iets is. Ten tweede speelt inderdaad nog de kwestie van de termijn. Ik heb begrepen dat de huidige technologie ook toelaat dat je dat voor een bepaalde termijn doet. Hoe je dat regelt, kun je nader uitwerken, bijvoorbeeld dat je niet elke keer dat sleuteltje in het sleutelgat hoeft te steken. Al dat soort toepassingen die volgens de huidige stand van de technologie mogelijk zijn, zien wij graag uitgezocht in combinatie met wat er nu regionaal wordt ontwikkeld en wat Nictiz verder wel en niet gaat doen. Wij hopen dat de minister er met de wettelijke standaarden voor zorgt dat het conform de WGBO gaat gebeuren en dat het aangevuld wordt met de individuele mogelijkheden per patiënt."

Minister Schippers: "Persoonlijk vind ik het tweede deel veel interessanter dan het eerste, maar als mevrouw Tan daaraan hecht kunnen we beide betrekken bij het onderzoek dat we nu toch laten doen. Autorisatie via een sleutel vind ik een heel moeilijke kwestie. Wel vind ik de vraag interessant hoe we een en ander gaan ontsluiten nu mensen in verschillende systemen zitten. Laat ik als compromis voorstellen dat we zowel laten onderzoeken wat mevrouw Tan graag onderzocht ziet als wat ik graag onderzocht zie. Mevrouw Tan moet dat wel op papier zetten. Ik kan al aankondigen dat ik benieuwd ben naar hoe we in de nieuwe situatie de systemen ontsluiten. Laten we deze vragen samenvoegen. Dan hebben we wellicht twee onderzoeken voor de prijs van een, wat in deze moeilijke tijden goed zou uitkomen. Dan krijgen we beiden antwoord op onze vragen. Ik moet wel helder voor ogen hebben wat de vragen zijn, want een en ander is vatbaar voor miscommunicatie, zoals we nu hebben gezien. Daarom krijg ik het graag op papier."

Mevrouw Tan (PvdA): "Ik heb het op papier."

Minister Schippers: Dat is hartstikke mooi. Dan stel ik voor dat ik naga hoe we het samen met het tweede deel, waar u en ik ook benieuwd naar zijn, kunnen uitzetten.

Mevrouw Tan (PvdA): "Prima."

Mevrouw Ten Horn (SP): "Ik denk dat dit inderdaad heel snel tot misvattingen kan leiden. Er was net nog heel even sprake van een soort nooddossiertje dat aan de sleutel zou hangen. Dit wordt alweer een sleutelbos waar "function creep" in zit. In hoeverre wordt dit betrokken bij dit soort plannen? Ik denk dat hier weer te veel aaneen gebreid wordt."

Mevrouw Tan (PvdA): "De manier waarop ik de minister meen te begrijpen -- het is heel nuttig dat de minister ons er min of meer toe prest om het nader te verifiëren -- is dat zij heel duidelijk zegt dat de primaire invalshoek wat haar betreft die ontsluiting is, terwijl ik in mijn verhaal heb aangegeven dat de primaire invalshoek van mijn fractie die authentificatie en die identificatie is. De minister stelt voor om beide dingen te laten onderzoeken. Ze noemde dat een compromis. Het is ook efficiënt. Daar zit wat mij betreft gewoon bij waar mevrouw Ten Horn het over heeft, dus dat er een functie op die kaart of dat ding zit, waardoor je een beperkt bestand kunt toevoegen. Dat bedoelde ik met dat noodbestand. Wij willen dat er op die kaart ook nog gegevens kunnen worden gezet die bijvoorbeeld met medicatie en allergie te maken hebben, zodat het in noodsituaties raadpleegbaar is."

De voorzitter: "Als voorzitter grijp ik nu maar even in. Ik denk dat de minister duidelijk heeft verwoord waar eventueel onderzoek naar kan worden gedaan. Mevrouw Tan heeft gezegd dat zij zal inleveren wat zij daarover op papier heeft gezet. Ik denk dat wij er als commissie voor moeten waken dat wij invulling geven aan de manier waarop het zou moeten. Wel moeten wij duidelijk maken dat voor ons de vraag belangrijk is hoe de patiënt zo duidelijk mogelijk toegang tot zijn gegevens krijgt, naast zeggenschap en verantwoordelijkheid, al heb ik dit laatste punt nog niet zo horen noemen. We moeten er mijns inziens steeds voor waken dat wij gaan regelen hoe de patiënt het precies zou moeten doen. De mening van de patiënt lijkt mij ook heel belangrijk.


Brondocumenten

Historie