De Eerste Kamer heeft op dinsdag 27 november 2012 het debat over het wetsvoorstel Verbetering positie pleegouders voortgezet. De plenaire behandeling van dit wetsvoorstel werd op 9 oktober aangehouden omdat de Eerste Kamer een groot aantal vragen had over het screenen van pleegouders, het verhogen van de pleegvergoeding en de verplichte begeleiding van pleegoudervoogden. Ook wilde de Senaat een reactie van de regering op de conclusies uit het rapport van de commissie Samson. In een brief van 26 oktober 2012 reageerden de voormalige staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie (V&J) op die vragen, waardoor het debat kon worden hervat. De Eerste Kamer stemt op dinsdag 4 december 2012 over het wetsvoorstel en een motie van senator Ester (ChristenUnie) voor het verbeteren van de pleegvergoeding.
Screenen van pleegouders
In de brief geven de staatssecretarissen aan dat er een element wordt toegevoegd aan de Verklaring van Geen Bezwaar procedure bij de Raad van de Kinderbescherming. Wanneer bij de aanvraag van deze verklaring blijkt dat een aspirant-pleegouder eerder elders pleegouder is geweest dan wel de selectieprocedure heeft doorlopen, maakt de Raad dit bij de nieuwe pleegzorgaanbieder bekend. Senator De Lange (OSF) vroeg waarom er bij dit extra screening element geen privacy waarborgen zijn gesteld. Instanties geven immers informatie door over pleegouder-voogden zonder dat hen toestemming is gevraagd. Met de term pleegouder-voogd wordt gedoeld op pleegouders die als enige de voogdij hebben gekregen over een pleegkind dat zij op het moment dat zij tot voogd werden benoemd op basis van een pleegcontract verzorgden en opvoedden.
Senator Beckers (VVD) constateerde tevreden dat de regering in de brief aankondigt dat er een zogeheten ‘zwarte lijst’ komt met namen van pleegouders van wie vast is komen te staan dat zij geen veilige leefomgeving kunnen bieden aan een pleegkind. Volgens Beckers is voor de screening naast de zwarte lijst ook de Verklaring van Geen Bezwaar van de Kinderbescherming van belang. Hij vroeg de staatssecretarissen in hoeverre er objectieve gronden zijn op basis waarvan de Raad kan weigeren zo’n verklaring af te geven.
Staatssecretaris Van Rijn van VWS die het dossier van zijn voorganger heeft overgenomen, gaf aan dat hij in overleg is met het College bescherming persoonsgegevens over de precieze uitwerking van de zwarte lijst. Indien nodig zal hij ook het oordeel van de Raad voor de Kinderbescherming, Jeugdzorg Nederland en de Inspectie Jeugdzorg hierbij betrekken.
Verhoging van de pleegvergoeding
Senator Ester (ChristenUnie) diende een motie in die de regering verzoekt voor 1 maart 2013 een nieuwe regeling voor een betere pleegoudervergoeding aan het parlement voor te leggen. Ester benadrukte daarbij dat kosten in residentiële inrichtingen vele malen hoger zijn en dat pleegouders een deugdelijke vergoeding verdienen. Het verbeteren van hun financiële positie was immers ook de oorspronkelijke doelstelling van het wetsvoorstel. Een aantrekkelijke vergoeding is volgens Ester van maatschappelijk belang: “Pleegouders zijn goud waard, letterlijk en figuurlijk”.
Senator Quik-Schuijt (SP) uitte bezwaar tegen de rechtsgrondslag van de pleegvergoeding. Die is gedelegeerd naar een ministeriële regeling en wordt geformuleerd als ‘subsidie’, waardoor de vergoeding sterk afhankelijk is van de welwillendheid van de verantwoordelijk bewindspersoon. Volgens Quik-Schuijt dient de norm in de wet te staan en moet het departement die vaststellen. Staatssecretaris Van Rijn van VWS deed de toezegging voor 1 maart 2013 duidelijkheid te geven over hoe de pleegvergoeding wordt vastgesteld en of het bedrag kan worden verhoogd. Van Rijn wilde over het bedrag in het debat nog niet veel loslaten, maar gaf wel aan dat de vergoeding in ieder geval geïndexeerd zal worden.
Verplichte begeleiding van de pleegouder-voogd
Volgens senator Quik-Schuijt (SP) zijn er veel onduidelijkheden over het al dan niet verplicht begeleiden van de pleegouder-voogd. De toelichting in de brief van de staatssecretarissen blijkt in de praktijk volgens haar onvoldoende. Zij verzocht hen de weeffout in het wetsvoorstel zo spoedig mogelijk te repareren. Staatssecretaris Teeven van V&J gaf aan dat de verwarring over de begeleiding van pleegouder-voogden onnodig is; de wet regelt dit in beginsel voldoende. Het gaat om één gesprek per jaar tenzij de voogd zelf meer begeleiding wil. Beide staatssecretarissen gaven aan dit punt helder te zullen communiceren naar alle betrokken instellingen.
Rapport commissie Samson
Staatssecretaris Van Rijn van VWS gaf aan dat de regering in lijn met het rapport Samson van oordeel is dat begeleiding belangrijker is dan screening; van te voren is namelijk vaak niet duidelijk hoe mensen zich in de zorg voor kinderen gaan ontwikkelen. Ook senator De Vries-Leggedoor (CDA) gaf aan dat screening lang niet alle incidenten kan voorkomen en dat betere begeleiding hierin veel effectiever is. Zij steunt hierin de opvatting van de staatssecretaris: ‘Zo weinig begeleiding als mogelijk, zo veel als moet’.
Senator Linthorst (PvdA) was teleurgesteld dat in de brief van de beide staatssecretarissen van 26 oktober niet veel staat over de conclusies van het rapport. Zij hoopt op “meer daadkracht en ambitie van deze staatssecretaris, en meer betrokkenheid bij de veiligheid van pleegkinderen". Linthorst merkte op dat het rapport Samson nog eens de grote noodzaak voor de zwarte lijst onderstreept. Senator Ester (ChristenUnie) gaf aan dat de kabinetsreactie op het rapport niet te lang mag uitblijven, aangezien daardoor het momentum verloren gaat. De staatssecretaris merkte op dat de regering het parlement nog voor het einde van dit jaar een reactie zal sturen.
Deel dit item: