De Eerste Kamer heeft dinsdag 30 juni 2015 een debat gevoerd met staatssecretaris Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) over de Goedkeuring en uitvoering van een Verdrag met Noorwegen over gebruik van penitentiaire inrichting Veenhuizen voor Noorse veroordeelden. Met dit verdrag wordt Noorwegen geholpen met de acute behoefte aan meer celcapaciteit. Door het beschikbaar stellen van detentiecapaciteit kan gedurende de looptijd van het verdrag werkgelegenheid in het Nederlandse gevangeniswezen behouden blijven. Ook de detentiecapaciteit blijft behouden. Het bedrag dat Noorwegen betaalt, is kostendekkend.
Aan het eind van het debat werd het wetsvoorstel aangenomen met steun van SGP, CU, VVD, PvdA, CDA, GroenLinks, OSF en D66. De fracties van de SP en de PVV stemden tegen. De fracties van de PvdD en 50PLUS waren afwezig.
Niet structureel
Senator Strik (GroenLinks) merkte op dat haar fractie het in het algemeen onwenselijk vindt dat gevangen hun straf moeten uitzitten op buitenlands grondgebied omdat het de mogelijkheden tot contact met hun naasten beperkt en terugkeer in de samenleving en verlofregelingen bemoeilijkt. Deze tijdelijke oplossing mag volgens Strik dan ook geen structureel karakter krijgen. Strik vroeg of dergelijke overeenkomsten alleen welkom zijn vanwege de gefaseerde sluiting van inrichtingen of dat zij betekenen dat justitiële inrichtingen in de toekomst niet hoeven te sluiten. De senator betoogde dat de huidige afbouw van het aantal cellen noodzakelijk is en vroeg de staatssecretaris om de Kamer te informeren als er andere initiatieven op dit punt komen.
Eigen criminelen eerst
Senator Markuszower (PVV) betoogde dat er in Nederland veel veroordeelde criminelen vrij rondlopen vanwege een cellentekort. De senator noemde het stuitend dat desalniettemin wordt voorgesteld om Noorse gedetineerden in Nederlandse gevangenissen op te nemen. Markuszower vroeg wat er wordt gedaan om alle Nederlandse veroordeelden achter de tralies te krijgen. Hij vroeg ook of de staatssecretaris van mening is dat het cellenoverschot een direct gevolg is van de lage pakkans en lichte minimumstraffen in Nederland. Markuszower vroeg verder welke administratieve kosten er bij het wetsvoorstel komen kijken.
Enige land ter wereld
Senator Wezel (SP) hield tijdens het debat haar maidenspeech. Zij vroeg waarom Nederland als enige land ter wereld haar capaciteit aanbiedt om andere gevangenen op te nemen. Wezel stelde dat het wetsvoorstel botst met het rechtsbeginsel dat de staat die iemand kan veroordelen ook voor de uitvoering van die vrijheidsberoving moet zorgen. De senator vroeg de staatssecretaris waarom er in 2014 minder vrijheidsstraffen zijn opgelegd, maar dat er desondanks een forse toename is in de voorraad te executeren vrijheidsstraffen. Wezel bepleitte dat het cellenoverschot eerst wordt gebruikt voor de hier opgelegde gevangenisstraffen en voor Nederlanders die in het buitenland opgesloten zitten.
Oplossing voor overschot
Staatssecretaris Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) stelde dat Nederland op dit moment een overschot heeft en door een overeenkomst met Noorwegen daar oplossing voor vindt. Het betekent niet dat de capaciteit wordt uitgebreid om aan de wensen van andere landen te voldoen. De staatssecretaris stelde dat er binnenkort een update komt van de aantallen Nederlandse criminelen die hun straf nog moeten uitzitten. De celcapaciteiten laten hier voldoende ruimte voor. Het cellenoverschot heeft volgens Dijkhoff niet te maken met een eventuele te lage pakkans.
Ook merkte hij op dat Nederland door deze uitwisseling geen winst maakt, maar wel werkgelegenheid kan behouden. De staatssecretaris heeft geen principiële bezwaren tegen een dergelijke afspraak, maar wil er tegelijkertijd geen gewoonte van maken. Dit ligt bovendien niet binnen de verwachtingen. Hij zegde toe om de Kamer te informeren als er andere initiatieven op dit front komen.
Deel dit item: