Verslag van de vergadering van 8 maart 2016 (2015/2016 nr. 22)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 17.33 uur
De heer Schalk i (SGP):
Voorzitter. De leden van de fractie van de SGP hebben kennisgenomen van de brief met toezeggingen van de staatssecretaris. De toezeggingen over de governance en procedures bij benoemingen zijn een duidelijke verbetering, evenals de inkadering van de rol van de NPO versus de omroepverenigingen. Het ware beter geweest als deze verbeteringen reeds in de Tweede Kamer waren aangebracht. Anderzijds zou je kunnen redeneren dat de Eerste Kamer er dus niet voor niets is. Met de voorgestelde wijzigingen worden in ieder geval belangrijke problemen opgelost.
Ik constateer dat de staatssecretaris kiest voor de route van een aanvullend wetsvoorstel om ervoor te zorgen dat de RPO aan de slag kan. In feite komt het erop neer dat het dan gefaseerd wordt ingevoerd. Deze procedure krijgt van de SGP-fractie geen schoonheidsprijs, maar de afwegingen die de staatssecretaris heeft gemaakt, zijn te volgen voor mijn fractie. Daarbij heb ik nog wel een vraag. De staatssecretaris schrijft het volgende: "Als er omstandigheden zijn waardoor het aanvullende wetsvoorstel niet wordt aangenomen, bijvoorbeeld omdat de Tweede Kamer of de Eerste Kamer het aanvullende wetsvoorstel niet aanvaardt, dan treden de bepalingen over de landelijke publieke omroep niet in werking." Dat is onderdeel van de toezegging, maar ik zou willen weten hoe de staatssecretaris in dat scenario zorgt voor een deugdelijke afhechting.
Ten slotte kom ik op twee belangrijke onderdelen voor de SGP. Als eerste constateer ik dat de motie-Bikker c.s. op letter M over levensbeschouwing positief wordt bejegend door de staatssecretaris. Als ik het voorzie, krijgt zij ook steun.
Als tweede, een belangrijk thema voor de SGP ...
De voorzitter:
Ik wil toch eerst maar het woord geven aan mevrouw Gerkens.
Mevrouw Gerkens i (SP):
Ik hoor u zeggen: wat gaat de staatssecretaris doen als de wetswijziging onverhoopt niet door de Tweede Kamer komt? Ik hoor u ook zeggen: de staatssecretaris heeft mij ervan overtuigd dat het nodig is om op deze wijze de wetgeving nu te regelen, ook al verdient het geen schoonheidsprijs. Kunt u aangeven wat het meest prangende punt is waardoor u zegt: dit broddelwerk moeten we maar doorgang laten vinden?
De heer Schalk (SGP):
De terminologie "broddelwerk" laat ik voor mevrouw Gerkens, maar het meest saillante punt vind ik dat de staatssecretaris mijn fractie ervan overtuigd heeft dat het voor de RPO van belang is om op korte termijn duidelijkheid te krijgen, met name voor de mensen die daar werkzaam zijn, maar ook om de financiering, oftewel de bezuiniging, tijdig en goed in gang te zetten.
Mevrouw Gerkens (SP):
Maar de RPO, die er nog niet is, wordt dan ingericht op basis van toezeggingen, dus zonder wettelijke basis, met als risico dat er eigenlijk geen basis is voor de RPO noch de publieke omroepen als deze wet niet door de Tweede Kamer komt, zoals de heer Schalken al zegt. Over onzekerheid voor de mensen hebben we een brief gehad van de medezeggenschapsraad en de or: zij vinden dit meer onzekerheid bieden. Ik zou de heer Schalken dus nog een keer willen vragen wat er zo belangrijk aan is dat we deze wet op deze manier door de Eerste Kamer moeten jassen.
De heer Schalk (SGP):
Ik dank mevrouw Gerkens voor deze vraag, want dan kan ik nog even duidelijk zeggen dat ik niet heb aangegeven dat deze wet het waarschijnlijk niet zal halen. De staatssecretaris schrijft in zijn brief over omstandigheden die er zouden kunnen zijn waardoor het aanvullende wetsvoorstel niet wordt aangenomen. Ik heb juist de vraag gesteld aan de staatssecretaris op welke manier hij de zaak dan denkt te kunnen en moeten afhechten.
Mevrouw Gerkens (SP):
Met het vertrouwen dat de heer Schalken heeft, vraag ik hem: waarom dan niet even twee maanden wachten en hier netjes alles tegelijkertijd in stemming brengen?
De heer Schalk (SGP):
Dank u wel. Ik heet overigens niet "Schalken, maar "Schalk".
Mevrouw Gerkens (SP):
Neemt u mij niet kwalijk
De heer Schalk (SGP):
En om op uw vraag terug te komen: waarom niet twee maanden wachten? Ik heb inderdaad aangegeven dat ik de wijze waarop het gebeurt geen schoonheidsprijs geef, maar dat ik de argumenten die aangereikt zijn, heb gewogen. Op basis daarvan kunnen we hier wel mee instemmen. Maar wat mij betreft heeft de staatssecretaris tot waarschijnlijk volgende week de gelegenheid en de tijd om gehoord deze Kamer alsnog te besluiten om het wetsvoorstel aan te houden, mocht hij in de komende week nog ruimte zien om dat te doen. Voor de fractie van de SGP moet het absoluut niet langs deze route. Nee, wij vinden het geen schoonheidsprijs verdienen, maar gunnen de staatssecretaris het voordeel van deze route.
De heer Atsma i (CDA):
De heer Schalk spreekt erover dat de wet geen schoonheidsprijs krijgt. Dat is heldere taal. Vervolgens vraagt hij de staatssecretaris om de wet, wellicht na ampele overweging, aan te houden. Maar wat vindt de heer Schalk zelf? Als hij als senator zegt dat het geen schoonheidsprijs verdient en er geen man overboord is als de wet nu niet wordt aangenomen, zou hij er dan zelf niet voor zijn om hem toch wat langer aan te houden? Ik kan daar veel argumenten voor bedenken. De heer Schalk reikt ze zelf eigenlijk aan.
Ik heb een tweede vraag. De staatssecretaris noemt het anders, maar mevrouw Krikke sprak over "de reparatiewet", die "verduidelijkt". Vindt de heer Schalk dat ook? Zoals ik hem heb verstaan, vindt hij dat er op een aantal punten belangrijke wijzigingen zijn aangebracht. Dat is iets anders dan een verduidelijking.
De heer Schalk (SGP):
Ten eerste heb ik niet gezegd dat de wet geen schoonheidsprijs verdient, maar de procedure. De wet had geen schoonheidsprijs in zich. Ik heb zojuist ook aangegeven dat ik het heel jammer vind dat de Tweede Kamer de verbeteringen die wij hier blijkbaar hebben moeten aanreiken, niet heeft aangebracht. Nu zijn ze hier wel aangebracht. De procedure krijgt wat mij betreft geen schoonheidsprijs. Als ik staatssecretaris was, zou ik in de komende week ongelooflijk goed kijken welke mogelijkheden ik nog zie om te besluiten om het wetsvoorstel alsnog aan te houden. Maar ik heb de argumenten gewogen die hij tot nu toe heeft gegeven om deze wet alsnog op deze manier hier in stemming te brengen. Mijn antwoord daarop heb ik reeds gegeven.
De andere vraag was of ik het een reparatiewet vind. Ik heb begrepen dat het een aanvullend wetsvoorstel is. Ik kan me ook voorstellen dat de term "reparatiewetgeving" wordt genoemd. Dat zijn de woorden van mevrouw Krikke. Ik gebruik zelf de woorden die de staatssecretaris heeft aangereikt in zijn brief.
De heer Kops i (PVV):
Ik wil nog even terug. De SGP heeft "gewikt en gewogen" en zou voor dit wetsvoorstel kunnen stemmen. Dat zijn allemaal mooie woorden. Maar dan gaan we nu even off the record. Wees even eerlijk: welk cadeautje heeft de SGP gekregen van de staatssecretaris in ruil voor steun aan deze wet?
De heer Schalk (SGP):
Ik spreek hier in ieder geval niet off the record. Ik spreek gewoon in de ruimte van deze Kamer. Ik wil graag dat iedereen hoort welk cadeau ik heb ontvangen: geen. Ik heb echter wel een toezegging gekregen. Maar dat kan geen verrassing zijn voor de heer Kops. Die toezegging ligt er al vanaf het allereerste, prille begin van dit debat. Ik heb dus geprobeerd om zo consistent mogelijk te zijn; dat mag men ook verwachten van de SGP-fractie. Lees de Handelingen er maar op na: helemaal in het eerste debat heb ik al aangegeven dat we moeite hebben met een aantal zaken. Dat waren de zaken die nu gerepareerd worden, laat ik het dan maar even zo formuleren. Ik heb er echter ook een ander onderwerp bijgevoegd. In de verschillende termijnen heb ik het elke keer aangegeven: ik realiseerde me zeer goed dat het een inhoudelijk en een moreel punt was, dat echter wel weegt voor de SGP. Ik weet niet of dat een cadeautje is dat je mag ontvangen. Ik vind het echter gewoon een toezegging. Meer kan ik er niet van maken.
Die toezegging — dat was het tweede punt dat ik net wilde noemen — was een belangrijk thema voor de SGP. Het betrof het consistente doorvoeren van de Kijkwijzer over reclames. En dat moest platformonafhankelijk gebeuren, dus op radio, televisie en internet. De staatssecretaris deed duidelijke toezeggingen op dit punt.
Het eerste punt was dus de motie-Bikker c.s. over de levensbeschouwing en het tweede punt de Kijkwijzer. Deze punten hebben beide een inhoudelijke en morele waarde en zij wegen zwaar voor de fractie van de SGP.
Mevrouw Gerkens (SP):
Wat zal de heer Schalk doen wanneer de Tweede Kamer nee zegt tegen de toezegging die de staatssecretaris hier heeft gedaan?
De heer Schalk (SGP):
Ik ben nog maar pas geleden aangetreden in deze Kamer. Ik kan dus nog niet alle ins en outs van toezeggingen overzien. Ik heb echter de indruk dat het geen motie was die ik heb voorgelegd en die hier steun heeft. De staatssecretaris heeft gewoon toegezegd dat hij met de Kijkwijzer gaat doen wat ik heb gevraagd. Volgens mij hoeft hij die vraag over de Kijkwijzer helemaal niet voor te leggen aan de Tweede Kamer. Het is namelijk geen onderdeel van de aanvullende wetgeving.
De voorzitter:
Mevrouw Gerkens, tot slot op dit punt.
Mevrouw Gerkens (SP):
Ik vraag het omdat ik afgelopen maandag bij WNL gehoord heb dat de heer Verhoeven, van D66 van de overkant, heeft gezegd dat hij niet gaat instemmen met deze wet zolang dit voorstel doorgaat. Volgens mij is het dus wel degelijk relevant om deze vraag opnieuw te stellen: wat gaat de heer Schalk dan doen?
De heer Schalk (SGP):
Ik denk dat ik het antwoord al gegeven heb. Volgens mij hoeft de heer Verhoeven helemaal niet in te stemmen met het onderdeel Kijkwijzer, want het zal geen onderdeel zijn van de aanvullende wetgeving. Als dat wel zo is, dan hoor ik het graag van de staatssecretaris. Maar volgens mij heeft hij gewoon een toezegging gedaan. Hij zal met de Ster en het NICAM en dergelijke in conclaaf gaan om ervoor te zorgen dat de Kijkwijzer, zoals die nu voor alle programma's geldt, ook toegepast zal worden op de reclameboodschappen. Ik proef aan de lichaamstaal van mevrouw Gerkens dat ze er nog een vraag over heeft, maar die beantwoord ik anders later wel separaat. En ik mag natuurlijk niet aan uitlokking doen, maar ik kan me niet voorstellen dat iemand van D66 in de Tweede Kamer iets kan veranderen aan een toezegging, die niet in wetgeving wordt vastgelegd en eigenlijk gewoon een handeling is, die de staatssecretaris in de Eerste Kamer heeft gedaan.
Maar goed, ik was aan het afronden. Alles overwegend ziet het ernaar uit dat de SGP dit wetsvoorstel in samenhang met de aanvullende wetgeving kan ondersteunen. Daarbij zal uiteraard nauwlettend worden gevolgd hoe het proces zich verder ontwikkelt. Ik wens de staatssecretaris vooral doorzettingsvermogen toe om te doen wat hij nog moet doen.