Verslag van de vergadering van 13 december 2016 (2016/2017 nr. 11)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 21.36 uur
De heer Ester i (ChristenUnie):
Voorzitter. Dank aan de staatssecretaris voor de beantwoording van de vragen van de ChristenUnie-fractie. Ik dank ook de ambtenaren die tot dit late uur hun staatssecretaris hebben bijgestaan. Ik heb daar altijd heel veel respect voor. Het is goed dat dit Belastingplan is uiteengelegd in een aantal separate wetsvoorstellen, waarmee ook recht wordt gedaan aan de vorig jaar unaniem in dit huis aanvaarde motie-Hoekstra.
Ik was onder de indruk van het betoog van de staatssecretaris over de lessen die hij zelf uit zijn nog korte loopbaan als fiscaal eindverantwoordelijke heeft getrokken. Ik vond het een mooi, persoonlijk en gepassioneerd verhaal.
In het laatste jaar van een missionair kabinet is er doorgaans weinig te halen voor fracties bij de bespreking van het Belastingplan. De vrijheidsgraden liggen wel zo'n beetje vast en de coalitiepartijen zijn al bezig met de komende verkiezingen. De fundamentele kwesties die mijn fractie in de eerste termijn besprak rond een- en tweeverdieners, maar ook rond de substantiële marginale druk voor mensen met een bescheiden inkomen, zullen hier vandaag niet beslecht worden. De staatssecretaris bewoog wel, maar boog niet. Ik agendeer deze kwesties daarom maar voor de komende kabinetsformatie, maar partijen zullen daar toch echt iets aan moeten doen. De herziening van ons belastingstelsel moet voortvarend worden opgepakt. Wij kunnen niet weer vier jaar verliezen.
Ik dank de staatssecretaris dat hij de gedachten die aan het amendement-Schouten ten grondslag liggen aan het dossier wil toevoegen voor die stelselherziening. Ik dank hem ook voor de toezegging dat hij minister Asscher zal vragen om dat amendement mee te nemen in het SZW-onderzoek naar de motie-Schalk, zoals ik dat heb begrepen.
Bij de herziening van het belastingstelsel moeten nog heel fundamentele inhoudelijke knopen worden doorgehakt. De twee kwesties die ik net noemde, verdienen daarbij hoge prioriteit. Het is onrechtvaardig dat een eenverdienersgezin gemiddeld bijna de helft meer belasting betaalt dan een tweeverdienersgezin. De verschillen in marginale druk tussen beide groepen zijn steeds schever geworden. Dat geldt ook voor de extreme marginale druk voor mensen met een heel gewoon en heel bescheiden inkomen. Dat is oneerlijk en niet uit te leggen. Het draagkrachtbeginsel wordt daarmee geen recht gedaan. Gaan we uit van het gezinsinkomen, waar de ChristenUnie verklaard voorstander van is, of van het individuele inkomen? Dat is uiteindelijk de kwestie. Het gaat om politieke keuzes, levensbeschouwelijke keuzes en waardegestuurde keuzes. Nu is ons fiscaal stelsel inconsistent. Arbeidsinkomsten belasten we individueel, vermogens daarentegen weer op gezinsniveau en het scala aan inkomensondersteunende toeslagen is weer op het huishoudmodel gebaseerd. Dan is de logica toch ver te zoeken.
Ik sluit af en haal nog maar eens Leo Stevens aan, een van de meest gerenommeerde fiscalisten in dit land en kroonlid van de SER. Hij stelt onomwonden: "Door gelijke gevallen ongelijk te belasten, jaagt het belastingstelsel de versplintering in de samenleving aan in plaats van die te dempen." En, zo houdt Stevens ons voor, de geloofwaardigheid van ons belastingstelsel staat op het spel. Een stevigere aansporing om het belastingstelsel te herzien en eerlijker en rechtvaardiger te maken, heeft mijn fractie niet nodig. Ook ons belastingstelsel moet verbinden en niet polariseren.