"Nederland en Armenië onderhouden al vele jaren vriendschappelijke banden. Dit jaar vieren we dat de landen vijfentwintig jaar geleden diplomatieke betrekkingen aangingen. Wij willen de samenwerking, bilateraal en binnen de internationale context, verder ontwikkelen en versterken. Wij stellen het zeer op prijs dat juist nu het hoogste officiële bezoek uit Nederland aan Armenië in deze periode plaatsvindt. Nederland is, ook als mede-oprichter van de Europese Unie, een rolmodel voor Armenië in het onderhouden van internationale contacten." Dat zei de President van de Republiek Armenië, Serzh Sargsyan, bij de ontvangst van de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, Ankie Broekers-Knol, in het presidentieel Paleis in Yerevan op vrijdag 17 november 2017.
Ankie Broekers-Knol bezocht Armenië op uitnodiging van de Voorzitter van de Nationale Assemblee van Armenië, Ara Babloyan (zie bericht van 16 november). Zij werd vergezeld door de Griffier van de Eerste Kamer, Geert Jan Hamilton, en stafmedewerker Internationale Zaken Tim Fonck. Ook de Ambassadeur van Armenië in Nederland, Dziunik Aghajanian, en de Ambassadeur van Nederland in Georgië en Armenië (standplaats Tblisi), Jos Douma, maakten het bezoek mee. In het gesprek met de President benadrukte Voorzitter Broekers-Knol dat Armenië op historische en politieke gronden, en door haar geografische ligging, in de unieke positie is een brugfunctie te vervullen tussen de landen van de Euraziatische Unie en de Europese Unie. Armenië is een volledig lid van Euraziatische Unie en tekent naar verwachting op 24 november in Brussel de "Comprehensive and Enhanced Partnership Agreement" (CEPA), een groot handelsverdrag van Armenië en de EU.
Geopolitieke situatie
Tijdens het gesprek met de President kwamen de geopolitieke situatie in Oost-Europa en de verhoudingen met buurlanden Azerbeidzjan, Turkije, Iran en Georgië, als ook het nabij gelegen Rusland, aan de orde. In het bijzonder werd gesproken over de moeilijke situatie rond de regio Nagorno-Karabach. Deze door Armeniërs bewoonde regio is gelegen in Azerbeidzjan. President Sargsyan zei dat Armenië onder leiding van de co-voorzitters van de OVSE-Minsk Groep tot een oplossing van het conflict wil komen, op basis van de beginselen: geen geweld, integriteit en zelfbeschikking.
De Voorzitter van de Eerste Kamer voerde, naast verscheidene gesprekken met parlementsvoorzitter Babloyan, ondervoorzitter (tevens oud-minister van Justitie) Arpine Hovhannisyan en andere parlementariërs van regerings- en oppositiepartijen, ook gesprekken met de minister-president van Armenië Karen Karapetyan, minister van Buitenlandse Zaken Edward Nalbandian, Nationaal Ombudsman Aram Tatoyan en Aartsbisschop Nathan Hovhannisyan van de Armeens-Apostolische Kerk. Ook sprak zij met vertegenwoordigers van denktanks en NGO's.
Parlementair stelsel
In de gesprekken met Voorzitter Babloyan en de parlementariërs stonden de kerntaken van de parlementen, als ook regels, gebruiken en gewoonten in de parlementen, centraal, met name de gang van zaken in het wetgevingsproces. In Armenië is onlangs een grondwetswijziging aanvaard die het presidentiële stelsel met grote macht voor de President van de Republiek verandert in een parlementair stelsel met regeringsvorming op basis van een meerderheid in het parlement, grotere politieke macht voor de minister-president en een meer ceremoniële rol voor de President. Het nieuwe parlementaire stelsel is meer vergelijkbaar met de stelsels in Nederland, Duitsland, België, het Verenigd Koninkrijk en de Scandinavische landen. Babloyan noemde gezondheidszorg, veiligheid en onderwijs speerpunten voor regering en parlement in Armenië in de komende jaren.
CEPA
Minister-president Karapetyan zei dat hij vooral een versterking van de economische betrekkingen tussen Armenië en Nederland wil nastreven. Er is ruimte voor meer investeringen, meer ondernemerschap, meer handel over en weer. Hij gaf aan dat het Euraziatische samenwerkingsverband ook voor Nederland grote mogelijkheden biedt. Hij bepleitte met name bilaterale intensivering van de economische betrekkingen op terreinen als infrastructuur, ICT, watermanagement, hotelmanagement, diamantslijperij- en handel en landbouw. Het tekenen van de CEPA kan hierbij een extra impuls betekenen. Ook bepleitte Karapetyan een visumvrij regime voor Armeniërs naar EU-landen. Broekers-Knol wees erop dat in Nederland een nieuw kabinet is aangetreden, met ook een nieuwe minister voor Buitenlandse Handel, met wie het gesprek over intensivering van de handel zou kunnen worden aangegaan.
Ook in het gesprek met de minister van Buitenlandse Zaken kwamen economische vraagstukken en de geopolitieke situatie in de regio aan de orde. Armenië omarmt als democratisch land de Europese waarden van mensenrechten en rechtsstaat en streeft in haar internationaal beleid veiligheid en stabiliteit na. Juist vanwege haar bijzondere positie in de regio zou Armenië directe vestiging van een Nederlandse ambassade in Yerevan wenselijk vinden, zoals Armenië sinds 2011 een ambassade in Den Haag heeft.
Memorial Complex
De Voorzitter van de Eerste Kamer bracht ook een bezoek aan het 'Armeens Genocide Herdenkings Complex' en het daarmee verbonden museum. Zij legde een krans bij het monument ter herdenking van de vele slachtoffers van deportaties en massamoorden aan het eind van het Ottomaanse Rijk tussen 1915 en 1918. Zij gaf in de gesprekken aan diep onder de indruk te zijn van het immense leed dat honderdduizenden Armeniërs is aangedaan.
Etchmiadzin
Ook bracht de Voorzitter met haar delegatie een bezoek aan het heiligdom Etchmiadzin, het centrum van de Armeens-Apostolische wereldkerk. Daar bevindt zich de oudste kathedraal ter wereld uit de vierde eeuw. Met Aartsbisschop Hovhannisyan besprak de Voorzitter de ontwikkeling van kerk en religie na de val van het communisme en de rol van de Armeens-Apostolische kerk op het terrein van onderwijs en ontwikkeling van de jeugd.
Aan het eind van het bezoek gaf Voorzitter Broekers-Knol aan dat zij terugkijkt op een zeer nuttig bezoek en een buitengewoon warme en hartelijke ontvangst in Armenië. "Het bezoek heeft ons inzicht in de bijzondere positie van Armenië in de Zuidelijke Kaukasus versterkt en nog eens duidelijk gemaakt dat parlementaire contacten en parlementaire diplomatie van grote betekenis zijn om onderling begrip en onderlinge samenwerking te versterken en goede verhoudingen tussen landen te bevorderen. Interparlementaire dialoog is ook voor de betrekkingen tussen Nederland en Armenië en de context waarbinnen deze landen elkaar internationaal ontmoeten, heel belangrijk," aldus Ankie Broekers-Knol.
Deel dit item: