De onderhandelingen over nieuwe Europese regels en wetten moeten beter te volgen zijn voor de kiezers. Dat vinden 26 Kamers van de nationale parlementen in de Europese Unie. Een brief met deze boodschap kreeg Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie, op maandag 22 januari 2018 uit handen van Malik Azmani en Bastiaan van Apeldoorn, voorzitters van de commissie voor Europese Zaken van respectievelijk de Tweede en Eerste Kamer.
De overhandiging vond plaats in Sofia tijdens een bijeenkomst van de in Europese Zaken gespecialiseerde commissies van nationale parlementen (COSAC). Ook het Europees Parlement is in dit orgaan vertegenwoordigd. De commissie Europese Zaken van de Tweede Kamer is initiatiefnemer van deze brief namens de 26 Kamers van de nationale parlementen in de Europese Unie. De brief is vóór het kerstreces ook al via de post verstuurd naar de Europese Commissie en de Europese Raad. Ook de commissie voor Europese Zaken van de Eerste Kamer heeft de brief ondertekend. Eurocommissaris Timmermans kreeg de brief aangeboden in een transparant huisje, een symbool voor meer transparantie in de EU.
'Parlementariërs kunnen nu niet goed controleren'
De commissie Europese Zaken van de Tweede Kamer deed in 2017 onderzoek naar transparantie in Europese wetgeving en concludeert dat parlementariërs op dit moment de EU niet goed kunnen controleren. In de paper ‘Opening up closed doors – paper on EU transparency’ schrijven de rapporteurs Pieter Omtzigt (CDA), Renske Leijten (SP) en Martin van Rooijen (50PLUS) namens de commissie dat instanties zoals de EU-ministerraad een soort ‘black box’ zijn. Het is onduidelijk hoe onderhandelingen verlopen en hoe beleid over bijvoorbeeld landbouw, pensioenen of migratiebeleid precies tot stand komt. Stukken zijn bijvoorbeeld niet standaard openbaar.
Bij de EU-richtlijn over pensioenen duurden de onderhandelingen bijvoorbeeld jaren. De Kamer werd wel steeds bijgepraat over de ontwikkelingen, maar de uiteindelijke tekst van het akkoord werd pas kort voor de definitieve besluitvorming openbaar. Veel te kort voor de samenleving en voor de Kamer om het goed te kunnen bestuderen.
Gezamenlijk optrekken als parlementen
Op 27 november 2017 presenteerden de rapporteurs hun onderzoeksresultaten tijdens een COSAC-bijeenkomst in Tallinn. Daar deden zij het voorstel om als parlementen gezamenlijk op te trekken en de EU te vragen een aantal concrete stappen te zetten. Zo moet voortaan goed geregistreerd wordt welke lidstaten welke amendementen indienen op nieuwe EU-wetgeving en moeten de verslagen over wetgevende onderhandelingen op tijd gepubliceerd worden. De 26 Kamers van de nationale parlementen in de Europese Unie vragen de EU-instellingen nu om binnen een halfjaar te reageren op de voorstellen en zullen tijdens een volgende COSAC-conferentie de reactie bespreken.
Deel dit item: