De Eerste Kamer heeft dinsdag na hoofdelijke stemming ingestemd met het initiatiefvoorstel Deconstitutionalisering benoeming commissaris van de Koning en burgemeester. 57 senatoren stemden voor, 11 senatoren stemden tegen. Omdat het om een tweede lezing (behandeling) van de grondwetswijziging ging, was een twee derde meerderheid vereist.
Dit initiatiefvoorstel van het Tweede Kamerlid Rob Jetten (D66) beoogt de benoeming van de burgemeester en de commissaris van de Koning uit de Grondwet te halen. Hiermee krijgt de wetgever de vrijheid de aanstellingswijze vast te stellen. Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties trad op als adviseur namens het kabinet, omdat zij de wet ten uitvoer zal moeten brengen wanneer het voorstel wordt aangenomen.
De Eerste Kamer stemde ook over twee moties die tijdens het debat op 13 november waren ingediend. Een motie van CDA-senator Rombouts met steun van VVD, D66 en ChristenUnie waarbij verzocht werd om bij een nieuwe aanstellingswijze te waarborgen dat enerzijds de gemeenteraad aan het hoofd van het gemeentebestuur staat en anderzijds dat de positie van de burgemeester onafhankelijk blijft, werd aangenomen. De fracties van SGP, ChristenUnie VVD, PvdA, CDA, PvdD, OSF en D66 stemden voor, de fracties van GroenLinks, SP, 50PLUS en PVV tegen.
De tweede motie van senator Schalk die de indiener verzocht het wetsvoorstel aan te houden zodat de regering eerst met een toekomstvisie op de lokale en provinciale democratie kan komen, werd verworpen.
In het plenaire debat op 13 november uitte een aanzienlijk deel van de Kamer haar zorgen over het ontbreken van een alternatief wanneer de benoeming uit de Grondwet wordt gehaald. Ook hadden senatoren zorgen over het mogelijk verdwijnen van de onafhankelijkheid van met name de burgemeester wanneer er niet langer sprake is van een zogenaamde kroonbenoeming. Tot besluit betrof een deel van de zorgen het nut en de noodzaak van het voorstel. De voorstanders van het wetsvoorstel zagen in het voorstel daarentegen een stap richting directe democratie waardoor de kloof tussen burgers en politiek verkleind kan worden.
Een overzicht van de hele stemmingsuitslag, inclusief de hoofdelijke stemming staat hier.
Deel dit item: