Verslag van de vergadering van 7 juli 2020 (2019/2020 nr. 36)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 15.25 uur
De heer Van Hattem i (PVV):
Dank, voorzitter. Ik blijf het toch een zorgwekkende situatie vinden. Er ligt een door het Rijk opgelegde taak bij een gemeente. De minister zegt: de gemeentes moeten dat onderling maar gaan oplossen. Als gemeenten straks zeggen "dank je de koekoek, wij zitten niet te wachten op extra statushouders in onze gemeente, aangezien wij zelf te weinig huurwoningen hebben, wij willen niet met het probleem worden opgezadeld wat de gemeente Haaren niet heeft kunnen of willen oplossen", wat dan? Wat moet er dan gebeuren? Kan de minister aangeven wie er dan moet gaan optreden? Is het Rijk dan in één keer wel aan zet, en gaat de minister dan wel extra taakstellingen opleggen aan de gemeenten? Kan de minister dat uitsluiten? Want als "onderling overleg" betekent dat onderling wordt bepaald dat de huisvestingstaakstelling niet wordt ingevuld, dan is dat ook een wenselijke uitkomst voor de minister. Of hebben ze die vrijheid dan ineens niet meer? Dat is echt een essentiële vraag wat mij betreft.
Ik heb nog een vraag gesteld over de financiële positie van de gemeente Vught per 1 januari. Ze willen hierover graag iets eerder duidelijkheid hebben. Kan de minister aangeven op welke termijn er wat meer duidelijkheid komt over de situatie rond die herindeling, als Helvoirt erbij wordt gevoegd? Want er ligt daar een groot rijksproject, de N65. Heeft dat consequenties heeft voor de gemeente, zodat ze daar op tijd kunnen acteren?
Dan kom ik nog even bij Eemsdelta. Afgelopen week was er in de media, op RTV Noord, nog een artikel te lezen: "Grote zorgen om miljoenentekort Eemsdelta: 'bang dat burger de dupe wordt'". Op dit moment moet je als gemeenten gaan samenvoegen, wetende dat het gewoon een financieel zwakke gemeente zal worden. Krijgen we dan straks niet weer de situatie waarin er een discussie ontstaat van: ja, de gemeente kan niet voldoen aan haar taken, ze kan geen dienstverlening geven? Misschien moeten we dan weer naar schaalvergroting. Ik vind het al wel een goed signaal dat de minister zegt: groter is niet altijd beter. Deze schaalvergroting wordt nu wel gepresenteerd als van onderop, maar er is wel eerst, zoals de minister zelf aangeeft, een rapport geweest van de provincie Groningen, waarbij die gemeenten wel allemaal in de richting van schaalvergroting zijn geduwd. Het blijft toch een proces waarbij op de langere termijn van bovenaf gestuurd is.
De bevolking laat het waarschijnlijk over zich heen komen, terwijl we eigenlijk eens een keer het lef zouden moeten hebben om te zeggen: bij iedere gemeentelijke herindeling houden we gewoon standaard een referendum, dan weten we ten minste wat de bevolking echt wil, en dat doen we dan ook bij álle betrokken gemeentes, dus niet alleen bij een gemeente die bijvoorbeeld gesplitst wordt, zoals in Haaren, maar ook de gemeentes die moeten ontvangen, zoals Boxtel, zoals Vught. Als standaard een referendum plaatsvindt, weten we wat de bevolking van die gemeentes wil.
Nu dat referendum niet heeft plaatsgevonden, kom ik tot de afweging van deze twee wetsvoorstellen. In het geval van de gemeente Haaren hebben de inwoners van de omliggende gemeenten die deel uitmaken van deze herindeling geen gelegenheid gehad om hier iets van te vinden. Dat is voor mij een reden om aan dit voorstel geen steun te verlenen. Voor de gemeente Eemsdelta geldt dat in de drie betrokken gemeenten zelf ook geen referendum heeft plaatsgevonden, dus zal de PVV dit voorstel ook niet steunen.
Voorzitter, tot zover in tweede termijn.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van Hattem. Wenst een van de leden in tweede termijn nog het woord? Dat is niet het geval. Dan geef ik het woord aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.