Verslag van de vergadering van 1 juni 2021 (2020/2021 nr. 39)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 14.35 uur
De heer Van Hattem i (PVV):
Dank, voorzitter. Dank aan de minister voor haar beantwoording in eerste termijn.
De minister stelt in haar beantwoording dat er sprake moet zijn van het organiseren van voldoende slagkracht. Ze introduceert hier de term "bestuurlijke slagkracht". Dat is opvallend, want eerder hadden we de term "bestuurskracht", die totaal nietszeggend is, nergens aan af te meten is en daarom eigenlijk al heel lang ter discussie staat. Ik hoor toch graag van de minister wat dan precies die "bestuurlijke slagkracht" moet inhouden en waar die concreet aan af te meten is. Of is dit een nieuw etiketje voor het wat verwaterde begrip "bestuurskracht"? Ik hoor het graag van de minister.
Dan zegt de minister dat er in Weesp sprake zou zijn van maatwerk. Dat roept meteen de vraag op hoe de inwoners daarbij betrokken worden. Of is het alleen maar maatwerk met het huidige gemeentebestuur, dat overigens ook niet unaniem achter deze fusie staat?
Ze spreekt over "met behoud van zeggenschap" over zaken die Weesp Weesp maken. Behoud van zeggenschap is maar zeer beperkt, zoals ik al in eerste termijn heb betoogd, want alles valt binnen de kaders die de gemeenteraad van Amsterdam stelt. In concreto is er dus maar heel beperkt sprake van zeggenschap. Misschien dat er nog net een plantsoentje, een stoeptegel en een zebrapad mogen worden aangewezen, maar dan houdt het wel zo'n beetje op. De gestaalde kaders uit de Stopera worden toch opgelegd aan Weesp. Kan de minister nog eens aangeven wat dan concreet dat behoud van zeggenschap gaat inhouden? Kunnen de inwoners van Weesp straks echt tegen de gemeenteraad van Amsterdam ingaan als bijvoorbeeld wordt bepaald dat Weesp pilotgebied voor windturbines wordt? Want de minister heeft nog geen antwoord gegeven op de vraag naar dat pilotgebied. Gaan we dan heel Weesp vol windturbines zetten omdat ze niet bij IJburg mogen staan? Weesp heeft wel als motto "Weesp is water", maar Weesp moet niet het afvoerputje worden van Amsterdam.
Dan kom ik bij wat de heer Kox in eerste termijn aanhaalde: de situatie in Zeelst in de gemeente Veldhoven. Hij had het over "Zeelst blijft Zeelst". Dat is inderdaad het geval geweest, maar ik denk dat die discussie zich niet zozeer op de gemeentelijke herindeling focust van 40 jaar daarvoor. Het ging in die tijd vooral om dat unieke karakter van Zeelst. Allemaal kleine gehuchten en boerderijen moesten plaatsmaken voor grootschalige woningbouw waardoor het onherkenbaar werd. Mijn familie komt er oorspronkelijk ook vandaan — zij hadden daar een boerderij - dus ik weet ongeveer hoe de situatie was. Dat is vooral het verzet geweest. Wat je nu kunt krijgen, is dat Weesp straks door de gemeente Amsterdam wordt aangewezen als het gebied voor de pilots voor de energievoorziening. En dat daar dus die windturbines, zonnevelden en andere ellende komen om het klimaatbeleid rond te krijgen en niet op IJburg of binnen de grachtengordel. Ik hoor graag van de minister hoe dat zit met die pilot voor Weesp op het gebied van energie en duurzaamheid.
De minister beaamt dat de bestuurlijke nabijheid belangrijk is. Hoeveel bestuurlijke nabijheid is er echter nog als je als relatief kleine plaats in zo'n groot stedelijk verband zit met wijken en stadsdelen die vaak veel meer inwoners hebben en soms ook nog heel andere belangen?
Dan kom ik tot het laatste punt: de keuze om het referendum te houden. Dat is de keuze geweest van het gemeentebestuur en niet van de bevolking. Als de minister nou had betoogd dat de bevolking had kunnen kiezen om een referendum te houden, hadden we een hele andere discussie gehad. Dit is enkel en alleen een bestuurlijke keuze geweest en niet de keuze van de bevolking zelf. Ik hoor graag van de minister hoe de bevolking daadwerkelijk bij deze keuze is betrokken, buiten alleen maar de keuze tussen ofwel Amsterdam ofwel de Gooise Meren, oftewel: de kogel of de strop.
De voorzitter:
Dit is het einde van uw inbreng?
De heer Van Hattem (PVV):
Ik zie nog een interruptie.
De voorzitter:
Ik ook, maar ik vraag u of dit het einde van uw inbreng is.
De heer Van Hattem (PVV):
Ja, ik zal het hierbij houden.
De voorzitter:
Dat is het? Ja. Dank u wel. De heer Van der Linden namens de Fractie-Nanninga.
De heer Van der Linden i (Fractie-Nanninga):
Ik heb een vraag over de moties van de heer Van Hattem. De motie waarin de inwoners van Weesp wordt gevraagd wat zij willen, zelfstandig blijven of niet, kunnen wij goed volgen. In de andere motie wordt voorgesteld aan de inwoners van de republiek Amsterdam, zoals u dat noemt, te vragen wat zij willen. Nou is Weesp ongeveer 2% van Amsterdam, als het daarbij wordt gevoegd. En u heeft in uw eerste termijn behoorlijk gefulmineerd tegen de republiek Amsterdam, die gemeenten als Weesp amsterdammiseert en opslokt. Is dat referendum voor de inwoners van Amsterdam dan wel nuttig? Zelfs als daar een overweldigend "ja" uitkomt, kunt u dat betoog ook herhalen en zeggen: kijk nou eens, Amsterdam wil Weesp opslokken; dat moeten we hun niet aandoen. Dus waarom ook nog een referendum voor Amsterdam?
De heer Van Hattem (PVV):
Ja, ik heb inderdaad gefulmineerd tegen het Amsterdamse elitebestuur in de Stopera. Maar de gewone Amsterdammers moeten ook gewoon betrokken zijn bij de herindeling van hun gemeente. Ik zeg dat bij iedere gemeentelijke herindeling. Iedere betrokken gemeente zou naar mijn idee een referendum moeten houden, waarbij de bevolking zich kan uitspreken. Ze zijn er immers allemaal in gelijke mate bij betrokken. Dit kan ook effect hebben voor de inwoners van Amsterdam. Misschien krijg je wel de situatie dat bij wijze van spreken een groot deel van het Amsterdamse stadsbestuur Weesp een veel aantrekkelijker gebied vindt om te wonen dan de rest van de stad. Misschien wonen ze bijvoorbeeld liever niet ergens in Nieuw-West en gaan ze fijn in het mooie Weesp wonen. Dan wordt Amsterdam straks door bestuurders vanuit Weesp bestuurd. Misschien zitten de inwoners van Amsterdam daar helemaal niet op te wachten.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van Hattem.
De heer Van Hattem (PVV):
Het kan ook zijn dat het effect heeft op de ozb, het kan zijn dat het effect heeft op …
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van Hattem. Meneer Van der Linden.
De heer Van der Linden (Fractie-Nanninga):
Wilt u dan principieel en altijd een referendum? Denk u nu echt dat het van toegevoegde waarde is om aan inwoners van Amsterdam te vragen om zich uit te spreken of ze dat relatief kleine Weesp erbij willen hebben?
De voorzitter:
U stelt nu dezelfde vraag opnieuw. U krijgt vast hetzelfde antwoord, maar we gaan luisteren.
De heer Van Hattem (PVV):
Dan zou ik de vraag terug willen leggen: waarom zouden de inwoners van Amsterdam dat recht niet moeten hebben? Het is een samenvoeging van twee gemeenten en in iedere betrokken gemeente zouden de burgers de kans moeten hebben om zich uit te spreken. Stel dat de situatie zo is dat bijvoorbeeld Weesp een hele slechte financiële positie zou hebben en diep in het rood staat — waardoor de inwoners van Amsterdam meer ozb zouden moeten gaan betalen — of dat soortgelijke omstandigheden zich voordoen. Dan moeten ze zich ook kunnen uitspreken over zo'n situatie. Alles kan effect hebben en het is aan de inwoners om dat oordeel te geven. Als zowel de inwoners van Weesp als van Amsterdam zeggen "prima, we zijn samen een goed huwelijk", dan kun je vooruit.
De voorzitter:
Dank u wel.
De heer Van Hattem (PVV):
Maar dan moeten ze wel allebei de kans krijgen om dat op gelijke gronden te doen.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van Hattem. Wenst een van de leden in tweede termijn nog het woord? Dat is niet het geval. Minister, bent u in de gelegenheid om direct te reageren? Dan geef ik het woord aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, nadat de verbinding met haar microfoon is hersteld. Ik zie hier dat die eruit getrokken is. De minister heeft wat extra voorbereidingstijd. Doet hij het weer? Ga uw gang.