De Voorzitter van de Eerste Kamer, Jan Anthonie Bruijn, heeft dinsdag mede namens de Voorzitter van de Tweede Kamer, Vera Bergkamp, uit handen van Thom de Graaf de eerste twee exemplaren in ontvangst genomen van de 23e editie van het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis. Het jaarboek is een initiatief van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis en heeft dit jaar als thema 'wetenschap en politiek.' De Tweede Kamervoorzitter was verhinderd als gevolg van een plenair debat. De Graaf is voorzitter van het bestuur van de stichting Parlementaire Geschiedenis.
De overhandiging van het Jaarboek 2021 vond plaats in het gebouw van de Raad van State in Den Haag, vanwege coronamaatregelen deels in een, beperkte, fysieke setting en deels in een digitale omgeving. Eerste Kamervoorzitter Bruijn en Jaap van Dissel, voorzitter van het Outbreak Management Team (OMT), hielden een inleiding naar aanleiding van het thema van het jaarboek.
Politiek, wetenschap én publiek
Eerste Kamervoorzitter Bruijn constateerde dat momenteel vooral het publiek het vertrouwen deels kwijt te zijn in zowel de wetenschap als de politiek, en is het evenwicht tussen de drie soms zoek. Om die reden zou Bruijn het thema van het jaarboek - wetenschap en politiek - willen verbreden: "Ik ben vandaag zo vrij geweest om een derde element toe te voegen: het publiek. In deze tweede trias, naast de klassieke trias politica, vervullen wetenschappers, politici en burgers ieder hun rol. Met als kernopdracht: goed luisteren", aldus Bruijn.
Goed luisteren is onontkoombaar voor het noodzakelijke draagvlak in de samenleving, zo stelde Bruijn: "Effectiviteit van bijvoorbeeld coronamaatregelen wordt alleen bereikt als er draagvlak is in de samenleving. De overheid en de politiek hebben de plicht te blijven uitleggen waarom en op welke gronden zij bepaalde keuzes maken. Ook al zal dat - zeker in tijden van oplopende maatschappelijke spanningen, niet iedereen overtuigen. Daarnaast is het zaak in gesprek te blijven en argumenten van mensen die daar tegenin gaan serieus te blijven nemen. Een gezonde verhouding tussen deze drie, wetenschap, politiek en publiek, is even belangrijk als een gezonde verhouding binnen de trias politica van Montesquieu: wetgevende, controlerende en rechtsprekende macht."
Eigen rol parlement onder het vergrootglas
Eerste Kamervoorzitter Bruijn ging in op de vele vragen die het laatste jaar naar aanleiding van de kinderopvangtoeslagenaffaire en de aanpak van de coronacrisis zijn gesteld over tekortschietende aandacht voor de werking van wetgeving in de praktijk, over macht en tegenmacht, en over de naar binnen gekeerdheid van de Haagse kaasstolp. Bruijn: "Terechte vragen die beide Kamers, en ook beide Kamervoorzitters, bezighouden. Zo heeft de Tweede Kamer besloten tot een parlementair onderzoek naar de aanpak van de coronacrisis en inventariseert de Eerste Kamer momenteel alle relevante wetgeving die in relatie tot de toeslagenaffaire de afgelopen jaren in de senaat is gepasseerd. De eigen rol onder het vergrootglas."
De Eerste Kamervoorzitter ziet het als een permanente opdracht voor zichzelf om ervoor zorg te dragen dat er binnen de Eerste Kamer voldoende ruimte is voor luisteren naar zowel de wetenschap als het publiek. Er zijn vanuit de Eerste Kamerleden al diverse initiatieven genomen. Zo hield de Eerste Kamer op initiatief van een senatoren onlangs drie bijeenkomsten over de huidige en toekomstige kansen en bedreigingen van de toepassing van kunstmatige intelligentie en we studeren daar verder op. Ook loopt er in de Eerste Kamer momenteel een parlementair onderzoek naar de effectiviteit van antidiscriminatiewetgeving. De commissie richt zich op vier terreinen: de sociale zekerheid, de politie, de arbeidsmarkt en het onderwijs. "Daarbij zijn verschillende wetenschappers en belangengroepen geconsulteerd. De commissie zal in aanvulling hierop binnenkort ook het bredere publiek bij haar onderzoek betrekken", aldus Bruijn.
De toespraak van de Eerste Kamervoorzitter is hier te lezen.
Deel dit item: