Verslag van de vergadering van 21 november 2022 (2022/2023 nr. 8)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 19.38 uur
Mevrouw Bezaan i (PVV):
Dank u wel voorzitter. Vandaag bespreken we het initiatiefvoorstel-Bromet/De Groot over het schrappen van geborgde zetels voor bedrijven in waterschapsbesturen. Door dit initiatiefvoorstel wordt het aantal geborgde zetels teruggebracht van zeven tot negen naar vier per waterschap: twee voor boeren en twee voor natuur. De geborgde zetels voor bedrijven komen te vervallen waardoor de verkiezingen van waterschappen over meer gekozen zetels gaan. Bovendien vervalt de verplichte geborgde zetel in het dagelijks bestuur van het waterschap.
Hoewel de PVV het liefst zou zien dat burgers het waterschapsbestuur via de Provinciale Statenverkiezingen kiezen, dus zonder aparte waterschapsverkiezingen, staat onze fractie toch positief tegenover deze wijzigingen. Als rasechte democraten ondersteunen wij de democratisering die door deze wijzigingen wordt bereikt en zien we de initiatiefwet als een eerste stap in de richting van wat onze fractie het liefst zou zien. Wij zien ook geen praktische bezwaren tegen het wetsvoorstel.
Onze fractie onderschrijft de mening van respondenten in het rapport Open blik, helder beeld uit 2020 van Regioplan, dat gekozen vertegenwoordigers voldoende in staat zijn om aandacht te hebben voor specifieke deelbelangen zonder dat zij het bredere algemeen belang uit het oog verliezen. Daar heeft onze fractie vertrouwen in. Dit gebeurt immers ook op provinciaal en gemeentelijk bestuursniveau. Tevens stelt de Afdeling advisering van de Raad van State in haar recente advies dat de verhouding tussen de specifieke belangen van agrariërs en natuurbeheerders en de belangen die via algemene verkiezingen aan de orde komen, waarin ook de belangen van het bedrijfsleven kunnen worden meegenomen, niet onevenwichtig is en er geen reden bestaat om aan te nemen dat de stabiliteit van het waterschapsbestuur in het geding zal komen doordat de geborgde zetels voor bedrijven verdwijnen.
Voorzitter. Heeft de PVV geen op- en aanmerkingen bij dit initiatiefvoorstel? Zeker wel. Zo zijn er respondenten die in het genoemde rapport de verwachting uitspreken dat er door de afschaffing mogelijk meer ruimte komt voor nieuwe ontwikkelingen op met name het terrein van duurzaam en klimaatadaptief waterbeheer. De initiatiefnemers stellen in de toelichting op het voorstel dat het algemeen belang met het oog op de klimaatverandering en de noodzaak tot klimaatadaptie steeds meer op de voorgrond komt te staan, mede ook door de komst van de Omgevingswet. Mevrouw Kluit refereerde hier ook aan. Deze ontwikkelingen betekenen volgens de initiatiefnemers dat de balans tussen specifieke en algemene belangen moet worden herijkt. Dit zou tot uiting moeten komen in besturen van waterschappen die volledig worden samengesteld op grond van algemene verkiezingen.
Voorzitter. Zoals u weet staat de PVV erg kritisch ten opzichte van klimaat- en duurzaamheidgerelateerde zaken en is dit punt voor onze fractie van geen enkele waarde geweest in de oordeelsvorming over dit initiatiefvoorstel. Als fractie hebben wij de meeste moeite met de manier waarop de sector bedrijven is behandeld. Tijdens de deskundigenbijeenkomst van 13 september jongstleden stelde professor Elzinga — hier is al eerder aan gerefereerd — dat je de geborgde zetels voor bedrijven zou kunnen schrappen, maar dat je daarover in ieder geval een discussie hebt. Volgens Elzinga is dit in de Tweede Kamer niet gebeurd en daar heeft hij helaas wel een punt. In onze optiek had dit anders gemoeten.
Tevens oordeelt de Raad van State dat uit de parlementaire behandeling van het amendement en het wetsvoorstel niet blijkt dat het punt inzake het ook wettelijk vastleggen van het aantal zetels van het algemeen bestuur een punt van discussie is geweest. En dat terwijl de argumenten die pleiten voor het wettelijk vastleggen van het aantal geborgde zetels ook pleiten voor het wettelijk vastleggen van de totale omvang van het waterschapsbestuur. De Afdeling advisering oordeelt dan ook dat het wetsvoorstel wat betreft de rol van de provincie niet geheel consistent is en beveelt aan, indien het initiatiefvoorstel door deze Kamer wordt aangenomen, om te kijken of bij de provincies veel discussie voorkomt over de omvang van het bestuur in de praktijk. Mocht dat het geval zijn, dan zou bij een eerstvolgende wijziging van de Waterschapswet alsnog overwogen kunnen worden om de omvang van het waterschap wettelijk te verankeren. Hoe kijkt de minister hier tegenaan? Graag een reactie.
Tot slot zou ook de PVV graag van de minister vernemen hoe het tijdpad na een eventuele aanname van dit initiatiefvoorstel in deze Kamer zal verlopen.
Tot zover mijn bijdrage. Dank u wel.
De heer Atsma i (CDA):
De fractie van de PVV heeft terecht een aantal opmerkingen gemaakt over het schrappen van de geborgde zetels voor het bedrijfsleven. Als ik uw inbreng goed beluister, vindt u dat jammer. Ik hoor u daar in het vervolg niet over. Zou het niet een overweging kunnen zijn om, zoals de collega van de VVD heeft gesuggereerd, aan de initiatiefnemers te vragen om bijvoorbeeld via een novelle dat punt te adresseren, zodat ook het bedrijfsleven alsnog de plek krijgt die het, kennelijk ook in uw ogen, verdient?
Mevrouw Bezaan (PVV):
Ik heb begrepen dat er een wetsvoorstel was waarin niks zat, dus geen boeren, geen bedrijven en geen natuur, en dat door middel van een amendement de boeren en de natuur erin zijn gefietst. Wij zijn heel erg voor het democratisch gehalte hierin. Ik heb alle stukken gelezen en ik heb er zelf ook vragen over gesteld, zoals u waarschijnlijk gelezen heeft. In den beginne was mijn kritiek dat ik problemen had met het principe "wie betaalt, bepaalt". Ik ben daar anders over gaan denken door de antwoorden die ik heb gekregen.
De heer Atsma (CDA):
Dat is geen antwoord op mijn vraag. U zegt zelf het erg spijtig te vinden dat het bedrijfsleven geen geborgde zetels meer heeft. U kunt zelf morgen, als we hierover stemmen, mogelijk de doorslag geven door de collega's in de Tweede Kamer, de initiatiefnemers, op te roepen om met een novelle te komen. Dat heeft u nu zelf in handen. Dan moet u nu niet met een beetje spijt in het hart zeggen dat het bedrijfsleven buiten de deur wordt gezet. Nee, u heeft het zelf misschien wel in handen.
Mevrouw Bezaan (PVV):
Nou, weet u wat ik zal doen? Ik zal het meenemen naar mijn fractie. Bent u dan tevreden met mijn antwoord?
De heer Atsma (CDA):
Wij hebben soms vertrouwen in uw fractie, niet altijd.
Mevrouw Bezaan (PVV):
De tijd zal het leren.
De voorzitter:
Dank u wel, mevrouw Bezaan. Dan geef ik nu het woord aan de heer Janssen van de fractie van de SP.