Toezegging Afspraken Hervormingsagenda Jeugd (31.839)

De staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zal de Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Karakus (PvdA), schriftelijk informeren over de afspraken uit de Hervormingsagenda Jeugd en de mate waarin die afdwingbaar zijn.

Stenogram, p. 10

De heer Karakus (PvdA):

Er zijn natuurlijk heel veel vragen te stellen, maar u zegt eigenlijk terecht: we zijn nog in onderhandeling en ik kan ook niet heel ver uitweiden. Dat begrijp ik ook. Maar wat ik wel mee zou willen geven is het volgende. U geeft ook weer aan dat die hervorming eigenlijk heel erg noodzakelijk is. Ik hoop dat we niet alleen van het verleden leren, maar het nu ook een keer goed doen en goede afspraken maken. Daar zit voor mij nog wel een zorg. De ervaring uit het verleden leert ons namelijk dat goede afspraken en intenties één zijn, maar dat de vraag is of we die nakomen. Mijn vraag aan de staatssecretaris is: zijn die afspraken afdwingbaar? Omdat ik natuurlijk niet weet wat er allemaal nog aan afspraken is, kan ik dat niet per onderdeel vragen. Ik hoef het ook niet nu te weten, maar ik zou wel even meegenomen willen hebben welke afspraken nu wel en welke niet afdwingbaar zijn. Ik hoor de staatssecretaris het namelijk weer over gedragscodes enzovoort hebben. Nou, daar gaan we weer. Aan goede afspraken en codes hebben we ons in het verleden niet gehouden, dus waarom zou dat nu wel gebeuren?

Ten tweede gaat het ook over effectief toezicht op de naleving van die afspraken door de gemeenten en aanbieders. Maar denk ook aan de regio's. De staatssecretaris geeft aan dat naleving via de gemeenteraad gaat en dat die het college moet toetsen. Ik snap die lijn. Maar waarom heeft de staatssecretaris dan, lerende van het verleden, het vertrouwen dat het nu wel goed zou gaan? Ik neem de gemeenteraden dat ook niet kwalijk, want het is hele ingewikkelde materie. Maar hoe ga je daar toezicht op houden? Wat zou de staatssecretaris dan kunnen doen om die gemeenteraden wel te steunen? Aan de andere kant, de staatssecretaris, of de regering, maakt die afspraken, dus ik zou ook wel graag willen weten hoe hij daarop vanuit de regering toezicht gaat houden.

Stenogram, p. 16-18

Staatssecretaris Van Ooijen:

Dan ga ik naar de heer Karakus. Hij vroeg terecht: zijn de afspraken eigenlijk wel afdwingbaar? Ik doe dat iets te kort door de bocht, maar volgens mij was dat de pointe. Zijn die afspraken wel afdwingbaar? Hij noemde het volgende voorbeeld: als we het over een code hebben, wie garandeert mij dan -- nogmaals, het zijn mijn woorden, maar hopelijk is het juist geparafraseerd -- dat we die dan ook daadwerkelijk in de praktijk gaan zien? Er zijn natuurlijk twee elementen. In de hervormingsagenda zitten op een aantal punten nadrukkelijke wetswijzigingen. Ik heb er eigenlijk twee met u besproken in mijn inleiding. Dat zijn de wet over de beschikbaarheid van zorg voor jeugdigen en de wet over de reikwijdte. Dat zijn twee nadrukkelijke wetstechnische aanpassingen om de jeugdzorg op een ander manier vorm te gaan geven. Die zijn dus afdwingbaar, omdat de wet uiteindelijk door de gemeente wordt uitgevoerd, op een aantal punten.

Er is ook een heel aantal punten dat niet op die manier afdwingbaar is. Ik kies mijn woorden wat zorgvuldig. Die zijn niet op die manier afdwingbaar, want als je een bestuurlijke afspraak maakt, bijvoorbeeld over een andere manier van contracteren of over het terugdringen van het aantal productcodes, om eens een ander voorbeeld te geven, dan is het niet in de wet verankerd. Het is dan uiteindelijk aan gemeenten om zich in het collectief van gemeenten te verhouden tot de bestuurlijke afspraak die er is gemaakt en om die vervolgens ook in de praktijk uit te gaan voeren. Dan komt het meer aan op elkaar scherp houden. Dat heet in goed Nederlands comply or explain. Dat geldt ook aan onze kant voor de afspraken die bestuurlijk zijn gemaakt. Wat hebben we op orde en wat nog niet? En zo niet, leg dan uit waarom het niet op orde is gebracht. Maar die hebben een andere afhankelijkheid ten opzichte van elkaar. Ik zeg erbij dat dit onderwerp ook onderwerp van gesprek aan de tafel is, omdat we vaker hebben gezien dat er afspraken werden gemaakt, maar er in de praktijk vervolgens onvoldoende van terug te zien was.

[…]

Ik zie dat ik me verlies in het antwoord aan de heer Karakus. De manier van omgaan met afspraken is dus ook een onderwerp van gesprek aan de tafel, omdat ook aanbieders nadrukkelijk zeggen: wij zien een aantal hele mooie afspraken -- nogmaals, die zijn niet vastgesteld -- in concept staan waar we echt wel content mee zijn, maar wie garandeert ons dat die ook echt in de praktijk op die manier gaan functioneren?

De heer Karakus (PvdA): Ik gaf net al aan de staatssecretaris aan dat ik snap dat hij niet op alle punten antwoord kan geven, maar hij mag in het informeren van de Eerste Kamer best wel meenemen welke afspraken er zijn, en wanneer die wel of niet afdwingbaar zijn. Welke afspraken zijn er nou over gemaakt? Want we moeten het een keer goed doen. Ik snap dat je niet overal harde afspraken over maakt, maar wat dan? Stel je voor dat je niet uitkomt. Dat hebben we in het verleden natuurlijk ook meegemaakt. Wat doe je daar vervolgens aan? Wat dat betreft mag het gewoon meegenomen worden in de brief of iets anders, want anders wordt het te lang, denk ik.

Staatssecretaris Van Ooijen: Zeker. We onderhandelen weliswaar niet hier vandaag, maar ik neem sowieso alle inzichten die ik hier van u heb gekregen mee naar de tafels die ik heb in het gesprek over de hervormingsagenda.

Brondocumenten

• 23 mei 2023
  nieuwe status: voldaan
  Voortgang:
  documenten:

  • -   
    Korte aantekeningen vergadering commissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) van 23 mei 2023
    
• 17 mei 2023
  nieuwe status: openstaand
  Voortgang:
  documenten:

  • -   
    brief van de staatssecretaris van VWS over start achterbanconsultatie Hervormingsagenda Jeugd
    Voor kennisgeving aangenomen op 23 mei 2023
    EK, AG
    
• 4 april 2023
  toezegging gedaan