Toezegging Inspanningen rondom marktverhoudingen (36.378)

De minister van Klimaat en Groene Groei zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Crone (GroenLinks-PvdA), toe de uitkomsten van de analyse gedaan door Strategy& met betrekking tot de borging van publieke belangen in de energievoorziening te delen met de Kamerleden. Ook zal de minister tijdens de gesprekken die zij voert vragen naar de marktverhoudingen, competition engineering en de toegankelijkheid voor nieuwkomers om te kijken of het signaal ook tot haar komt, of het beeld wordt herkend en wat er vervolgens mee gedaan moet worden.

Handelingen I 2024-2025, nr. 10, item 5 - blz. XXX

De heer Crone (GroenLinks-PvdA):

(…)

“De voorzitter van de raad van bestuur van de ACM heeft, niet specifiek voor deze sector, gevraagd of we niet moeten gaan doen aan competition engineering. Dat vind ik een hartstikke goed idee. Ik neem aan dat de minister er gauw over in gesprek gaat om dat te ondersteunen. Dat moet zeker omdat we nu naar een hybride markt toe gaan. Dat is niet meer met een paar monopolisten die 80% van de markt hebben, maar met vele, uiteindelijk duizenden, kleinere energiegemeenschappen. Is de minister bereid een open debat te organiseren met wetenschappers, consumentenorganisaties en bedrijven, maar uiteraard ook met het ministerie en de ACM, om een actuele analyse te maken van de marktverhoudingen zoals ze nu zijn, wat de belemmeringen zijn en hoe dat in de toekomst beter kan, met de genoemde groei naar energiegemeenschappen? Ik zou best een heel rijtje hoogleraren kunnen noemen die aan zo'n onderzoek kunnen meedoen. Ik kwam bijvoorbeeld Elbert Dijkgraaf tegen. Dat is een hoogleraar die veel heeft onderzocht op het gebied van energie en economie. Toen werd hij even formateur van dit kabinet. Laat hem dus maar zo'n onderzoek leiden. Dat is een suggestie.”

Handelingen I 2024-2025, nr. 10, item 5 - blz. XXX

Minister Hermans:

(…)

“Dan nog over de marktverhoudingen. Op verzoek van de Tweede Kamer is vorig jaar een grondige analyse gedaan van de borging van publieke belangen in de energievoorziening. Dat onderzoek is gedaan door Strategy& en is september vorig jaar naar de Kamer gestuurd. De heer Crone vroeg mij om een maatschappelijk debat — volgens mij waren dat de woorden die hij gebruikte — te organiseren of nog een aanvullend onderzoek te doen naar die marktordening. Ik noemde net wat we gedaan hebben wat betreft het erbij betrekken van vreemde ogen, van externe partijen, om tot een goed wetsvoorstel te komen. Ik ben nu even op zoek naar een manier om recht te doen aan de vraag van de heer Crone, zonder het werk over te doen dat bijvoorbeeld Strategy& heeft gedaan en dat vorig jaar naar de Tweede Kamer is gestuurd. Ik kan de uitkomsten van dat onderzoek natuurlijk ook met de Eerste Kamer delen, voor zover die u nog niet bereikt hebben; dat als eerste. Ik kan ook de twee onafhankelijke wetenschappers die over dit onderwerp met de Tweede Kamer van gedachten gewisseld hebben, vragen of zij bereid zijn om eenzelfde gesprek ook met u te voeren. Ik kijk even in de richting van de heer Crone om te zien of ik hiermee antwoord geef op de door hem gestelde vraag. Als dat het geval is, zou dat heel mooi zijn.

De heer Crone (GroenLinks-PvdA):

“Ja, dat kan misschien helpen. Ik heb het niet alleen in het kader geplaatst van "gaat het op dit moment allemaal mis?", maar vooral in het kader van "de markt is in verandering met al die vele kleine gebruikers erbij". Het gaat nu meer om de toekomst. Ik denk dat het nu redelijk oligopolistisch is. Dan kost het maar een beetje prijsverhoging; dat is dan maar zo. De toekomst is voor mij belangrijker. Ik ken die twee onderzoekers verder niet, maar ik zou het dus wel op prijs stellen als we verder in gesprek zouden gaan over de vraag of zij die marktanalyse ook hebben gemaakt, want "publiek belang" is een heel breed begrip. Ik wil het echt toespitsen op de mededingingsaspecten. Daarbij gaat het niet alleen om het aantal spelers, maar ook om hoe toegankelijk het is voor nieuwkomers, zoals energiegemeenschappen. Ik hoor het bedrijfsleven dat iets wil doen, met elkaar of met de buurt, namelijk klagen. Als zij klagen, zal dat niet voor niks zijn. Dat is toch een aanvulling op wat u zegt. Ik ben niet tegen wat u zegt en ik ken die twee niet, maar ik denk dat het goed zou zijn als er nog twee bijgevoegd worden op dat specifieke onderwerp. We gaan natuurlijk niet onderhandelen over het aantal, maar het gaat om de kwaliteit van de achtergrond van die mensen. Daar zit ik even naar te zoeken.”

Minister Hermans:

“Uiteindelijk gaat u natuurlijk zelf over wie u uitnodigt voor een dergelijk gesprek. Ik weet alleen dat er twee wetenschappers zijn die dat gesprek in de Tweede Kamer hebben gevoerd. Vandaar dat ik de suggestie doe dat zij wellicht dit gesprek met u hier in de Eerste Kamer kunnen voeren. We hebben dus dat rapport dat ik al noemde. De heer Crone schetst nu dat hij signalen krijgt uit gesprekken met het bedrijfsleven. Ik zal zelf ook in de gesprekken die ik voer deze vraag stellen om te kijken of het signaal ook tot mij komt, of ik het beeld herken en wat wij er vervolgens mee moeten. Daar alerteert u mij nu ook op.”

Brondocumenten

• 3 december 2024
  toezegging gedaan