Dinsdag 22 april 2025, commissie Europese Zaken (EUZA)

De Kamervoorzitter zal deelnemen aan de EU-Speakers' Conference op 11-12 mei 2025 te Boedapest, Hongarije. De agenda van deze conferentie is ter kennisneming bijgevoegd. Andere documenten van de bijeenkomst, waaronder de conceptconclusies, zijn op dit moment nog niet beschikbaar.

De Kamervoorzitter zal deelnemen aan uw commissievergadering om te horen of u hem nog bepaalde aandachtspunten wenst mee te geven naar de conferentie.

Beslispunt:

• - 

  Wenst u de Kamervoorzitter nog bijzondere aandachtspunten mee te geven?

Beslispunt:

• - 

  Wenst uw commissie (clusters van) voorstellen als prioritair voor te dragen voor 2025?

Aanleiding

Op 12 februari 2025 is het nieuwe Werkprogramma (WP2025) van de Europese Commissie gepubliceerd. Hierin staan de plannen voor nieuwe wetgevings- en beleidsinitiatieven van de Europese Commissie voor 2025. Op basis van het Werkprogramma van de Europese Commissie is de Eerste Kamer het selectieproces gestart om haar jaarlijkse Europees werkprogramma vast te stellen.

Het Europees Werkprogramma van de Eerste Kamer bevat de voor de Kamer prioritaire Europese voorstellen die de Europese Commissie voornemens is te publiceren in 2025. Deze voorstellen worden bij publicatie automatisch geagendeerd in de commissies. De prioriteiten van de Eerste Kamer worden ook gedeeld met de regering, de Europese Commissie, de Tweede Kamer en andere nationale parlementen.

Zie voor meer achtergrond: Europese werkwijze van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Meerderheidsbesluitvorming in Kamercommissies

Fracties hadden tot woensdag 2 april 2025 de gelegenheid om (clusters van) voorstellen uit het WP2025 voor te dragen voor selectie door de Kamercommissies. De door de fracties aangeleverde prioritaire dossiers, voorzien van motivering, zijn opgenomen in 2 annexen met de voor 2025 te verwachten Europese voorstellen op het terrein van uw commissie.

Annex I bevat die voorstellen uit het WP2025 die nieuw zijn. Annex II bevat evaluaties en geschiktheidscontroles die de continuïteit van de inspanningen voor vereenvoudiging en lastenverlichting moeten waarborgen.

De voorstellen voor het Meerjarig Financieel Kader voor de periode na 2027 zijn reeds door een meerderheid van de fracties als prioritair aangemerkt en in Annex I in het groen gemarkeerd.

Het is aan de commissie om ter vergadering bij meerderheidsbesluitvorming te besluiten of, en zo ja welke voorstellen, zij uit Annex I en II als prioritair wenst voor te dragen.

De prioriteiten van alle Kamercommissies samen worden via de vaste commissie voor Europese Zaken doorgeleid naar de plenaire vergadering, waar het als Europees werkprogramma van de Eerste Kamer wordt vastgesteld.

De Kabinetsappreciatie van het WP2025 is aan dit agendapunt toegevoegd. Op basis daarvan krijgt u inzicht in het gewicht dat de regering toekent aan de verschillende voorstellen. De prioriteitenlijst van de Tweede Kamer is op 8 april 2025 aangenomen en treft u ter informatie hierbij.

Wekelijkse tweede selectiemogelijkheid

Gedurende het jaar bestaat er wekelijks een tweede selectiemogelijkheid voor Leden door middel van de wekelijkse overzichten van gepubliceerde Europese voorstellen die aan het convocaat van de commissievergaderingen worden gehecht en tijdens het agendapunt voor 'mededelingen en informatie' aan de orde worden gesteld. Het blijft dus altijd mogelijk om voorstellen in commissieverband te behandelen ook al staan deze niet op de prioritaire lijst.

Ter voorbereiding op de Algemene Europese Beschouwingen, die plaats zal vinden op 9 september 2025, wordt op 18-19 mei 2025 een werkbezoek aan Brussel georganiseerd.

De volgende leden hebben zich aangemeld:

• - 

  Van Apeldoorn (SP), delegatieleider
• - 

  Panman (BBB)
• - 

  Van de Sanden (VVD)
• - 

  Rosenmöller (GroenLinks-PvdA)
• - 

  Bovens (CDA)
• - 

  Aerdts (D66)
• - 

  Van Hattem (PVV)
• - 

  Huizinga-Heringa (ChristenUnie)
• - 

  Visseren-Hamakers (PvdD)
• - 

  Hartog (Volt)
• - 

  Van Rooijen (50PLUS)
• - 

  Van der Goot (OPNL)

Onderwerpen en stand van zaken werkbezoek

Het programma is nog in bewerking. Momenteel is dit de stand van zaken.

De volgende gesprekken zijn bevestigd:

• - 

  Gesprek met de permanent vertegenwoordiging te Brussel

Zondag 18 mei, 19:00 uur, ontvangst door de Permanent Vertegenwoordiger, de heer Kleiweg de Zwaan.

• - 

  AI en digitale weerbaarheid

Maandag 19 mei: Gesprek met Henna Virkkunen, uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Commissie voor Technologische Soevereiniteit, Veiligheid en Democratie.

• - 

  Geopolitieke context en veiligheid

Maandag 19 mei: Gesprek met Delphine Pronk, Deputy Political Director European External Action Service (EEAS - Hoge Vertegenwoordiger van de EU, Kaja Kallas) en Chair political and security committee

De volgende gesprekken zijn aangevraagd, maar nog niet bevestigd:

• - 

  Meerjarig Financieel Kader 2028 - 2034

Eurocommissaris Serafin (Begroting, Fraudebestrijding en Openbaar Bestuur).

• - 

  Uitbreiding van de EU en de institutionele gevolgen daarvan

Gert Jan Koopman (Directoraat-generaal Uitbreiding en Oostelijk Nabuurschap (ENEST) Europese Commissie).

• - 

  Het Europees Werkprogramma 2025, de politieke beleidslijnen van de Europese Commissie en natuur en stikstofbeleid

Eurocommissaris Hoekstra (Klimaat, Nettonul en Schone Groei).

Indien bovenstaande gesprekken geen doorgang kunnen vinden, dan treft u in besloten bijlage ambtelijke suggesties voor bijkomende gesprekspartners en -onderwerpen.

De Eurocommissarissen Šefčovič (Handel en Economische veiligheid), McGrath (Justitie - Rechtsstatelijkheid), Séjourné (Interne markt en Diensten) en Ribera (Schone, Rechtvaardige en Concurrerende Transitie) en Rechter in het Europees Hof van Justitie Ben Smulders (Rechtsstatelijkheid) zijn benaderd, maar helaas niet beschikbaar op 19 mei.

Ondanks dat het programma nog niet volledig vast staat en wegens het aankomende reces, wordt u nu alvast gevraagd aan te geven of u nog een verbijzondering wenst door te geven bij de gespreksonderwerpen. Dit ten behoeve van de voorbereiding van de gesprekspartner.

In het verleden is ook gebleken dat het aanstellen van een 'informele trekker' in elk gesprek het rendement van de gesprekken kan vergroten. De inventarisatie hiervoor wordt op 13 mei aanstaande geagendeerd.

Praktische informatie

• - 

  Aangestuurd wordt op een verwachte begintijd op zondagavond in Brussel rond 17:30 uur. De eindtijd op maandag is voorzien om 17:30 uur.
• - 

  Op 18 april jl. hebben de deelnemers een mail ontvangen met praktische informatie, waaronder hotel, vervoer, benodigde gegevens voor aanmeldingen, etc.
• - 

  U ontvang een reader met praktische informatie en achtergronddocumenten in de week voorafgaand aan het werkbezoek.

Beslispunten:

• - 

  Welke focus wenst u in de afzonderlijke gesprekken aan te brengen? Met name betreft dit de bevestigde gesprekken met EVP Virkkunen en Dep. Political Director EEAS, Pronk.
• - 

  Kunt u instemmen met de ambtelijke suggesties voor bijkomende gesprekspartners en onderwerpen?

De minister van Buitenlandse Zaken heeft de Kamer het verslag van de Raad Algemene Zaken (RAZ) van 18 maart 2025 en het verslag van de Europese Raad (ER) van 20 en 21 maart 2025 doen toekomen.

Op de volgende onderwerpen uit de documenten wordt in het bijzonder gewezen, omdat deze bijvoorbeeld eerder in uw commissie aan de orde zijn geweest:

• - 

  Meerjarig Financieel Kader. In zowel het verslag van de ER en de RAZ wordt ingegaan op de gedachtewisselingen die tijdens deze bijeenkomsten heeft plaatsgevonden over het volgend MFK vanaf 2028 en de inzet van de Nederlandse regering op dit dossier. Ook wordt er in het verslag van de ER een toelichting gegeven op de start van de terugbetaling van leningen in het kader van NextGenerationEU in het volgende MFK. Ten aanzien van de onderhandelingen op dit dossier heeft de minister van BZ ook een hoofdlijnenbrief doen toekomen (zie mededelingen en informatie).
• - 

  Wetgevingsprogrammering.

Van 7-11 april 2025 vond een plenaire sessie van de Parlementaire Assemblée van de Raad van Europa (PACE) plaats (zie nieuwsbericht).

Het lid Panman (BBB) was delegatieleider ad-interim voor deze bijeenkomst en zal een mondelinge terugkoppeling verzorgen.

Voor een overzicht van de aangenomen resoluties en aanbevelingen tijdens deze sessie van de Parlementaire Assemblée van de Raad van Europa (PACE), kunt u de volgende link aanklikken: Overzicht aangenomen resoluties en aanbevelingen.

Meerjarig Financieel Kader (2028-2034)

Op 2 april jl. ontving de Kamer een hoofdlijnenbrief met de kabinetsinzet ten aanzien van de aanstaande onderhandelingen over het Meerjarig Financieel Kader (MFK) voor de periode 2028 - 2034. De brief verwijst daarmee naar de Commissiemededeling ‘de weg naar het volgend Meerjarig Financieel Kader’ (zie link), die bij publicatie op 11 februari jl. in de commissies EUZA en FIN niet in behandeling is genomen. In de commissie EUZA is daarbij voorgesteld de nog te verschijnen overkoepelende MFK-verordening af te wachten. Naar verwachting zal de Europese Commissie in juli een voorstel doen voor de nieuwe MFK-verordening en mogelijk een nieuw Eigenmiddelenbesluit (EMB). Daarnaast zal de Commissie per beleidsterrein ook sectorale wetgevingsvoorstellen publiceren.

Beide commissies hebben inmiddels het MFK-dossier uit het Werkprogramma van de Europese Commissie als prioritair aangemerkt (FIN: commissiebesluit op 15 april; EUZA: zie agendapunt 5).

Behandeling MFK Eerste Kamer

Zodra de MFK-verordening verschijnt zal deze, conform de Europese prioriteiten van de Eerste Kamer, worden geagendeerd in de commissies EUZA en FIN. In het verleden is de behandeling van het toekomstige MFK eveneens aangevangen bij de publicatie van de overkoepelende MFK-verordening, in een gecombineerde vergadering EUZA en FIN. Op de website Europapoort van de Eerste Kamer zal een themapagina worden aangemaakt, zodat gaandeweg alle aan het MFK 2028-2034 gerelateerde documenten die aan de Kamer worden aangeboden overzichtelijk te raadplegen zijn.

Desgewenst kunt u het MFK ook betrekken bij de Algemene Europese Beschouwingen (AEB), gepland op 9 september 2025.

Behandeling Tweede Kamer

In de Tweede Kamer heeft de commissie EUZA het voortouw in het dossier over het toekomstige MKF. De commissie FIN heeft het voortouw in het dossier over het EMB.

De commissie Financiën van de Tweede Kamer heeft vorig jaar de leden De Vree (PVV), Van der Lee (GL-PvdA) en De Vries (VVD) aangesteld als rapporteurs voor het aankomende MFK. Het eerste verslag van de rapporteurs is op 21 maart jl. gepubliceerd (zie link).

De hoofdlijnenbrief met kabinetsinzet zal ook bij de commissie FIN bij Mededelingen en Informatie onder de aandacht worden gebracht.

Voorstel Tussentijdse evaluatie cohesiebeleid (COM(2025)123)

In het wekelijks overzicht van nieuwe Europese voorstellen van 28 maart 2025 – 4 april 2025 (zie bijgevoegd) treft u een voorstel voor een verordening over de tussentijdse evaluatie van het cohesiebeleid in het MFK 2021 - 2027 (COM(2025)123). Ter informatie wordt gemeld dat commissie EZ/KGG op 8 april jl. heeft besloten het voorstel in behandeling te nemen en dit opnieuw te agenderen wanneer het BNC-fiche hierover is verschenen. Cohesiebeleid is een onderwerp dat ook op het terrein ligt van uw commissie.

Werkprogramma 2025-2027 van de Adviesraad Internationale Vraagstukken

De minister van Buitenlandse Zaken heeft de Kamer per brief van 31 maart jl. het Werkprogramma 2025-2027 van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) aangeboden. Adviesthema's die in het document worden genoemd en op het terrein liggen van uw commissie zijn EU-hervormingen, loyale samenwerking, concurrentievermogen en strategische autonomie en EU-uitbreiding. Het werkprogramma is ter informatie toegevoegd.

Daarnaast wordt ter informatie gewezen op een briefadvies Daadkracht: EU-hervormingen van GBVB, begroting en rechtsstaat (zie link) van de AIV die naar aanleiding van een adviesaanvraag van de Tweede Kamerrapporteurs over EU-hervormingen is uitgebracht. Uw commissie heeft naar aanleiding van het verschijnen van de Commissiemededeling betreffende pretoetredingshervormingen en -beleidsevaluaties besloten het onderwerp te blijven volgen (zie E240010).