Verslag van de vergadering van 1 april 2025 (2024/2025 nr. 24)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 18.00 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
Mevrouw Van Wijk i (BBB):
Voorzitter, dank. De commissie VWS ging niet over één nacht ijs om tot hier te komen vandaag. Misschien is dat nog een understatement. Collega’s hebben ons het proces al uitgelegd. Ik ga dat, gezien mijn zeer beperkte spreektijd, niet weer doen. Wat ik wil zeggen over het proces, is het volgende. Toen wij als commissie VWS in februari de garantie ontvingen dat de ombuiging bij de subsidie voor de bij- en nascholing qua medisch-specialistische zorg van tafel was, was die toezegging, die garantie, voor de BBB voldoende om die zorg weg te nemen. Uiteindelijk bleek — collega's hebben dat ook al meerdere malen aangehaald — dat de ombuiging van 165 miljoen euro werd gevonden in de onderuitputting binnen de sector wijkverpleging. Afgelopen vrijdag hebben we hierover een beantwoording ontvangen. In die beantwoording staat het volgende: "Bovenstaande ontwikkelingen leiden tot lagere uitgaven voor de wijkverpleging (…) Echter, het is en blijft belangrijk om te investeren in de wijkverpleging. Daarom is in het IZA afgesproken dat het kader voor de wijkverpleging relatief hard groeit om partijen de ruimte te geven de afspraken van het IZA uit te voeren. Daarbij zijn op basis van specifieke afspraken extra middelen ingezet voor de wijkverpleging. Enerzijds via het fonds Wijkverpleging van 75 miljoen euro in 2023 en 60 miljoen euro in 2024, voor opleiden. Anderzijds is de afspraak gemaakt dat zorgverzekeraars vanaf 2023 extra investeren in de wijkverpleging via contractering. Op basis van de realisatiecijfers gaat het om circa 130 miljoen euro in 2023." Ondanks deze tombola van cijfers blijken de uitgaven structureel lager dan geraamd.
Voorzitter. Als ik het goed begrijp, hebben we in eerste instantie te maken met structureel lagere uitgaven dan geraamd. Tegelijkertijd zijn extra middelen van 130 miljoen euro noodzakelijk voor het kader van de wijkverpleging. Dit bedrag ligt echter nog steeds onder de oorspronkelijke raming. Kan de minister verduidelijken waarop deze raming is gebaseerd? Wat bedoelt de minister precies met "het kader van de wijkverpleging"? Welke zekerheid hebben wij als Eerste Kamer dat er geen tekorten ontstaan binnen de wijkverpleging? Onze fractie sluit zich aan bij de zorgen die ook door andere fracties over dit onderwerp zijn geuit.
Het mag duidelijk zijn dat de forse VWS-begroting voor 2025 en de daaropvolgende jaren grote uitdagingen met zich meebrengt en dat er keuzes moeten worden gemaakt. Hoe zorgen we ervoor dat zorgmedewerkers zo efficiënt mogelijk worden ingezet, met zo min mogelijk administratieve lasten? En hoe kunnen zij-instromers sneller instromen, zonder dat ze eerst extra certificaten en diploma’s moeten behalen? Jarenlange werkervaring elders zou immers ook moeten meetellen. Heeft de minister aandacht voor de vereenvoudiging van de toelatingseisen voor zij-instromers? Dit is een potentieel grote groep medewerkers die aansluiting kan vinden in de zorg. Daarnaast vraag ik de minister of zij in overleg wil treden met Defensie om te onderzoeken of zorgopleidingen gezamenlijk kunnen worden opgezet. Dit punt hebben we ook al bij de OCW-begroting aan de orde gesteld.
Ook de huisvesting van ouderen en zieken verdient aandacht. Maar ja, welke huisvesting verdient dat niet? BBB is groot voorstander van lokale, kleinschalige woonvormen waarbij jong en oud, hulpbehoevend en hulpondersteunend samen wonen en leven. Dit is zowel preventief als helend voor velen.
Een ander belangrijk aspect is vertrouwen in plaats van wantrouwen. Ik zal dit concretiseren voor de zorg. Dit betekent: minder audits, minder controleslagen, vier ogen in plaats van zes, minder bureaucratie en een grotere focus op werkinhoudelijk werk. Het IZA is prima, maar om een aanvraag te doen, heb je een consultant nodig. Dit is voor BBB het paard achter de wagen spannen. Kan de minister toezeggen dat binnen het IZA wordt onderzocht of de uitvoering eenvoudiger kan? Zeker kleinere zorgaanbieders zoeken naar verlichting.
Een andere benadering van gezondheid is de veelgehoorde uitspraak "zinvolle zorg is bewezen zorg". Wat heb je nodig? Wat kun je nog zelf? Wat kunnen anderen in jouw omgeving? Ik vraag de minister te reflecteren op deze uitspraken. Ziet zij ook dat er niet-passende zorg geleverd wordt? Dat passende zorg een deel van de oplossing kan zijn in ons overbelaste zorgsysteem? Dat wellicht een andere benadering van gezondheid nodig is?
Ten slotte nog een grote zorg van BBB. In de gesprekken die wij in het zorgveld voeren, komt één aspect telkens terug. Dat is de agressie in de zorg. Ouders en familie menen recht op zorg te hebben, ten koste van alles. Ik citeer een huisarts: "Agressie tegen ambulancepersoneel met oud en nieuw is een bekend iets. Maar het is in mijn praktijk dagelijkse kost. De toegenomen individualisering, met 'ik moet nu een antwoord hebben op mijn zorgvraag; ik heb daar recht op' en het normaliseren van een bepaalde hufterigheid is gewoongoed." Sorry voor dat woord, maar ik hoorde het zo. Dit zijn geen incidenten. Dit gedrag komt aan de lopende band voor. Ik sprak een apotheker die haar praktijk sloot nadat zij een klap in het gezicht had gekregen van een cliënt.
Voorzitter. Voor BBB zijn deze dagelijkse praktijken onacceptabel. Volstrekt onacceptabel. Vandaar dat ik vraag of de minister deze voorbeelden herkent. Wat gaat zij hieraan doen? Welke acties staan er op stapel?
Voorts wil BBB zich aansluiten bij bijvoorbeeld de vragen over de zorgfraude van de SP en ook de vragen van de SP over het stagefonds voor het mbo.
Voorzitter. Ik ben over mijn tijd heen. Ik ben heel kort ingegaan op het proces van de begroting en heb daarnaast een aantal algemene constateringen kunnen plaatsen. BBB kijkt uit naar de reactie van de minister.
Dank u wel.
De voorzitter:
Ik dank u wel. Dan zijn we nu aan het einde gekomen van de eerste termijn van de kant van de Kamer. Het is goed gebruik dat we een uur schorsen voor de dinerpauze en ik hou van ronde getallen. Ik ga schorsen tot 19.15 uur.