Parlementair jaar 2024/2025, 28e vergadering
Aanvang: 13.30 uur
Sluiting: 14.02 uur
Status: ongecorrigeerd
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
Voorzitter: Bruijn
Tegenwoordig zijn 70 leden, te weten:
Van Aelst-den Uijl, Aerdts, Van Apeldoorn, Bakker-Klein, Van Ballekom, Baumgarten, Belhirch, Bezaan, Van Bijsterveld, Bovens, Bruijn, Croll, Crone, Dessing, Dittrich, Doornhof, Fiers, Geerdink, Van der Goot, Griffioen, Van Gurp, Hartog, Van Hattem, Heijnen, Holterhues, Huizinga-Heringa, Janssen, Janssen-van Helvoort, Jaspers, Kaljouw, Karimi, Van Kesteren, Klip-Martin, Kluit, Van Knapen, Koffeman, Kroon, Lagas, Van Langen-Visbeek, Lievense, Van der Linden, Marquart Scholtz, Martens, Van Meenen, Meijer, Moonen, Nanninga, Nicolaï, Van den Oetelaar, Oplaat, Panman, Perin-Gopie, Petersen, Ramsodit, Recourt, Rietkerk, Van Rooijen, Roovers, Rosenmöller, Van de Sanden, Schalk, Van Strien, Talsma, Thijssen, Van Toorenburg, Visseren-Hamakers, Vogels, Vos, De Vries en Van Wijk,
en de heer Nobel, staatssecretaris Participatie en Integratie.
De voorzitter:
Ik open de vergadering van de Eerste Kamer der Staten-Generaal van dinsdag 13 mei 2025. Ik heet de leden, de medewerkers, de aanwezigen op de publieke tribune en iedereen die deze vergadering via de livestream volgt van harte welkom.
De voorzitter:
Ingekomen zijn berichten van verhindering van de leden:
Goossen, wegens persoonlijke omstandigheden;
Van Gasteren en Prins, wegens verblijf in het buitenland;
Veldhoen, wegens werkzaamheden voor de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa.
Deze berichten worden voor kennisgeving aangenomen.
Aan de orde is de herdenking van Z.H. paus Franciscus.
De voorzitter:
Aan de orde is de herdenking van Zijne Heiligheid paus Franciscus. Ik verzoek de leden en alle overige aanwezigen in de zaal en op de publieke tribune die daartoe in de gelegenheid zijn, te gaan staan.
Collega's. Wij hebben de goede gewoonte om staatshoofden die ons zijn ontvallen hier te herdenken. Voorafgaand aan deze middagvergadering herdenken wij Zijne Heiligheid paus Franciscus.
Wij doen dat in aanwezigheid van de chargé d'affaires van de Heilige Stoel in Nederland, monseigneur Limchua. Welcome, Your Excellency.
Ook welkom aan de staatssecretaris Participatie en Integratie, die namens de regering aanwezig is bij deze herdenking.
Op maandag 21 april jongstleden, Tweede Paasdag, overleed paus Franciscus op 88-jarige leeftijd. Hij werd als Jorge Mario Bergoglio op 17 december 1936 geboren in Argentinië.
Op 13 maart 2013 koos het conclaaf van kardinalen hem tot paus. Naast religieus leider van de rooms-katholieke kerk en bisschop van Rome was hij als staatshoofd van Vaticaanstad een wereldleider. Hij was een paus van eersten: de eerste Latijns-Amerikaanse paus, de eerste die de naam Franciscus koos en de eerste jezuïet die tot paus werd gekozen.
Was hij zelf op vele fronten de eerste, in zijn pontificaat koos hij voor het adagium van Jezus: vele eersten zullen de laatsten zijn en vele laatsten de eersten. Dat deed hij door telkens opnieuw aandacht te geven aan de kwetsbaren, zoals daklozen, gevangenen en migranten. Mensen die aan de rafelranden van de maatschappij leven.
Zijn eerste buitenlandse bezoek als paus bracht hij aan het Italiaanse eiland Lampedusa, waar bootvluchtelingen aankomen. Ieder jaar bezocht hij in de week voorafgaand aan Pasen gevangenen en waste hij hun voeten, ook in de laatste week van zijn leven. In de zuilengalerij rondom het Sint-Pietersplein kwamen douchecabines, toiletten, een kapper en een artsenpost voor de daklozen van Rome.
Ook bínnen de muren van Vaticaanstad en de muren van de katholieke kerk opende hij deuren die eerder gesloten waren. Zo stelde paus Franciscus het bestuur van de kerk open voor vrouwen en sprak hij openlijker dan zijn voorgangers over een plek voor leden van de lhbtiq-gemeenschap in de kerk.
Als staatshoofd was hij het gezicht van Vaticaanstad in de wereld. In tegenstelling tot andere wereldleiders had hij geen wapens of sancties tot zijn beschikking. Maar hij had wel de macht van de zachte hand. Met woorden en compassie bereikte hij miljarden mensen.
Paus Franciscus hechtte grote waarde aan de betekenis van de Verenigde Naties. Tijdens de Algemene Vergadering van de VN in 2015 noemde hij de organisatie "het geëigende juridische en politieke antwoord (…) om grenzen en afstanden te overbruggen".
In toespraken hekelde hij vaak de ongelijkheid in de wereld, vroeg hij aandacht voor conflicten tussen en binnen landen, en riep hij op tot een klimaatdoorbraak. Paus Franciscus zette zich tot op het laatst onvermoeibaar in voor een betere wereld. Wij herdenken hem vandaag dan ook met het grootste respect.
Moge hij rusten in vrede.
(De aanwezigen nemen enkele ogenblikken stilte in acht.)
De voorzitter:
Dank u wel. Ik nodig u uit om de condoleances over te brengen aan de nuntius.
Wij gaan rond 13.45 uur verder met de stemmingen. Let u daarbij op de stemmingsbel.
De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.
De voorzitter:
Ik heropen de vergadering.
De ingekomen stukken staan op een lijst die in de zaal ter inzage ligt. Op die lijst heb ik voorstellen gedaan over de wijze van behandeling. Als aan het einde van de vergadering daartegen geen bezwaren zijn ingekomen, neem ik aan dat de Kamer zich met de voorstellen heeft verenigd.
Aan de orde is de behandeling van:
-
-het wetsvoorstel Wijziging van de Politiewet 2012 in verband met een delegatiegrondslag voor een algemene maatregel van bestuur over de bewapening en uitrusting van buitengewoon opsporingsambtenaren (36395);
-
-het wetsvoorstel Wijziging van de Algemene douanewet met betrekking tot het creëren van een wettelijke grondslag voor het verstrekken van gegevens door de inspecteur aan de politie, de Koninklijke Marechaussee, de Financiële inlichtingen eenheid en de Belastingdienst/Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst, ten behoeve van de uitvoering van politie- of toezichtstaken (Wet gegevensverstrekking douane voor uitvoering politie- of toezichtstaken) (36668).
Deze wetsvoorstellen worden zonder beraadslaging en zonder stemming aanvaard.
De voorzitter:
Verlangt iemand aantekening? Komt u maar naar voren. Wie was eerst? Dames gaan voor. Mevrouw Visseren namens de Partij voor de Dieren.
Mevrouw Visseren-Hamakers i (PvdD):
Ik wacht natuurlijk altijd netjes mijn beurt af, voorzitter. De Partij voor de Dieren vraagt aantekening bij wetsvoorstel 36395, de wijzigingswet bewapening en uitrusting buitengewoon opsporingsambtenaren.
De voorzitter:
Dank u wel. De heer Janssen namens de SP.
De heer Janssen i (SP):
Dank u wel, voorzitter. Ook de SP vraagt aantekening bij wetsvoorstel 36395.
De voorzitter:
Dank u wel. De heer Dessing namens Forum voor Democratie.
De heer Dessing i (FVD):
Voorzitter, dank u wel. Forum voor Democratie vraagt aantekening bij 36668, de Wet gegevensverstrekking douane voor uitvoering politie- of toezichtstaken.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Dessing. Wenst een van de andere leden nog aantekening? Dat is niet het geval.
De leden van de fracties van de SP en de PvdD wordt conform artikel 88 van het Reglement van Orde aantekening verleend dat zij geacht willen worden zich niet met het wetsvoorstel Wijziging van de Politiewet 2012 in verband met een delegatiegrondslag voor een algemene maatregel van bestuur over de bewapening en uitrusting van buitengewoon opsporingsambtenaren (36395) te hebben kunnen verenigen.
De leden van de fractie van FVD wordt conform artikel 88 van het Reglement van Orde aantekening verleend dat zij geacht willen worden zich niet met het wetsvoorstel Wijziging van de Algemene douanewet met betrekking tot het creëren van een wettelijke grondslag voor het verstrekken van gegevens door de inspecteur aan de politie, de Koninklijke Marechaussee, de Financiële inlichtingen eenheid en de Belastingdienst/Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst, ten behoeve van de uitvoering van politie- of toezichtstaken (Wet gegevensverstrekking douane voor uitvoering politie- of toezichtstaken) (36668) te hebben kunnen verenigen.
De voorzitter:
Thans zijn aan de orde de stemmingen. Conform artikel 66, zevende lid van het Reglement van Orde, meld ik u dat er dadelijk wordt gestemd over de gewijzigde motie van het lid Karimi c.s. over de Israëlische aanval op Gaza.
De motie-Karimi c.s. (36600-V, letter I) is in die zin gewijzigd dat zij thans luidt:
De Kamer,
gehoord de beraadslaging,
constaterende dat de Israëlische aanval op Gaza inmiddels meer dan 51.000 doden heeft geëist, onder wie tienduizenden kinderen, en dat Israël doelbewust honger inzet als oorlogswapen, humanitaire hulp blokkeert en systematisch het humanitair recht schendt;
constaterende dat het Internationaal Gerechtshof waarschuwt voor een dreigende genocide, het Internationaal Strafhof arrestatiebevelen heeft uitgevaardigd wegens oorlogsmisdaden en mensenrechtenorganisaties spreken van etnische zuivering en genocide in Gaza;
van mening dat hiermee de rode lijn ruimschoots is overschreden en Nederland verplicht is tot ondubbelzinnige actie;
verzoekt de regering in lijn met artikel 90 van de Grondwet per direct:
-
-een wapenembargo tegen Israël in te stellen en te stoppen met wapenimport uit Israël;
-
-politieke en economische sancties te treffen;
-
-zich in te zetten voor een permanent staakt-het-vuren, opheffing van de blokkade van Gaza, hervatting van humanitaire hulp, vrijlating van gijzelaars, beëindiging van de bezetting en apartheid, de erkenning van Palestina als staat, en serieus werk te maken van een duurzame tweestatenoplossing;
en voorts:
-
-deze mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden onomwonden te veroordelen;
-
-actief bij te dragen aan de berechting van alle verantwoordelijken;
-
-onvoorwaardelijke steun te geven aan VN-organisaties die het internationaal recht in Gaza en de bezette gebieden handhaven,
en gaat over tot de orde van de dag.
Zij krijgt letter L, was letter I (36600-V).
Stemmingen moties Begroting Buitenlandse Zaken 2025
Aan de orde zijn de stemmingen over moties, ingediend bij de behandeling van het wetsvoorstel Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 2025,
te weten:
-
-de motie-Visseren-Hamakers c.s. over een onderzoek naar de import en export tussen Nederland en Rusland (36600-V, letter J);
-
-de motie-Visseren-Hamakers c.s. over een internationale vredesconferentie over vrede en veiligheid in Europa (36600-V, letter K);
-
-de gewijzigde motie-Karimi c.s. over de Israëlische aanval op Gaza (36600-V, letter L, was letter I).
(Zie vergadering van 22 april 2025.)
De voorzitter:
Ik heet de staatssecretaris Participatie en Integratie, die namens de regering bij de stemmingen aanwezig is, nogmaals van harte welkom. Hebben voldoende leden de presentielijst getekend? Dat is het geval.
Dan stemmen wij allereerst over de motie 36600-V, letter J, de motie van het lid Visseren-Hamakers c.s. over een onderzoek naar de import en export tussen Nederland en Rusland. Wenst een van de leden een stemverklaring over de motie af te leggen? Het CDA, mevrouw Van Toorenburg.
Mevrouw Van Toorenburg i (CDA):
Voorzitter, af en toe moeten wij onszelf weer herinneren waartoe wij op aarde zijn. Als Eerste Kamer gaan wij over de kwaliteit van wetgeving. Wij moeten niet het werk van de Tweede Kamer doen. Daarom zullen wij tegen alle drie de moties stemmen die vandaag op de stemmingslijst staan. Het zijn namelijk geen moties voor de Eerste Kamer.
De voorzitter:
Dank u wel, mevrouw Van Toorenburg. Wenst een van de andere leden op dit moment een stemverklaring af te leggen? Dat is niet het geval.
We stemmen bij zitten en opstaan.
In stemming komt de motie-Visseren-Hamakers c.s. (36600-V, letter J).
De voorzitter:
Ik constateer dat de leden van de fracties van OPNL, GroenLinks-PvdA, D66, Volt, de SP, de PvdD en de ChristenUnie voor deze motie hebben gestemd en de leden van de fracties van de SGP, het CDA, de PVV, FVD, de VVD, JA21, BBB en 50PLUS ertegen, zodat zij is verworpen.
Dan stemmen wij over de motie 36600-V, letter K, de motie van het lid Visseren-Hamakers c.s. over een internationale vredesconferentie over vrede en veiligheid in Europa. Wenst een van de leden een stemverklaring over de motie af te leggen? De heer Dessing namens Forum voor Democratie.
De heer Dessing i (FVD):
Voorzitter, dank u wel. Nederland past neutraliteit op het internationale toneel. Nederland heeft ook een eeuwenlange traditie van neutraliteit. Om die reden is het Vredespaleis hier ook gevestigd. We zijn blij dat partijen in deze Kamer nu ook tot dat inzicht komen. Daarom zullen wij voor deze motie stemmen. Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Dessing. Wenst een van de andere leden een stemverklaring af te leggen? Dat is niet het geval.
We stemmen bij zitten en opstaan.
In stemming komt de motie-Visseren-Hamakers c.s. (36600-V, letter K).
De voorzitter:
Ik constateer dat de leden van de fracties van GroenLinks-PvdA, FVD, de SP en de PvdD voor deze motie hebben gestemd en de leden van de fracties van OPNL, de SGP, D66, het CDA, Volt, de PVV, de VVD, JA21, de ChristenUnie, BBB en 50PLUS ertegen, zodat zij is verworpen.
Dan stemmen wij ten slotte over de motie 36600-V, letter L, de gewijzigde motie van het lid Karimi c.s. over de Israëlische aanval op Gaza. Wenst een van de leden een stemverklaring over de motie af te leggen? Mevrouw Lagas namens de fractie van BBB.
Mevrouw Lagas i (BBB):
Voorzitter. Net als veel mensen in Nederland en ook veel leden van deze Kamer is de BBB-fractie bezorgd over de humanitaire situatie in Gaza als gevolg van het conflict tussen de staat Israël en Hamas. Onze fractie hoopt dat de partijen op korte termijn komen tot aanvaardbare manieren om het conflict te beëindigen en vraagt alle partijen om de leefsituatie in Gaza te verbeteren en de gijzelaars vrij te laten. Wij achten humanitaire hulp in het hele gebied noodzakelijk. Wij moedigen het kabinet aan om de nieuw ingezette lijn voort te zetten. De scope van de voorliggende motie gaat vér voorbij aan het conflict en de humanitaire situatie. Daarom zullen we deze motie niet steunen.
De voorzitter:
Dank u wel, mevrouw Lagas. Wenst een van de andere leden een stemverklaring af te leggen? D66, de heer Dittrich.
De heer Dittrich i (D66):
Dank u wel, voorzitter. De fractie van D66 ziet dat in de motie wordt gevraagd om de gijzelaars per direct vrij te laten. Deze gijzelaars zijn door de terroristische organisatie Hamas ontvoerd. Voor D66 is die directe vrijlating een belangrijk punt. Wij steunen ook de tweestatenoplossing in de gewijzigde tekst van de motie. De passage over de te treffen politieke en economische sancties lezen wij aldus, namelijk dat de inzet van minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken om het associatieverdrag met Israël in Europees verband aan de orde te stellen wordt gesteund. Met al dat in het achterhoofd zal de fractie van D66 voor deze motie stemmen.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Dittrich. Mevrouw Van Bijsterveld namens JA21.
Mevrouw Van Bijsterveld i (JA21):
Dank u wel, voorzitter. JA21 is voor noodhulp aan diegenen die dat het hardst nodig hebben. Deze motie geeft een eenzijdige en onvolledige kijk op het conflict tussen Israël en Hamas. De inhoud van deze motie is gebaseerd op propaganda van Hamas, een terreurbeweging die Palestijnse burgers als menselijk schild gebruikt en zich ten koste van de Palestijnen verrijkt om haar strijd tegen de Joden voort te zetten. Israël vecht terug en verdedigt zich tegen deze terreurorganisatie, en verdient steun daarvoor. Wij stemmen daarom tegen deze motie.
Voorzitter, dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, mevrouw Van Bijsterveld. De heer Van Hattem namens de PVV.
De heer Van Hattem i (PVV):
Dank, voorzitter. De PVV-fractie zal ook tegen deze motie stemmen, met een gelijkluidende verklaring als die zojuist door mevrouw Van Bijsterveld is gegeven.
De voorzitter:
Dank u wel. Mevrouw Huizinga namens de ChristenUnie.
Mevrouw Huizinga-Heringa i (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter. Mijn fractie vindt het opschorten van humanitaire hulp door Israël schandalig. Ook andere aangekondigde acties van de regering van Israël keuren wij af. Wij zijn van mening dat de acties waartoe deze motie oproept te eenzijdig zijn opgesteld en niet zullen leiden tot vrede in het Midden-Oosten. Voor een structurele oplossing en duurzame vrede is de hele regio nodig. Wij stemmen tegen de motie.
De voorzitter:
Dank u wel, mevrouw Huizinga. Wenst een van de andere leden nog een stemverklaring af te leggen? Dat is niet het geval.
We stemmen bij zitten en opstaan.
In stemming komt de gewijzigde motie-Karimi c.s. (36600-V, letter L, was letter I).
De voorzitter:
Ik constateer dat de leden van de fracties van OPNL, GroenLinks-PvdA, D66, Volt, de SP en de PvdD voor deze gewijzigde motie hebben gestemd en de leden van de fracties van de SGP, het CDA, de PVV, FVD, de VVD, JA21, de ChristenUnie, BBB en 50PLUS ertegen, zodat zij is verworpen.
Dan zijn wij hiermee gekomen aan het einde van de stemmingen en tevens aan het einde van de vergadering. Ik dank alle leden, de staatssecretaris, de medewerkers die deze vergadering mogelijk hebben gemaakt en de aanwezigen op de publieke tribune voor hun komst naar de Kamer. De vergaderdag van de Eerste Kamer wordt vanmiddag en vanavond voortgezet in verschillende commissievergaderingen, die u hier en thuis kunt volgen.