Parlementair jaar 2024/2025, 31e vergadering
Aanvang: 13.30 uur
Sluiting: 13.44 uur
Status: ongecorrigeerd
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
Voorzitter: Bruijn
Tegenwoordig zijn 69 leden, te weten:
Van Aelst-den Uijl, Aerdts, Van Apeldoorn, Bakker-Klein, Van Ballekom, Baumgarten, Belhirch, Bezaan, Van Bijsterveld, Bovens, Bruijn, Croll, Crone, Dessing, Dittrich, Doornhof, Fiers, Van Gasteren, Geerdink, Goossen, Van der Goot, Griffioen, Hartog, Van Hattem, Heijnen, Holterhues, Huizinga-Heringa, Janssen, Janssen-van Helvoort, Kaljouw, Karimi, Kemperman, Van Kesteren, Klip-Martin, Kluit, Van Knapen, Koffeman, Kroon, Van Langen-Visbeek, Lievense, Marquart Scholtz, Martens, Van Meenen, Meijer, Moonen, Nanninga, Nicolaï, Van den Oetelaar, Oplaat, Perin-Gopie, Petersen, Prins, Ramsodit, Recourt, Rietkerk, Van Rooijen, Roovers, Rosenmöller, Van de Sanden, Schalk, Van Strien, Talsma, Thijssen, Van Toorenburg, Veldhoen, Visseren-Hamakers, Vogels, Vos en Van Wijk.
De voorzitter:
Ik open de vergadering van de Eerste Kamer der Staten-Generaal van dinsdag 3 juni 2025. Ik heet de leden, de medewerkers, de aanwezigen op de publieke tribune en iedereen die deze vergadering via de livestream volgt van harte welkom.
De voorzitter:
Ingekomen zijn berichten van verhindering van de leden:
Panman, wegens werkzaamheden voor de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa;
Jaspers, Van der Linden en De Vries, wegens bezigheden elders;
Van Gurp en Lagas, wegens persoonlijke omstandigheden.
Deze berichten worden voor kennisgeving aangenomen.
De voorzitter:
Ik deel de Kamer mee dat ik vanochtend een brief heb ontvangen van het lid Croll, waarin hij meedeelt dat hij met ingang van vandaag geen deel meer uitmaakt van de BBB-fractie en deel wenst uit te gaan maken van de D66-fractie. De fractievoorzitter van de D66-fractie, de heer Van Meenen, heeft mij eveneens vanochtend conform het Reglement van Orde schriftelijk gemeld dat het lid Croll met ingang van vandaag deel uitmaakt van de D66-fractie.
De ingekomen stukken staan op een lijst die in de zaal ter inzage ligt. Op die lijst heb ik voorstellen gedaan over de wijze van behandeling. Als aan het einde van de vergadering daartegen geen bezwaren zijn ingekomen, neem ik aan dat de Kamer zich met de voorstellen heeft verenigd.
Dan heb ik op verzoek van de Fractie-Kemperman op grond van artikel 30 van het Reglement van Orde van de Eerste Kamer het lid Kemperman aangewezen als lid van alle vaste Kamercommissies — hij gaat het druk krijgen — met uitzondering van de commissie voor de Verzoekschriften.
Dan is aan de orde het voorstel om de vervaltermijn van de volgende moties met twaalf weken te verlengen:
-
-de motie van het lid Visseren-Hamakers c.s. over het niet laten groeien van de kloof tussen de huur- en koopsector (36611, letter G);
-
-de motie van het lid Visseren-Hamakers over een uitzondering van verbruiksbelasting voor plantaardige alternatieven (36602, letter Q);
-
-de motie van het lid Koffeman c.s. over het ongedaan maken van bezuinigingen (36600-XVII, K).
Op grond van artikel 67, eerste lid van het Reglement van Orde zullen de moties op respectievelijk 3 juni en 10 juni van rechtswege vervallen.
Kan de Kamer instemmen met het voorstel tot verlenging van de termijn van aanhouden van de genoemde moties? Dat is het geval.
Wenst een van de leden aantekening? Dat is niet het geval.
Daarmee zijn de moties aangehouden.
In verband met een extra ministerraad die op dit moment plaatsvindt, stel ik voor om de stemmingen en de besluitvorming over het hamerstuk uit te stellen naar volgende week, zodat er zoals te doen gebruikelijk een lid van de regering aanwezig kan zijn bij die besluitvorming. Kan de Kamer zich daarin vinden? Dat is het geval.
Aan de orde is de herdenking van de heer H. Wiegel (VVD).
De voorzitter:
Dan is nu aan de orde de herdenking van het oud-Eerste Kamerlid de heer H. Wiegel. Ik verzoek de leden en alle overige aanwezigen in de zaal en op de publieke tribune die daartoe in de gelegenheid zijn te gaan staan.
Collega's. We hebben de goede gewoonte om de oud-leden die ons zijn ontvallen hier te herdenken. Vandaag gedenken wij Hans Wiegel, die maandag 19 mei jongstleden op 83-jarige leeftijd overleed. Hij was voor de VVD bijna vijf jaar lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 13 juni 1995 tot 1 april 2000. Zijn overlijdensdatum is 26 jaar eerder opgenomen in ons collectieve geheugen als de Nacht van Wiegel, die op 19 mei 1999 in de Eerste Kamer plaatsvond.
Ik heet ook zijn familie van harte welkom bij deze herdenking.
Hans Wiegel wordt op 16 juli 1941 geboren in Amsterdam. Na het gymnasium in Hilversum keert hij terug naar zijn geboorteplaats om eerst enkele maanden Nederlands recht te studeren en vervolgens zijn kandidaats in de politicologie te halen. Op zijn 20ste jaar wordt hij politiek actief bij de Gooische afdeling van de JOVD en vijf jaar later is hij het jongste Tweede Kamerlid tot dan toe. Zijn studie afmaken, zoals hij eigenlijk wil? In Wiegels woorden: "Nou, dat zat er gewoon niet in."
Hij is elf jaar Tweede Kamerlid in de periode van 1967 tot 1982, met een onderbreking van vier jaar als minister van Binnenlandse Zaken en vicepremier in het eerste kabinet-Van Agt. Bovendien is hij zeven jaar voorzitter van de VVD-fractie in de Tweede Kamer. De partij groeit onder zijn leiding uit tot een brede volkspartij, omdat hij opkomt voor zowel ondernemers als geschoolde arbeiders. In 1982 stopt hij met de landelijke politiek en wordt hij commissaris van de Koningin in Friesland. Het orakel uit Ljouwert is geboren. Een bijnaam die hij nooit zal kwijtraken, al woont hij al jaren niet meer in de Friese hoofdstad. Bij zijn afscheid als commissaris preludeert hij op het lidmaatschap van de senaat. Tegen Het Parool zegt hij in 1994: "Ik zou wel in de Eerste Kamer passen. Zo'n onafhankelijke positie, weer echt het dualisme beoefenen."
Anderhalf jaar later is het zover. De senaat bevalt hem opperbest, laat hij weten. Zijn debuut in de Eerste Kamer is een debat met minister-president Kok over de begroting van het ministerie van Algemene Zaken. Hij is de enige spreker van de kant van de Kamer. Het zal geen toeval zijn geweest dat hij juist dat debat koos. Zo vaak komt de premier immers niet naar de senaat.
Het lukt Wiegel opnieuw op de late avond van 18 mei 1999. Het debat met de minister van Binnenlandse Zaken over het correctief referendum duurt al de hele dag wanneer om 23.30 uur 's avonds de premier de plenaire zaal van de Eerste Kamer betreedt. "Het zindert door de zaal en de gangen", zoals een senator het later omschrijft. De zindering wordt anderhalf uur later gevolgd door een schokgolf. Hans Wiegel stort met een kort "nee" het tweede paarse kabinet in een crisis. Tegen HP/De Tijd zegt hij dat hij een voorbeeld wilde stellen: politici moeten moed tonen en onaangename beslissingen durven nemen.
Een jaar later kondigt hij tot ieders verrassing zijn vertrek uit de Eerste Kamer aan. Per brief aan de Eerste Kamervoorzitter, zoals dat te doen gebruikelijk is. Maar Wiegel zou Wiegel niet zijn als hij daarnaast niet ook even zelf het Torentje belt en de premier op de hoogte stelt van zijn vertrek. Hij vreest dat hij het Kamerlidmaatschap niet langer kan verenigen met zijn andere functies. Bij zijn afscheid noemt hij de dinsdagen in de Eerste Kamer "het snoepje van de week, een toetje". "Eén dag in de week kon ik mijn politieke ei kwijt."
Na zijn afscheid blijft hij zeer actief. Hij is onder meer voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland, lid van vele raden van commissarissen en informateur bij meerdere collegeonderhandelingen. Bovendien laat hij zich als columnist met regelmaat uit over de gebeurtenissen in de landelijke politiek.
Hans Wiegel beoefende de politiek als vak dat het waard is beoefend te worden en combineerde dit met een grote interesse in mensen. Moge ons respect voor zijn persoon en zijn verdiensten voor de samenleving en de Nederlandse parlementaire democratie tot steun zijn voor zijn familie en vrienden.
Ik verzoek u een moment stilte in acht te nemen.
(De aanwezigen nemen enkele ogenblikken stilte in acht.)
De voorzitter:
Dank u wel. Neemt u plaats.
Ik nodig u uit om, nadat ik de vergadering heb gesloten, de condoleances over te brengen aan de familie.
Dan zijn wij hiermee aan het einde gekomen van de vergadering. Ik dank alle leden, de medewerkers die deze vergadering mogelijk hebben gemaakt en de aanwezigen op de publieke tribune voor hun komst naar de Kamer. De vergaderdag van de Eerste Kamer wordt vanmiddag en vanavond voortgezet in verschillende commissievergaderingen, die u hier en thuis kunt volgen. Ik sluit de vergadering.