Verslag van de vergadering van 14 oktober 2025 (2025/2026 nr. 04)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 21.37 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
Mevrouw Visseren-Hamakers i (PvdD):
Dank, voorzitter. Ook namens de Partij voor de Dieren natuurlijk dank aan zowel de minister als de staatssecretaris voor de beantwoording. Ik hoop dat u het naar uw zin heeft gehad en dat u nog een keertje wilt terugkomen naar onze Eerste Kamer.
Ook de fractie van de Partij voor de Dieren maakt zich ernstige zorgen over de bezuinigingen in onderwijs en wetenschap. We ondersteunen dan ook de door de collega's ingediende moties om de bezuinigen op te schorten en de investeringen in proefdiervrij onderzoek te stimuleren. In de eerste termijn heb ik de noodzaak van de transitie naar proefdiervrije innovatie omschreven, niet alleen vanuit ethisch oogpunt, maar ook vanuit het belang van het bereiken van concrete gezondheidsdoelen voor patiënten. Ik heb ook betoogd dat de rol van de overheid in deze transitie doorslaggevend is, niet alleen door alternatieven te stimuleren, maar vooral ook om dierproeven uit te faseren, onder meer door het gebruik van deadlines of streefdata, zoals ook in het buitenland gebeurt.
De minister zei: we willen allemaal de transitie zo snel als veilig voortzetten en het gebruik van dierproeven stoppen. Ik heb goed nieuws voor de minister: dat kan vandaag. Zoals ik in de eerste termijn zei: er is groei in de wetenschappelijke erkenning dat dieren niet de juiste modellen zijn voor menselijke gezondheid en ziektes. De transitie naar dierproefvrije innovatie is dus geen luxe waar we vanuit ethisch perspectief wat aan willen doen — uiteraard willen we dat vanuit ethisch perspectief doen — maar is bittere noodzaak. Onze gezondheid en onze veiligheid worden met dierproeven onvoldoende gegarandeerd, omdat dierproeven slecht vertaalbaar zijn naar de mens. Ik kijk uit naar de reflectie van de minister in de tweede termijn op de constatering dat we dit vandaag kunnen doen.
Dank voor de bevestiging dat het amendement-Kostić integraal wordt uitgevoerd en voor de toezegging dat de minister zich breed zal laten informeren in de voorbereiding van de brief die in 2026 onze kant op komt, niet alleen door wetenschappers die dierproeven gebruiken, maar ook door wetenschappers en stakeholders die verstand hebben van mensrelevante methodes. Zoals ik in het debat al zei, maak ik mij zorgen over die brief, omdat het lijkt alsof de transitie bij het BPRC niet volledig wordt uitgevoerd volgens de geest van het amendement-Kostić.
Ik heb nog één vraag overgehouden uit de eerste termijn die niet is beantwoord. Ik heb de minister gevraagd welke instrumenten het kabinet heeft om wetenschappers te ondersteunen in deze transitie, met name wetenschappers die nu nog proefdieren gebruiken en die niet over de technieken beschikken om de nieuwe technologieën toe te passen. Het kabinet kan die onderzoekers bijvoorbeeld door middel van subsidie een kans geven om zich te verdiepen in die nieuwe technologieën. Dit is echt een vraag over het beleidsterrein van OCW. Het ministerie zou wetenschappers die echt van onderzoeksmethode willen veranderen met subsidie kunnen helpen. Graag nog een reactie daarop van de minister in de tweede termijn.
Dan de roadmap. De minister zou in de tweede termijn kijken of hij namens het kabinet de vraag daarover kan beantwoorden. In afwachting van dat antwoord dien ik voor de zekerheid toch een motie in, omdat dit het enige moment is in het debat waarop ik een motie kan indienen. Hierbij de motie.
De Kamer,
gehoord de beraadslaging,
constaterende dat de ontwikkeling van proefdiervrije, mensgerichte technieken razendsnel verloopt;
overwegende dat overheden wereldwijd beleid ontwikkelen om de transitie naar proefdiervrije innovatie te stimuleren en versnellen;
overwegende dat de transitie naar proefdiervrije innovatie een kans vertegenwoordigt voor de Nederlandse wetenschap en het Nederlandse bedrijfsleven;
verzoekt de regering in 2026 een roadmap voor de versnelling van de transitie naar proefdiervrije innovatie voor te leggen aan beide Kamers,
en gaat over tot de orde van de dag.
De voorzitter:
Deze motie is voorgesteld door de leden Visseren-Hamakers, Koffeman, Van Apeldoorn, Van de Sanden en Roovers.
Zij krijgt letter M (36725-VIII).
Mevrouw Visseren-Hamakers (PvdD):
Dank u.
De voorzitter:
Ik dank u wel. Dan geef ik tot slot het woord aan de heer Van de Sanden.