Verslag van de vergadering van 18 november 2025 (2025/2026 nr. 08)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 19.28 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Hartog i (Volt):
Voorzitter. Dank aan de minister en de staatssecretaris. In de eerste termijn heeft mijn fractie een aantal punten aan de orde gesteld. Een daarvan was een handreiking naar de minister om nu al bredere steun te zoeken in beide Kamers voor de begrotingen die binnenkort zullen worden behandeld. Wat mijn fractie betreft, moet de regering kiezen of ze wil leiden, dus met een korte ei, of lijden, dus met een lange ij, om in de geest van het debat te blijven. Leiden met een korte ei zou betekenen dat je nu al richting geeft om weer naar een normale toestand terug te gaan en dat je de begroting niet door symboolpolitiek laat beïnvloeden. Het betekent dat je ook initiatief toont om begrotingen rimpelloos door de Kamers te leiden. Lijden met een lange ij kan op twee manieren. Dat kan door te verwijzen naar een verouderd hoofdlijnenakkoord en te zeggen dat de regering hier keuzes in heeft gemaakt en nu niet anders kan dan deze keuzes verdedigen. Overigens vloeien vele keuzes in de Miljoenennota niet voort uit overwegingen van de regering, maar uit handjeklap tussen fractievoorzitters van de toen regerende partijen. Een tweede manier om te lijden is door te wachten tot zowel Tweede als Eerste Kamer zich verplicht voelen om substantiële wijzigingen in begrotingen aan te brengen die misschien niet altijd even coherent zijn. Het lijden bestaat dan uit het feit dat al deze begrotingen, net als vorig jaar, in deze Kamer weer aan de orde moeten komen. Misschien leidt dat tot dingen die de regering zelf niet wil.
Als lakmoesproef voor de keuze voor het leiderschap met korte ei of met lange ij kijkt mijn fractie naar de controles van de binnengrenzen met België en Duitsland. Het antwoord van de minister stelt mijn fractie eerlijk gezegd teleur. Wij hebben het gevoel dat de uitgestoken hand van de constructieve oppositie niet wordt aangenomen.
Voorzitter. Mijn fractie heeft overwogen om hierover een motie in te dienen. We hebben besloten dit vandaag niet te doen en te wachten op hoe de nieuwe Tweede Kamer hiertegen aankijkt. Dat lijkt ons vanuit onze rol het meest correct. Daarmee is de kous wat ons betreft nog niet af. Waar nodig overwegen wij om de begrotingen van Defensie en JenV hiervoor in behandeling te nemen. Dat is niet de wens van mijn fractie, maar wij vinden het van belang dat we de grootste onzinnigheden nu al uit de begroting halen. Inhoudelijk is het niet uitvoerbaar en handhaafbaar om met 200 miljoen extra de Nederlandse EU-binnengrenzen afdoende te controleren. Mijn fractie is zelfs van mening dat de Europese Commissie onrechtmatig handelt door niet serieus te kijken naar de uitvoering van het Schengenverdrag. Daarom is het wat mijn fractie betreft een zaak voor de Eerste Kamer. Mijn fractie vraagt de minister ook hierover in het kabinet verder overleg te voeren voordat de begrotingen bij de Eerste Kamer komen te liggen, zoals hij dat ook bereid is te doen voor de ontwikkelingssamenwerking. Ik vraag dus een beetje flexibiliteit. Ik hoop dat de staatssecretaris dat wil meenemen.
Dank u.
De voorzitter:
Ik dank u wel. Dan geef ik graag het woord aan de heer Van Rooijen van 50PLUS. Hij had geen tijd meer over, maar ik geef hem ook één minuut.