Verslag van de vergadering van 25 november 2025 (2025/2026 nr. 09)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 14.52 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Van den Oetelaar i (FVD):
Dank u wel, voorzitter. Dank aan de minister voor haar aanwezigheid.
Voorzitter. Voordat we praten over de verlenging van de transitieperiode wil ik een stap terugdoen. Zonder het grote plaatje is deze verlenging eigenlijk niet te begrijpen. Jarenlang had Nederland het beste pensioenstelsel ter wereld: solide, betrouwbaar en met een goed gevulde pot. Zelfs in tijden van lage rente behaalden de fondsen nog rendementen tot ruim 7%, genoeg om pensioenen te betalen en de reserves te laten groeien. Generaties Nederlanders waren daar terecht trots op.
Nooit heeft iemand uit het veld zelf om deze ingrijpende verandering gevraagd: geen pensioenfonds, geen vakbond, geen werkgever, geen uitvoerder. Men wilde alleen een paar verbeteringen: iets meer ruimte om pensioenen te laten meegroeien met de prijzen, en betere informatie aan de deelnemers. In plaats daarvan kreeg het veld een complete stelselherziening opgelegd vanuit Den Haag, met een wet van honderden pagina's en een veel te krap tijdpad. En nu, een paar jaar later, staan we hier te praten over uitstel. Uitstel dat de minister zelf "noodzakelijk" noemt. Uitstel dat bewijst dat het oorspronkelijke schema nooit realistisch was. Dat is de paradox van vandaag.
Forum voor Democratie steunt in principe de voorgestelde verlenging tot 1 januari 2028. Meer tijd is beter dan een chaotische deadline die niemand haalt, met alle fiscale en sociale ellende van dien. Maar laten we eerlijk zijn: dit uitstel is vooral een pijnlijke bekentenis en het bewijs dat de Wet toekomst pensioenen vanaf het begin veel te ambitieus en veel te ingewikkeld is opgezet.
Er is nog iets veel ergers aan de hand: bij het overzetten of zogenaamde "invaren" van alle bestaande pensioenen naar het nieuwe stelsel wordt het recht van mensen om persoonlijk bezwaar te maken tijdelijk uitgeschakeld. De regering zegt: dat moet, want anders loopt de hele overgang vast en kunnen we het collectieve karakter niet bewaren. Maar dit betekent dat miljarden euro's aan opgebouwd pensioenvermogen zonder individueel protest in een nieuw jasje worden gestoken. Dat is een zware aantasting van het eigendomsrecht zoals dat staat in artikel 1 van het Eerste Protocol van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. De regering zegt dat er genoeg andere waarborgen zijn: een evenwichtigheidstoets, inspraakorganen en toezicht door DNB en de AFM. Maar als een deelnemer vindt dat hij of zij er onevenredig op achteruitgaat, kan die persoon nergens terecht met een eigen bezwaar. Er is geen rechter die op voorhand kan toetsen. Pas achteraf kan er eventueel iets worden rechtgezet, en dan nog steeds niet door de deelnemer zelf, maar door de toezichthouder. Kortom, de burger verliest een fundamenteel recht en krijgt geen volwaardig alternatief terug.
Dan het volgende. Wij, de Eerste Kamer, moeten nu beslissen over uitstel van deze ingreep, terwijl de belangrijke juridische adviezen over de rechtmatigheid ervan geheim blijven. Ze liggen alleen vertrouwelijk ter inzage. Is dat transparant bestuur? Is dat in het belang van de rechtsstaat?
Een tweetal vragen. De regering heeft benadrukt dat adviezen van de landsadvocaat inzake de rechtmatigheid van het invaren zonder individueel bezwaarrecht vertrouwelijk zijn en vallen onder het regime van artikel 68 van de Grondwet. Waarom is de regering van mening dat het vertrouwelijkheidsbelang van de Staat in dit geval zwaarder weegt dan het parlementaire belang om de rechtsstatelijke grondslag van een zo ingrijpende wet volledig en openbaar te kunnen toetsen?
Mijn tweede vraag: het verlengen van de transitieperiode impliceert een verhoging van de kosten voor uitvoerende partijen. De minister stelt dat pensioenuitvoerders transparant moeten zijn over deze kosten. Kan de minister kwantitatief aangeven met welke factor of welk bedrag de totale implementatiekosten naar verwachting hoger zullen uitvallen door de verlenging van de periode tot 1 januari 2028? En welke additionele waarborgen worden ingebouwd om te voorkomen dat deze hogere kosten onevenredig ten laste worden gelegd aan de pensioengerechtigden?
Voorzitter. Dit uitstel bevestigt wat wij vanaf het begin hebben gezegd: de Wet toekomst pensioenen is een veel te groot en veel te riskant project. Het kost nu al honderden miljoenen extra geld, dat uiteindelijk van de pensioenen van gewone mensen af gaat. Wij steunen meer tijd, maar blijven pal staan voor het oude beproefde stelsel en voor het recht van elke Nederlander zijn of haar eigen opgebouwde pensioen te verdedigen.
Dank u wel.
Voorzitter: Vos
De voorzitter:
Ik dank u wel. Dan geef ik nu graag het woord aan mevrouw Van Wijk van BBB.