Dinsdag 17 december 2024, commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW)

Beslispunt

Hoe wenst de commissie het begrotingswetsvoorstel te behandelen?

Toelichting

De commissie heeft de keuze uit de volgende behandelopties:

• 1) 

  een datum bepalen voor het leveren van inbreng voor het verslag;
• 2) 

  volstaan met een blanco verslag -> geen schriftelijke voorbereiding in commissieverband, en het wetsvoorstel ter besluitvorming aan de plenaire vergadering voorleggen als hamerstuk of door middel van stemming;
• 3) 

  volstaan met een verslag onder voorbehoud van plenaire behandeling -> geen schriftelijke behandeling in de commissie, wel een plenair debat.

NB: Mocht de commissie besluiten tot optie 2 (blanco verslag en stemming/afdoen als hamerstuk), dan wordt in principe het goede gebruik gevolgd dat aan het einde van de laatste plenaire vergadering voor het kerstreces eventuele hamerstukken en stemmingen over wetsvoorstellen, waartoe diezelfde dag is besloten door de commissies, worden afgehandeld, tenzij de commissie aangeeft het begrotingsvoorstel pas in een volgende plenaire vergadering te willen afhandelen.

Achtergrond

• - 

  Op 12 december jl. heeft de Tweede Kamer gestemd over alle begrotingswetsvoorstellen Hierdoor is de behandeling in deze Kamer een week doorgeschoven. In CvF is het onderstaande procedurele kader aan de orde geweest.
• - 

  In artikel 2.25 Comptabiliteitswet 2016 is is een regel opgenomen voor het geval een begroting niet voor de start van het kalenderjaar is goedgekeurd.
• - 

  Lopend beleid dat ten grondslag ligt aan de begroting kan met terughoudendheid in uitvoering worden genomen. Voor nieuw beleid geldt in principe "niet, tenzij". Voor dit "tenzij" is vereist dat uitstel naar de mening van de betreffende minister niet in het belang is van de Staat en dat hij de Kamers daarover moet hebben geïnformeerd.
• - 

  In de Europese Verordening met begrotingsregels ⁽¹⁾ staat dat de begroting jaarlijks uiterlijk voor de jaarwisseling wordt vastgesteld. Het doel hiervan is ervoor te zorgen dat de overheid in staat blijft haar essentiële plichten te vervullen. Voor het geval behandeling voor de jaarwisseling niet lukt ("omwille van objectieve redenen buiten de macht van de overheid"), dienen lidstaten te beschikken over uitgestelde begrotingsprocedures.
• - 

  Met de hiervoor genoemde bepalingen uit de Comptabiliteitswet is in zo'n uitgestelde begrotingsprocedure voorzien.
• - 

  In 2023 zijn, vanwege de TK-verkiezingen, slechts enkele begrotingen (5 van de 23) voor de jaarwisseling in de EK afgehandeld. De rest is behandeld in het lopende begrotingsjaar.
• - 

  In de Tweede Kamer wordt altijd over alle begrotingen gezamenlijk gestemd. De reden daarvoor is gelegen in het recht van amendement. Een wijziging van de ene begroting kan dan desgewenst worden gedekt met middelen op een andere begroting. Als al over een begrotingsvoorstel zou zijn gestemd door de Tweede Kamer, is die optie niet meer beschikbaar.

• (1) 

  Verordening EU nr. 473/2013 betreffende gemeenschappelijke voorschriften voor het monitoren en beoordelen van ontwerpbegrotingsplannen en voor het garanderen van de correctie van buitensporige tekorten van de lidstaten van de eurozone. Zie artikel 4, lid 3 en overweging 15.

Beslispunten

• - 

  Hoe oordeelt de commissie over de status van de diverse toezeggingen (zie bijgaand ambtelijk memo)?
• - 

  Op welke wijze wenst de commissie de kabinetsreactie op het motierappel te behandelen?

Toelichting

Op 22 oktober 2024 zijn twee brieven aan de regering gestuurd. De eerste brief betrof het (reguliere) toezeggingenrappel, waarin tevens de legisprudentietoezeggingen zijn meegenomen vanwege de recente kabinetswisseling. De tweede brief betrof het motierappel. Dit betreft een nieuwe brief om de uitvoering van aangenomen moties systematischer te gaan monitoren.

Zoals te doen gebruikelijk heeft de commissiestaf de kabinetsreactie ten aanzien van de status van de diverse toezeggingen geannoteerd en voorzien van een ambtelijk voorstel voor behandeling. Voor de reactie op het motierappel ligt vandaag de vraag voor hoe de commissie de kabinetsreactie wenst te behandelen (voorbereiden van een vergelijkbaar ambtelijk memo / agendering incl. beoordeling per motie door de commissie / anderszins). Indien de commissie een vergelijkbaar memo wenst te ontvangen, dan kan deze door de staf worden voorbereid ten behoeve van de eerste commissievergadering na het reces.

Beslispunt

Zijn de nadere vervolgvragen afdoende beantwoord?

Toelichting

Per brief d.d. 9 december 2024 heeft de minister van SZW geantwoord op nadere vragen d.d. 22 oktober 2024 van de leden van de fracties van BBB, 50PLUS en OPNL over de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel en het invaren.

Overzicht eerdere correspondentie:

• - 

  Op 21 december 20223 heeft de toenmalig minister voor APP de Kamer schriftelijk geïnformeerd over de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel en het invaren (EK, BH);
• - 

  Op 19 maart 2024 hebben de leden van de fracties van BBB, PVV, 50PLUS en OPNL schriftelijk vragen gesteld, waar de minister 25 april 2024 op heeft gereageerd (EK, BP);
• - 

  Naar aanleiding van die beantwoording zijn op 18 juni 2024 nadere vragen gesteld door het lid van de 50PLUS-fractie. Die nadere vragen zijn op 12 september 2024 beantwoord (EK, BT);
• - 

  Op 22 oktober 2024 zijn nadere vervolgvragen gesteld door de leden van de fracties van BBB, 50PLUS en OPNL. De beantwoording (EK, BY) ligt vandaag ter bespreking voor.

Beslispunten

• - 

  Geeft de kabinetsreactie van 2 december 2024 (36600, V) aanleiding tot schriftelijk overleg? Zo ja, op welke termijn?
• - 

  Wenst de commissie naar aanleiding van de kabinetsreactie de status van toezegging T03936 als voldaan aan te merken?

Toelichting

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) heeft op 25 september 2024 het rapport 'Europese vergrijzing in het vizier. Omgaan met pensioen- en begrotingsrisico’s' gepubliceerd. De brief van 2 december 2024 (36600, V) bevat een kabinetsreactie op dit rapport, opgesteld door de ministers van Financiën, Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Buitenlandse Zaken. In deze reactie wordt ook ingegaan op de aanbevelingen van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050.

Met de kabinetsreactie wordt invulling gegeven aan de toezegging die de minister-president tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen op 8 oktober 2024 heeft gedaan naar aanleiding van een vraag van het lid Huizinga-Heringa (ChristenUnie). Hierbij heeft hij toegezegd dat de kabinetsreacties op het WRR-rapport en het advies van de Staatscommissie mogelijk gecombineerd zouden worden (T03936).

Tweede Kamer

De Tweede Kamercommissie voor Financiën heeft besloten de kabinetsreactie op het WRR-rapport 'Europese vergrijzing in het vizier. Omgaan met pensioen- en begrotingsrisico’s' desgewenst te betrekken bij het debat over het rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 en bij het debat over de Najaarsnota 2024. Op 4 december 2024 vond de eerste termijn van het debat over het rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 plaats. Dit debat wordt op een nog nader te bepalen datum voortgezet. Het debat over de Najaarsnota 2024 vindt plaats op 18 december 2024.

NB: Cf. besluit van de commissie op 11 juni 2024 zal de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 worden uitgenodigd voor een gesprek na afronding van de beraadslaging in de Tweede Kamer. Het gesprek zal worden opengesteld voor deelname van leden van andere commissies.

Beslispunten

• - 

  Kan de commissie instemmen met het werkbezoek aan de Dienst Toeslagen op maandag 27 januari 2025 in Utrecht?
• - 

  Heeft de commissie suggesties voor specifieke thema's?

Toelichting

Toenmalig staatssecretaris van Toeslagen en Douane heeft op 12 november 2024 tijdens het debat over het wetsvoorstel kinderopvangtoeslag Oekraïense ontheemden een aanbod gedaan voor een werkbezoek aan de Dienst Toeslagen. In lijn met de eerdere werkbezoeken aan UWV en SVB is ambtelijk gevraagd het werkbezoek op een maandagmiddag te organiseren. Ambtelijk FIN heeft laten weten dat het werkbezoek maandagmiddag 27 januari 2025 van 14.00 - 17.00 uur kan plaatsvinden in Utrecht. Als deze datum niet schikt, dan wordt een datum na het voorjaarsreces gezocht (februari lukt niet).

De commissiestaf zal evt. suggesties voor het programma met de Dienst Toeslagen uitwerken in een conceptprogramma en in januari aan de commissie voorleggen.

De leden van de commissie Financiën zijn van harte welkom bij het werkbezoek aan te sluiten.

Speciaal verslag over integratie van onderdanen van derde landen in de EU

Op 3 december 2024 publiceerde de Europese Rekenkamer (ERK) een speciaal verslag over integratie van onderdanen van derde landen in de EU. Het speciaal verslag gaat onder andere in op de aanbeveling betreffende de erkenning van kwalificaties van derdelanders (E240002). In het verslag onderschrijft de ERK dat de maatregelen gefinancierd uit het Fonds voor asiel, migratie en integratie relevant zijn voor de ondersteuning van integratie. Wel wijzen ze op enkele tekortkomingen. Zo bekritiseren ze zowel het risico dat de administratieve complexiteit van de ondersteunde programma's de toevoegde waarde ervan beperkt als het feit dat de programma's niet altijd op de behoeften zijn afgestemd. De ERK gaf tevens een aantal aanbevelingen om de efficiëntie en doeltreffendheid van toekomstige acties op het gebied van de integratie van migranten te verbeteren. Het volledige verslag treft u in de bijlagen.

Aanbieding manifest ‘Hoe een hoger minimumloon Nederland eerlijker en welvarender maakt’

De Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) heeft verzocht om het manifest ‘Hoe een hoger minimumloon Nederland eerlijker en welvarender maakt’ te mogen aanbieden aan leden van de commissie SZW. De commissievoorzitter is bereid het manifest in ontvangst te nemen. Deze aanbieding zal vandaag (17 december) om 12.00 uur in de vorm van een petitieaanbieding vóór het gebouw van de Eerste Kamer (Kazernestraat 52) plaatsvinden. Leden van de commissie SZW zijn uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn en hebben een separate uitnodiging per mail ontvangen.

Lancering kinderrechtentoets (Kinderombudsman)

De Kinderombudsman heeft op de Internationale Dag van de Mensenrechten (10 december) de Kinderrechtentoets gelanceerd. Wat de impact is van wetgeving en beleid op kinderen en kinderrechten, is niet altijd goed in beeld. Dat moet en kan beter, aldus de Kinderombudsman. Daarom is de Kinderrechtentoets ontwikkeld. Deze toets helpt overheden om de belangen van kinderen altijd goed in beeld te hebben. De toets is te vinden op www.kinderrechtentoets.nl. In de loop van 2025 zal deze nog aangevuld worden met voorbeelden en best practices. Ook komt er een versie in het Engels en Papiaments beschikbaar.