Dinsdag 14 januari 2025, commissie Justitie en Veiligheid (J&V)

Beslispunt

Hoe wenst de commissie het voorstel te behandelen?

Internetconsultatie en uitvoeringstoetsen

Cf. de notitie Uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen burgers treft u hieronder een overzicht met link naar de internetconsultatie en uitvoeringstoetsen:

Er is geen uitvoeringstoets beschikbaar.

Beslispunt

Welke fracties leveren vandaag inbreng voor het verslag?

Toelichting

Het lid Dittrich (D66) heeft in de commissievergadering van 10 december jl. verzocht vandaag het voorstel Wet versterking auteurscontractrecht (36536), dat door de Tweede Kamer zonder beraadslaging en zonder stemming is aanvaard, voor inbreng te agenderen.

Internetconsultatie en uitvoeringstoetsen

Cf. de notitie Uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen burgers treft u hieronder een overzicht met link naar de internetconsultatie en uitvoeringstoetsen:

Beslispunt

Wenst de commissie in overleg te treden met de staatssecretaris n.a.v. zijn brief over versterking toegang tot het recht?

Toelichting

De staatsecretaris rechtsbescherming heeft de Kamer op 13 december jl. een brief doen toekomen over de voortgang van de aanpak van versterking van toegang tot het recht. Hij schrijft in zijn brief 'Over de versterking toegang tot het recht en de voortgang van de stelselvernieuwing rechtsbijstand werd uw Kamer tot op heden door middel van aparte voortgangsbrieven geïnformeerd. Vanwege de sterke inhoudelijke samenhang meen ik er goed aan te doen de voortgang op alle onderwerpen die de toegang tot het recht raken in één brief samen te brengen.'.

In eerdere fases heeft de Eerste Kamer zich met toegang tot het recht en de stelselvernieuwing rechtsbijstand intensief bezig gehouden. Om die reden worden de voortgangsbrieven elk half jaar expliciet geagendeerd en daarom nu ook deze brief van de staatssecretaris.

Beslispunt

Geeft de brief van 13 december 2024 (35.869, F) van de staatssecretaris Rechtsbescherming en de minister van J&V aanleiding tot schriftelijk overleg of kan de brief voor kennisgeving worden aangenomen?

Toelichting

• - 

  Op 3 oktober 2024 hebben de staatssecretaris Rechtsbescherming en de minister van J&V de WODC-evaluatie van de Innovatiewet Strafvordering aan de Kamer aangeboden (EK 35.869 E).
• - 

  De Innovatiewet Strafvordering maakt het mogelijk om vooruitlopend op de invoering van het nieuwe Wetboek van Strafvordering vijf pilots uit te voeren:
• 1. 

  Gegevens na inbeslagname. Betrokken ketenpartners: politie, KMar, BOD’en, NFI, OM en de Rechtspraak ;
• 2. 

  Uitbreiden bevoegdheden hulpofficier van justitie met enkele minder ingrijpende opsporingsbevoegdheden. Betrokken ketenpartners: politie, BOD’en, OM en de Rechtspraak ;
• 3. 

  Mediation. Betrokken ketenpartners: politie, OM en de Rechtspraak ;
• 4. 

  Prejudiciële procedure in het strafrecht. Betrokken ketenpartners: de Rechtspraak en de Hoge Raad ;
• 5. 

  Audio Visuele Registratie (AVR). Betrokken ketenpartners: politie, OM en de Rechtspraak .

De WODC-evaluatie die op 3 oktober 2024 is aangeboden omvat twee deelonderzoeken.

• * 

  Het eerste onderzoek heeft betrekking op voornoemde pilots onder 3 en 4 en betreft het rapport 'Evaluatie pilots Innovatiewet Strafvordering: Prejudiciële procedure en mediation in strafzaken .'
• * 

  Het tweede onderdeel gaat over de pilots genoemd onder 1, 2 en 5 en betreft het rapport 'Evaluatie Innovatiewet Strafvordering: Pilots gegevens na beslag, audiovisuele registratie en hulpofficier van justitie .'
• - 

  Op 13 december 2024 hebben de staatssecretaris Rechtsbescherming en de minister van J&V de beleidsreactie op het evaluatieverslag van de Innovatiewet Strafvordering aangeboden (EK 35.869, F). In de beleidsreactie wordt aangegeven dat op basis van de uitkomsten van de evaluatie en het contact met de betrokken organisaties, er geen noodzaak is om de pilots te verlengen, in die zin dat er geen reden is om aan te nemen dat een eventuele verlenging nieuwe inzichten oplevert.
• - 

  Door middel van de tweede aanvullingswet zullen de aanbevelingen uit de WODC-evaluatie over de Innovatiewet daar waar nodig worden verwerkt in het nieuwe wetboek. De onderwerpen uit de pilots genoemd onder (1) gegevens na inbeslagneming, (4) prejudiciële procedure, en (5) AVR zijn al opgenomen in het de eerste Vaststellingswet van het nieuw wetboek (36.327). De WODC-aanbevelingen ten aanzien van deze onderwerpen kunnen dus nog leiden tot wijzigingen in die artikelen uit de eerste vaststellingswet.
• - 

  De onderwerpen (2) hulpofficier van justitie en (3) mediation zijn nog niet opgenomen in het nieuwe wetboek. Op grond van de WODC-aanbevelingen wordt in de tweede aanvullingswet de keuze gemaakt om die onderwerpen op te nemen in het nieuwe wetboek.
• - 

  Zie voor een uitgebreid overzicht van alle wetgevingsporen rondom het nieuwe Wetboek van Strafvordering het informatiedossier Vaststelling van het nieuwe Wetboek van Strafvordering .

Beslispunt

Wenst de commissie over te gaan tot een volgende ronde schriftelijk overleg of wenst zij het verslag schriftelijk overleg (35483, M) voor kennisgeving aan te nemen?

Toelichting

• - 

  De staatssecretaris van J&V - in het nieuwe kabinet verantwoordelijk voor het beleidsterrein inburgering - heeft de Kamer op 15 augustus 2024 schriftelijk geïnformeerd over een onderzoek naar de uitvoering van de Wet inburgering 2021 (35483, L). Hierbij wordt verwezen naar toezegging T03101 (de Kamer jaarlijks schriftelijk te informeren over de monitoring van de Wet inburgering 2021). Naar aanleiding hiervan heeft commissie SZW op 24 september 2024 besloten inbreng te leveren voor schriftelijk overleg.
• - 

  Het dossier inburgering is op 15 oktober 2024 overgedragen aan de commissie J&V.
• - 

  Bij brief van 23 oktober 2024 hebben de fracties van GroenLinks-PvdA, CDA, D66 en SP vragen gesteld aan de staatssecretaris van J&V over haar brief van brief van 15 augustus 2024 over de monitoring van de Wet inburgering 2021 (35483, L). Deze vragen heeft de staatssecretaris van J&V bij brief van 2 december 2024 beantwoord (35483, M).
• - 

  De brief over monitoring (35483, L) die nu onderwerp is van een VSO en van de commissie SZW is overgeheveld naar de commissie J&V is de eerste brief over deze monitoring: Onderzoekers van RadarAdvies hebben bekeken hoe acht gemeenten uitvoering geven aan de wet. Het onderzoeksrapport van RadarAdvies maakt onderdeel uit van het bredere Monitoring en Evaluatieplan van de Wi2021. Zie ook informatie hierover op de website van de Rijksoverheid: Plan van aanpak monitoring en evaluatie Wet inburgering 2021.
• - 

  Ten slotte maakt de staf u attent op de beleidsreactie op de tussenevaluatie van de Wet inburgering 2021 die (alleen) naar de Tweede Kamer is verzonden. Met het oog op toezegging T03101 (De Kamer jaarlijks schriftelijk informeren over de monitoring van de Wet inburgering 2021) is ambtelijk aan het ministerie verzocht deze beleidsreactie ook aan de Eerste Kamer te doen toekomen. Tot op heden is deze echter nog niet ontvangen.

Beslispunt

Wenst de commissie in nader schriftelijk overleg te treden?

Toelichting

• - 

  Op 5 december 2017 heeft de toenmalig minister-president tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen, naar aanleiding van vragen van de leden De Graaf (D66) en Schalk (SGP), toegezegd "dat de resultaten van de proeven met legale wietteelt naar de Kamer worden gestuurd. Bij het opzetten van de proeven wordt gekeken naar de suggestie om aan gedifferentieerde experimenten te doen." (toezegging Legale Wietteelt T02490).
• - 

  Op 20 september 2024 hebben de minister van J&V en de staatssecretaris van Jeugd, Preventie en Sport in een brief gereageerd op voornoemde toezegging. Naar aanleiding van deze brief heeft de commissie J&V op 15 oktober 2024 besloten vandaag inbreng te leveren voor schriftelijk overleg.
• - 

  Op 20 november is een brief met vragen van de leden van D66 en de SGP, waarbij de leden van de BBB zich hebben aangesloten, aan de minister van J&V gestuurd en hij heeft op 19 december geantwoord.

In de commissievergadering van 17 december jl. stond de brief (34.977, W) van de minister van J&V en de staatssecretaris JP&S van 10 december 2024 over de voortgang van het Experiment gesloten coffeeshopketen en ter aanbieding van het onderzoeksrapport procesevaluatie geagendeerd. Uw commissie heeft toen besloten deze brief te betrekken bij het bovenstaande schriftelijke overleg. Volledigheidshalve is de brief en het rapport bij dit agendapunt gevoegd.

Beslispunten

• - 

  Geeft de brief van 20 december 2024 (35.122/33.816, N) van de staatssecretaris van J&V aanleiding tot schriftelijk overleg of kan de brief voor kennisgeving worden aangenomen?
• - 

  Wenst de commissie naar aanleiding van voornoemde brief, de status van de toezegging T03086 (categorie legisprudentie, nu: openstaand) te wijzigen?

Toelichting

• - 

  Met de Wet langdurig toezicht, gedragsbeïnvloeding en vrijheidsbeperking (Wlt) is het mogelijk geworden langduriger en onder bepaalde voorwaarden levenslang toezicht te houden op personen die wegens een ernstig gewelds- of zedendelict zijn veroordeeld tot een gevangenisstraf en/of een maatregel terbeschikkingstelling (tbs). De gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel (GVM) is een van de drie onderdelen van de Wlt en geldt vanaf 1 januari 2018.
• - 

  Bij brief van 20 december 2024 (35.122/33.816, N) heeft de staatssecretaris van J&V de volgende stukken aangeboden:
• • 

  het WODC rapport 'De gedragsbëinvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel in 2022 '. Het rapport is onderdeel van het onderzoeksprogramma van de Wet langdurig toezicht. Het rapport blikt terug op de cijfers over de GVM uit 2018 tot en met 2021, laat de resultaten van de nieuwe opleggingen van de GVM in 2022 zien en bespreekt de eerste 10 tenuitvoerleggingen van de maatregel.
• • 

  een afschrift van de aanbiedingsbrief aan de voorzitter van de Tweede Kamer met daarin de beleidsreactie van de staatssecretaris van J&V.

T03086

De minister voor Rechtsbescherming zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid De Blécourt-Wouterse (VVD), toe dat hij de Eerste Kamer op de hoogte zal houden van zijn gesprekken met de organisaties in de strafrechtketen over de toepassing van de GVM.

Ambtelijk advies: Oordeel commissie. De bewindslieden informeert de Kamer op pagina 4 van de brief dat de landelijke publiekscampagne over de Wet seksuele misdrijven mee zal worden genomen bij de evaluatie van de wet.

Beslispunten

• - 

  Wenst de commissie in schriftelijk overleg te treden met de bewindslieden n.a.v. de brief van 20 december?
• - 

  Wenst de commissie toezegging T03892 als voldaan aan te merken?
• - 

  Hoe wenst de commissie te oordelen over de status van toezegging T03886?

Toelichting

De minister en staatssecretaris van J&V hebben de Kamer op 20 december jl. een afschrift van de Voortgangsbrief aanpak seksuele delicten gestuurd. In die brief gaan ze in op de volgende twee toezeggingen:

T03892

De minister van Justitie en Veiligheid zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Marquart Scholtz (BBB), toe de vraag betreffende de tekorten aan rechters door te geleiden naar de minister voor Rechtsbescherming.

De heer Marquart Scholtz (BBB): “Dank u voor het antwoord, minister. Ik heb twee vraagjes daarover. Ten eerste: is de minister misschien voornemens, wat zeer wenselijk zou zijn, om de goeie, ouwe raio-opleiding terug te brengen? Er is enige hilariteit nu, maar dat was een voortreffelijke opleiding.

Ten tweede. De Raad voor de rechtspraak zegt: 200 rechters. De NRC zegt: als ze niet meer overwerken, dan zijn het er 800. Weet de minister het? Of kan de minister in tweede termijn misschien antwoord geven op de vraag hoeveel rechters er nu te weinig zijn? Dat wil ik graag weten.”

Ambtelijk advies: Op pagina 5 schrijven de bewindslieden dat het tekort aan rechters en raadsheren geschat wordt op ongeveer 200 fte en dat de opleidingscapaciteit wordt verhoogd van 80 naar 140 plaatsen in 2024. Voor herintroductie van de Raio-opleiding zijn vooralsnog geen aankopingspunten. Geadviseerd wordt de toezegging als voldaan aan te merken.

T03886

De minister van Justitie en Veiligheid zegt de Kamer toe, naar aanleiding van vragen van de leden Marquart (BBB), Veldhoen (GroenLinks-PvdA), Schippers (VVD), Van Toorenburg (CDA), Dittrich (D66), Bezaan (PVV), Talsma (ChristenUnie) en Van Bijsterveld (JA21), verschillende onderwerpen te behandelen bij de evaluatie van de Wet. Geëvalueerd zal worden of categorieën verloren gaan, omdat het ofwel valt onder voorwaardelijk opzet ofwel onder onbewuste schuld. Bij de evaluatie wordt dus gekeken naar de verhouding tussen opzet en schuld met betrekking tot deze Wet. De manier waarop de rechter de mentale houding van de verdachte moet beoordelen wordt ook expliciet meegenomen in de evaluatie. Tevens wordt geëvalueerd of het de juiste keuze was om seksuele intimidatie als overtreding strafbaar te stellen nu er geen camerabeelden opgevraagd kunnen worden. In het kader van de procesevaluatie zal worden gekeken naar de (zeden) politiecapaciteit. Ook de publiekscampagne wordt meegenomen in de evaluatie.

Ambtelijk advies: Oordeel commissie. De bewindslieden informeren de Kamer op pagina 4 van de brief dat de landelijke publiekscampagne over de Wet seksuele misdrijven mee zal worden genomen bij de evaluatie van de wet.

Beslispunt

• - 

  Kan de commissie instemmen met de opzet voor de tweede deskundigenbijeenkomst ter voorbereiding van het beleidsdebat ex art. 51 RvOEK over de 'Staat van de rechtsstaat'?
• - 

  Zo ja, kan de griffie genoemde deskundigen uitnodigen voor deelname aan de tweede deskundigenbijeenkomst en verzoeken hierop ter voorbereiding een position paper in te sturen?

Toelichting

• - 

  Op 12 november 2024 heeft de commissie besloten om een beleidsdebat te voeren over de 'Staat van de rechtsstaat.' Dit tweejaarlijkse debat zal plaatsvinden op 3 juni 2025.
• - 

  Ter voorbereiding van het debat hebben een aantal leden (te weten: Veldhoen (GroenLinks-PvdA), Vogels (VVD), Dittrich (D66) en Van Bijsterveld (JA21)) een voorstel gedaan aan de commissie. Op 10 december 2024 heeft de commissie op hoofdlijnen ingestemd met dit voorstel, inhoudende dat ter voorbereiding van het debat twee deskundigenbijeenkomsten worden gepland (en in ieder geval niet meer dan drie): één bijeenkomst op een dinsdagochtend van 9:00 – 11:00 uur en één bijeenkomst op een dinsdag aan het eind van de middag/begin van de avond, met het advies om niet meer dan zes deskundigen te horen per bijeenkomst. De commissie heeft de griffie verzocht om de beoogde deelnemers aan de eerste deskundigenbijeenkomst eind februari/begin maart uit te nodigen en daarbij te verzoeken vooraf een position paper in te dienen.
• - 

  De eerste deskundigenbijeenkomst met als onderwerp "Wat is het sentiment in de samenleving t.a.v. de rechtsstaat en welke signalen worden opgevangen door de verschillende deskundigen? " is gepland op dinsdag 11 maart 2025 van 18:30 – 20:30 uur. Hiervoor hebben de volgende deskundigen een uitgenodiging ontvangen:
• 1. 

  Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme
• 2. 

  Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding
• 3. 

  Nationale Ombudsman
• 4. 

  College van de Rechten van de Mens
• 5. 

  Sociaal en cultureel planbureau
• 6. 

  Raad voor het Openbaar Bestuur
• - 

  De tweede deskundigenbijeenkomst met als onderwerp "Partijen die betrokken zijn bij de opsporing, handhaving, rechtspraak, rechtsbijstand en uitvoering " is gepland op dinsdag 15 april 2025 van 9:00 – 11:00 uur.

Voorgesteld wordt om hiervoor de volgende deskundigen uit te nodigen:

• 1. 

  Openbaar Ministerie (officier van justitie via NVVR)
• 2. 

  Politie
• 3. 

  Rechtspraak (de president van de rechtbank Overijssel en/of de president van de rechtbank Amsterdam naar aanleiding van artikel Rechters maken zich grote zorgen: Nederlandse rechtsstaat loopt gevaar, in het AD van 2 december 2024)
• 4. 

  Vereniging Sociale Advocatuur Nederland
• 5. 

  Adviescollege ICT-toetsing (i.v.m. de ict-voorzieningen binnen de rechtspraak)
• 6. 

  Redactie onderzoeksbundel Constitutionele waarborgen

en verzoekt de griffie om de beoogde deelnemers aan de tweede deskundigenbijeenkomst uit te nodigen en daarbij te verzoeken vooraf een position paper in te dienen.

A - Voorbereiding behandeling modernisering van het Wetboek van Strafvordering

Op 10 december 2024 is de Werkgroep modernisering wetboek van strafvordering bijeen geweest en heeft zij gesproken over de gewenste voorbereidingen op de behandeling in uw commissie. De belangrijkste besluiten betreffen:

• 1. 

  Begin februari 2025 een algemene bijeenkomst voor te bereiden over de modernisering van het Wetboek van Strafvordering en daartoe universiteiten te benaderen die niet betrokken zijn geweest bij de colleges die aan de Tweede Kamer zijn gegeven (genoemd zijn: Universiteit Leiden en Rijksuniversiteit Groningen).
• 2. 

  Nadat de wetgevingsoverleggen in de Tweede Kamer voldaan zijn een wetgevingsfiche op te stellen.

Daarnaast heeft de commissie in een eerder stadium besloten:

• 3. 

  Een (eerste) technische briefing over dit wetgevingstraject te organiseren nadat de nota naar aanleiding van het verslag bij het wetsvoorstel Vaststelling van het nieuwe Wetboek van Strafvordering (Wetboek van Strafvordering) (36.327) door de regering in de Tweede Kamer is uitgebracht.

B - Verzwaarde nahangprocedure Besluit gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden

Op Overzicht van aanhangige gedelegeerde regelgeving is de nahangprocedure voor drie artikelen van het Besluit gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden opgenomen. Dit betreft een verzwaarde nahangprocedure op grond van artikelen 2.3, derde lid, en 2.11, derde lid, van WGS waarbij de inwerkingtreding van de artikelen 2.1, 2.2 en 2.6 van het besluit wordt geregeld.

C - Initiatiefvoorstel 'Wet bestuurlijk verbod ondermijnende organisaties' (35079)

Op 17 december (anders dan eerder besloten op 10 december 2024) besloot de commissie de behandeling van het initiatiefvoorstel 'Wet bestuurlijk verbod ondermijnende organisaties' (35079) niet uit te stellen tot na publicatie (gepland in april 2025) van het WODC-onderzoek over dit onderwerp: Onderzoek civiel verbod Outlaw Motorcycle Gangs (OMG's) en stelde zij voor het wetsvoorstel op 28 januari 2025 te behandelen.

Gelet op de agenda van de plenaire vergadering en de beschikbaarheid van de staatssecretaris, is 11 februari 2025 de eerst beschikbare mogelijkheid.

Er is vanuit de griffie contact gezocht met de initiatiefnemers en hen is zowel voorafgaand aan als na afloop van het kerstreces medegedeeld dat de Eerste Kamer voornemens is om het debat op 11 februari te voeren. In het bericht is o.a. het volgende opgenomen: "Mocht plenaire agendering van het initiatiefvoorstel begin februari tot overwegende bezwaren bij u of de overige initiatiefnemers leiden, wil ik u vragen hierover de Voorzitter van de Eerste Kamer per brief te informeren."

D - Kabinetsreactie AIV advies hybride dreigingen en maatschappelijke weerbaarheid

Op 6 december jl. stuurden de ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken een kabinetsreactie op het AIV-advies 'Hybride dreigingen en maatschappelijke weerbaarheid'. Deze is ter informatie bijgevoegd.

Hieronder is een overzicht van de openstaande correspondentie weergegeven. Een overzicht van wetsvoorstellen die bij de commissie voor Justitie en Veiligheid (J&V) in (schriftelijke) behandeling zijn, is hier te raadplegen.