Dinsdag 4 februari 2025, commissies Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) en Justitie en Veiligheid (J&V)

Beslispunt:

Wenst u de deelnemers aan de zestiende bijeenkomst van de (JPSG) Europol op 23 en 24 februari a.s. nog aandachtspunten mee te geven?

Toelichting:

De leden Van Hattem (PVV) en Janssen (SP) zullen deelnemen aan de zestiende bijeenkomst van de Parlementaire Controlegroep (JPSG) Europol op zondag 23 en maandag 24 februari a.s. in Warschau, Polen. Vanuit de Tweede Kamer zullen de leden Mutluer (GroenLinks-PvdA) en Van der Werf (D66) deelnemen. De conceptagenda en uitnodiging voor deze bijeenkomst zijn ter informatie bijgevoegd.

Tijdens de bijeenkomst komen als onderwerpen o.a. aan de orde:

• - 

  de activiteiten van Europol van november 2024 tot februari 2025;
• - 

  het onderwerp gegevensbescherming;
• - 

  een thema sessie I: Bestrijding van de drugshandel in Europa – uitdagingen voor Europol en de lidstaten;
• - 

  een thema sessie II: De strijd tegen seksuele uitbuiting van kinderen, online en offline;
• - 

  een update over de activiteiten van Europol in verband met de oorlog in Oekraïne.

Beslispunt:

Wensen de commissies naar aanleiding van de brief van 22 januari 2025 nader met de minister van J&V en de minister van A&M in overleg te treden (desgewenst in samenhang met vragen bij het agendapunt 4) of nemen zij de antwoorden voor kennisgeving aan?

Toelichting:

Bij brief van 3 december 2024 (32317, OW) hebben de bewindspersonen van het minsterie van J&V en de minister van A&M, mede namens minister van BZK, de Kamer de geannoteerde agenda van de formele JBZ-Raadbijeenkomst van 12 en 13 december 2024 aangeboden. Naar aanleiding hiervan besloten de commissies op 10 december 2024 om inbreng te leveren voor schriftelijk overleg. Bij brief van 17 december 2024 zijn vragen gesteld aan de minister van A&M, gebaseerd op inbreng van de leden van de fracties van het CDA en D66 gezamenlijk. De leden van de fracties van de BBB, GroenLinks-PvdA, de SP en de PvdD sloten zich aan bij deze vragen. De vragen werden door de griffie op verzoek van de commissie ondershands doorgeleid naar het ministerie van A&M, zodat deze voor de aanvang van de JBZ-Raad door de minister zijn ontvangen. De antwoordbrief van de minster van A&M is heden ter bespreking bijgevoegd.

Beslispunt:

Geeft het verslag van de formele JBZ-Raad van 12 en 13 december 2024 de commissies aanleiding tot schriftelijk overleg of nemen zij deze voor kennisgeving aan?

Toelichting:

In de begeleidende brief van de minister van A&M van 20 december 2024 bij het verslag van de formele JBZ-Raadbijeenkomst die op 12 en 13 december 2024 heeft plaatsgevonden in Brussel, België, wordt de Kamer voorts geïnformeerd over:

• - 

  de bijeenkomst van de Coalitie van Europese landen tegen georganiseerde criminaliteit;
• - 

  de kopgroep contraterrorisme en - conform een in de Tweede Kamer gedane toezegging - informatie over een mogelijk verbod op organisaties zoals Samidoun;
• - 

  een intentieverklaring voor de bestaande bilaterale politiesamenwerking tussen Duitsland en Nederland uit te breiden / te actualiseren;
• - 

  een terugkoppeling van de Calaisgroep, en
• - 

  het stopzetten van de financiële ondersteuning aan de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (in het kader van een aan het Tweede Kamerlid Ceder gedane toezegging.

• A) 

  geprioriteerde onderwerpen uit het verslag voor de commissies I&A/JBZ-Raad en J&V:
• - 

  Raadsconclusies strategisch visumbeleid

De JBZ-Raad nam raadsconclusies aan over een strategischer inzet van het EU-visumbeleid.

• - 

  Interoperabiliteit (E230001)

De Europese Commissie lichtte het op 4 december 2024 gepubliceerde aanvullende voorstel voor de Entry/Exit Systeem-verordening toe. Dit aanvullende voorstel maakt gefaseerde inwerkingtreding mogelijk. Er volgt een BNC-fiche over de kabinetsappreciatie van het aanvullende voorstel. Het Voorzitterschap heeft eu-LISA verzocht eind januari 2025 tot een herziene versie van de interoperabiliteits-roadmap te komen, met 2027 als streefdatum voor de afronding van de gehele interoperabiliteitsarchitectuur.

• - 

  Verordening ter voorkoming en bestrijding van seksueel misbruik van kinderen (E220021)

Een blokkerende minderheid van lidstaten waaronder Nederland, gaf aan de gedeeltelijke algemene oriëntatie voor de Verordening ter voorkoming en bestrijding van seksueel misbruik van kinderen niet te kunnen steunen en zich daarom te zullen onthouden bij een officiële stemming. Het voorstel gaat daarom op dit moment niet door naar de triloog-fase.

• - 

  De strijd tegen drugshandel en georganiseerde criminaliteit

Het Voorzitterschap benadrukte het belang van het onderwerp en liep de punten uit de voortgangsrapportage langs.

• - 

  Het gebruik van kunstmatige intelligentie op het gebied van justitie

Tijdens de JBZ-Raad zijn Raadsconclusies over het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) op het gebied van justitie goedgekeurd. De lunchbespreking stond ook in het teken van het thema 'het gebruik van kunstmatige intelligentie in het justitiedomein'.

• - 

  Russische agressie tegen Oekraïne: strijd tegen straffeloosheid (stand van zaken)

Het Voorzitterschap gaf een korte introductie, waarna de Europese Commissie diens prioriteiten presenteerde, te weten middelen voor Eurojust, de Claimscommissie en het schaderegister. Eurojust benadrukte het belang van dit onderwerp en gaf een toelichting op de activiteiten van onder andere de 'Joint Investigation Teams ' (JIT-teams) en het Internationaal Centrum voor de vervolging van het misdrijf agressie tegen Oekraïne (ICPA).

• - 

  Overige onderwerpen Binnenlandse Zaken-dag: werkprogramma van het aantredend Voorzitterschap

Het inkomend Poolse Voorzitterschap lichtte haar prioriteiten toe, die in het teken zullen staan van veiligheid. De focus zal liggen op: het tegengaan van irreguliere migratie, inclusief instrumentalisering; terugkeer en partnerschappen; de opvang van Oekraïners; het monitoren en neutraliseren van dreigingen tegen de interne veiligheid van de EU gerelateerd aan gewapende conflicten; het bestrijden van georganiseerde criminaliteit; en het versterken van de paraatheid en weerbaarheid van de EU op basis van het Niinisto-rapport.

• - 

  Overige onderwerpen Justitie-dag: EU-VS onderhandelingen inzake e-evidence (E180016)

De Europese Commissie meldde dat er vooruitgang is geboekt op een aantal elementen, onder andere met betrekking tot gegevensbescherming. Het streven is de onderhandelingen begin 2025 af te ronden.

• B) 

  geprioriteerde onderwerpen uit het verslag voor de commissie I&A/JBZ:
• - 

  Staat van het Schengen gebied: Uitvoering van de prioriteiten voor de jaarlijkse Schengenraadcyclus: veiligheidsverhoging door digitalisering

De Europese Commissie gaf een overzicht van de recente migratiecijfers naar en binnen de Europese Unie. Vervolgens vond een uitgebreide tafelronde plaats.

• - 

  Migratie en asiel; a. aanpak van migratie en b. implementatie van hervormingen op het gebied van migratie en asiel

Er werd stilgestaan bij de voortgang van de implementatie van het Asiel- en Migratiepact. De Europese Commissie wees daarbij op de mogelijkheid om vrijwillig onderdelen van het Pact, zoals screenings- en grensprocedures en vrijwillige solidariteit, versneld te implementeren en moedigde de lidstaten aan hier gezamenlijk aan te werken.

• - 

  Innovatieve partnerschappen en de situatie in Syrië

Bij de bespreking van het onderwerp innovatieve partnerschappen bevestigde de Europese Commissie dat het voorstel voor de herziening van de Terugkeerrichtlijn eerder zal verschijnen dan aangekondigd (te weten maart 2025) en dat bij deze herziening ook de juridische ruimte voor innovatieve partnerschappen wordt betrokken. Daarnaast zegde de Europese Commissie toe het concept terugkeerhubs nader te zullen verkennen en spoedig met de herziening van het veilig derde landenconcept te komen.

Bij de bespreking van de situatie in Syrië werden zorgen over de onzekere en volatiele situatie in het Midden-Oosten breed gedeeld.

• - 

  Richtlijn inzake wijziging minimumnormen ter voorkoming en tegengaan van mensensmokkel (E240003)

Het Voorzitterschap constateerde brede steun voor de algemene oriëntatie bij de Richtlijn inzake minimumvoorschriften ter voorkoming en tegengaan van mensensmokkel. Een aantal lidstaten benadrukte het belang van de richtlijn en benoemde de voor hen relevante elementen. Een lidstaat kon de algemene oriëntatie niet steunen omdat deze graag de humanitaire clausule in het corpus van de richtlijn had gezien in plaats van in de preambule.

NB 1. De commissie is bij het aan de orde zijnde verslag niet meer separaat geinformeerd over de voortgang van de onderhandelingen over de Mensensmokkelrichtlijn conform de gemaakte informatieafspraken bij dit voorstel. De minister van A&M gaf in de aanbiedingsbrief bij de geannoteerde agenda van deze JBZ-Raad (32317, OW) aan dat zij bedoelde informatieafspraken met verzending van deze geannoteerde agenda afgerond acht. De commissie besloot op 10 december 2024 om de gemaakte informatieafspraken (nog) niet als afgerond te beschouwen.

NB. 2. De Raad heeft een algemene oriëntatie bereikt over de Mensensmokkelrichtlijn, wat betekent dat er een politiek akkoord is op Raadsniveau in afwachting van het standpunt in eerste lezing van het Europees Parlement.

Beslispunt:

Geeft de geannoteerde agenda van de informele JBZ-Raad van 22 januari 2025 de commissies aanleiding tot schriftelijk overleg of neemt zij deze voor kennisgeving aan?

Toelichting:

Bij de begeleidende brief van 22 januari 2025 bij de geannoteerde agenda van de informele JBZ-Raadbijeenkomst die op 30 en 31 januari a.s. zal plaatsvinden in Waschau, Polen, wordt de Kamer voorts geïnformeerd over:

• - 

  een ontbijtbijeenkomst van de Kopgroep contraterrorisme;
• - 

  de op 11 december 2024 gepubliceerde Mededeling over de bestrijding van hybride dreigingen waaronder de instrumentalisering van migranten, en de versterking van de veiligheid aan de buitengrenzen van de EU (COM(2024)570), en
• - 

  de kabinetsreactie op voormelde mededeling.

• A) 

  geprioriteerde onderwerpen van de geannoteerde agenda voor de commissies I&A/JBZ-Raad en J&V:
• - 

  Gevolgen van de Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne

De JBZ-Raad zal spreken over de gevolgen van de Russische agressie tegen Oekraïne. De discussie zal voortbouwen op eerdere besprekingen in de JBZ-Raad over het tegengaan van straffeloosheid. Het Voorzitterschap zal hierbij ook de vraag voorleggen of uitbreiding van het mandaat van het Europees Openbaar Ministerie (EOM) ten aanzien van de niet-naleving van EU-sancties behulpzaam kan zijn in de strijd tegen straffeloosheid.

• - 

  Huidige uitdagingen en bedreigingen voor de interne veiligheid van de EU - toewerken naar een nieuw EU interne veiligheidsstrategie

De JBZ-Raad zal spreken over de grootste uitdagingen voor de interne veiligheid van de Europese Unie. De Europese Commissie zal in 2025 een nieuwe EU-Interne Veiligheidsstrategie presenteren. Deze JBZ-Raad geeft de lidstaten de gelegenheid hierover van gedachten te wisselen en prioriteiten en boodschappen mee te geven

• B) 

  geprioriteerde onderwerpen van de geannoteerde agenda voor de commissie I&A/JBZ:
• - 

  Nieuwe en innovatieve oplossingen voor migratiemanagment

Het Voorzitterschap zal naar verwachting aansturen op een brede discussie over uitdagingen en oplossingen op het gebied van asiel en migratie. Op het moment van schrijven zijn nog geen stukken verspreid.

Ter herinnering: overzicht openstaande correspondentie