Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

document Europese Commissie

COM(2004)373, d.d. 12 mei 2004

commissies Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers

De commissie Europese samenwerkingsorganisaties heeft in haar vergadering d.d. 7 september 2004 besloten de aanbeveling van EBEK over te nemen en naast het agenderen van onderhavige mededeling deze ook onder de aandacht te brengen van de commissie voor buitenlandse zaken.

Op 14 september 2004 is de onderhavige mededeling geagendeerd in een gezamenlijke commissievergadering met de commissies voor Buitenlandse Zaken en Europese Samenwerkingsorganisaties, alwaar besloten is tot het richten van een schrijven aan de minister van Buitenlandse Zaken teneinde duidelijkheid te verkrijgen inzake de visie van de regering over de rol van de Raad van Europa en het Barcelonaproces in relatie tot het Europese nabuurschapbeleid. Een reactie van de regering kwam op 3 november 2004.

Deze reactie is vervolgens meegenomen in het Europadebat dat op 9 november 2004 gehouden werd.

Aangezien onderhavig voorstel een mededeling betreft is toetsing aan het subsidiariteit- en proportionaliteitsbeginsel niet van toepassing in fiche 2.

De Nederlandse regering staat positief tegenover de nieuwe Europese strategie en de daarbij te hanteren methode. Van belang is een volledige uitvoering/afhandeling van de actieplannen alvorens nieuwe formeel contractuele relaties met de buurlanden aan te gaan. Aangaande de financiën voor dit beleid is de Nederlandse regering van mening dat gezocht moet worden naar een mix van alle mogelijke instrumenten van het externe Europese beleid en niet slechts een verhoging van de financiële hulpgelden.

14 juni 2004:

De Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen neemt conclusies aan waarin de strategie van de European Neighbourhood Policy (ENP) wordt onderschreven. De Europese Commissie wordt verzocht uitvoering aan de strategie te geven en Actieplannen op te stellen/af te ronden.

12 mei 2004:

Op basis van eerdere mededelingen van de Europese Commissie betreffende de EU-relaties met de buurlanden, te weten:

• - 

  "De grotere Europese nabuurschap: een nieuw kader voor de betrekkingen met de oostelijke en zuidelijke buurlanden" (maart 2003; zie E030079) en
• - 

  "De weg effenen voor een nieuw nabuurschapinstrument" (juli 2003; zie ook E030167)

presenteert de Commissie in document COM(2004)373 de strategie van de European Neighbourhood Policy (ENP).

Het doel van de ENP is, na de uitbreiding van de Europese Unie, de nieuwe buurlanden te laten meeprofiteren van de Europese voordelen en daarmee de stabiliteit, veiligheid en het welzijn van de EU lidstaten en van de nieuwe buurlanden te bevorderen.

De voorgestelde methode is het opstellen van Actieplannen in samenspraak met het betrokken derde land voor een periode van minimaal drie jaren. In het Actieplan worden prioriteiten gesteld ten aanzien van uiteenlopende (beleids)terreinen: * politieke hervorming en dialoog; * handel en maatregelen om een positie te verwerven op de interne Europese markt; * JBZ; * energie, transport, de informatiemaatschappij; * milieu en R&D; * sociaal beleid en people-to-people contacten

Het behalen van de gestelde doelstellingen voor de hierboven genoemde prioriteiten zal logischerwijze geschieden op basis van gemeenschappelijke waarden (internationaal recht, goed bestuur, markteconomie, duurzame ontwikkeling, mensenrechten).

Bij voldoende resultaat (twee jaar na implementatie eerste evaluatie) kunnen de Actieplannen omgezet worden in European Neighbourhood Agreements.

Hieronder is terug te vinden welke landen in aanmerking komen voor een Actieplan.

Wit-Rusland is opgenomen in het ENP, maar er kan pas sprake zijn van een formele relatie wanneer democratische hervormingen zijn doorgevoerd (plus eerlijke en vrije verkiezingen). In eerste instantie is de EU gericht op de dialoog met de 'civil society' middels Europese voorlichting en het ondersteunen van het land op het gebied van gezondheid, onderwijs, milieu, grensoverschrijdende en regionale samenwerking, onafhankelijke media, grensbewaking en de gevolgen van de Chernobyl-ramp.

Libië komt op termijn in aanmerking voor deelname aan het ENP. Daarvoor dient het eerste deel te nemen aan het Barcelona-proces (inclusief Associatie-overeenkomst) en dienen alle nog openstaande bilaterale kwesties opgelost te worden.

Rusland vervult een sleutelrol in de EU-relatie met de nieuwe buurlanden. De samenwerking met Rusland zal zich concentreren op de uitwerking van de vier gemeenschappelijke ruimten, zoals overeengekomen tijdens de EU-Rusland Top in St. Petersburg in mei 2003; economisch; externe veiligheid; interne veiligheid, vrijheid en rechtvaardigheid; onderzoek, onderwijs en cultuur. De Partnerschap en Samenwerkings Overeenkomst (PSO) blijft de hoeksteen van deze betrekkingen.

In de onderhavige mededeling worden Georgië, Armenië en Azerbeidzjan aangemerkt als mogelijke landen die opgenomen kunnen worden in de ENP. (De Raad op 14 juni 2004 heeft daartoe besloten). Hiermee kan de stabiliteit en ontwikkeling van de Zuidelijke Kaukasus worden bevorderd.

Met Jordanië, Moldavië, Marokko, Tunesië, Oekraïne, Israël en de Palestijnse Autoriteiten kunnen de concept Actieplannen reeds worden afgerond.

Op 14 juni 2004 heeft de Raad enkele conclusies aangenomen ten aanzien van onderhavige mededeling.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Het Europees Parlement (EP) heeft op 19 januari 2006 een resolutie aangenomen waarin zij onder andere de uitbreiding van de EU op basis van de verdragen en in overeenstemming met de besluiten van de Europese Raad steunt. Het EP benadrukt dat het uitbreidingsproces gepaard dient te gaan met een ambitieus, substantieel en flexibel nabuurschapsbeleid als alternatief voor de Europese landen die op dit moment geen lid zijn van de EU en die nog geen lid van de EU kunnen of willen worden, maar zich desondanks naar de waarden van de EU richten en voornemens zijn aan het Europese project deel te nemen.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.

De Nederlandse regering heeft op 8 november 2005 een reactie op het AIV-advies met betrekking tot de nieuwe Oostelijke burlanden van de EU aangeboden aan het parlement.

Op 8 juli 2005 heeft de Adviesraad Internationale Vraagstukken een advies vastgesteld met betrekking tot de nieuwe Oostelijke buurlanden van de Europese Unie. Zij deed dit naar aanleiding van een verzoek van de minister van Buitenlandse Zaken en de Staatssecretaris van Europese Zaken.