Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

document Europese Commissie

COM(2005)74, d.d. 9 maart 2005

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

De commissie Europese samenwerkingsorganisaties heeft op 6 september 2005 besloten de onderhavige mededeling ter informatie aan te bieden aan de commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Omdat de EC in de mededeling de keuze instrumenten wel te gebruiken of niet te gebruiken aan de lidstaten overlaat oordeelt de Nederlandse regering in fiche drie positief aangaande de proportionaliteit. De regering acht het voorstel echter niet conform het subsidiariteitsbeginsel. Er bestaan reeds voldoende maatregelen, instrumenten en (wettelijke) kaders om op Europees en nationaal niveau de landbouwers te helpen met risico- en crisisbeheer. De toegevoegde waarde van de voorstellen in onderhavige mededeling worden derhalve twijfelachtig genoemd.

In Nederland draait het om de eigen verantwoordelijkheid van de sector. De overheid kan slechts een faciliterende rol spelen in het bewustwordingsproces van het belang van risico- en crisisbeheer. Alleen in extreme gevallen heeft de overheid de mogelijkheid aanvullend op het bedrijfsleven zelf op te treden. Op basis van deze nationale insteek staat de regering zeer kritisch tegenover de voorstellen van de EC en verwacht er geen gebruik van te maken. Echter, aangezien het voorstel de keuzevrijheid aan de lidstaten laat zal de regering ook niet tegen zijn. Bij de presentatie van de concrete uitgewerkte maatregelen door de EC zal Nederland de voorstellen toetsen door te zien in hoeverre de eigen verantwoordelijkheid van de sector voorop staat en de ontwikkeling van particuliere instrumenten niet wordt verstoord. Ten aanzien van het uitbreiden van het veiligheidsnet naar alle GMO deelt de Nederlandse regering de opvatting van de EC dat het niet wenselijk is.

De discussie over risico- en crisisbeheer moet worden gezien in het licht van de recente ontwikkelingen in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), de toenemende liberalisering van de handel en de specifieke positie waarin de landbouw verkeert waar het gaat om natuurlijke risico's.

Het GLB heeft jarenlang tot doel gehad landbouwers te verzekeren van een inkomen via markt- en prijsstabilisatie. Met de hervorming van het GLB verschuift het markt- en prijsbeheer naar rechtstreekse betalingen, die vanaf 2005 grotendeels ontkoppeld worden. Agrarische ondernemers kunnen daardoor hun productiebeslissingen beter afstemmen op economische en agronomische criteria. Dit betekent echter wel dat boeren meer zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen voor het beheer van risico's die vroeger door het markt- en prijsondersteuningsbeleid werden ondervangen. Tegelijkertijd hebben agrarische ondernemers in de Europese Unie steeds meer te maken met liberalisering van de handel. Daarnaast geldt specifiek voor de agrarische sector dat zij kwetsbaar is voor natuurlijke risico's, zowel klimatologisch als op het gebied van dier- en plantenziekten.

Bij de finalisering van de hervorming van het GLB in september 2003 heeft de Commissie aangekondigd dat zij specifieke maatregelen zou bestuderen voor beheer van risico's, crises en natuurrampen in de landbouw en dat zij voor het eind van 2004 bij de Raad een verslag met passende voorstellen zou indienen.

In december 2003 nodigde de Landbouwraad in zijn conclusies de Commissie uit om:

• 1. 

  Een geactualiseerde inventarisatie op te stellen van de verschillende instrumenten voor risicobeheer die in de lidstaten beschikbaar zijn.

• 2. 

  De voor- en nadelen van de verschillende mogelijkheden van risicobeheer te bestuderen zonder daarbij af te doen aan de eigen verantwoordelijkheid van de landbouwsector. Eventuele nieuwe instrumenten om de huidige maatregelen zonodig te vervangen, moeten in aanmerking worden genomen en bestudeerd, met dien verstande dat concurrentievervalsing moet worden vermeden, WTO regels moeten worden nageleefd en de financiering van nieuwe maatregelen in overeenstemming moet zijn met de financiële verbintenissen die reeds zijn aangegaan.

• 3. 

  De mogelijkheden te evalueren die door de communautaire richtsnoeren voor de staatssteun worden geboden, en zonodig aanpassingen voor te stellen.

Met deze mededeling komt de Commissie tegemoet aan haar toezegging van september 2003 en het verzoek van de Raad.

De Landbouw- en Visserijraad van 30-31 mei 2005 heeft over de onderhavige mededeling van gedachten gewisseld. Aangezien het een mededeling betreft zijn er geen conclusies aangenomen. De mededeling wordt als voldoende basis beschouwd om het overleg met en de werkzaamheden van de Europese Commissie voort te zetten zodat de uiteenlopende bevindingen meegenomen zullen worden in de concrete voorstellen die aan de Raad zullen worden voorgelegd.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 16 februari 2006 nam het Europees Parlement een resolutie aan met betrekking tot onderhavige mededeling.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.