Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 12 oktober 2021 besloot de commissie het antwoord van de Europese Commissie voor kennisgeving aan te nemen.

Europees

Het voorstel werd op 27 april 2021 door de Europese Commissie gepubliceerd.

volledige titel

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad: De EU-strategie inzake vrijwillige terugkeer en re-integratie

document Europese Commissie

COM(2021)120, d.d. 27 april 2021

commissie Eerste Kamer

Op 12 oktober 2021 besloot de commissie het antwoord van de Europese Commissie voor kennisgeving aan te nemen.

Op 30 september 2021 stuurde de Europese Commissie een antwoord (EK, D) op de brief met vragen van 16 juli 2021.

Op 28 september 2021 besloot de commissie het verslag schriftelijk overleg voor kennisgeving aan te nemen.

Op 14 september 2021 besloot de commissie de bespreking van het verslag van een schriftelijk overleg aan te houden en op 28 september 2021 opnieuw te agenderen.

Op 30 augustus 2021 stuurde de staatssecretaris van J&V een antwoord op de brief met vragen van 14 juli 2021. Op 9 september 2021 werd het verslag van een schriftelijk overleg vastgesteld (EK, C).

Op 16 juli 2021 is de brief (EK, B) met vragen van de fractie-Nanninga verstuurd aan de Europese Commissie.

Op 14 juli 2021 is de brief met vragen van de fracties van de VVD, GroenLinks en PvdA gezamenlijk, D66, fractie-Nanninga en ChristenUnie verstuurd aan de staatssecretaris van J&V. De fractie van het CDA sloot zich aan bij de vragen van de fractie van de VVD.

Op 6 juli 2021 leverden de fracties van de VVD, GroenLinks en PvdA gezamenlijk, D66, fractie-Nanninga en de ChristenUnie inbreng voor schriftelijk overleg met de regering en de Europese Commissie.

Op 15 juni 2021 besloot de commissie om op 6 juli 2021 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg.

Op 8 juni 2021 besloot de commissie het agendapunt over het voorstel aan te houden en het BNC-fiche te bespreken op 15 juni 2021.

Op 4 juni 2021 is het BNC-fiche (EK, A) aan de Kamer verzonden.

Op 11 mei 2021 besloot de commissie het voorstel in behandeling te nemen en opnieuw voor behandeling te agenderen na ontvangst van het BNC-fiche.

Op 5 juli 2021 stuurde de commissie J&V een brief met vragen aan de staatssecretaris van J&V over de geannoteerde agenda voor de informele JBZ-Raad van 15-16 juli 2021. De commissie stelde vragen over de toegevoegde waarde van Europese samenwerking op het vlak van terugkeer en herintegratie en de rol van Frontex. Op 7 juli 2021 stuurde de staatssecretaris een antwoord. Op 9 juli 2021 werd het verslag schriftelijk overleg vastgesteld (32.317, 701). Het kabinet onderschrijft de doelstelling om tot een uniforme en gecoördineerde aanpak te komen binnen de EU, wat volgens het kabinet ook een grotere rol omvat voor Frontex.

Op 23 juni 2021 besloot de commissie het BNC-fiche te agenderen voor het schriftelijk overleg op 5 juli 2021 over de informele JBZ-Raad van 15-16 juli 2021.

Tijdens de procedurevergadering van 23 juni 2021 bespreekt de commissie J&V het BNC-fiche.

In het BNC-fiche (EK, A) van 4 juni 2021 geeft het kabinet aan dat het positief is over de EU-strategie. Volgens het kabinet biedt vrijwillige terugkeer de vreemdeling meer perspectief en leidt het proces tot minder kosten dan gedwongen terugkeer. Het kabinet is ook positief over de aspecten van de strategie met betrekking tot EU-samenwerking en coördinatie, de verbetering van samenwerking met derde landen, de kwaliteitsverbetering en creëren van samenhang van de terugkeerprocessen van de verschillende lidstaten, de duurzame herintegratieondersteuning, informatie-uitwisseling, en het inzetten van financiële middelen uit het meerjarig financieel kader (MFK) voor 2021 tot 2027.

Het kabinet kijkt kritisch naar de voorstellen voor het vergroten van de duurzaamheid van herintegratieondersteuning. Volgens het kabinet is uit onderzoeken gebleken dat ondersteuning maar beperkt bijdraagt aan het besluit van een vreemdeling om wel of niet terug te keren. Het kabinet wil voorkomen dat terugkeerders en landen van herkomst (verplicht) gecompenseerd moeten worden voor terugkeersamenwerking. Ook vindt het kabinet dat uit het voorstel niet kan worden opgemaakt in hoeverre er een goede balans zit tussen de omvang van de ondersteuning en de aanzuigende werking en draagvlak bij de bevolking.

De bevoegdheid, subsidiariteit en proportionaliteit van het voorstel beoordeelt het kabinet positief. Op het terrein van vrijheid, veiligheid en recht hebben de EU en de lidstaten een gedeelde bevoegdheid. Het realiseren van de strategie is volgens het kabinet gebaat bij samenwerking op EU-niveau. De voorgestelde acties gaan volgens het kabinet niet verder dan noodzakelijk en brengen veelal focus aan op bestaande initiatieven. Wel kijkt het kabinet kritisch naar het versterken van de herintegratiesteun.

Onder EU-lidstaten wordt de strategie over het algemeen positief ontvangen. Veel lidstaten vinden dat meer samenhang op het gebied van vrijwillige terugkeer nodig is. Diverse lidstaten benadrukken de verantwoordelijkheden van de landen van herkomst en zijn van mening dat er ook aandacht moet blijven voor gedwongen terugkeer. Andere lidstaten benadrukken het nodige maatwerk ten behoeve van partnerschappen. Het Europees Parlement heeft nog geen positie ingenomen, maar is in het algemeen voorstander van vrijwillige terugkeer. Naar verwachting zal het Parlement kritisch kijken naar de grotere rol van Frontex.

Deze mededeling bevat een strategie die de succesvolle uitvoering van de belangrijkste onderdelen van het nieuwe migratie- en asielpact, de vrijwillige terugkeer en re-integratie, ondersteunt. Door de jaren heen heeft de Commissie vrijwillige steun verleend aan terugkeer en re-integratie via verschillende nationale regelingen en door de EU gefinancierde projecten. Echter, dit is de eerste keer dat de Commissie een strategie voor vrijwillige terugkeer en re-integratie presenteert, waarin nieuwe benaderingen worden uiteengezet voor het ontwerp, de promotie en de implementatie van vrijwillige terugkeer en re-integratie. De strategie stelt een breed scala aan maatregelen voor onder zeven uiteenlopende pijlers die de interne, externe en operationele aspecten van vrijwillige terugkeer en re-integratie bundelen en zien op:

• 1. 

  een effectiever wettelijk en operationeel kader;
• 2. 

  effectieve coördinatie tussen alle belanghebbenden;
• 3. 

  ondersteuning van vrijwillige terugkeer en re-integratie van migranten van en tussen derde landen;
• 4. 

  effectieve begeleiding bij terugkeer en doorverwijzing;
• 5. 

  zorgen voor kwaliteit van de ondersteuning;
• 6. 

  bevordering van de duurzaamheid van re-integratieondersteuning en eigen inbreng van partnerlanden; en
• 7. 

  financiering voor vrijwillige terugkeer en re-integratie.

Met deze strategie wordt beoogd een meer uniforme en een gecoördineerde aanpak tussen de lidstaten te ontwikkelen om het volledige potentieel van vrijwillige terugkeer en re-integratie te benutten.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

De commissie voor justitie en binnenlandse zaken (LIBE) behandelt het voorstel. De commissies voor Buitenlandse Zaken (AFET) en ontwikkelingssamenwerking (DEVE) zijn ingesteld als adviescommissies.

Op 25 augustus 2021 nam de Tsjechische Senaat een resolutie aan over het voorstel. De Senaat vindt vrijwillige terugkeer een belangrijk onderdeel van het EU-terugkeersysteem. Wel wijst de Senaat op het beperkte aantal teruggekeerde migranten sinds de herziening vande terugkeerrichtlijn en het versterkte mandaat van Frontex. De Senaat vraagt de Europese Commissie de bevoegdheid van de EU terugkeercoördinator te verduidelijken.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.