Het Duitse Grondwettelijk Hof (Bundesverfassungsgericht) heeft vanochtend haar vonnis geveld over het Verdag van Lissabon in een procedure die door enkele parlementariërs was aangespannen. Het Hof oordeelt dat het Verdrag niet in strijd is met de Duitse Grondwet en dat de goedkeuringswet bij het Verdrag daarom rechtsgeldig is. Wel heeft het Hof grondwettelijke bezwaren geconstateerd in een implementatiewetsvoorstel bij het Verdrag. Met name de positie van de beide kamers van het Duitse parlement, de Bondsdag en de Bondsraad, is onvoldoende gegarandeerd.
Door de uitspraak van het Hof kan Duitsland waarschijnlijk niet op korte termijn het Verdrag van Lissabon ratificeren. Het parlement heeft weliswaar in mei 2008 het Verdrag aanvaard, maar de handtekening van president Horst Köhler ontbreekt vooralsnog onder de bijbehorende wetgeving. Het Hof stelt nu dat eerst aanvullende wetgeving nodig is, voordat de president het Verdrag daadwerkelijk kan ratificeren.
De bezwaren van het Hof zijn met name gericht tegen het gebrek aan bevoegdheden die zijn toegedeeld aan het parlement. Het grootste kritiekpunt is dat het Verdrag mogelijkheden creëert om het EU-verdragsrecht te wijzigen, zonder dat daar nationale goedkeuringsprocedures voor nodig zijn. Slechts de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad van de EU (waarin alle lidstaten zijn vertegenwoordigd) zouden bepaalde besluiten kunnen nemen om besluitvorming met eenparigheid van stemmen te vervangen door meerderheidsbesluitvorming. Dit raakt volgens het Hof direct aan de nationale bevoegdheden. Het vindt dan ook dat de Duitse wetgeving zo moet worden aangepast, dat de Bondsdag en de Bondsraad worden geraadpleegd voor de Duitse vertegenwoordiger in de Raad zijn of haar goedkeuring geeft.
Een ander opvallend element in de uitspraak van het Grondwettelijk Hof, is dat ook onder het Verdrag van Lissabon de Europese Unie een verbond van onafhankelijke landen blijft. Er is geen sprake van de vorming van een federale staat. Het schort de Europese Unie onder meer aan democratische legitimatie, met name waar het het Europees Parlement betreft. Dit is, zo stelt het Hof, niet het vertegenwoordigend lichaam van een soeverein Europees volk, maar slechts de vertegenwoordiging van de volkeren van de lidstaten.
Lees meer: het Engelstalige persbericht en de volledige uitspraak van het Grondwettelijk Hof; voor meer informatie over het Verdrag van Lissabon kunt u terecht op onze speciale themapagina .
Deel dit item: