In de Eerste Kamer lijkt voldoende steun te zijn voor invoering van een visumplicht voor vreemdelingen in geval van verblijf langer dan negentig dagen. Dit is dinsdag 15 mei gebleken tijdens een debat met minister Leers voor Immigratie, Integratie en Asiel. De stemming over het wetsvoorstel is dinsdag 22 mei. Dan komt ook een motie in stemming van senator Schrijver, waarover minister Leers het oordeel aan de senaat heeft gelaten al vond hij zelf de motie 'overbodig'.
De motie Schrijver gaat over de legeskosten die verbonden zijn aan een verblijfsvergunning in Nederland voor onbepaalde tijd. Naar het oordeel van de PvdA-senator zou deze leges kunnen oplopen tot € 4000 en in geen verhouding staan tot bijvoorbeeld de kosten voor een identiteitskaart. De motie verwijst naar een uitspraak van het Europees Hof van Justitie die luidt dat Nederland 'geen overdreven en hoge leges' behoort te vragen.
Minister Leers zei dat hij de uitspraak van het Hof nog bestudeert, maar in elk geval Europees recht zal respecteren. De motie roept de regering op spoedig met een beslissing te komen over de hoogte van de leges voor verblijfsvergunningen voor onbepaalde tijd.
De verlening van visa voor kort verblijf (korter dan drie maanden) is in Europees verband al geregeld. De nieuwe visumplicht in de Vreemdelingenwet 2000 komt in de plaats van een soeverein besluit van bijna tweehonderd jaar geleden, 1813. Dat besluit was destijds vooral gericht tegen Franse vreemdelingen.
De nieuwe visumplicht vloeit voort uit de Hoofdlijnennotitie Visumwet uit 2001. Het wetsvoorstel is destijds ingediend door de toenmalige bewindslieden van Justitie, minister Hirsch Ballin en staatssecretaris Albayrak. In de eerste termijn van het debat in de Eerste Kamer voerden alleen woordvoerders van PvdA, GroenLinks, SP en D66 het woord. Zij waren allen tegen het wetsvoorstel. Senator Schrijver(PvdA) legde uit waarom. Minister Leers heeft het voorstel (van het vorige kabinet) in een brief aan de Staten-Generaal van februari 2011 geplaatst in de context van het regeer- en gedoogakkoord van het kabinet Rutte. "De minister moet ons dan niet kwalijk nemen dat wij het voorstel ook vanuit die context beoordelen", betoogde senator Schrijver.
Overigens gingen de woordvoerders van PvdA, GroenLinks, SP en D66 ervan uit dat de fracties van VVD, CDA, PVV en SGP voor zouden stemmen en het voorstel aldus aan een meerderheid zouden helpen in de Eerste Kamer, zoals eerder ook in de Tweede Kamer is gebeurd. Deze fracties hebben eerder ook ervoor gezorgd dat het wetsvoorstel visumplicht vreemdelingen niet controversieel is verklaard door de Eerste Kamer en nog met het demissionaire kabinet kan worden behandeld. De acht overige fracties hadden aangedrongen op wel controversieel verklaren.
Daartoe nadrukkelijk uitgedaagd door senator Schrijver lieten in tweede termijn van het de debat de woordvoerders mevrouw Van Bijsterveld (CDA) en senator Swagerman (VVD) weten dat zij achter het wetsvoorstel staan en dat zij ervan uitgaan dat minister Leers aan de bezwaren van het Europees Hof van Justitie over de hoogte van de leges tegemoet zal komen. De minister zal daarover schriftelijk aan de Kamer rapporteren. Hij zal op verzoek van senator Strik ook nader schriftelijk ingaan op de gevolgen van het al of niet met opzet verstrekken van onjuiste gegevens door vluchtelingen.
Illegaliteit
De senatoren Schrijver (PvdA) en Strik (GroenLinks) spraken de vrees uit dat als gevolg van het wetsvoorstel een aantal vreemdelingen in Nederland dieper de illegaliteit wordt ingedrukt. Senator De Graaf (D66) drong er bij de minister op aan dat als hij de hoogte de leges aanpast hij ook een terugbetaalregeling treft voor die vluchtelingen die de hoge legeskosten al hebben moeten betalen om een verblijfvergunning voor onbepaalde tijd te krijgen. Senator De Graaf noemde dit 'het kopen van zekerheid'. SP-senator Vliegenthart besprak de internationale context van het voorstel. Hij wees erop dat de SP zeer hecht aan de grondwettelijke verplichting van Nederland om de internationale rechtsorde te bevorderen. In dit verband verwees senator Vliegenthart naar de commissie Meijers die zich kritisch over het wetsvoorstel heeft uitgelaten. Nederland zou niet voldoen aan afspraken die in Europees verband zijn gemaakt, zoals de Gezins-herenigingsrichtlijn van de EU en de richtlijn over het verrichten van hooggekwalificeerde arbeid. Deze groepen zouden vrijgesteld moeten zijn van het vereiste om in het land van herkomst een machtiging tot voorlopig verblijf aan te vragen.
Senator Strik (GroenLinks) voorspelde dat het niet zou lukken om vreemdelingen die hier illegaal verblijven te laten terugkeren naar het land van herkomst. Zij verwees naar het inreisverbod dat al is ingesteld en de strafbaarstelling van illegaliteit die in de maak is en het quotum dat het kabinet wil instellen voor het oppakken van illegalen. "Het zullen bouwstenen zijn voor een muur die onrechtmatig verblijvende vreemdelingen uitsluiten van een menselijk, fatsoenlijk bestaan en hen verder in de marge van de samenleving drijft", zei senator Strik.
Deel dit item: