Van 27 tot 30 mei namen vijf leden van de Staten-Generaal deel aan de voorjaarszitting van de NAVO Parlementaire Assemblee (NAVO PA) in Vilnius, Litouwen. De delegatie bestond uit de Tweede Kamerleden Salima Belhaj (D66, delegatieleider) en Derk Boswijk (CDA) en de Eerste Kamerleden Alfred Arbouw (VVD), Toine Beukering (Fractie-Nanninga) en Bastiaan van Apeldoorn (SP). Deze sessie was gepland in Kiev, maar de organisatie is na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne overgenomen door het Litouws parlement.
Centraal stond de meer dan negentig dagen durende oorlog in Oekraïne, de recente toetredingsverzoeken tot de NAVO van Finland en Zweden en de impact van de oorlog wereldwijd. Aanwezig waren parlementariërs uit de dertig NAVO-landen en uit geassocieerde landen zoals Oostenrijk en Zwitserland. Ook waren er waarnemende delegaties uit onder andere Japan en Zuid-Korea. Veel Oekraïense kabinetsleden en parlementariërs spraken de leden toe, fysiek aanwezig of via video. En marge van de vergadering werd de delegatie goed ontvangen door de Nederlandse ambassadeur in Vilnius, Bonnie Horbach en haar politiek militair adviseur Luuk Bouwer. Derk Boswijk bracht een informeel bezoek aan de Nederlandse militairen gelegerd in Litouwen.
Commissies bijeen
Op zaterdag en zondag vergaderden de vijf commissies van de Assemblee: politiek; defensie en veiligheid; economie; wetenschap en democratie. Vanuit de diverse invalshoeken kwam de oorlog ter sprake, veelal in aanwezigheid van ministers uit Litouwen en experts op gebied van Oekraïne en Rusland. De Litouwse minister van defensie, Arvydas Anusauskas lichtte toe dat zijn land in 2014 al is begonnen met hogere uitgaven aan defensie en momenteel 2,5% van hun BNP hieraan uitgeeft. Het land zit ingeklemd tussen Kaliningrad, waar militaire opbouw door Rusland gaande is, en anderzijds Wit-Rusland.
Er vindt nog wel een gastransitie plaats vanuit Minsk over Litouws grondgebied naar Kaliningrad. De Litouwse minister gaf aan gereed te zijn voor de ontvangst van duizend extra militairen op hun grondgebied. Meerdere Litouwse politici pleitten voor het opschalen van de aanwezige troepen tot brigadeniveau. Nederland neemt momenteel met driehonderd militairen deel aan deze enhanced Forward Presence . De Oekraïense defensieminister Oleksii Reznikov dankte via het videoscherm alle landen voor het leveren van materiaal en deed wederom een oproep voor het blijven sturen van zware wapens.
Twee verklaringen aangenomen
Op maandag 30 mei namen de parlementariërs twee verklaringen aan: 'Standing with Ukraine' en 'Confronting Russia's Threat'. De eerste roept regeringen en parlementen van de NAVO-landen op tot het blijven bouwen aan een sterke coalitie om Oekraïne te steunen en de druk richting Rusland op te voeren om het militaire geweld te stoppen. De andere verklaring pleit voor het permanent stationeren van troepen langs NAVO's oostflank. Ook stemden ze in met het financiële rapport waarbij wordt voorgesteld het overschot van 2021 te storten in een fonds voor het assisteren van het Oekraïens parlement bij naoorlogse activiteiten en het verhogen van het budget van de Assemblee met 7,8%. Dit laatste is in verband met de hoge inflatie in Europa. Voor het Nederlands parlement betekent het een stijging van de contributie van ongeveer €10.000 voor 2023.
Aangenomen teksten
Zie hier voor de aangenomen verklaringen, video's en conceptrapporten.
Deel dit item: