Voor het eerst in vier jaar kon de Georgische bevolking naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. De verkiezingen vonden zaterdag 26 oktober plaats in een zeer gepolariseerd politiek klimaat. Regeringspartij Georgische Droom, sinds 2012 aan de macht, spiegelde de kiezers voor dat zij de partij voor vrede is en ervoor kan zorgen dat Georgië niet in oorlog komt met Rusland. De normaal sterk verdeelde oppositiepartijen hadden zich voor deze verkiezing verenigd in vier blokken met de eenduidige boodschap dat een stem op hen een keuze voor Europa en toetreding tot de Europese Unie is. De opkomst voor de verkiezingen was bijna 59% en werd gewonnen door Georgische Droom met ongeveer 55% van alle stemmen, zoals vermeld door de centrale kiescommissie van het land.
De verkiezingen in Georgië zijn waargenomen door diverse organisaties. Zo namen de Eerste Kamerleden Farah Karimi (Groenlinks-PvdA) en Rian Vogels (VVD) van 24 tot en met 27 oktober deel aan de verkiezingswaarnemingsmissie in Georgië als lid van de OVSE Parlementaire Assemblee (OVSE PA). Senatoren Tekke Panman (BBB) en Janny Bakker-Klein (CDA) waren in Georgië als korte termijnwaarnemers gedetacheerd bij ODIHR, het Bureau voor Democratische Instellingen en Mensenrechten van de OVSE.
Tweede Kamerlid Jimme Nordkamp (GroenLinks-PvdA) was als verkiezingswaarnemer aanwezig namens de Parlementaire Assemblee van de NAVO (NAVO PA). Ook vormden leden van het Europees Parlement en de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) waarnemingsmissies in het land. In totaal waren er 529 internationale waarnemers ter plekke: 380 lange termijnexperts en korte termijnwaarnemers van de ODIHR; 60 parlementsleden en staf van de OVSE PA, 38 van de NAVO PA en 12 van het Europees Parlement.
Volgens de waarnemers van de gezamenlijke waarnemingsmissie onder leiding van de OVSE waren de verkiezingen op zichzelf goed georganiseerd en competitief van aard - want de kiezers hadden de keuze uit 18 politieke partijen die over het algemeen ook vrijelijk campagne konden voeren. Maar de regeringspartij had duidelijk het voordeel van aanzienlijk meer financiële middelen, het gebruik van de eigen media en tv-zenders en andere voordelen van beïnvloedingsmogelijkheden door al zo lang aan de macht te zijn.
Overheidsmedewerkers werden onder druk gezet en er was geen eerlijk en gelijk speelveld voor de oppositie. De verkiezingen werden verder ontsierd door sterke polarisatie, agressieve en negatieve campagneretoriek en grote zorgen over de onlangs aangenomen buitenlandse agentenwet en de anti-LHBTI-propagandawet, die de civiele samenleving en burgerrechten onder druk zetten. Deze aangenomen wetten waren al eerder aanleiding voor de Europese Unie om verdere stappen in het toetredingsproces van Georgië te bevriezen.
Op de verkiezingsdag zelf waren er meerdere incidenten. Er zijn vechtpartijen gerapporteerd, kiezers werden geïntimideerd en in de stembureaus zou geknoeid zijn met stembiljetten. Al deze zaken moeten onderzocht worden volgens de OVSE. Het was voor het eerst dat tijdens de verkiezingen gebruik gemaakt werd van elektronische identificatie van de stemmers en van elektronische telmachines. Na het stemmen moesten de kiezers het biljet in de telmachine invoeren waarna het in de stembus viel. De uitslag uit de telmachine werd vergeleken met handmatige telling van alle stembiljetten om de telling te checken.
De medewerkers van de stembureaus zijn uitgebreid getraind om met de nieuwe apparaten om te kunnen gaan. De internationale waarnemers stellen in hun verklaring dat de organisatie van de verkiezingen en de gang van zaken in de stembureaus die goed bezet waren en toegang boden tot nationale en internationale waarnemers signalen zijn van een democratisch systeem dat groeit en zich ontwikkelt.
Op de verkiezingsdag bezochten Farah Karimi en Rian Vogels verschillende stembureaus in Tbilisi en omgeving om de procedures waar te nemen. Jimme Nordkamp deed zijn waarnemingen in de stad Kutaisi in de regio Imereti. Veel stembureaus waren ingericht in basis- en middelbare scholen en kinderdagverblijven. Tijdens deze waarnemingsbezoeken werd er gekeken naar de gang van zaken rondom en in het stembureau zelf, of er klachten waren ontvangen en of het stemgeheim voldoende gewaarborgd werd. De leden spraken met de voorzitters en secretarissen van de lokale stembureaus.
Ook werden er soms ervaringen gewisseld met andere lokale waarnemers, van bijvoorbeeld het maatschappelijk middenveld of een politieke partij. Karimi en Vogels merkten op dat in sommige stemlokalen er videocamera's (is geoorloofd) gericht stonden op de stembussen en dat dit onrust bij de kiezers veroorzaakte. Volgens Jimme Nordkamp werden de bezoeken van internationale waarnemers aan stembureaus gewaardeerd en gerespecteerd door de aanwezige medewerkers en lokale waarnemers. De waarnemers bleven op de stembureaus tot alle stemmen ook handmatig waren geteld en het eindprotocol was opgesteld en ondertekend.
In Tbilisi vonden op 24 en 25 oktober voorbereidende briefings plaats door de deelnemende organisaties. De lange termijn waarnemers van ODIHR presenteerden hun bevindingen over de voorfase tot de verkiezingen. Vertegenwoordigers vanuit het maatschappelijk middenveld, de media, de centrale kiescommissie en het anti-corruptie bureau gaven toelichtingen en beantwoordden de vragen van de waarnemers. Ook gaven alle politieke partijen acte de présence .
De premier van Georgië, Irakli Gobakhidze, lichtte de inzet van zijn partij toe, namelijk het behalen van een constitutionele meerderheid in het parlement (60% van de stemmen). En marge van de bijeenkomst zijn de Kamerleden ontvangen door ambassadeur Meline Arakelian en haar medewerkers op de Nederlandse residentie voor extra duiding van de maatschappelijk-politieke context in Georgië.
Deel dit item: