De gekozen burgemeester zal in eerste instantie binnen de huidige grondwettelijke kaders gaan opereren. Dat betekent dat de gekozen gemeenteraad 'hoofd' van de gemeente blijft en dat de raad ook de wethouders voorlopig blijft benoemen. De burgemeester blijft ook optreden als voorzitter van de gemeenteraad. Minister-President Balkenende heeft tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen in de Eerste Kamer deze piketpaaltjes aangegeven waarbinnen het voorstel zich zal bewegen dat minister De Graaf (bestuurlijke vernieuwing) binnenkort over de gekozen burgemeester aanhangig maakt. De Minister-President sloot niet uit dat te zijner tijd ook voorstellen tot wijziging van de grondwet worden gedaan inzake de gekozen burgemeester 'maar daar moet eerst nog zorgvuldig over worden gesproken'.
Balkenende reageerde op opmerkingen van CDA-fractieleider Werner en vice-voorzitter Rosenthal van de VVD-fractie.
Werner zei dat het CDA eraan hecht dat de gemeenteraad als algemeen vertegenwoordigend orgaan aan het hoofd van de gemeente blijft staan. Ook hecht het CDA aan de door de Kroon benoemde burgemeester, maar de senaatsfractie zal het voorstel tot invoering van een gekozen burgemeester 'niet op voorhand verwerpen gezien de afspraken daarover in het regeerakkoord'.
Ook de VVD-fractie markeerde haar positie. Vice-voorzitter Rosenthal zei dat óf de volledig door de Kroon benoemde burgemeester moet blijven óf dat er een echte gekozen burgemeester moet komen die bijvoorbeeld zijn eigen wethouders kiest. Rosenthal liet ook doorschemeren dat de VVD zich er tegen verzet alle burgemeesters in heel Nederland in één klap te laten kiezen, zoals minister De Graaf heeft gesuggereerd. 'Een betrouwbare overheid laat de zittende burgemeester zijn termijn uitdienen', zei Rosenthal.
Aan het slot van de algemene beschouwingen complimenteerde Minister-President Balkenende de Eerste Kamer met inhoud en vorm van het debat. Namens het hele kabinet zei Balkenende dat het een waardevol debat is geweest vanwege het respect over en weer ondanks de gevoelde en beleefde meningsverschillen. Als woordvoerder van de grootste oppositiepartij had PvdA'ster Marijke Linthorst gezegd dat het een kwalitatief hoogstaand debat was, dat de PvdA het ermee eens is dat het land voor een enorme omslag staat en dat het prettig is te merken dat het kabinet prijs stelt op de inbreng van alle partijen.
Volgens Minister-President Balkenende heeft de Eerste Kamer 'verdieping gegeven aan het politieke debat en daarmee haar eigen bestaansrecht, en belangrijker nog, de werking van onze parlementaire democratie verder inhoud gegeven'.
Een motie van GroenLinks waarin werd gevraagd om de Eerste Kamer ten minste drie maanden de tijd te gunnen om ingrijpende en ingewikkelde wetsvoorstellen te behandelen vatte Balkenende op als een 'signaal' om rekening mee te houden, maar hij wilde zich niet aan die termijn binden omdat er wel eens haast gemaakt moet worden, bijvoorbeeld met belastingwetten.
Andere toezeggingen van de Minister-President tijdens de algemene beschouwingen waren o.a.:
-
-er komt een grootscheepse voorlichtingscampagne over de Europese Unie;
-
-jaarlijks zal bij de begroting (en ook bij de rekening) worden aangegeven hoever het staat met de realisering van de gestelde doelen. Ook zal worden aangegeven of beoogde resultaten niet zijn bereikt;
-
-in december verschijnt een advies van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) over 'waarden en normen'. Het kabinet zal er een standpunt over bepalen en erover in debat gaan;
-
-omstreeks 1 december komt er een geactualiseerd overzicht van de gevolgen voor de inkomens van maatregelen van het kabinet. Daarbij ook gekeken naar de opeenstapeling van inkomensgevolgen.Voor de parlementaire behandeling van de begroting van sociale zaken en werkgelegenheid zal dit inkomensoverzicht aan beide Kamers van de Staten-Generaal worden toegezonden;
-
-een aan de belastingdienstgelieerde instantie zal inkomensafhankelijke regelingen op het gebied van zorg, wonen en kinderen gaan uitvoeren en daarbij de draagkracht per huishouden in het oog houden;
-
-in de begroting van Justitie zal bij het hoofdstuk wetgevingsvoorbereiding jaarlijks worden aangegeven hoe het staat met het dereguleringsproces;
-
-op basis van een advies van het Adviescollege voor Internationale Vraagstukken zal het kabinet een visie ontwikkelen op de vraag hoe moet worden omgegaan met militaire inzet in het buitenland buiten internationale organisaties om;
-
-bij de aanpak van het schoolverzuim ('geen leerplichtige kinderen thuis') krijgen de scholen en gemeenten de vrijheid om zelf het instrumentarium te kiezen;
-
-bij de bespreking van het belastingplan zal het kabinet ingaan op de kwestie van de lease-auto versus de korting op de kilometer-vergoeding voor woon-werk-verkeer;
-
-tegelijk met het wetsvoorstel basiszorgstelsel komen in de loop van 2004 ook de voorstellen voor zorgheffing en -toeslag naar de Kamers. Voorstellen voor huursubsidie en kinderbijslag komen in 2005 en 2006;
-
-er komt een notitie over de jeugdreclassering. Op de reclassering voor volwassenen wordt niet structureel bezuinigd.
Deel dit item: