De Eerste Kamer heeft dinsdag 26 september ingestemd met twee wetsvoorstellen (29.708 en 30.336) die gezamenlijk het toezicht op de financiële markten regelen. De Nederlandsche Bank (DNB) die allang bestaat en de veel jongere Autoriteit Financiële Marken (AFM) krijgen daarbij hun eigen rol toebedeeld volgens een functioneel model. Dit model kent twee vormen van toezicht: het prudentieel toezicht, dat vanouds berust bij DNB, en het gedragstoezicht dat is opgedragen aan de AFM. De ene wet regelt het financiële toezicht zelf, de andere het toezicht op de financiële verslaglegging.
Gedegen wetgevingswerk
Minister Zalm van Financiën oogstte veel lof in de senaat voor het gedegen wetgevingswerk, maar er waren wel enige kritische kanttekeningen te beluisteren.
De CDA-fractie sprak bij monde van senator Doek zijn zorg uit over hedgefunds. Op de gastermijnmarkt zijn miljarden aan verliezen geleden. Het gaat om dergelijk grote belangen dat dit kan leiden tot een systeemcrisis in het wereldwijde financiële stelsel en dan zijn niet alleen de investeerders in dergelijke fondsen de dupe, maar vele mensen kunnen daardoor getroffen worden middels bijvoorbeeld korting op hun pensioen, zei Doek. De CDA-senator citeerde een kwartaalbericht van DNB.
Minister Zalm zei dat hij de gevaren onderkent, maar dat hij er niet voor voelt dergelijke riskante financiële producten te verbieden. Hij verwees naar de algemene zorgplicht die instellingen hebben om hun klanten terzake juist voor te lichten. Minister Zalm roemde het algemene beginsel van de zorgplicht, waardoor het niet nodig is elk financieel product apart te vermelden.
Aparte toezichthouder pensioenfondsen
De VVD-fractie vroeg waarom pensioenfondsen een aparte toezichthouder blijven houden, want dat zijn toch ook financiële instellingen. VVD-senator Biermans vroeg een lijst met relevante verschillen tussen de financiële instellingen die onder het nieuwe regiem vallen en een financiële instelling als een pensioenfonds.
Minister Zalm was het met PvdA-woordvoerder Rabbinge eens die pensioenfondsen 'non profit-instellingen' noemde waarvoor een apart regiem van toezicht verdedigbaar is. De minister zei dat hij wel had overwogen om de pensioenfondsen onder het nieuwe wettelijke regiem te brengen, maar dat hij op dit punt zijn collega van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tegemoet was gekomen.
Eigen wetgeving
PvdA-kamerlid Rabbinge prees de 'eigen' wetgeving van Nederland die ons door Europa niet is opgelegd. De PvdA-senator pleitte ervoor het functionele model van prudentieel naast gedragstoezicht als 'exportproduct' in andere landen van Europa op de markt te brengen. Minister Zalm zei dat hij daar wel voor voelt.
Ministeriële verantwoordelijkheid
De fracties van ChristenUnie en SGP zagen weinig reden om twee financiële autoriteiten naast elkaar te laten bestaan. Is wellicht de veronderstelling gewettigd dat de gevestigde institutionele belangen van de beide toezichthouders een belangrijke factor zijn geweest voor de keuze van het functionele toezichtmodel?, vroeg senator Van Middelkoop namens CU/SGP. GroenLinks-Kamerlid Thissen zette vraagtekens bij de grote zelfstandigheid van de toezichthouders. De minister van financiën zou geen greep meer hebben op DNB en AFM inzake het financiële toezicht. Net als zijn collega Van Middelkoop wees Thissen op de ministeriële verantwoordelijkheid. De verantwoordelijkheid op afstand, wordt zo een heel afstandelijke verantwoordelijkheid, aldus Thissen. Van Middelkoop vreest dat het parlementaire recht om inlichtingen te verkrijgen wordt beperkt door de onafhankelijke positie van DNB en AFM.
Effecten openbaarmaking
D66-senator Schuyer zei zich zorgen te maken over de effecten van het publiceren van door de financiële toezichthouders op te leggen boetes. Zalm zei dat elke boete openbaar wordt en dus niet als een bijkomende straf gezien kan worden. Ook vroeg Schuyer of een toezichthouder aansprakelijke gesteld kan worden als door gebrek aan toezicht er iets mis gaat. Minister Zalm zei dat dit niet kan: De politie is ook niet aansprakelijk voor inbraken.
Deel dit item: