In het debat over de Wet ruimtelijke ordening inzake de grondexploitatie heeft zich op dinsdag 22 mei in de Eerste Kamer een klassieke tegenstelling afgetekend. De linkse fracties in de senaat toonden zich voorstander van meer doorzichtigheid van de grondmarkt. Ook willen zij dat de waardevermeerdering op een of andere manier ook ten goede komt aan publieke voorzieningen. De fracties van CDA en VVD zijn hier niet faliekant tegen, maar willen eigenaren van grond niet al te zwaar belasten. De senaat ging overigens zonder stemming akkoord met de wet op de grondexploitatie die erop is gericht om gemeenten een publiekrechtelijke stok achter te geven bij onderhandelingen met private partijen over de ontwikkeling van bijvoorbeeld woningbouwlocaties en bedrijventerreinen. Het wetsontwerp is nog onder het vorige kabinet ingediend.
Afdwingen
De verwachting is dat gemeenten in 95% van de gevallen overeenkomsten kunnen sluiten met private partijen als projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties en dat zij overeenkomsten kunnen sluiten om kosten voor publieke voorzieningen te verevenen. In 5% van de gevallen als overeenstemming niet langs private weg mogelijk blijkt, zouden gemeenten dan met behulp van de nieuwe wet de bijdrage van private partijen aan publieke voorzieningen kunnen afdwingen.
Apart debat grondpolitiek
Volgens PvdA-senator Meindertsma zou ook de waardegroei van de grond een factor moeten worden bij de herontwikkeling van de verpauperde wijken, waar het kabinet 'prachtwijken' van wil maken. Mevrouw Meindertsma stelde voor in september nog apart over de grondpolitiek debatteren.
Zijdelings kwam in het debat aan de orde dat de Eerste Kamer het ongepast vond dat een ontwerpbesluit ruimtelijke ordening was voorgehangen vóór de wetsartikelen, waar dit besluit zich op baseert, zijn aanvaard door beide Kamers. Ook over dit besluit wil de Kamer in september van gedachten wisselen met de minister.
Motie
Nadat GroenLinks-senator Van der Lans eerder in het debat had laten weten de reactie op zijn verzoek om meer transparantie in de grondmarkt ontoereikend te vinden, diende hij tegen het eind van het debat een motie in. Daarin wordt de regering verzocht een systematisch onderzoek mogelijk te maken dat zo nauwkeurig en concreet mogelijk inzicht biedt in de activiteiten en verworven rechten van partijen op de grondmarkt en de grondposities die deze inmiddels in Nederland hebben opgenomen.
Transparante grondmarkt
Minister Cramer zei wel voor zo'n onderzoek te voelen, maar kreeg van CDA-senator Wagemakers voorgehouden dat de wetgever al eerder heeft bepaald wat wel en niet openbaar is: eigendom van grond staat in het openbare kadaster, maar opties of onderlinge afspraken tussen partijen niet. De minister gaf aan dat zij allereerst wil nagaan of zo'n onderzoek kan leiden tot het doel dat de linkse fracties voor ogen hebben: een transparantere grondmarkt.
Accenten
Minister Cramer van VROM gaf aan in de nabije toekomst wel enkele nieuwe accenten bij de wet te willen leggen. De minister wil in september ingaan op mogelijkheden tot het vergroten van de transparantie van de grondmarkt, verruiming van de mogelijkheden tot verevening in de geest van het amendement Irrgang en het inzetten van gerealiseerde waardevermeerdering voor een bredere aanpak, bijvoorbeeld groen of sociale of culturele infrastructuur. Ook wil zij dan nader ingaan op burgerparticipatie en het tegengaan van verrommeling van het landschap.
Deel dit item: