De Nederlandse publieke omroep kan in zijn huidige vorm blijven bestaan, zo werd dinsdag 30 juni duidelijk na een debat in de Eerste Kamer met minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De bewindsman verdedigde een wijziging van de Mediawet 2008 (31.804), waarin een aantal uitvoeringsvoorschriften is opgenomen voor de erkenning en financiering van bestaande en nieuwe omroepen. In dit kader stelde de Senaat ook de beloningsstructuur voor bestuurders aan de orde, en werd uitvoerig stilgestaan bij de pluriformiteit van omroepbestel als geheel. Na een debat in twee termijnen stemden alle fracties, uitgezonderd de VVD, in met de wetswijziging. Minister Plasterk concludeert dat met dit besluit de specifieke kenmerken van de Nederlandse publieke omroep voor langere tijd worden erkend en beschermd.
De VVD-fractie kreeg in haar verzet tegen de aangepaste mediawet wel de steun van de fracties van D66 en SP voor een motie waarin de regering stevig op de vingers wordt getikt vanwege de gevolgde procedure. De motie maakt bezwaar tegen het voorhangen van een algemene maatregel van bestuur voordat de behandeling van de wet in beide Kamers is afgerond (EK 31.804, F). In dit geval had de minister van OCW ruim voor de behandeling van zijn voorstel in de Eerste Kamer een algemene maatregel van bestuur gecirculeerd waarin de erkenning en financiering van de publieke omroep nader wordt geregeld. De Eerste Kamer stemt tijdens de plenaire vergadering van 7 juli 2009 over deze motie.
De voorgestelde wijziging van de Mediawet was voor alle fracties in de Eerste Kamer aanleiding om de minister te bevragen over de hoofdlijnen van zijn totale mediabeleid. Minister Plasterk nam deze uitnodiging tot een brede beschouwing graag aan. De woordvoerder van de VVD, senator Asscher, zette het debat stevig in met de stelling dat het omroepbestel ‘vermolmd’ is. Omroepen lijken steeds meer op elkaar, aldus Asscher. Hij vindt een beloningscode die bij de publieke omroep voor presentatoren, deejays en andere artiesten ‘onpraktisch, betekenisloos en ongewenst’. De VVD is echter wel voor een beloningscode voor bestuurders in de publieke en semipublieke sector.
Senator Schouw van D66 twijfelt eraan of de afgesproken maximale hoogte van een ministersalaris plus 30% (Balkendendenorm) wel gehandhaafd zal worden. Volgens hem moet een goed financieel jaarverslag worden uitgebracht, zoals in het bedrijfsleven gebruikelijk is.
Senator De Boer betreurde namens CU en SGP het naar zijn mening te hoge plafond voor de beloning. “In publieke dienst kan men wel met wat minder genoegen nemen”, aldus De Boer. Hij vond het prima dat het huidige kabinet afziet van een grootscheepse reorganisatie, maar CU en SGP zijn wel benieuwd naar de uitkomsten van de verkenning van de minister voor aanpassing van de spelregels voor de periode 2015-2020.
PvdA-senator Tan pleitte voor meer diversiteit in de omroep. Vooral zouden meer vrouwen en allochtonen aan bod moeten komen. Ook pleitte zij voor meer onderlinge samenwerking en samenhang tussen de omroepen. Verder kan de publieke omroep volgens haar meer samenwerken met de gedrukte media. Zij betreurde het dat de Tweede Kamer een bezuiniging heeft doorgevoerd op de NPS.
Senator Dölle (CDA) verdedigde het huidige omroepsbestel, maar sprak wel over donkere wolken die het bestel bedreigen. Als een mogelijkheid om het te verstevigen ziet hij een hogere drempel voor het individuele lidmaatschap. Dit kan minder vrijblijvend, meent Dölle. “Het werven van leden mag niet verworden tot het verstrekken van kralen en spiegeltjes.” Minister Plasterk zegde toe dat hij een einde zal maken aan de cadeautjes die omroeporganisaties geven aan nieuwe leden. Hij voelde overigens niet voor een sterke verhoging van de contributie tot circa 50 euro per jaar, zoals bepleit door D66-senator Schouw.
CDA-senator Dölle kreeg de toezegging van de minister dat hij per brief zal rapporteren hoe in andere fatsoenlijke landen het klachtrecht is geregeld. Hij wilde een klachtrecht niet nu al in de wet vastleggen. De minister was het met de CDA-fractie eens dat er meerjarige afspraken moeten komen tussen de NPO en taakorganisaties als Educom en Teleac. Tegen de wens van de CDA-fractie hield de minister vast aan het reorganiseren van de Programmaraden, ook op lokaal niveau. De maatschappelijke organisaties verliezen hun vertegenwoordiging in ruil voor professionals als journalisten.
Senator Slager van de SP-fractie pleitte voor meer profilering van bestaande omroeporganisaties. Zo zou de Tros weer een eigen nieuwsrubriek moeten krijgen. Volgens de minister behoort dat tot de mogelijkheden. Volgens senator Slager moet het stromingscriterium van groter gewicht worden dan het nu is. “Wat is nog uniek aan ons bestel, wat is de toegevoegde waarde nog?”, vroeg de SP-senator.
Mede op aandrang van D66-senator Schouw liet minister Plasterk weten dat hij in het najaar van 2010 – ruim voor de volgende parlementsverkiezingen – met een aantal scenario’s komt voor een nieuw omroepbestel. Daarbij zal hij ook kijken naar een bestel zonder leden.
Deel dit item: