Het wordt moeilijker om met voorkeurstemmen te worden gekozen tot lid van de Eerste Kamer. Nu nog ligt de drempel bij 50% van de kiesdeler. Dit wordt bij de volgende verkiezingen in mei volgend jaar een drempel van 100%. De Eerste Kamer heeft dinsdag 16 november ingestemd met een wijziging van de Kieswet die hierin voorziet. De wijziging van de Kieswet houdt tevens in dat de mogelijkheid om lijstencombinaties aan te gaan wordt geschrapt. Verder wordt de mogelijkheid voor politieke groeperingen om meer dan één kandidatenlijst per provincie in te dienen geschrapt.
De fracties van de ChristenUnie en de SGP en de Onafhankelijke Senaatsfractie stemden tegen de wetswijziging vanwege het ontbreken van de mogelijkheid van lijstencombinaties. Zij menen dat zij dubbel worden benadeeld nu bovendien bij de restzetelverdeling het systeem van de grootste gemiddelden blijft gelden. Zij drongen aan op toepassing van het systeem van de grootste overschotten. Noch de regering noch de andere fracties in de senaat waren hier voor.
De wetswijziging voorziet ook in de verkiezingen van leden van de Eerste Kamer door de nieuw gekozen leden van provinciale staten op hetzelfde tijdstip. Dit betekent dat de statenleden niet de gelegenheid hebben om kennis te nemen van het stemgedrag van hun collega's in de andere provincies. Na de provinciale verkiezingen op 2 maart 2011 volgt op 23 mei om drie uur 's middags de eerstvolgende verkiezing voor leden van de Eerste Kamer.
Verkiezingen Provinciale Staten
De wijzigingen van de Kieswet zijn doorgevoerd op aandringen van de Eerste Kamer zelf op initiatief van PvdA-fractievoorzitter Noten. Het schrappen van de mogelijkheid om bij deze verkiezingen een combinatie van aanverwante lijsten aan te gaan is een onbedoeld gevolg. De Eerste Kamer wilde om de mogelijkheden tot manipuleren te beperken aansturen op het aangaan van lijstencombinaties voordat de provinciale Statenverkiezingen gehouden worden.
Op advies van de Raad van State hebben regering en Tweede Kamer de betreffende bepaling in de Grondwet zo uitgelegd, dat een lijstencombinatie alleen na provinciale verkiezingen kan worden aangegaan. Dit heeft te maken met de interpretatie van het begrip 'verkiezingen' in artikel 55 van de Grondwet.
Minister Donner van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zei in dit verband dat hij geen principiële bezwaren heeft tegen lijstencombinaties. Maar nu het uitgangspunt is om geen lijstencombinaties na de Provinciale Statenverkiezingen mogelijk te maken, is het volgens hem een onontkoombaar gevolg dat er ook voorafgaan aan de Statenverkiezingen geen lijstencombinaties meer mogelijk zijn. Indiening van een lijstencombinatie voor de provinciale verkiezingen zou dan afbreuk doen aan het concept van eenheid van verkiezingen, zoals voorzien in de Grondwet. "Het gaat hier om eigenstandige verkiezingen met als electoraat de leden van provinciale staten. Het zijn dus géén getrapte verkiezingen", aldus minister Donner.
Deel dit item: