De Eerste Kamer heeft op dinsdag 5 juli 2016 met minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) gedebatteerd over de Voorjaarsnota (suppletoire begroting) van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Tijdens het debat diende senator Engels (D66) een motie in, die de regering verzoekt om nog dit jaar aan de financiële problemen bij Veiligheid en Justitie tegemoet te komen. Minister Van der Steur gaf aan dat hij de motie beschouwt als een steun in de rug o de gesprekken met de ketenpartners voort te zetten en te bezien wat er binnen de bestaande mogelijkheden mogelijk is om de Najaarsnota aan te vullen.
Senator Bikker (ChristenUnie) diende een motie in, die de regering verzoekt om bij de begrotingsbehandeling 2017 een analyse te presenteren van de (financiële) problemen waar de strafrechtketen en het Openbaar Ministerie voor staan. De minister gaf aan dat hij bereid is om deze motie mee te nemen bij het samenstellen van de analyse die ten grondslag ligt aan de Najaarsnota.
Senator Popken (PVV) diende een motie in, die de regering verzoekt het geld dat in 2016 extra wordt besteed aan asielopvang te gebruiken voor investeringen in de Nationale Politie. Deze motie werd door de minister ontraden.
Op dinsdag 12 juli 2016 wordt over het wetsvoorstel en over de drie moties gestemd.
Onvoldoende extra middelen
Senator Rombouts (CDA) betoogde dat er in de suppletoire begroting onvoldoende extra middelen beschikbaar worden gesteld voor politie, openbaar ministerie en rechterlijke macht. Hij merkte daarbij op dat de Eerste Kamer maar twee opties heeft: in- of afstemmen. Beide opties hebben nadelen. Om een betere inschatting te kunnen maken van de gevolgen van de beperkte extra middelen, vroeg de senator hoe de minister structureel de problemen in deze sectoren gaat oplossen. De senator gaf aan dat zijn fractie teleurgesteld is over de extra middelen die de voorjaarsnota biedt.
Niet langer verantwoord
Senator Engels (D66) sprak in zijn bijdrage mede namens de fractie van de OSF. Hij betoogde dat de Eerste Kamer in december 2015 heeft vastgesteld dat het op onverantwoorde wijze vullen van gaten binnen de Justitiebegroting moet stoppen. De toenemende druk als gevolg van budgetspanningen is niet langer verantwoord. De senator haalde aan dat hij in het debat van 15 december een motie heeft ingediend die unaniem is aanvaard. Deze motie riep de regering op om de Voorjaarsnota de begroting van Veiligheid en Justitie op een niveau te brengen dat de nog bestaande risico's op tekorten en achterblijvende prestaties bij politie, Openbaar Ministerie en rechtspraak worden minimaliseert. Engels gaf aan dat hij inschat dat de minister op dit punt bakzeil heeft gehaald bij de minister van Financiën. De senator gaf aan dat zijn fractie misnoegd is over het feit dat noodzakelijke investeringen uitblijven. Tot slot merkte hij op dat het paradoxale effect van het verwerpen van dit wetsvoorstel zou zijn dat er nog minder geld naar Veiligheid en Justitie gaat en dat met name het asielbeleid daarvan de dupe wordt.
Nationale Politie
Senator Popken (PVV) betoogde dat het ontbreken van een waterdichte EU-buitengrens en het vrij verkeer van personen binnen de EU ervoor zorgen dat de Nederlandse veiligheid onder grote druk staat. De Nationale Politie komt volgens de senator echter miljoenen euro's tekort om haar werk goed te doen. Popken pleitte voor het sluiten van de grenzen en het stopzetten van migratie.
Loze beloftes
Senator Strik (GroenLinks) haalde aan dat de minister van Veiligheid en Justitie in het debat van 15 december 2015 steun uitte voor de motie-Engels c.s. Strik vroeg waarom nu, zes maanden later, opnieuw wordt aangevoerd dat eerst moet worden bekeken welke mogelijkheden er zijn voor aanvullende middelen. De senator gaf aan dat zij betwijfelt of de minister de problemen in de justitiële keten voldoende serieus neemt. De additionele middelen gaan volgens de senator lang niet altijd naar de sectoren die dat hard nodig hebben. Strik juichte toe dat de asielreserves zijn aangevuld, maar bekritiseerde dat dit ten koste gaat van het budget voor ontwikkelingssamenwerking. Verder vroeg de senator onder andere naar de ratificatie van drie VN-protocollen.
Krakende begroting
Senator Bikker (ChristenUnie) sprak van een "krakende begroting" die nog steeds gaten vertoont voor politie en justitie. Er worden volgens de senator telkens loze beloftes gedaan om de begroting op orde te maken. Ook zij haalde hiertoe de reactie van de minister op de Motie-Engels c.s. aan. Bikker betoogde dat een heldere analyse van de problemen bij Openbaar Ministerie, politie en de rechtspraak ontbreekt. Ook merkte zij op dat een groot deel van het "extra geld voor politie" al was toegezegd of bestemd is voor andere doelen. Verder stelde senator Bikker dat er ook op het ministerie zelf grote problemen zijn, waar onvoldoende aan wordt gedaan. Zij onderstreepte het grote belang van de strafrechtketen en sprak waardering uit voor het werk dat hierin wordt gedaan.
Noodsignaal
Senator Van Dijk (SGP) betoogde dat veiligheid tot de onbetwiste kerntaken van de overheid behoort. Toch zijn er uitgerekend bij defensie en justitie grote tekorten. De noodsignalen uit het veld zijn volgens de senator luid en wijdverspreid. Van Dijk betoogde dat de minister op geen enkele wijze tegemoet is gekomen aan de constructieve pogingen van de oppositie om de begroting op orde te brengen. Van Dijk vroeg onder meer waarom er wel geld beschikbaar was voor de aankoop van twee portretten van Rembrandt, maar niet voor het aanvullen van tekorten in de begroting van Veiligheid en Justitie.
Kwestie van politiek inzicht
Senator Ruers (SP) stelde in het debat dat de Eerste Kamer al jaren zorgen uit over de gevolgen van de bezuinigingen op het terrein van veiligheid en justitie. Niet alleen de motie-Engels, maar ook de Motie-Franken c.s. en de Motie Brinkman c.s. verzoeken de regering om additionele investeringen te doen. De in het debat van 22 december 2015 beloofde "maximale strijdbaarheid" van de minister heeft niet geleid tot het dichten van gaten in de begroting. De senator betoogde dat de situatie bij politie, Openbaar Ministerie, Nederlands Forensisch Instituut en rechterlijke macht dermate nijpend is, dat adequaat functioneren zonder extra middelen niet mogelijk is. Het amendement-Van Toorenburg (CDA) uit de Tweede Kamer gaf volgens Ruers de juiste richting aan. Ruers betoogde dat het niet een kwestie is van geld, maar van politiek inzicht en politieke keuze. Tot slot betoogde de senator dat de Eerste Kamer er staatsrechtelijk gezien recht op heeft om te weten waarom de regering weigert om aangenomen moties uit te voeren.
Maximale strijdbaarheid van de minister
Senator Duthler (VVD) stelde dat er in het debat in december vorig jaar Kamerbreed zorgen zijn geuit over de begroting van Veiligheid en Justitie. De minister heeft toen aangegeven dat extra middelen nodig zijn, daarvoor een passende oplossing wordt gezocht. De Voorjaarsnota geeft hier echter geen blijk van, noch van de toegezegde "maximale strijdbaarheid" van de minister. Duthler haalde diverse voorbeelden aan van een gebrekkige gang van zaken in de Nederlandse rechtspraak. Het lijkt er volgens Duthler op dat de rechtspraak het maximale doet om het minimale te realiseren. Ook de ICT-projecten bij de Nationale Politie vertonen nog steeds grote problemen. Zij vroeg de minister of hij opnieuw wil toezeggen dat hij zich hard zal maken om de tekorten terug te dringen en te zorgen voor structurele oplossingen. Duthler vroeg ook of de minister wil nadenken over een manier waarop de begroting voor de rechtspraak los wordt gekoppeld van de begroting van het ministerie.
Wel degelijk adequaat
Minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) betoogde dat de extra middelen uit de Voorjaarsnota wel degelijk adequaat zijn. In totaal wordt er volgens de minister 1,3 miljard euro aan de begroting toegevoegd. Eventuele budgettaire spanningen bij Veiligheid en Justitie kunnen alleen worden opgelost binnen de financiële mogelijkheden die de Rijksbegroting biedt. Van der Steur betoogde dat in tijden van budgettaire krapte tot twee keer toe grote bedragen zijn toegevoegd aan de begroting van Veiligheid en Justitie. De minister heeft er vertrouwen in dat zijn gesprekken met het Openbaar Ministerie, Nationale Politie en rechtspraak mogelijke problemen voldoende aan de orde komen. Indien nodig, wordt hier in de Najaarsnota mogelijk extra financiële ruimte geboden. De minister gaf aan dat hij hier heen resultaatsverplichting aan kan koppelen.
De minister gaf aan dat het niet mogelijk is om de begroting voor de rechtspraak los te koppelen van de begroting van het ministerie, omdat er dan niet langer één minister aan zet zou zijn om zich hard te maken voor de rechtspraak. De minister gaf aan dat het brede signaal vanuit de Kamer aansluit bij zijn inzet. Die inzet is om structureel tekorten en zorgen bij het ministerie van Veiligheid en Justitie op te lossen.
Deel dit item: