Senatoren Kox, Strik, Schrijver en Van de Ven hebben deelgenomen aan de vierde en laatste vergaderweek van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) in 2016. Wegens zijn vertrek uit de Eerste Kamer per 1 oktober 2016 heeft de heer Elzinga niet meer aan deze deelsessie kunnen deelnemen. Tijdens de vergaderweek waren er toespraken van de ministers van Buitenlandse Zaken van Estland (voorzitter van het Comité van Ministers van de Raad van Europa), van Turkije en Duitsland en van de Franse President Hollande. Secretaris-Generaal Jagland beantwoordde vragen tijdens het gebruikelijke vragenuurtje op maandag. De desbetreffende speeches en interventies zijn te vinden op de website van de PACE: www.assembly.coe.int
Democratie in Turkije
De bespreking van het voortgangsverslag van het Bureau en de Standing Committee , twee bestuursorganen van de PACE, gaf senator Kox aanleiding om aan enkele ontwikkelingen in het bijzonder aandacht te geven. Terwijl enerzijds een aantal Turkse collega's pal hebben gestaan voor de democratie na de staatsgreep in Turkije, constateerde de fractie van Verenigd Europees Links dat de democratie door het optreden van de autoriteiten naar aanleiding van die staatsgreep evenzeer onder vuur is komen te liggen. Mensenrechten, democratie en rechtshandhaving dienen ook door de Turkse collega's te worden gewaarborgd. De voortgaande oorlog in Oekraïne als gevolg van de voortdurende schending van het Minsk-akkoord noemde de heer Kox een tweede negatieve ontwikkeling. Hij riep regering en parlement van Oekraïne op de fundamentele rechten van alle Oekraïners te waarborgen. Het grote aantal vluchtelingen, van wie nog steeds velen omkomen in de Middellandse Zee tijdens hun pogingen Europa te bereiken, betekent nog steeds een zware last voor Griekenland en blijft beschamend voor Europa dat niet in staat is tot het organiseren van internationale solidariteit op dit punt. Goed nieuws noemde de heer Kox de geslaagde waarnemingsmissies bij de verkiezingen in Wit-Rusland en Jordanië. Hij sprak de hoop uit dat de PACE binnenkort een delegatie uit Wit-Rusland mag begroeten die bereid is aan de verdragsverplichtingen te voldoen. De inspanningen van de President van de Assemblee om alle afgevaardigden uit de 47 lidstaten bijeen te brengen zei de heer Kox volledig te steunen. Het is weinig zinvol volksvertegenwoordigers uit te sluiten zolang hun regeringsvertegenwoordigers deelnemen aan de activiteiten van het Comité van Ministers. In deze gevaarlijke tijden is er juist behoefte aan een Assemblee waarin de parlementen uit alle lidstaten zijn vertegenwoordigd.
Rechten van kinderen van draagmoeders
Senator Strik heeft deelgenomen aan een debat over de rechten van kinderen van draagmoeders en over een daarmee samenhangende concept-aanbeveling aan het Comité van Ministers, gericht op het tot stand brengen van Europese regels met betrekking tot de positie van deze kinderen. In haar bijdrage prees senator Strik de moed en de vasthoudendheid van de Belgische afgevaardigdeDe Sutter en hekelde zij de pogingen van diegenen die tijdens de lange voorgeschiedenis van de behandeling van haar rapport hebben getracht een open debat over dit onderwerp te voorkomen. Strik: "Misbruik van procedures is één ding, maar het doen van persoonlijke aanvallen en het intimideren van de rapporteur druist in tegen alle waarden die de Raad van Europa voor staat." Het voorstel van de rapporteur is gericht op het instellen van een verbod op commercieel draagmoederschap en heeft betrekking op de gevolgen daarvan: kinderen. Het beoogt hun rechten te beschermen. Amendementen die bedoeld zijn om alle vormen van draagmoederschap te verbieden gaan voorbij aan de praktische problemen die zich voordoen, aldus mevrouw Strik.
Panama papers
Senator Van de Ven heeft een opinion verdedigd van het Committee on Legal Affairs and Human Rights over een rapport en resolutie over de Panama-papers. Tijdens de behandeling van deze stukken ging het over de lessen die daaruit kunnen worden getrokken om fiscale en sociale rechtvaardigheid te waarborgen. Een algemene conclusie van het rapport luidt dat de lidstaten werk moeten maken van de implementatie van reeds bestaande internationale regels en standaarden die tot doel hebben belastingontwijking en -ontduiking tegen te gaan. De heer Van de Ven zei de ontwerpresolutie in zijn algemeenheid te willen steunen. Volgens de senator zijn de voorstellen die daarin worden gedaan om witwassen, belastingontwijking en -ontduiking door multinationale ondernemingen en beroemde persoonlijkheden tegen te gaan van het grootste belang voor het herstel van het vertrouwen van burgers in onze Europese democratieën.
In de Panama-papers worden politici, kunstenaars, sport-en zakenlieden met naam en toenaam genoemd. Politici dragen een speciale verantwoordelijkheid omdat zij fungeren als rolmodel. Als zij zich schuldig maken aan belastingfraude mogen zij daar niet ongestraft mee wegkomen. Burgers hebben volgens Van de Ven uiteraard het recht om, binnen de grenzen van de wet, hun zaken zo te regelen dat zij zo weinig mogelijk belasting betalen. Staten moeten echter samenwerken om te voorkomen dat deze race to the bottom de uitvoering van hun taken onmogelijk maakt. Daarom moet de Raad van Europa lidstaten aansporen tot het invoeren van regels omtrent openheid en openbaarheid voor skeletonfirms - vennootschappen zonder vlees en bloed - en tot het uitwisselen van fiscale informatie, in het bijzonder informatie rond de bekende tax havens . De heer Van de Ven stelde tenslotte namens de commissie voor te komen tot een herziening van de bestaande OESO-Raad van Europa Conventie inzake Wederzijdse Administratieve Bijstand in Belastingzaken. In die herziening zou de mogelijkheid om direct belasting te heffen op inkomsten en bezittingen van ondernemingen in tax havens moeten worden onderzocht.
De rede van de minister van Buitenlandse Zaken van Turkije, de heer Mevlut Cavusoglu, heeft de heer Kox aanleiding gegeven de minister erop te wijzen dat na de afschuwelijke staatsgreep tienduizenden burgers zijn gearresteerd op een kennelijk disproportionele manier. Onder hen zijn duizenden leden van de HDP - de partij die met de regering van Turkije pal stond voor het behoud van de democratie - die nu worden behandeld als verraders. De gevangenissen zijn overvol, vele nieuwsmedia zijn gesloten en het EVRM is buiten werking gesteld. De heer Kox vroeg de minister of de Turkse regering zal meewerken aan een snelle openbaarmaking van het rapport van de Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment van de Raad van Europa.
Internationaal Strafhof
Senator Schrijver heeft deelgenomen aan een debat over een rapport inzake de samenwerking met het Internationaal Strafhof. In dat rapport wordt onder andere zorg uitgesproken over het feit dat zes lidstaten van de Raad van Europa het Statuut van Rome nog niet hebben geratificeerd en verscheidene lidstaten de Kampala-amendementen nog niet hebben getekend. Deze amendementen beogen de definitie van 'oorlogsmisdrijven' en daden van 'agressie' te verbreden. Evenals de universaliteit van mensenrechten is het van het grootste belang op universele basis te komen tot de vaststelling van strafrechtelijke verantwoordelijkheid voor de ernstigste misdrijven tegen de internationale gemeenschap, zo stelde de heer Schrijver. Omdat het Internationale Strafhof alleen complementaire rechtsmacht heeft, moet dat werk allereerst op nationaal niveau worden gedaan. De Raad van Europa kan aan landen die op deze taken nog niet zijn berekend de helpende hand bieden.
De heer Schrijver toonde zich verheugd over het feit dat over de definitie van het misdrijf agressie nu overeenstemming bestaat. De zgn. Kampala-amendementen op het Statuut van Rome zijn tot nu toe door 34 landen, waaronder Nederland, geratificeerd. De jurisdictie van het Strafhof ten aanzien van agressie kan daarmee in beginsel in 2017, precies 70 jaar na het pionierswerk op dit punt door de tribunalen van Nürnberg en Tokyo, in werking treden. Helaas moet worden vastgesteld dat agressie en misdrijven tegen de vrede op het Europese continent geen zaken uit het verleden zijn. De heer Schrijver wees in dit verband op de oorlog op de Balkan en op de bezetting van de Krim en delen van Georgië. Dit alles maakt een concrete en verhoogde inzet van de Raad van Europa om te komen tot samenwerking met het Internationale Strafhof eens te meer noodzakelijk.
Bescherming van alleengaande jongeren
Senator Van de Ven heeft het woord gevoerd tijdens een debat over een rapport waarin wordt gepleit voor harmonisatie van de bescherming van jongeren die zonder begeleiding verblijven en rondzwerven in Europa. Het rapport wijst onder andere op het feit dat in 2015 90.000 alleengaande jongeren asiel hebben aangevraagd in Europa. Velen van hen zijn op de vlucht en worden in hun land van herkomst vermist. De opvang van deze kinderen in de Europese landen schiet tekort wegens gebrek aan adequaat beleid, medische zorg, aangepaste onderwijsvoorzieningen en huisvesting. Het rapport bevat voorstellen tot afstemming en harmonisatie van wetgeving in de Europese landen die moeten leiden tot verbetering van hun lot. De heer Van de Ven heeft namens de liberale fractie steun uitgesproken voor dit rapport en de daarop gebaseerde resolutie. Volgens Van de Ven laat de huidige vluchtelingencrisis zien dat de situatie van juist deze categorie migranten een knellend probleem vormt. Het belang van deze jongeren moet niet alleen worden gediend op het moment dat zij asiel aanvragen, maar moet ook worden gewaarborgd met het oog op een stabiele persoonlijke situatie. De heer Van de Ven voegde toe het met de stelling in het rapport, dat dat niet noodzakelijkerwijs hoeft te leiden tot nieuwe of herziene internationale wetgeving, eens te zijn.
Deel dit item: