Van 2 tot en met 7 november nam een Kamerdelegatie deel aan een verkiezingswaarneming van de OVSE Parlementaire Assemblee in de Verenigde Staten. De delegatie bestond uit Eerste Kamerlid Frank van Kappen (delegatieleider, VVD) en Tweede Kamerleden Madeleine van Toorenburg (CDA) en Bram van Ojik (GroenLinks). Parlementsleden uit meer dan 30 landen uit Centraal Azië, Europa en Noord-Amerika van de in totaal 57 OVSE-landen waren aanwezig bij de tussentijdse Congresverkiezingen. Naast de verkiezing van 35 nieuwe Senaatsleden en 435 leden voor het Huis van Afgevaardigden mochten de Amerikanen zich uitspreken over lokale beleidskwesties en functies.
Voorbereidende briefings
Voorafgaand aan de verkiezingswaarneming vonden er op 3 en 4 november briefings plaats in Washington D.C. die georganiseerd waren door de OVSE Parlementaire Assemblee. Het team van de organisatie voor Democratische instituties en mensenrechten (ODIHR), aanwezig met 36 lange termijn-waarnemers en 13 experts gestationeerd in Washington D.C., gaf een toelichting op het Amerikaanse systeem dat decentraal georganiseerd is en per staat verschilt. Lang niet alle staten staan waarnemers toe, in 37 staten kan vooraf worden gestemd en de registratieprocedures verschillen. Dit laatste veroorzaakt obstakels voor onder meer 'native Americans' en ex-gedetineerden in een aantal staten om te stemmen. Daarnaast werden de leden geïnformeerd over de verkiezingsadministratie, campagnefinanciering, cyberveiligheid en de politieke stand van zaken.
Missouri en Maryland
Door de leden van de OVSE Parlementaire Assemblee werd waargenomen in California, Missouri, Virginia, New York, Maine, Pennsylvania, Georgia en Washington D.C.. Van Ojik was aanwezig in Missouri, Van Kappen en Van Toorenburg bezochten stembureaus in Maryland die waren ingericht in basis- en middelbare scholen, kerken, bibliotheken en ouderentehuizen. In de waarneming werd gelet op wachttijden, weigering van stemming, aanwezigheid van voldoende personeel, campagne-activiteiten in het bureau en het waarborgen van voldoende geheimhouding bij het stemmen. In Missouri en Maryland hebben de leden geen grote bijzonderheden waargenomen. Over het algemeen troffen ze een kalme sfeer aan in de bureaus, iedereen kon stemmen met een gewoon biljet of met een 'provisional ballot', waarbij door een commissie naderhand wordt bekeken of de stem geldig is. Er werd doorgaans met een papieren stembiljet gestemd dat vervolgens door een machine werd uitgelezen. Storingen met deze machine veroorzaakten nog wel eens een wachtrij. Mensen die voor het eerst stemden, kregen een applaus. Zie voor een impressie de vlogs van Van Toorenburg en Van Ojik.
Statement ODIHR en OVSE PA
ODIHR en de OVSE PA concludeerden dat de verkiezingen zeer competitief waren en dat stemrecht niet gegarandeerd was voor alle bevolkingsgroepen. Er was in algemene zin respect voor de fundamentele vrijheden in een campagne die werd gedomineerd door twee partijen. Het wettige kader en de verkiezingsadministratie zijn complex, divers en verschillen per staat. Miljoenen mensen zijn hun stemrecht ontnomen door obstakels in de registratieprocedure, met name voor lage inkomensgroepen, raciale en taalkundige minderheden en 'native Americans'. Slotconclusie van ODIHR en de OVSE PA was dat het goed georganiseerde verkiezingen waren. Door het diverse karakter van het Amerikaanse systeem viel er echter geen eenduidig beeld te maken.
Zie hier de persverklaring en het uitgebreide statement.
Deel dit item: