De voorzitter van de staatscommissie parlementair stelsel Johan Remkes heeft donderdag in Den Haag het eerste exemplaar van het eindrapport van de commissie 'Lage drempels, hoge dijken' aangeboden aan minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De commissie kreeg in februari 2017 van het kabinet, mede op verzoek van de Eerste en Tweede Kamer, de opdracht te adviseren over de toekomstbestendigheid van het parlementair stelsel. Minister Ollongren gaf aan dat zij binnen enkele maanden met een kabinetsreactie op het rapport komt.
De Eerste Kamer nam in februari 2016 de motie-Duthler aan die de opmaat vormde voor de bezinning op het parlementaire stelsel. In juli 2016 stuurden Eerste Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol en Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib het kabinet hierover een brief. Het eindrapport van de staatscommissie bevat een breed pakket aan concrete maatregelen waarmee democratie en rechtsstaat in balans kunnen blijven. Eerste Kamervoorzitter Broekers-Knol was bij de presentatie aanwezig.
Om zoveel mogelijk mensen de gelegenheid te geven met de commissie mee te denken bracht de staatscommissie eerder al de Probleemverkenning en de Tussenstand uit. Daarop kwamen honderden reacties en adviezen van burgers en experts via de speciaal ingerichte digitale werkruimte en via de website. Tijdens 23 bijeenkomsten met burgers en andere experts werden het parlementair stelsel en de parlementaire democratie besproken. Het eindrapport omvat in totaal 83 aanbevelingen voor concrete maatregelen.
De staatscommissie presenteerde een Top-7 van aanbevelingen: Aanpassing van het kiesstelsel voor de Tweede Kamer; Invoering correctief bindend referendum; Invoeren van de gekozen formateur; Instellen van een Constitutioneel Hof; Opstellen van een Wet op de politieke partijen (Wpp); Meer democratische kennis en vaardigheden in het onderwijs; Invoeren terugzendrecht voor de Eerste Kamer. De eerste drie zorgen ervoor dat de democratie voor meer mensen gaat werken. De tweede drie versterken de democratische rechtsstaat en de laatste verbetert de wisselwerking tussen de Tweede en de Eerste Kamer, aldus voorzitter Remkes van de staatscommissie.
De nieuwe keuzemogelijkheid van een terugzendrecht voor de Eerste Kamer komt wat de staatscommissie betreft te staan naast de huidige mogelijkheden om een wetsvoorstel aan te nemen of te verwerpen. Maakt de Eerste Kamer gebruik van het terugzendrecht, dan is het laatste woord over het wetsvoorstel aan de Tweede Kamer, zo stelt de staatscommissie voor.
Sommige adviezen vragen om een grondwetsherziening, andere om een nieuwe wet of aanpassing van een bestaande wet en weer andere 'alleen maar' om verandering van een reglement of een ingesleten gebruik. De staatscommissie dringt er bij de politiek op aan om niet terug te schrikken voor de noodzaak van veranderingen in het eigen huis. Dat moet op orde worden gebracht om onze parlementaire democratie toekomstbestendig te maken. 'Wat zeker ook nodig is, is een verandering van politieke cultuur en gedrag. Anders zullen meer kiezers gaan afhaken', zegt Remkes.
Eindrapport Staatscommissie: https://www.staatscommissieparlementairstelsel.nl/documenten/rapporten/samenvattingen/12/13/eindrapport
Samenvatting: https://www.staatscommissieparlementairstelsel.nl/documenten/rapporten/samenvattingen/12/13/samenvatting-nl
Dossier website Eerste Kamer:
https://www.eerstekamer.nl/kamerstukdossier/staatscommissie_bezinning
Deel dit item: