Eind juni vond in Straatsburg de derde sessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) plaats. Tijdens de plenaire zitting in de vernieuwde hemicycle (vergaderzaal) werd onder meer gesproken over de juridische en mensenrechtenaspecten van de Russische agressie tegen Oekraïne en de rol van sancties, de bedreigingen van de vrijheid van meningsuiting, de uitdagingen voor democratie in Georgië, de oorlog in Gaza, teruggave van Varosha en het veiligstellen van rechten voor toekomstige generaties. De leden kozen een nieuwe secretaris-generaal van de Raad van Europa. Ter gelegenheid van de 75e verjaardag van de Raad van Europa speelde een kamerorkest de Ode to Joy van Beethoven, onder leiding van Wolfgang Sobotka, de voorzitter van de Nationale Raad van Oostenrijk. Bovendien deed de Olympische vlam op 26 juni de plenaire zaal aan. En marge van de vergadering sprak de delegatie met Tanja Gonggrijp, de permanent vertegenwoordiger van Nederland bij de Raad van Europa.
Eerste Kamerleden Theo Bovens (CDA), Saskia Kluit (GroenLinks-PvdA), Carla Moonen (D66), Tekke Panman (BBB), Gala Veldhoen (GroenLinks-PvdA) en Rian Vogels (delegatieleider, VVD) en Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (NSC) namen van 24 en met 28 juni 2024 deel aan de derde deelsessie van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa.
Op maandag 24 juni gaf Rian Vogels in het debat over de verkiezingen in Noord-Macedonië een korte terugblik op haar deelname als waarnemer in het internationale team bestaande uit leden de PACE, het Europees Parlement en de OVSE Parlementaire Assemblee. Ze lichtte toe dat er voorafgaand aan de verkiezingen uitgebreide briefings waren, inclusief een ontmoeting met de - later verkozen - onafhankelijke presidentskandidaat Gordana Siljanovska-Davkova. "De verkiezingsdag verliep rustig en vredig. In de dertien stembureaus in Skopje en omgeving hebben wij geen onregelmatigheden aangetroffen," zei Vogels. Zij wenste Noord-Macedonië alle ambitie en kracht toe om de noodzakelijke hervormingen door te voeren, op weg naar een toekomst als volwaardig lid van de EU.
Op dinsdag 25 juni sprak Volker Türk, Hoge Commissaris voor de mensenrechten van de Verenigde Naties, de Assemblee toe. "De kunst van het oplossen van geschillen door middel van vreedzame middelen van de-escalatie en het stichten van vrede lijkt verloren te zijn gegaan. Oorlogen blijven nooit onder controle, ze strekken zich uit over grenzen en naar toekomstige generaties en bevorderen cycli van grieven en haat als de oorzaken ervan niet worden aangepakt."
Saskia Kluit vroeg wat er nodig is om de humanitaire situatie en de mensenrechtensituatie van de kinderen en vrouwen in Gaza, de Westelijke Jordaanoever en Israël te verbeteren. Türk gaf aan dat 70% van de slachtoffers, zowel doden als gewonden, kinderen en vrouwen zijn. Hij benadrukte dat er een onmiddellijk staakt-het-vuren moet komen, waarna er meteen sprake moet zijn van grote investeringen. Hij sprak nadrukkelijk zijn gevoel van urgentie daartoe uit.
Saskia Kluit sprak op 27 juni namens de fractie van Socialisten, Democraten en Groenen (SOC) haar steun uit voor het rapport over de oproep voor teruggave van Varosha aan zijn wettige inwoners. Varosha, een verlaten wijk in de stad Famagusta op het noordelijke deel van Cyprus, is al meer dan vijftig jaar gesloten en onbewoond. Kluit verwees naar de verschillende resoluties van de Verenigde Naties die oproepen tot teruggave van de stad aan de wettige inwoners.
"Zoals in het rapport wordt gedocumenteerd zal de geleidelijke openstelling van de stad in de huidige staat van bezetting door Türkiye alle inspanningen voor de hervatting van de onderhandelingen ondermijnen en zelfs tenietdoen," zei Kluit. Voorts riep ze alle partijen op om het politieke proces voor een federale staat snel te hervatten, waarbij alle partijen zich onthouden van verdere eenzijdige stappen.
In het actualiteitendebat op 27 juni over vrijheid van meningsuiting stelde Carla Moonen namens de fractie van Liberalen en Democraten (ALDE) de steun van democratische partijen in Europa voor extreme partijen om aan de macht te blijven als het grootste risico te zien. "Het zijn extreme partijen die de democratie van binnenuit proberen te ontmantelen. Parlementsleden hebben het mandaat en de verantwoordelijkheid om zich tegen deze gevaarlijke trends te verzetten," zei Moonen. Daarnaast onderstreepte ze het belang om journalisten, die veel risico's nemen voor onze vrijheid, te beschermen. Ook sprak ze haar zorgen uit over de situatie van non-gouvernementele organisaties in de wereld en in Nederland, waar de nieuwe regeringscoalitie non-gouvernementele organisaties wil beperken in hun mogelijkheden naar de rechter te stappen.
Op 28 juni werd het rapport 'Veiligstellen van mensenrechten voor toekomstige generaties' aangenomen. Gala Veldhoen die hierover namens de juridische commissie een opinie schreef, dankte de rapporteur voor zijn analyse van de uitdagingen die voortvloeien uit de klimaatverandering. Wel stelde zij een paar tekstwijzigingen voor om onder meer te verwijzen naar de onlangs aangenomen Raad van Europa Conventie inzake kunstmatige intelligentie, mensenrechten, democratie en de rechtsstaat en naar het Verdrag over het behoud van wilde dieren en planten en hun natuurlijk leefmilieu in Europa van de Raad van Europa; het Verdrag van Bern. "Het Verdrag van Bern, dat in september 45 jaar bestaat, was het eerste internationale verdrag dat zowel soorten als habitatten beschermde en dat landen samenbracht om te beslissen hoe ze moesten handelen voor natuurbehoud," aldus Veldhoen.
Op woensdag 26 juni was er een gezamenlijk debat over drie rapporten inzake de juridische en humanitaire gevolgen van de Russische inval in Oekraïne, zoals het berechten van Poetin en zijn generaals wegens agressie tegen Oekraïne. Er werd gesproken over de inbeslagname en herbestemming van Russische staatseigendommen, met de bedoeling deze over te dragen aan een internationaal compensatiefonds voor Oekraïne. In het debat was aandacht voor de systematische pogingen van Rusland om de Oekraïense culturele identiteit uit te wissen waaronder de 'russificatie' van kinderen, het herschrijven van geschiedenisboeken, het verwijderen van archieven en het vernietigen van cultureel erfgoed.
Ter gelegenheid van de 75e verjaardag van de Raad van Europa opende Tanja Gonggrijp, permanent vertegenwoordiger van Nederland bij de Raad van Europa, op 24 juni de fototentoonstelling 75 Vrouwen in 75 jaar geschiedenis van de Raad van Europa . De tentoonstelling biedt een gezicht aan vele, vaak onbekende, vrouwen op het gebied van mensenrechten, democratie en de rechtsstaat in het heden en het verleden die het werk van de Raad van Europa hebben beïnvloed.
Op dezelfde dag werd ook voor het eerst de Vigdís-prijs, vernoemd naar de eerste vrouwelijke president ter wereld, toegekend aan het Irida Women's Centre in Griekenland. Deze maatschappelijke organisatie zet zich in voor positieve verandering in de levens van vrouwen die te maken hebben met armoede, sociale uitsluiting en gender gerelateerd geweld. De leden kozen op 25 juni de Zwitser Alain Berset tot secretaris-generaal van de Raad van Europa voor een termijn van vijf jaar.
Pieter Omtzigt organiseerde op 27 juni een hoorzitting als rapporteur voor het vervolg van de legitimiteit en wettigheid van de ontheffing van de ambtstermijn van de zittende president van de Russische Federatie. Sprekers waren Mikhail Kasyanov, voormalige premier van de Russische Federatie, en experts op het gebied van internationaal publiekrecht en van de Venetië Commissie.
Tekke Panman werd op 26 juni toegelaten tot de fractie van de Europese Volkspartij (EVP).
Deel dit item: