De Eerste Kamer debatteerde op dinsdag 5 november over een wijziging van de begrotingsstaat Financiën en Nationale Schuld 2024. De begroting regelt onder andere het Nederlandse deel van de extra Europese steun aan Oekraïne, zo'n € 3,4 miljard van de maximaal € 35 miljard. De fractie van de Partij voor de Dieren wilde het extra geld voor Oekraïne steunen, maar had nog wel vragen met betrekking tot de inzet van de steun aan minister Brekelmans van Defensie, in het bijzonder over clustermunitie. De PvdD vroeg aan de minister om toe te zeggen dat Nederland als voorwaarde aan het verlenen van steun aan Oekraïne stelt dat met Nederlands geen clustermunitie wordt gekocht. De minister deed die toezegging niet. De Kamer heeft dezelfde avond nog gestemd over de begrotingswijziging. De PvdD stemde uiteindelijk verdeeld. Twee van de drie leden stemden tegen de begroting, senator Visseren-Hamakers, financieel woordvoerder van de PvdD-fractie, stemde voor. Ook de FVD-fractie stemde tegen.
PvdD-senator Visseren-Hamakers zei dat haar fractie graag het voorstel om bij te dragen aan Oekraïne zou willen steunen, maar dat de PvdD ook hecht aan de verplichtingen die het clustermunitieverdrag met zich mee brengt. Nederland is partij in dat verdrag. Als Nederland geen voorwaarden stelt aan de steun aan Oekraïne, dan kan het geld eventueel worden aangewend voor clustermunitie, zei Visseren. Ook zag zij een morele verplichting voor Nederland om het gebruik van clustermunitie tegen te gaan: "Onbeschrijfelijk leed wordt veroorzaakt door clustermunitie. Het kabinet kan deze voorwaarde ook op basis hiervan stellen. Internationaal recht is er niet voor niets en heeft alleen waarde als landen in moeilijke situaties zich eraan houden." Visseren vroeg de minister toe te zeggen dat het geld niet kan worden aangewend voor clustermunitie.
Minister Brekelmans antwoordde dat het standpunt van het kabinet over het gebruik van clustermunitie duidelijk is. Het kabinet ontmoedigt het en draagt dat ook uit. Maar de voorgestelde wijziging van de begroting is volgens de minister niet het instrument om voorwaarden aan te stellen: "Het gaat om algemene begrotingssteun aan Oekraïne. Het is aan Oekraïne om te bepalen waarvoor het wordt ingezet. En dus ook geen voorwaarden waaraan het niet mag worden gegeven."
Over de morele verplichting zei Brekelmans dat het belangrijk is dat Oekraïne zich houdt aan het internationaal recht en het militair oorlogsrecht: "Als we op dit moment naar de situatie in Oekraïne kijkt dan is dat niet erg rooskleurig. Dan is dat echt vreselijk. Oekraïne gaat een zware winter tegemoet met veel energiebronnen die zijn uitgeschakeld. Mensen gaan een zeer koude periode in." Brekelmans zei dat de steun aan Oekraïne nodig is, zeker ook omdat die steun in sommige landen onder druk staat. Hij vroeg de Kamer dan ook om brede politieke steun om dit geld te kunnen investeren. Hij gaf de PvdD niet de gevraagde garantie, omdat deze volgens hem niet inhoudelijk passend is, diplomatiek onverstandig, juridisch niet verplichtend en procesmatig onhaalbaar.
Het wetsvoorstel wijzigt de begroting van uitgaven en ontvangsten voor het jaar 2024 voor het ministerie van Financiën. Deze wijzigingen houden verband met de Miljoenennota 2024.
Deel dit item: