Van 27 januari tot en met 31 januari vond de eerste deelsessie van 2025 plaats van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE). Vanuit Nederland namen zes Eerste Kamerleden deel aan de vergadering in Straatsburg.
De leden van de assemblee stonden stil bij de bevrijding van Auschwitz-Birkenau 80 jaar geleden. Saskia Kluit (GroenLinks-PvdA) verdedigde haar rapport over de humanitaire crisis van vrouwen, kinderen en gijzelaars in Gaza. Plenaire debatten gingen over de situatie in Georgië en het al dan niet toelaten van de Georgische delegatie tot de assemblee, over de noodzaak van een hernieuwde, op regels gebaseerde internationale orde, de rol van migratie bij de demografische vergrijzing in Europa, bescherming van het beroep van advocaat, de dringende noodzaak van vrije en eerlijke verkiezingen in Belarus en de Europese inzet voor een rechtvaardige en duurzame vrede in Oekraïne.
De Luxemburgse minister-president Luc Frieden en patriarch Bartholomeus I van Constantinopel, hoofd van de Oosters-Orthodoxe kerk, spraken de assemblee toe. Theodorus Rousopoulos werd herkozen als President van de parlementaire assemblee en er werden achttien vicevoorzitters gekozen. En marge van de vergadering is de delegatie ontvangen door de plaatsvervangende permanent vertegenwoordiger bij de Raad van Europa, Loek ten Hagen. De Nederlandse delegatie bestond uit Tekke Panman en Elly van Wijk (beiden BBB), Gala Veldhoen en Saskia Kluit (beiden GroenLinks-PvdA), Rian Vogels (delegatieleider, VVD) en Theo Bovens (CDA).
In het plenaire debat op dinsdag 28 januari lichtte rapporteur Saskia Kluit haar resolutie toe over 'De absolute en dringende noodzaak om een einde te maken aan de humanitaire crisis voor vrouwen, kinderen en gijzelaars in Gaza'. "Een van de uitgangspunten in dit rapport is het humanitair recht, de meest fundamentele bescherming tegen onrechtvaardige situaties en onveiligheid en bedoelt om onschuldige burgers te beschermen in tijden van conflict," zei Kluit. "Humanitair recht is niet wederkerig. Het betekent dat het niet uitmaakt wat de andere partij doet, je moet nog steeds alles doen wat in je macht ligt om onschuldige mensen te beschermen, in dit geval in Gaza," aldus Kluit.
De resolutie roept Israël op om het verbod op VN-organisatie UNRWA in te trekken. "UNWRA heeft een zeer belangrijke rol in het leveren van humanitaire hulp aan de mensen in Gaza en er is geen goed alternatief. Bovendien, als we accepteren dat VN-organen worden verboden in tijden van conflict, betekent dat dat mensen geen eten en medische hulp krijgen," zei Kluit. De resolutie stelt dat ook lokale en buitenlandse journalisten toegang moeten krijgen tot Gaza zodat zij onafhankelijk kunnen berichten.
Theo Bovens (CDA) wees de aanwezige leden erop dat zij allen verenigd zijn in het streven naar een einde aan het lijden van de mensen in Gaza en Israël, maar niet eensgezind in hoe dit te bereiken. "Daarom is het belangrijk dat de internationale gemeenschap een standpunt inneemt ten gunste van de onschuldige burgerbevolking, volgens het internationaal humanitair recht," sprak Bovens. De resolutie vraagt dit op een opmerkelijk evenwichtige manier. Het handhaven van de regels van het internationaal humanitair recht is een belangrijke taak voor de Raad van Europa volgens Bovens. Hij riep de leden op de kant te kiezen van de zwakken, de onschuldigen, de slachtoffers, tegen de macht van terroristische organisaties en voor de resolutie te stemmen. De resolutie is door de vergadering aangenomen.
Op meerdere momenten is gesproken over de situatie in Georgië. Bij de opening van de vergadering werden de geloofsbrieven van de Georgische delegatie op inhoudelijke gronden aangevochten. 's Middags werd teruggeblikt op de parlementsverkiezingen van 26 oktober jl. in het land. Tekke Panman (BBB) sprak namens de EVP-fractie: "Wat de verkiezingen van afgelopen oktober betreft en de opschorting van de heronderhandelingen over de toetreding tot de EU, is het goed dat de assemblee de onderdrukking van protesten, de intimidatie bij de verkiezingen en de veronachtzaming van een volledig open, transparant en eerlijk democratisch proces met gelijke kansen voor alle deelnemers aan dit proces veroordeelt."
De monitoringcommissie en de commissie van regels en procedures presenteerden op woensdag 29 januari hun rapport waarin zij voorstelden de Georgische delegatie toe te laten onder de voorwaarde dat zij in april voldoen aan de voorschriften, zij het met opschorten van de uitoefening van sommige rechten tot voldaan is aan de vereisten. De Georgische delegatie besloot daarop zich terug te trekken.
Ter gelegenheid van de bevrijding van kamp Auschwitz-Birkenau 80 jaar geleden werd de plenaire vergadering op maandag 27 januari geopend met één minuut stilte. Op woensdag 29 januari waren de leden van de Nederlandse delegatie aanwezig bij de herdenkingsceremonie in de plenaire zaal. "De Holocaust, een verwoestende aanval op de mensheid en de menselijke geest die ons begrip op de proef stelt, blijft vragen om reflectie over hoe zo'n duisternis kon ontstaan," zei PACE-President Theodoros Rousopoulos. Alain Berset, secretaris-generaal van de Raad van Europa benadrukte het belang van weten wat er gebeurd is in alle nazi-concentratie- en vernietigingskampen. "Wanneer we straffeloosheid ongestraft laten, geven we de vijanden van de democratie de macht," aldus Berset.
Yisrael Meir Lau, voorzitter van Yad Vashem, voormalig opperrabbijn van Israël en de jongste overlevende van Buchenwald, sprak over zijn herinnering aan zijn deportatie als kind, het verlies van zijn familie en de omstandigheden van zijn bevrijding. Tegelijk stelde hij het hardnekkige antisemitisme aan de kaak: "We willen dat onze kinderen vrijheid kennen, vrede en nooit oorlog." Hierna werden kransen ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Holocaust gelegd bij de gedenksteen voor het Palais de l'Europe.
Tijdens het debat op 29 januari over de rol van migratie bij de demografische vergrijzing in Europa dankte Kluit de rapporteur voor de inzet van een nieuwe richting. "Dit op feiten gebaseerde rapport over onze demografische uitdagingen laat een realistische houding zien ten opzichte van migratie en de oplossingen waaruit we kunnen kiezen. Als we onze prioriteiten niet op orde krijgen, hebben we straks straks nog maar twee werkenden voor één oudere en dat zal onze economie verwoesten," zei Kluit.
Volgens haar kunnen we door groepen te combineren (ouderen, vluchtelingen en migranten) samen een goede toekomst hebben. Volgens haar zijn regeringen nodig die onze mensen helpen met taalcursussen, met interculturele gemeenschappen, met het accepteren van diploma's uit verschillende landen.
Saskia Kluit nam deel aan de Joint Committee Meeting met de ambassadeurs bij de Raad van Europa op 30 januari, waarbij opnieuw gesproken werd over Georgië. De commissie Sociale Zaken, Gezondheid en Duurzame Ontwikkeling koos Kluit unaniem tot haar voorzitter. Tekke Panman is namens zijn fractie lid geworden van het Netwerk voor vrije en eerlijk verkiezen. Elly van Wijk (BBB) werd op 28 januari toegelaten tot de EVP-fractie. Rian Vogels (VVD) is aangesteld tot vicepresident van de fractie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE) en Kluit van de fractie van Socialisten, Democraten en Groenen (SOC).
Deel dit item: