Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

document Europese Commissie

COM(2007)140, d.d. 28 maart 2007

commissies Eerste Kamer

beleidsterreinen

Tijdens de vergadering op 19 juni 2007 heeft de commissie Europese Samenwerkingsorganisaties besloten het groenboek onder de aandacht te brengen van de commissies Economische Zaken (EZ), Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu/ Wonen, Wijken en Integratie (VROM/WWI).

De commissies EZ en VROM/WWI hebben het onderhavige groenboek op 3 juli 2007 voor kennisgeving aangenomen.

In haar brief d.d. 30 mei 2007 aan de Tweede Kamer stemt de regering in met de inzet van de Commissie over de inzet van marktconforme instrumenten in het milieu- en energiebeleid. De regering pleit al enkele jaren voor een betere inzet van dergelijke instrumenten, alsmede voor het berekenen van de werkelijke prijs van producten. Indien dat niet het geval is dienen volgens het regeerakkoord waar mogelijk positieve en/of negatieve financiële prikkels heffingen, gedifferentieerde belastingen en (tijdelijke) subsidies te worden ingevoerd.

De Nederlandse regering is dan ook voornemens de vragen in het groenboek te beantwoorden. De verschillende opties zullen worden beoordeeld worden op hun (1) milieueffectiviteit en uitvoerbaarheid, (2) subsidiariteit, (3) interne markt, (4) WTO-conformiteit, (5) economische groei, (6) concurrentiepositie van het Nederlandse bedrijfsleven, gevolgen voor (7) ontwikkelingslanden en (8) administratieve lastendruk.

De regering zegt in haar brief toe de Tweede Kamer deze zomer te informeren over het resultaat. Zij heeft deze brief eveneens verstuurd aan de Stichting Natuur en Milieu, de Consumentenbond en de Nederlandse werkgevers- en werknemersorganisaties.

In onderhavig dossier pleit de Commissie voor verdere invoering van marktconforme instrumenten voor milieu- en gerelateerde beleidsdoelstellingen. De maatregelen die voorgesteld worden in het onderhavig Groenboek (COM(2007)140) zijn:

Hervorming van milieubelasting De Commissie pleit voor een uiteindelijke verschuiving van welvaartsnegatieve- (b.v. op arbeid) naar welvaartspositieve belastingen (b.v. op milieuvervuiling). Dit zou, volgens de Commissie, een positieve werking hebben op zowel de aanpak van milieu- als van werkgelegenheidsproblemen. Om dit te kunnen realiseren, zal de milieugerelateerde belastinggrondslag echter eerst relatief stabiele inkomsten moeten genereren.

De Commissie is van mening dat de lidstaten zelf een balans dienen te vinden tussen maatregelen die milieuschadelijk gedrag ontmoedigen en milieuvriendelijk gedrag stimuleren. Zij bepleit een communautair beleid dat dit evenwicht vergemakkelijkt. De Commissie wil samen met de lidstaten werken aan een hervorming van milieuschadelijke subsidies op communautair en op nationaal niveau. De Commissie zal uiterlijk voor 2008 een routekaart per sector opstellen voor de hervorming van milieuschadelijke subsidies.

De Europese Commissie constateert dat de uitwisseling van best practices ten aanzien van de toepassing en werking van marktconforme instrumenten en de hervorming van milieubelastingen kan worden verbeterd. De Commissie overweegt hiervoor een horizontaal forum op te richten.

Marktconforme instrumenten om het energiebeleid te beïnvloeden De Commissie heeft zich tot doel gesteld om in Europa te komen tot een duurzaam, zeker en concurrerend energiebeleid. Een grote rol lijkt in het bijzonder weggelegd voor de energiebelastingrichtlijn. In deze richtlijn worden gemeenschappelijke regels voor de belasting van energieverbruik vastgesteld en milieu- en energiedoelstellingen opgenomen. De "redelijk flexibele algemene" invulling van de energiebelastingrichtlijn, verhindert volgens de Europese Commissie, dat in sommige gevallen het doel wordt bereikt. De Commissie stelt dat het effect vergroot wordt indien een duidelijkere koppeling bestaat tussen de richtlijn en beleidsdoelstellingen.

De Commissie stelt voor om belastingheffing op elektriciteit en energieproducten (brandstoffen) verder te differentiëren naar energie-inhoud en naar milieuvervuiling. De milieucomponent kan verder worden opgedeeld in een deel voor broeikasgassen en andere gassen. Momenteel wordt brandstof namelijk afhankelijk van het doel belast (brandstof voor verwarming wordt fiscaal anders belast dan brandstof voor voortbeweging) en vallen bepaalde sectoren buiten de emissiehandel (bijvoorbeeld elektriciteitsproductie). De Commissie is voornemens verder onderzoek te doen naar eventuele herziening van de energiebelastingrichtlijn. Aan het principe van de "vervuiler betaalt" mag volgens de Europese Commissie niet getornd worden. Beschikbare instrumenten (belastingen, heffingen en verhandelbare vergunningen) dienen zodanig op elkaar te worden afgestemd dat er noch doublures ontstaan, noch gaten vallen.

Aanpak van de milieugevolgen van het verkeer Volgens de Commissie is er slechts in beperkte mate gebruik gemaakt van martkconforme instrumenten in de verkeerssector. De Commissie onderzoekt of de EU-emissiehandel ook naar de vervoerssector over land kan worden uitgebreid. De Commissie heeft reeds voorgesteld om ook de emissies van de luchtvaart in het Emissiehandelssysteem op te nemen en eind 2008 presenteert zij een voorstel ten aanzien van de emissie van stikstofdioxiden. De Commissie zal eveneens een model presenteren voor de beoordeling van de externe kosten van alle vervoerswijzen, dat als grondslag moet dienen voor de berekening van infrastructuurheffingen in de toekomst.

Het tegengaan van verontreiniging en de bescherming van hulpbronnen De Kaderrichtlijn water stelt dat de lidstaten uiterlijk in 2010 een waterprijsbeleid voeren dat aanzet tot efficient gebruik van water. De prijs van externe milieukosten en hulpbronkosten dienen dan in de prijs te zijn opgenomen. De lidstaten dienen te rapporteren over de stappen die zij nemen om deze bepaling toe te passen.

De Commissie steunt de lidstaten in het uitwisselen van informatie over de wijze waarop de lidsaten storten van afval belasten. Wellicht is het, volgens de Commissie, noodzakelijk te komen tot gemeenschappelijke criteria, waaronder milieueffectieve minimumtarieven. Wederom pleit de Commissie voor verdere differentiatie naar de impact op het milieu.

In sommige gevallen hebben de lidstaten nationale emissiehandelsystemen opgezet om de luchtverontreining te verminderen. De Europese Commissie onderzoekt of facultatieve grensoverschrijdende emissiehandelsystemen tussen groepen lidstaten tot hogere flexibiliteit en lagere nalevingskosten kunnen leiden, terwijl het beschermingsniveau gehandhaafd blijft. De Commissie zal bij de herziening van de richtlijn nationale emissieplafonds bezien, hoe de emissies (o.a. van NOx en SO2) via emissiehandel kosteneffectief verder kunnen worden beperkt. Nederland heeft volgens de Commissie goede ervaringen opgedaan met emissiehandelsystemen in NOx en SO2.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 11 maart 2008 nam het Europees Parlement een resolutie aan met betrekking tot een duurzaam Europees vervoersbeleid, rekening houdend met Europees energie- en milieubeleid waarbij ook onderhavig groenboek betrokken was.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.